Omapulo ga za kaaleshi
Olye “omukiintu,” ngoka a popiwa muJesaja 60:1, nongiini a “thikama” nokwa ‘yele’?
Jesaja 60:1 otayi ti: “[Omukiintu, NW] thikama, yela, oshoka uuyelele woye owa holoka, neadhimo lyOmuwa otali ku tayimine noonte dhalyo.” Ehokololo ndika otali ulike kutya “omukiintu” ngoka okwa li Sion, nenge Jerusalem, shoka sha li oshilandopangelo shaJuda pethimbo mpoka.a (Jes. 60:14; 62:1, 2) Oshilando oshi lile po oshigwana ashihe shaIsraeli. Opu na omapulo gaali tatu ka yamukula kombinga yenyolo ndjika. Lyotango, uunake nongiini Jerusalem a “thikama” nokwa yela meityo lyopambepo? Etiyali, mbela oohapu dhaJesaja otadhi gwanithwa wo nopethimbo lyetu?
Uunake nongiini Jerusalem a “thikama” nokwa yela meityo lyopambepo? Jerusalem nosho wo otempeli yasho oya kala monkalo ombwiinayi, omanga Aajuda ya li muupongekwa muBabilonia uule woomvula 70. Ihe konima sho Babilonia sha sindika kAamedia nAapersia, Aaisraeli mboka ya li miitopolwa yi ili noyi ili muukwaniilwa waBabilonia, oya li ya manguluka okushuna koshilongo shawo nokutotulula ishewe elongelokalunga lyashili. (Esra 1:1-4) Okuza mo 537 K.E.N, oshihupe shAaisraeli aadhiginini sha za momazimo 12 osha shuna. (Jes. 60:4) Oya tameke okuyambela Jehova omayambo, okudhana iituthi nokutungulula otempeli. (Esra 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Kungawo, eadhimo lyaJehova olya tameke okukala lyi iwetikile ishewe muJerusalem, ano lyi iwetikile moshigwana she, nosha kala shi li onzo yuuyelele wopathaneko kiigwana mbyoka inaayi tseya Jehova.
Ihe nonando ongawo, oshitopolwa owala shimwe shehunganeko lyaJesaja sha li sha gwanithilwa Jerusalem shonale. Oyendji yomAaisraeli kaya li ya tsikile okuvulika kuJehova. (Neh. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Mat. 15:7-9) Lwanima, kaya li nokuli ya taamba ko Jesus Kristus, ngoka e li Mesiasa. (Mat. 27:1, 2) Mo 70 E.N., Jerusalem notempeli yasho osha li sha hanagulwa po ishewe oshikando oshitiyali.
Jehova okwa li a hunganeke kutya shoka otashi ka ningwa. (Dan. 9:24-27) Odhoshili kutya kasha li elalakano lye, Jerusalem shi gwanithilwe omahunganeko ngoka ga popiwa muJesaja ontopolwa 60.
Mbela oohapu dhaJesaja otadhi gwanithwa wo pethimbo lyetu? Eeno, ihe otadhi thaneke omukiintu gulwe gwopathaneko, ano “Jerusalem shomegulu.” Omuyapostoli Paulus okwa li a nyola kombinga yomukiintu ngoka ta ti kutya oye “meme yetu.” (Gal. 4:26) Jerusalem shomegulu oshitopolwa shehangano lyaKalunga shomegulu, shoka sha thikama po miishitwa yopambepo iidhiginini. Maanona ye omwa kwatelwa Jesus nAakriste aagwayekwa ye li 144 000, mboka ye na etegameno lyokukala megulu, ngaashi Paulus. Aakriste aagwayekwa oya ningi “oshigwana oshiyapuki,” ano “Israeli yaKalunga.” — 1 Pet. 2:9; Gal. 6:16, yelekanitha NW.
Omeityo lini Jerusalem shomegulu sha “thikama” nosha ‘yele’? Oshe shi ningi okupitila maanona yasho yopathaneko mboka ye li kombanda yevi, Aakriste aagwayekwa. Tala nkene shoka ya ningilwa sha faathana naashoka sha hunganekwa muJesaja ontopolwa 60.
Aakriste aagwayekwa oya li ya “thikama,” molwaashoka oya li ya yi momilema dhopathaneko, sho aashunimonima ya indjipala konima yeso lyaayapostoli. (Mat. 13:37-43) Kungawo, oya ningi oonkwatwa dhopathaneko dhaBabiloni Oshinene, Uukwaniilwa womalongelokalunga giifundja. Oya kala oonkwatwa sigo ‘opomasiku gahugunina guuyuni’ mbuka, ngoka ga tameke mo 1914. (Mat. 13:39, 40) Mo 1919, oya mangululwa muukwatwa noya tameke nziya okuyela pambepo mokugandja eitulomo kiilonga yokuuvitha.b Momukokomoko gwomimvo dha ka pita, aantu ya za miigwana ayihe oya li ye ya muuyelele, mwa kwatelwa oshihupe shaIsraeli yaKalunga, ano ‘aakwaniilwa,’ mboka ya popiwa muJesaja 60:3. — Eh. 5:9, 10.
Monakuyiwa, Aakriste aagwayekwa otaya ka adhima uuyelele waJehova momukalo gwa dhengambanda. Ngiini mbela? Ngele oya mana oondjenda otaya ka kala oshitopolwa ‘shaJerusalem oshipe,’ nenge omufuko gwaKristus, ngoka a thikama po maakwaniilwa naayambi ye li 144 000. — Eh. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.
Jerusalem oshipe otashi dhana onkandangala ya simana megwanitho lyaJesaja 60:1. (Yelekanitha Jesaja 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 nEhololo 21:2, 9-11, 22-26.) Ngaashi owala Jerusalem shokombanda yevi osho sha li ondingandinga yepangelo lyaIsraeli shonale, Jerusalem oshipe nosho wo Kristus, ota ka ninga epangelo lyuuyuni uupe. Omeityo lini Jerusalem oshipe sha “kuluka megulu tashi zi kuKalunga”? Oosho kutya ota ka gandja eitulomo kevi. Aatilikalunga ya za miigwana ayihe otaya “ka enda muuyelele washo.” Otaya ka mangululwa wo muulunde neso. (Eh. 21:3, 4, 24) Oshizemo, ‘iinima ayihe otayi ka ningwa iipe’ thiluthilu, ngaashi Jesaja naahunganeki yalwe ya hunganeka. (Iil. 3:21) Eningululo ndyoka enene olya tameke sho Kristus a ningi Omukwaniilwa notali ka hula pehulilo lyElelo lyOomvula Eyuvi.
a MuJesaja 60:1, Ombiimbeli yEtoloko lyuuyuni uupe oya longitha oshitya “omukiintu,” pehala lyedhina “Sion” nenge “Jerusalem,” molwaashoka iityalonga yOshihebeli mbyoka ya tolokwa “thikama” nosho wo “yela” ohayi longithwa owala ya ukithwa kaakiintu. Oshitya “omukiintu” otashi kwathele aaleshi ya mone kutya omukiintu gwopathaneko ta popiwa.
b Okutotulula elongelokalunga lyashili hoka kwa ningwa mo 1919 okwa hokololwa muHesekiel 37:1-14 nosho wo mEhololo 11:7-12. Hesekiel okwa hunganeke kombinga yAakriste ayehe aagwayekwa, sho ya totulula elongelokalunga lyashili, konima sho ya kala muupongekwa uule wethimbo ele. Ehunganeko ndyoka li li mEhololo otali popi kombinga yevalululo lyopathaneko lyokangundu okashona kaamwatate aagwayekwa, mboka ya li taya kwatele komeho, konima sho ya li ya tulwa moondholongo shaa li pauyuuki uule wokathimbo okafupi. Mo 1919, aamwatate mboka oya li ya langekwa po ye li “omupiya omudhiginini nomunandunge.” — Mat. 24:45; tala embo Pure Worship of Jehovah — Restored At Last! ep. 118.