MWAHA 2
Piipiliya—liivuru Onarweela Wa Muluku
1, 2. Ntakhara heeni Piipiliya yamahala yaphaama enarweela wa Muluku?
MUNOONA hai nthamwene anyu oovahaani yamahala? Munnahakalala osuwela wi nthamwene anyu onnawuupuwelaani. Chiryene munnamuthamalela.
2 Piipiliya yamahala ya Muluku. Nave onnanihusiha ichu sihinaphwanyeya mu aliivuru akina. Ntoko yootakiherya, onnanleela wi Muluku topatunxe erimu, elapo yavathi, mulopwana ni muthiyana oopacerya. Onnanivaha malakiheryo ananikhaviherya naakumanaka ni makacamiho. Mpiipiliyani, ninnahuserya mukhalelo Muluku onahaaleiye waakhwaniherya yookhwela awe wi elapo ekhale yaphaama. Chiryene Piipiliya yamahala yaphaama!
3. Tiheeni munahaalaanyu osuwela va omuhuserya wanyu Piipiliya?
3 Va omuhuserya wanyu Piipiliya, munahaala osuwela wi Muluku onachuna wi mukhale nthamwene awe. Vaavaa munatitelelaanyu ohuserya sa Muluku, onthamwene anyu ni yoowo onamunnuwa.
4. Tiheeni enootikhinihaani vooloca sa Piipiliya?
4 Piipiliya ootaphuleliwa mu ilocelo sawaakhwana 2.600, nave Apiipiliya ancipale annapakiwa. Achu awaaca mu elapo yoothene annamwaalakhanya Piipiliya mu elocelo aya. Nave isumana soothene, achu oopwaha ekonto annamwaakhela Piipiliya! Chiryene haavo liivuru mukina onalikana ni Piipiliya.
5. Ntakhara heeni ninnaloca wi Piipiliya ‘upuwelihiwe ti Muluku?’
5 Piipiliya ‘upuwelihiwe ti Muluku.’ (Mwaalakhanye 2 Timóteo 3:16.) Nyenya akina annakoha: ‘Piipiliya orempwe ni achu, onaweryeya hai okhala a Muluku?’ Piipiliya onnaakhula: “Atxhu ale yalontxe mwa nsina na Muluku ni yupuwelihiwe ti Munepa Wawela.” (2 Pedro 1:21) Ela enalikana ni mutokweene a muteko onamuruma namalapa awe wi arepe ekaarata. Taani ori mwaneene a ekaarata eyo? Ti ya mutokweene, ohiya namalapa. Moolikana, mwaneene a Piipiliya ti Muluku, ohiya achu aapharihenleiye wi emurepe. Muluku aahaahoolela wi erepe muupuwelo awe. Piipiliya chiryene “nsu na eparipari na Muluku.”—1 Tesalónika 2:13, moone Yooleeliherya 2.
Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada onnaphwanyeya mu ilocelo sincipale
PIIPILIYA TAWIIWANANA
6, 7. Ntakhara heeni nnalocaahu wi Piipiliya tawiiwanana?
6 Saavira iyaakha opwaha 1.600 Piipiliya arempwaka. Anamarepa yaakhala mu ilukuluku soohiyana. Akina yaari oohuseryaxa waapwaha akina. Ntoko yootakiherya, mmoha aari totore. Akina yaari anamalima, alipa oototha ihopa, akukhula, alipa a miririmu, athoriha ni mamwene. Naamwi anamarepa yaari oohiyana, makupa oothene a Piipiliya anniiwanana. Hanaloca echu mmakupa mamoha nave avaanya mmakupa makina.a
7 Liivuru oopacerya a Piipiliya onnathariha opacerya wa makacamiho, nave ookuchula onnaloca mukhalelo Muluku onahaaleiye omaliha ni orehererya elapo wi ekhale parataiso. Piipiliya onnaloca saweereya sa achu mu iyaakha masana masaneene nave onnooniherya wi yookhwela ya Muluku enamweereya.
8. Mvahe sootakiherya sinooniherya wi Piipiliya onniiwanana ni siyensiya.
8 Piipiliya haarempwe wi ahusiheke ichu sa siyensiya naari okhala liivuru a oxikola, nyenya saalociwaka sa siyensiya Piipiliya tawiiwanana. Ti yeeyo naaweheryaahu wa liivuru oorweela wa Muluku. Ntoko yootakiherya, liivuru a Onamukutxho ookhalano malakiheryo a Muluku mmukhalelo Aisarayeli yaaphwanelaaya opharihela muteko wi ehimwaramwaxe ireca. Ala yaarempwe khalai achu ehaakumve osuwela sa nyuuku sinatannya ireca. Piipiliya tho onnaloca wi elapo ethomeiwe vasulu ehirivo echu. (Yobi 26:7) Nave vaavaa achu ancipale yuupuwelaaya wi elapo ti yawookowa Piipiliya aanaloca wi ti yoovilikeya.—Isaiya 40:22.
9. Ororomeleya wa anamarepa a Piipiliya onanihusiha eheeni?
9 Piipiliya aalocaka sa miyaha, owo toororomeleya. Nyenya aliivuru ancipale a miyaha hanaroromeleya nthowa nawi anamarepa aya hiyaari oororomeleya. Ntoko yootakiherya, awo hiyaarepa ilukuluku maloko aya yaavoothiwaaya mu ekhoco. Moohiyana, anamarepa a Piipiliya yaari oororomeleya naamwi yavoothiwa. Awo yaanarepa soohesa saya. Ntoko yootakiherya, mu liivuru a Namarepela, Moose onnanleela wi aapaka yoocheka etokweene nave Muluku aamulaka. (Namarepela 20:2-12) Nnaphwanela omuroromela Piipiliya nthowa nawi onarweela wa Muluku.
LIIVURU A MIRUKU SAPHAAMA
10. Ntakhara heeni miruku sa Mpiipiliyani sinnanikhaviherya olelo?
10 Soorepa soothene sa Mpiipiliya “supuwelihiwe ti Muluku, nave muteko aya ori ohusiha, ovanya sawotha, otxharusa ni ohusiha n’wokololani.” (2 Timóteo 3:16) Aai, miruku sa Mpiipiliyani sinnanikhaviherya olelo. Yehova oosuwela mapakeliwo ahu, nave onniiwexexa moonelo ni muupuwelo ahu. Owo oonisuwela phaama opwaha hiyo mukhatiihu, nave onachuna wi nikhale oohakalala. Yene oosuwela yeeyo eri yaphaama ni yoonanara wa hiyaano.
11, 12. (a) Miruku taani sivahiwe ni Yesu nnaphwanyaahu mu Mateu icima 5 ophiyerya 7? (b) Echu taani ekina nnahuseryaahu Mpiipiliyani?
11 Mu Mateu ecima 5 ophiyerya 7, ninnaalakhanya miruku saphaama sivahiwe ni Yesu, mukhalelo wa okhala oohakalala, waakhaliha akina, ovekela, ni opharihela phaama ikhorowa. Naamwi aavanhe miruku iha mu iyaakha 2.000 sivinre, nlelo ti sakuru nave sinnanikhaviherya.
12 Mpiipiliyani, Yehova tho onnanihusiha malakiheryo ananikhaviherya okhalano emusi yoohakalala, okhala namalapa aphaama, ni okhala awiiwanana ni akina. Chiryene malakiheryo a Piipiliya annanikhaviherya, moohipwacha mukhalelo ahu, weiwo nnakhalaahuwo, naari makacamiho nnakumanaahuno.—Mwaalakhanye Isaiya 48:17; moone Yooleeliherya 3.
MUROROMELE SOOLOHERYA SA PIIPILIYA
Namarepa a Piipiliya Isaiya aaloherya wi Paapulu aahaala onyaanyiwa
13. Tiheeni Isaiya aalonceiye yaahaala weereya ni epooma ya Paapulu?
13 Sooloherya sincipale sa Piipiliya sohaakhwanela. Ntoko yootakiherya, Isaiya aaloherya wi Paapulu ahaala onyaanyiwa. (Isaiya 13:19) Owo aaloca mukhalelo epooma eyo yaahaalaaya onyaanyiwa. Epooma yaari yoorukureryiwa ni exiri yoolipa vamoha ni muhice. Nyenya Isaiya aaloherya wi muhice waahaala oweleelihiwa nave mikhora saahaala okhala soohuleya sene. Yahaala ovolowa mu epooma eyo ehiwanne. Isaiya tho aaloherya wi Siru taahaala omunyaanya Paapulu.—Mwaalakhanye Isaiya 44:27–45:2; moone Yooleeliherya 4.
14, 15. Yooloherya ya Isaiya yaakhwanenle hai?
14 Ivinrevo iyaakha masana meeli, nikhuuru na anakhoco naavolowa mu Paapulu. Taani aahoolela anakhoco? Mwawiiwanana ni yooloherya, aari Siru, mwene a o Persiya. Ichu soothene seereya wi yooloherya yaakhwanele.
15 Mu ohiyu yoole, a Paapulu yaarino efesta. Nyenya yiisoona okhala ookhapeleleya nthowa na exiri ni muhice. Vaate, Siru vamoha ni anakhoco awe yaanaperuxa maahi wi eweleele. Maahi yaaweleela ophiyerya anakhoco ewerya olapuwa. Nyenya yaahaala owerya hai ovolowa? Hiiha ntoko yooloherya yaaloncaaya, milako sa epooma saari soohuleya sene, nave anakhoco yaavolowa ehiwaninhe.
16. (a) Tiheeni Isaiya aalohenryeiye sa omwaahiyu wa Paapulu? (b) Yooloherya ya Isaiya yaakhwanenle hai?
16 Isaiya aaloherya wi haavo aahaala okhalaka o Paapulu. Owo aarepa: “Epoma eyo enamukhala milepe. Havo mutxhu oni amakewo musakala awe.” (Isaiya 13:20) Apwanne ela yaahaakhwanela? Orakamelana wa Paapulu ni Pakita ari mastatiya awaakhwana 80 oya ohico wa Iraaki, iriwo milepe pahiru. Ophiyerya olelo haavo onakhala weiwo. Yehova aariye: “Kinanvela yeyo ni nvelo w’otolosa.”—Isaiya 14:22, 23.b
Milepe sa Paapulu
17. Ntakhara heeni nnaphwanelaahu ororomela sooloherya soothene sa Muluku?
17 Woona wi sooloherya sincipale sa Piipiliya sohaakhwanela, nnaphwanela ororomela yeeyo Piipiliya onaloceiye sa omwaahiyu. Nroromele wi Yehova onahaala waakhwaniherya yooloherya awe ya opaka elapo okhala parataiso. (Mwaalakhanye Namarepela 23:19.) Aai, nroromele ewehereryo ya “ekumi yohimala, Muluku ohinotha ororomelin’heiye elapo ehakunve opakiwa.”—Tito 1:2.c
PIIPILIYA ONANWERYA OTOROKA OKUMI ANYU
18. Paulo olonce hai sa “nsu na Muluku”?
18 Noomala woona wi haavo liivuru mukina onalikana ni Piipiliya. Owo tawiiwanana, nave saalociwaka sa siyensiya ni miyaha sa achu, owo toororomeleya. Owo tho onnanivaha miruku saphaama nave ookhalano sooloherya sincipale saakhwanenle. Nyenya Piipiliya ookhalano sincipale opwaha iha. Murummwa Paulo aaloca: “Nsu na Muluku nrino ekumi ni owerya.” Eyo enataphulela eheeni?—Mwaalakhanye Ahebri 4:12.
19, 20. (a) Piipiliya onii ookhaviheryaani hai osuwela mukhalelo anyu? (b) Munii mooniherye hai wi munnathamalela yamahala ya Muluku, Piipiliya?
19 Piipiliya onanwerya otoroka ekumi anyu. Owo onamookhaviheryaani osuwela mukhalelo anyu, wiiwexexa muupuwelo ni moonelo anyu. Ntoko yootakiherya, akhweya nnanwerya wuupuwela wi ninnamusivela Muluku. Nyenya wi nroromele wi ninnamusivela, nnaphwanela opharihela yeeyo Piipiliya onaloceiye.
20 Chiryene Piipiliya liivuru a Muluku. Owo onachuna wi mmwaalakhanyeke, mmuhuseryeke, ni omusivela. Muthamalele yamahala ela, nave mutitelele omuhuserya. Voocharela munahaala wiiwexexa yookhwela ya Muluku ntakhara achu. Mmwaha onacharela, nnahaala ohuserya sincipale vooloca sa yookhwela eyo.
a Achu akina analoca wi Piipiliya haniiwanana, nyenya ela tahi eparipari. Moone mwaha 7 wa liivuru A Bíblia—Palavra de Deus ou de Homem? olaleeryiwe ni Anamoona a Yehova.
b Wakhala wi munnachuna osuwela sincipale vooloca sa sooloherya sa Mpiipiliya, mwaalakhanye ipaaxina 27-29 sa eproxura Um Livro Para Todas as Pessoas, olaleeryiwe ni Anamoona a Yehova.
c Onyaanyiwa wa Paapulu yooloherya emoha ya sooloherya sa Mpiipiliya saakhwanenle. Mphwanye sooleeliherya ikina vooloca sa sooloherya sa Yesu Kiristu mu yooleeliherya 5.