EPIIPILIYOTEKA ya Watchtower
EPIIPILIYOTEKA
ya Watchtower
Elomwe
  • PIIPILIYA
  • SOOLALEERYIWA
  • MITHUKUMANO
  • w21 Otupuru ipaax. 29-31
  • 1921—Iyaakha Nsana Muculi

Henaphwanyeya exilema mu nikupa nenla.

Munikhurumuwele, yookhala ehesen'ye nichunaka owoonihaani exilema ela.

  • 1921—Iyaakha Nsana Muculi
  • Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova (Oomuhuserya)—2021
  • Miru Mikhaani
  • Miyaha Soophwanaphwana
  • ANAMALALEYA OOLIPA MURIMA
  • YOOHUSERYA YA MUCHU MUKHATEIYE NI MALAPELO A ECHOKO
  • LIIVURU MUVYAANI!
  • MUTEKO WOOCHARELA
  • Mareeliho Anarweela mu Weerano Yeeyo Yehova Onavekeiye
    Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova (Oomuhuserya)—2017
  • 1922—Iyaakha Nsana Muculi
    Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova (Oomuhuserya)—2022
  • 1923​—⁠Iyaakha Nsana Muculi
    Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova (Oomuhuserya)—2023
Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova (Oomuhuserya)—2021
w21 Otupuru ipaax. 29-31

1921 Iyaakha Nsana Muculi

“MUTEKO taani nnaweryaahu woona mu eyaakha yeela?” Nla naari nikoho na Torre de Vigia “olelo Mulipeleli” 1 a Yaneru a 1921, aapankeiye wa Oohuserya a Piipiliya amvai. Ntoko naakhulo, erevista yaamuloca Isaiya 61:1, 2, yoowo awuupuxenrye muteko aya woolaleerya: “Apwiya aakithanla, ekimiinela makhurwa, wi kilaleerye michaka yaphaama wa oohaawa . . . , aakiruma olokoha mwaakha wa mahala a Apwiya nnihiku na wunla ikuhu sa Muluku ahu.”

ANAMALALEYA OOLIPA MURIMA

Wi ewerye waakhwaniherya muteko aya, anamalaleya yaanachuna olipa murima. Awo yaaphwanela olaleerya “michaka yaphaama” wa achu awiiyeviha, nyenya tho ‘nihiku na wunla ikuhu’ wa alipa oonanara murima.

Munna J. H. Hoskin, yoowo aakhala o Kanata, aavaha onamoona moolipa murima moohipwacha waakaahiwa. Mu 1921, owo aahimphwanya muhooleli a ekerexa Metotista. Munna Hoskin aapacerya ochekula ariki: “Nnanwerya ochekula vooloca sa Soorepa, nyenya naamwi nrino miyoonelo soohiyana vooloca sa miyaha mikina, nnanwerya wiiwanana ni ohiiwanana vooloca sa ochekula wahu ntoko asinthamwene.” Nyenya hiyaari yeeyo yeeren’ye. Munna Hoskin oothariha: “Hiyaano naachekunle mu aminutu vakhaani, vaava [muhooleli] aamanneiye nsele nave kuupuwela wi eviituru yaari vaavale yaaphweeya.”

Muhooleli aahikhuwela: “Ntakhara heeni weyaano ohinayaawe wa achu ahinavekela oloca ni yaawo?” Munna Hoskin haalonce echu, nyenya vaavaa aaroweiye owo aahuupuwela mukhateiye: ‘Mi koona wi kaaloca ni muchu ohin’ya okerexa!’

Vaavaa muhooleli ole aalonceiye mwaha awe mu nihiku noocharela, owo aaloca ichu soonanara vooloca sa Munna Hoskin. Owo onnuupuwela: “Owo aahaaleela achu awe wi miyaano kaari muchu awootha yoowo aachuna waahuweliha achu nave kaanaphwanela okhwa.” Nyenya nla hinaari nthowa wi nimmaalihe munnihu. Owo aahititelela olaleerya nave aahikhalano sookhumelela saphaama. Munna Hoskin ooloca: “Ela yaari elukuluku yoophwanelela kaaryaakano wi kilaleerye. Ophiyerya tho akina yaanaloca: ‘Miyaano koosuwela wi nyuwaano mwa achu a Muluku!’ nave yaahiivaha wi ekivahe ichu kaachunaaka.”

YOOHUSERYA YA MUCHU MUKHATEIYE NI MALAPELO A ECHOKO

Wi yaakhaviherye yaale yoonihenrye nchuno oya vahoolo, Oohuserya a Piipiliya yaalaleya erevista Idade de Ouro, ni aprokrama akina a yoohuserya ya Piipiliya.a Mmoha wa yoowo aari Estudo Bíblico Juvenil. Mmwaha yoola waahikhalano miyaha wi asitiithi ethokororyeke ni anaaya. Asitiithi yaaphwanela waapakela makoho anaaya ni ophwanya maakhulo Mpiipiliyani. Makoho makina ntoko ala: “Piipiliya orino a liivuru akavi?” Yaanahusiha mahusiheryo a mathipelo. Nikina ntoko: “Mpwanne Mukristu ori oothene onnaweherya wiikariwa mmukhalelo mukina?” Waanaarehererya amiravo wi ekhale oolipa murima.

Awo yaari makoho ni maakhulo yaawo yaasuweliwe Mpiipiliyani. Maakhulo yaanwerya ophwanyiwa mu liivuru Volume Estudos das Escrituras. Amilyawu a alipa awaalakhanya yaanahuserya ichu sincipale orweela wa aprokrama yaala. Mwawiihiiha, erevista A Idade de Ouro ya 21 a Tesempuru a 1921, yaahilokoha wi aprokrama yaala oopiili hiyaahaala olaleeryiwaka. Mathowa taani yeerinhe okhalavo matorokelo yaala awaakuveya?

LIIVURU MUVYAANI!

Liivuru a Harpa de Deus

Eneneeryo yaathoonyerya mu ipaaxina saaphwanela waalakhanyiwa

A kartau a makoho

Anna yaahoolela mu elukuluku yeele yaahiiwexexa wi mmukhalelo woophwanelela wa omuhusiha muchu Piipiliya waari otharihaka mwaha mmukhalelo wooreheryeya. Nthowa na yeeyo, mu Novempuru a 1921 aahivonyiwa liivuru a Harpa de Deus. Vaavaa muchu ooniheryeiye nchuno ni omweemererya liivuru, owo aanarempwa mu mahusiheryo ntakhara Piipiliya ya Harpa. Mmahusiheryo yaala, muchu aanahuserya waapeya, nave tho aanahuserya vooloca sa “O plano de Deus para a bençoar humanidade com vida eterna.” Awo yaalapa hai?

Muchu eemererya omwaakhela liivuru aanamwaakhela tho kartau. Kartau yoola aanaloca epaaxina taani ya liivuru muchu aaphwaneleiye omwaalakhanya va esumana. Mu esumana yoocharela muchu aanamwaakhela kartau mukina yoowo aarino makoho oohiyanahiyana yaawo yaathipeleya mu ipaaxina seiho muchu aaphwaneleiye waalakhanya ophiyerya esumana yoocharela.

Esumana ti esumana mu isumana 12, muchu aanamwaakhela kartau muvyaani mukureyu arumihiwe mu ekalaasi ntoko miloko siichaneliwaaya. Mweeparipari a kartau yaarumihiwa wa yaale yaari awuuluvala naari wa yaale yahiwerya olaleerya empa ni empa. Ntoko yootakiherya, Anna K. Gardner, o Millvale, Pennsylvania, Estatu Unitu, oothariha: “Murokora aka Thayle aari oorakala, nyenya vaavaa liivuru a Harpa de Deus aavonyiweiye, owo aahikhala ooweiwa ni muteko woolaleerya aarumihaka a kartau isumana soothene ni makoho.” Vaavaa oohuserya aakwaaxeiye mahusiheryo yaala muchu a muloko aanamuxekurya wi amukhaviherye ohuserya sincipale vooloca sa Piipiliya.

Thayle Gardner akiraanthe mu ekatera awe ya alipa oorakala

MUTEKO WOOCHARELA

Omakuchuwelo wa eyaakha, Munna J. F. Rutherford, aahirumiha ekaarata emoha wa ikalaasi soothene. Ekaarata eyo yaaloca: “Onamoona ovahiwe mu eyaakha yeela waahitepa wunnuwa nave waahitepa okhumelela phaama opwaha onamoona okina waavahiwe mu iyaakha ikina mu elukuluku ya ohepha.” Uupuwelelaka sa omwaahiyu, munna Rutherford aahaaceererya: “Nlelo wookhala muteko muncipale wi ophariwe. Mwaaceenyerye akina opaka makupa mmuteko yoola wooreelihiwa.” Moohikhwa minikwa, Oohuserya a Piipiliya mu eyaakha ya 1922 awo yaalaleerya moolipa murima Omwene mmukhalelo wootikhiniha.

Asinthamwene Oolipa Murima

Oohuserya a Piipiliya yaahooniherya osivela Weekristu moorweela wa okhaviheryana mukina ni mukhwaawe. Awo yaari asinthamwene oolipa murima mu “elukuluku yawuukhuwa.” Yaweereya enacharela yootakiherya emoha wa yeela.—Masi. 17:17.

Nihiku nanaawiili 31 a Maiyu a 1921, aaheereya mu epooma yo Tulsa, o Oklahoma, o Estatu Unitu, namvutuka mutokweene, yoowo ohoolo waya aasuweliwe ntoko wiiphiwa wa achu o Tulsa. Soothene saapacenrye vaavaa mulopwana mmoha yoowo aari namaripa aaphariwe nthowa na wootheriwa wi aamukhinyeererya muthiyana yoowo aari musuku opakano mararuwo. Voocharela, muloko mutokweene wa alopwana opwaha 1.000 yaawo yaari asuku waapacerya owanawana ni nikhuuru nikhaani na alopwana yaawo yaari anamaripa. Mwawaakuveya owanawana yoola waahimwaramwaxeleya wa achu awaacamela o Greenwood, achu yaakhala weiwo yaari anamaripa. Ilooxa ni ipa opwaha 1.400 saahuhuliwa ni weeyeliwa. Waalakhanyerya onnaloca wi achu 36 yaakhwa, nyenya ti mwawooneya wi numero neeparipari naahiphiyerya 300.

Munna Richard J. Hill, Oohuserya a Piipiliya yoowo aari namaripa, aakhala o Greenwood, onnathariha yeeyo yeeren’ye: “Mu ohiyu yoole wa owanawana, naakhalano yoohuserya ya Piipiliya ya ekalaasi ntoko naakhovelenlaahu. Vaavaa eklaasi yaakuchunwaaya naahiiwa oruma wa ikapuchi, o epooma yo Tulsa. Naakelaahu okona, nlelo naaniiwa oruma wa ikapuchi.” Wooxiixelo wa nihiku naneeraru 1 a Yunyu, nikacamiho naahaaceereryeya. Munna Richard onnaaceererya: “Achu akina yaarwa enileela wi wakhala wi naanachuna okhapeleleya, yaari yoophwanelela oya mwawaakuveya empa etokweene yo munisipio yo Tulsa.” Mwawiihiiha, Munna Richard, amwaariye ni anaawe athanu yaahichawela empa etokweene yo munisipio yo Tulsa. Weiwo yaahikhalano alopwana ni athiyana 3.000 yaawo yaari anamaripa yaakhapeleliwe ni makwaarta, yaawo yiichaniwe wi etikitherye murecele.

Variyari va elukuluku emohamoha, Munna Arthur Claus, yoowo aari musuku, moolipa murima aahipaka yoolakelela. Owo ooloca: “Vaavaa kaasuwenlaaka wi makhuuru yaaneeceeca o Greenwood, ehuhulaka ni weeyela ipa, kaahilakelela omoona nthamwene aka oochuneyaxa Munna Hill’ mukhalelo aakhanleiye.”

Ampharihelaka a Harpa de Deus Arthur Claus onnahusiha mu ekalaasi ya anamwane 14

Aacamelaka vaate va Munna Hill’s, aahimphwanya mwaacamani yoowo aari mukunya ampharenle kapuchi. Mwaacamani yoowo aari nthamwene a Munna Hill’s, uupuwela wi Arthur aapaka makupaa yaale yaawanawana. Mwawiihiiha aakhuwela: “Oneeranvo va kapinka wa mulopwana owo?”

Arthur onnathariha: “Waakhanle wi naakhulo naka hinaamusivenle mulopwana ole, mwawooneya aahaala okoopela. Mwawiihiiha, kaanamuleela wi kaari nthamwene a Hill’s nave mu ikwaha sincipale kaanamuxekurya.” Arthur ni mwaacamani yaahiwerya okhapelela empa wa alipa oohuhula.

Mu elukuluku vakhaani Arthur aahisuwela wi Munna Hill ni emusi awe yaari mu Empa etokweene ya o Munisipio. Nyenya Arthur aahisuwela wi achu yaawo yaari anamaripa yaahaala okhumawo waakhanle wi aheemereryiwa ni mutokweene awiichaniwa Barrett yoowo aari muhooleli a anakhoco. Arthur ooloca: “Waari muteko mutokweene owerya oloca ni muhooleli yoowo. Vaavaa kaaloncaaka yeeyo kaachunaaka oloca ni muhooleli yoole owo aakikoha: ‘Weyaano onahaala okhapelela emusi ela ni ovahererya soothowa saya?’ Mweeparipari, kaahaakhulela moohakalala.”

Mu weemereryiwa, Arthur aaya mwawaakuveya mu Empa etokweene yo Munisipio. Vaavaa aamooninheiye kwaarta, owo aakhuwela: “Nkoona, weyaano woowerya weemereryiwa! Waanasuwela wi wa muchu oopacerya olelo owerya omukumiha muchu nipuro nenla?” Nyenya Arthur ni kwaarta yaahimphwanya Munna Hill vamoha ni emusi awe. Oothene yaawela ekaaro ya Arthur nave yaarowa eyaaka owannyaya.

“Variyari va achu awiiveleela a Muluku oothene toolikana”

Munna Claus aapaka owetha wawe wi akhapelele emusi ya Munna Hill. Olipa wawe murima ni osivela Weekristu waatannya mirima sa akina. Arthur onnathariha: “Mwaacamani yoowo aakikhavihenrye okhapelela empa ya Richard aapacerya waacicimiha achu a Muluku. Nave achu oohiyanahiyana yaapacerya okhalano nchuno na muchaka wa Omwene nthowa nawi yaahoona wi, variyari va achu awiiveleela a Muluku, hiwaamo nthalu, oothene toolikana.”

a Mu 1937, erevista Idade de Ouro yaahitorokiwa ekhala (Consolação, mu 1938) ni (mu 1946 akhala Vinyani!)

    Soolaleeryiwa sa Lomwe (1995-2024)
    Okhumavo
    Ovolowa
    • Elomwe
    • Ovaha
    • Orehererya
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malakiheryo a Opharihela
    • Malakiheryo a Sookhuweya
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Ovolowa
    Ovaha