Ireferensia Inaphwanyeya va Yoochariha ya Muthukumano Okumi ni Muteko Ahu Weekristu
1-7 A YULYU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | KOLOSI 1-4
“Mmurule Muchu Akhalai, Nave Munware Muchu Ahiihaano”
w11 15/3 epaax. 10 ipar. 12-13
Muhooleliweke ni Munepa wa Muluku, Ohiya ni Munepa wa Elapo
Omuchu aka onooniherya wi kirino munepa wawani? (Mwaalakhanye Kolosi 3:8-10, 13.) Munepa wa elapo onaceenyerya miteko sa mwiili. (Gal 5:19-21) Wi muchu asuwele munepa taani onamuhoolela tahi wi onasuwela wakhala wi ichu sinnamweecela phaama, nyenya vaavaa muchu onakumaneiyeno makacamiho, ntoko wakhala wi munna mukina oneerela yoonanara, oniphuca naari oonichekela. Ohiya yeeyoru, veechokoni vahu tho ti wooweryeya osuwela munepa taani onanihoolela. Akhweya onamukhala woochuneya wiisaalikhela. Mwiikohe: ‘Mu miyeeri mithanu nammoha ivirale, apwanne omuchu aka Weekristu wootorokeya, naari kohooniherya sookhovelela soonanara sakhalai mmukhalelo wa oloca ni weerano ichu?’
Munepa wa Muluku onanwerya onikhaviherya ‘omurula muchu akhalayi ni miteko awe’ vamoha ni ‘onwara muchu ahiihaano.’ Eyo enahaala onikhaviherya okhala achu oosivela ni oreera murima. Nnahaala waalevelelaka akina ni murima woothene, naamwi nrivo nthowa ntokweene. Hanrwa nooniherya owali nthowa na okhalihiwa moonanara ni opharihela “masu oothene oowaawa, esara, onanariwa, mawoowo, munyemu ni soonanara soothene.” Moohiyana, nnahaala wiilipixerya okhala “ooreera murima.”—Éfe 4:31, 32.
w13 15/9 epaax. 21 ipar. 18-19
Nyuwaano Mootorokiwa?
Waalakhanya ni omuhuserya Piipiliya mapacereryo wi Masu a Muluku etoroke mukhalelo wa okumi ahu. Achu ancipale annamwaalakhanya Piipiliya mu ilukuluku ikina nave annaphiyerya okhalano masuwelelo avakhaani vooloca sa yeeyo Piipiliya onaloceiye. Akhweya montoko omphwanya muchu si yoola mmuteko woolaleerya. Ophiyerya wi akina annawerya oromola yoorepa hiiha ntoko enalocaaya. Nyenya akhweya, muchu owo haniiwananiha okumi awe ni yeeyo osuwenleiye. Ntakhara heeni? Wi Masu a Muluku emweerihe muchu weeravo echu ni otoroka mukhalelo wa okumi awe, owo onaphwanela weemererya wi masu awo etannye murima awe. Mwawiihiiha, nnaphwanela omaliha elukuluku yincipale nuupuwelaka yeeyo nnahuseryaahu. Ti yaphaama wiikoha: ‘Apwanne chiryene kiri oolekecheya wi masu ala tahi pahi mahusiheryo a malapelo? Apwanne nlelo nkilekechen’ye wi ela eparipari? Apwanne kinnawerya wuupuwelela mukhalelo kineeraaka kipharihele mu okumi aka yeela kinahuseryaaka ohiya woonaka pahiru wi ela enaphariheleya wa achu akina? Apwanne kinnawerya wiiwexexa wi Yehova tonaloca ni miyaano?’ Wuupuwelela makoho yaala, onahaala onikhaviherya waacererya ncicimiho nahu wa Yehova. Osivela wahu wa yoowo onahaala waaceereryeya. Wakhala wi murima ahu onnatannyeya ni yeeyo nnahuseryaahu, ntoko yookhumelela, nnahaala opaka matorokelo aphaama mu okumi ahu.—Masi 4:23; Luka 6:45.
Waalakhanya ni wuupuwelela Masu a Muluku moohihiyererya, onahaala oniceenyerya otitelela otoroka okumi ahu, ela ti wi, otitelela ‘omurula muchu akhalayi ni miteko awe, onwara muchu ahihano, yoowo onarehereryiwa tho mwa osuwelasha wi alikane ni yoowo ompatunshe.’ (Kol 3:9, 10) Moohikhwa minikwa, nnahaala otitelela waakhela mareeliho vaavaa nneeraahu niiwexexe Masu a Muluku, ni woona otorokeya wa okumi ahu. Ntoko yookhumela, omuchu muvyaani weekristu nryaahuno onahaala onikhaviherya wiikhapelela wa ohiphela woovitheya wa Satana.
Mphwanye Muhakhu Woomunepani
it-3 epaax. 412 ipar. 2-4
Omwene wa Muluku
“Omwene wa Mwaana Awe Oosiveliwa.” Evinre mahiku khumi Yesu amanle owela wirimu, mu Pentekoste a eyaakha 33 E.K., oohuserya awe yaakhalano sawooniherya wi owo “aacicimihiwa okhala vamoha ni Muluku ontatani nawe” noolopwana, vaavaa Yesu aaruminheiye munepa waweela wa yaawo. (Saw 1:8, 9; 2:1-4, 29-33) “Waataana wahihano” waapacenrye ni yaawo, nave awo yaakhala nikhuuru na “muloko waweela,” Isarayeli oomunepani.—Ahe 12:22-24; 1Ped 2:9, 10; Gal 6:16.
Kristu aakiraathi ontatani noolopwana na atiithi awe, nave aakhala muru wa muloko yoola. (Éfe 5:23; Ahe 1:3; Fil 2:9-11) Soorepa sinnooniherya wi ovinyerya mu Pentekoste a eyaakha ya 33 E.K., waatikitheryaya omwene woomunepani ntakhara oohuserya awe. Murummwa Paulo, aarepelaka Akristu a nsana noopacerya yaawo yaakhala o Kolosi, aaloca sa Yesu Kristu yoowo aatikitheryiwe ntoko Mwene ariki: “[Muluku] tonivulunshe hiyo vaavaa naalamuleliwaahu ti epiiphi, anikeriha mu omwene wa Mwana awe oosiveliwa.”—Kol 1:13; mulikanyihe ni Saw 17:6, 7.
Omwene wa Kristu, opacerya mu Pentekoste a 33 E.K., ti woomunepani, nave onaalamula Aisarayeli oomunepani, ela tiwi, Akristu yaawo ayariwe ni munepa wa Muluku wi ekhale anamwane oomunepani a Muluku. (Yoh 3:3, 5, 6) Vaavaa Akristu yaawo ayariwe ni munepa aneeraaya yaakhele nchuwelo naya wirimu, herwa ekhala anamurala a omwene wa Kristu elapo yavathi, nyenya anahaala okhala mamwene wirimu vamoha ni Kristu.—Wup 5:9, 10.
(Kolosi 2:8, Nlakano Nahihano)
w08 15/8 epaax. 28 epara. 9
Miyaha sa Vasulu Sinarweela mu Ikaarata wa a Galasya, a Éfeso, a Filipi, ni wa a Kolosi
2:8—Ichu taani “selapo ya vathi” seiho Paulo aaniloponleiye? Inaahiwa ichu sinapaka makupa a elapo ya Satana—ichu soochuneya, naari malakiheryo yaawo anapaka makupa, anahoolela naari aneeriha weera mmukhalelo wammoori. (1Yoh 2:16) Mwa seiho sinavolowela miruku sa achu, wiithukumanyerya muhakhu ni malapelo atheru a elapo yeela.
8-14 A YULYU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | 1 TESALÓNIKA 1-5
“Mulipihaneke ni Otikitheryana Mukina ni Mukhwaawe”
w11 15/6 epaax. 26 epara. 12
“Muwoonekemo Yaawo Anoolapelaani”
‘Ohoolela’ muloko onavolowela ohiya pahiru ohusiha. Masu mamohamoha annaphariheliwa mu 1 Timóteo 3:4. Paulo aaloca wi oohoolela onaphwanela wi “ahooleleke phaama echoko awe; anamwane awe ekhale awiiwelela ni ophwanelela woothene.” Va, masu awi ‘ohoolela’ mweevelevelo honaphitaanyerya pahiru waahusiha anamwane, nyenya tho onavolowela ohoolela emusi ni okhalano “anamwane . . . awiiwelela.” Chiryene, asitokweene annahoolela muloko, yaakhaviheryaka oothene omwiiwelela Yehova.—1Tim 3:5.
w11 15/6 epaax. 28 epara. 19
“Muwoonekemo Yaawo Anoolapelaani”
Tiheeni mwaahaalaanyu weera waakhanle wi mohaakhela yamahala erehereryiwe wa nyuwaano? Apwanne mwaahaala wooniherya othamalela wanyu moorweela wa opharihela? “Samahala wa atchu” yoovaha ya Yehova, yeeyo moorweela wa Yesu Kristu, opankeiye wa nyuwaano. Mukhalelo mmoha wa wooniherya othamalela wahu wa yoovaha yeela, ori owiriyanaka phaama miyaha awo analocaaya ni wiilipixerya opharihela. Munanwerya tho wooniherya othamalela wanyu moorweela wa ovahererya maakhulo mmithukumano. Okhaviherya miteko seiyo sinahooleliwa ni asitokweene ntoko, muteko woolaleerya. Waakhanle wi nyuwaano moophuravo ikano sa mutokweene, ntakhara heeni ohimuthamalela? Ohiya yeeyoru, ntakhara heeni ohooniherya othamalela wanyu wa emusi ya asitokweene? Muupuwele ela, wi mutokweene awerye olapa mwakuru mmulokoni, achu a veechokoni vawe annaleva elukuluku aya yeeyo yaahaalaaya okhala vamoha.
‘Nikhwelaneke . . . ni Miteko ni Eparipari’
Mwaakhaviherye yaale ari oocecheya. Nlamulo na Mpiipiliyani na ‘wakhapelela òtxetxheya nave . . . òvilela n’atxhu othene’ nnanwerya weeha waakhanle wi okhwela wahu ti weeparipari. (1Tes 5:14) Anna yaawo yaari ooceecheya ohoolo waya yaahikhala oolipa munroromeloni. Nyenya akina annatitelela ochuna opisa wahu murima ni nikhaviheryo noosivela. Nni naakhaviherye hai? Nnanwerya ompharihela Piipiliya wi naalipihe, waawopa wi nalaleerye vamoha, naari pahiru waawiriyana phaama. Navetho, hannaphwanela wuupuwela pahiru wi anna ni arokorahu ari ‘olipa’ naari “òtxetxheya.” Ohiya yeeyo, nnaphwanela osuwela wi oothene ahu ninnalipa nave ninnaceecheya. Ophiyerya wi murummwa Paulo aaheemererya wi aari ooceecheya. (2Kor 12:9, 10) Oothene hiyo ninnachuna nikhaviheryo ni olipihana.
Mutakiherye Wiiyeviha ni Oleva wa Yesu
Masu ahu ooleva. Omoriwa wahu ikharari onnaneeriha ‘walipiha awova m’murimani.’ (1Tes 5:14) Tiheeni nnaphwanelaahu oloca wi naalipihe yaawo? Nnanwerya waalipiha moorweela wa wooniherya opwacha ni wuukhuwa wahu ni yaawo. Nnanwerya waathamalela wi naakhaviherye woona mikhalelo ni mavyakelo aya aphaama. Nnanwerya owuupuxerya wi Yehova ohaapurulela wa Mwanawe ntakhara wi awo toochuneya vamiithoni vawe. (Yoh 6:44) Nnanwerya waaroromeliha wi Yehova onnaapwacha arummwa awe yaawo ari “a murima wophweya” naari “a munepa wotcharuwasha.” (Sal 34:18) Masu ahu ooleva anahaala waalipiha yaawo anachuna nihakararyo.—Masi 16:24
Mphwanye Muhakhu Woomunepani
it-2 epaax. 155
Ocapaheya
Ocapaheya eri yoocheka yeeyo enahaala omweeriha muchu wiikariwa mmuloko weekristu. (1Kor 5:9-13; Ahe 12:15, 16) Murummwa onnathariha wi Mukristu yoowo onapaka mararuwo onnachekela mwiili awe, apharihelaka mwiikho awe mmukhalelo woonanara. Makupa awe oomunepani annavoloweliwa moonanara, onnariipiha muloko wa Muluku nave onnakhala va yawoopiha ya orava ireca. (1Kor 6:18, 19) Owo onnaachekela ni waawoka anna awe Eekristu (1Tes 4:3-7) moorweela wa (1) oruuha mmulokoni meecelo ooriipiheya, wuuliha muru, ni onyemuliha muloko (Ahe 12:15, 16), (2) omuyeleeliha muchu yoowo opankeiyeno mararuwo okhalano meecelo aphaama, nave tho wakhala wi aari muciye, onahaala oyeleela wooniherya omwali awe mu okumanela woopacerya ni oothelana awe, (3) onyemuliha emusi awe, vamoha tho ni (4) waahooxa asitiithi, iyawe (wakhala wi aari muthiyana ootheliwa), omuhooxa ole omwaakamenle naari aakameliwe ni yoowo opanke mararuwo. Muchu owo tahi wi onayeleela ncicimiho wa achu pahiru, yaawo ilukuluku ikina aneemererya ocapaheya, nyenya onamuchekela Muluku, yoowo onamuthoriha ni omulaka yoole opanke yoocheka.—1Tes 4:8.
wp15 1/7 epaax. 20 ipar. 14-15
“Wopoliwa Wanyu Wohachamela”!
Tiheeni enahaala weereya vaavaa Koki a Makoki onahaaleiye waavolowela akapuro a Muluku? Yooloherya ya Mateyu ni Marko ennaloca yaweereya emohamoha: “Nave Yowo [Yesu] anarwa-arumiha angelo awe ni oruma otokotoko wa nipeka. Nave yawo enarwa-ethukumanya óthanliwa awe witchekuni sheshe, o makutchuwelo a erimu ophiyerya makutchuwelo aya makina.” (Mar 13:27; Mat 24:31) Eyo henaloca sa othukumanyiwa woopacerya wa awoocihiwa ari veelaponi. (Mat 13:37, 38) Othukumanyiwa iwo oneereya ehaakumve opacerya ekoi etokotoko. (Wup 7:1-4) Nave, othukumanyiwa taani Yesu aaloceiye? Enahaala okhala elukuluku yeeyo oohalela a 144.000 anahaalaaya omwaakhela phatamari aya wirimu. (1Tes 4:15-17; Wup 14:1) Eyo enahaala weereya opacenrye ohiphela wa Koki a Makoki. (Ezek 38:11) Voocharela, masu ala a Yesu anahaala okhwaaniheryeya: “Vavo ékhaikhai awo enarwa-yárya ntoko nsuwa, mu Omwene wa Atithaya.”—Mat 13:43.
Apwanne eyo enataphulela wi onahaala okhalavo ‘oshopholiwa’ wa awoocihiwa? Ancipale aniiseera Akristu, mwawiiwanana ni nsu nenla, aneemererya wi Akristu anahaala okusiwa wi eye wirimu ni mwiili wanama. Mwawiihiiha, anaweherya wi Yesu onahaala okooka mmwiilini wi alamulele elapo yavathi. Nyenya Piipiliya onnooniherya wi “mwana a mutchu,” Yesu, onahaala orweela wirimu nave wi onahaala orwa “va mekuni a wirimu.” (Mat 24:30) Masu yaala anooniherya wi hani ooneye. Opwaha yeeyo, “mwili nnikhami hinawerya mekhaya wakhela omwene wa Muluku.” Mwawiihiiha, ale eni ekerihiwe wirimu woopaceryani anahaala otatuxiwa “mwa elukuluku emoha, mwa waphila wa nitho ni oruma wa nipetxa nomaliherya.” (Mwaalakhanye 1 Korinto 15:50-53, BNM.) Awoocihiwa oororomeleya eni ekhale veelaponi yavathi, anahaala othukumanyiwa mu elukuluku vakhaani.
15-21 A YULYU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | 2 TESALÓNIKA 1-3
“Wuupululiwa wa Ootakhala”
it-1 epaax. 704
Omucicimiha Muluku
Mwa yeela, yookhalavo echu ekina yookhuweya, yeeyo eri yoohiyana ni “yawiiphiini ya Omwene” wa Yehova. Onaahiwa “muteko wootakhala wawiiphini.” Muteko yoola wootakhala waari wa wiiphiini wa Akristu eeparipari, ntakhara mmahiku a murummwa Paulo, “muchu yoole ootakhala” nivano iha ahaakumve opaka makupa a nikhuuru nawooneya. Naamwi “muchu” ola ohoolo waya apacenrye wiisooneiha, nlelo mukhalelo awe waahaala otitelela okhala woovitheya wa achu ancipale, woona wi aahaala weerakano miteko sawe soonanara moovitheya, iikuphelelaka wi onamucicimiha Muluku. Mweeparipari, yaahaala okhala malapelo oowoka, alocaka wi anamucicimiha Muluku. Paulo aaloca wi “muteko wootakhala wawiiphini” waaneereya mmahiku awe, woona wi mulokoni Weekristu waavoloweliwa ni mahusiheryo atheru yaawo yaari oohiyana ni Malamulo a mmuloko Weekristu, nave ntoko yookhumelela, naahaala opakeya nikhuuru na Akristu oomwaryeya. Wookuchulani, nikhuuru nla naahaala otoloxiwa ni Yesu Kristu mu wooneya wa ophiya wawe. Oomwaryeya ola, “muchu” onaphariheliwa ni Satana, aahaala wiicukhulela osulu ompwaha ‘oothene yoole oniichaniwa “muluku” naari yoophwaniherya ya othamalela’ (Gr., seʹba·sma). Mwiicani ola mutokotoko a Muluku, ntoko ekaruma ya Satana, aahaala waawoka achu ancipale nave ntoko yookhumelela, yaale yahaala omweemererya ni opharihela meerelo awe yahaala otoloxiwa. Mavyakelo a “muchu yoole ootakhala” onarweela mu mathowa a wi soonanara sawe sahaala wiipithihiwa ni meerelo awootha a omucicimiha Muluku.—2Tes 2:3-12; mulikanyihe ni Mat 7:15, 21-23.
it-2 epaax. 808 epara. 6
Wootha
Yehova Muluku onneemererya “ohuwelihiwa” wa yaale aneemererya owokiwa, “wi eroromele wootha” ohiya ororomela michaka saphaama vooloca sa Yesu Kristu. (2Tes 2:9-12) Echu ela ennooniheryiwa ni yeeyo yeeren’ye ni mwene Akape o Isarayeli mmahiku akhalai. Alipa a miririmu awootha yaamuroromeliha mwene Akape wi aahaala waavootha amwiicani awe o Ramoti-Kileyati, nyenya mulipa a miririmu a Yehova, Mikeya, aahiloherya epahu. Ntoko oonihiweiye Mikeya mu yawoona, Yehova aaheemererya wi munkeelo mmoha akhale “munepa wawootha” mmasu a alipa a miririmu a Akape. Ela tiwi, munkeelo ola aapharihenle ikuru sawe wi aahuwelihe alipa a miririmu wi ehiloce eparipari, nyenya eloce yeeyo awo yaachunaaya oloca ni yeeyo Akape aachuneiye wiiwa. Naamwi aalopoliwe woosiilo ene, Akape aaheemererya owokiwa ni sawootha seiha nave aayeleela ekumi awe.—1Mam 22:1-38; 2Math 18.
Mphwanye Muhakhu Woomunepani
it-2 epaax. 149 epara. 8
Mooro
Petro aahirepa wi “erimu ni elapo ya vathi ya mutano sookhapeleliwa ophiyerya nihiku nenlo noothoriha, na mooro.” Mwawiiwanana ni makupa oothene a yoorepa yeela vamoha ni wiiwexexa wa soorepa ikina, enakhala yawooneya wi honalociwa mooro wawooneya, nyenya onataphulela otoloxiwa woomalela. Hiiha ntoko maahi mancipale mmahiku a Nowa yaahitolonxaaya erimu vamoha ni elapo yawooneya, nyenya pahiru achu ootakhala, hiihaa tho wuupululiwa wa Yesu Kristu arwaaka wirimu ni ankeelo awe oowerya mwa makalume a mooro onahaala waatoloxa moomalela achu ootakhala vamoha ni mukhalelo yoola wa ichu awo anapakaaya makupa.—2Ped 3:5-7, 10-13; 2Tes 1:6-10; mulikanyihe ni Isa 66:15, 16, 22, 24.
it-2 epaax. 402 epara. 6
Nlociwe ti Munepa
“Nlociwe ti Munepa”—Minepa Seeparipari ni Sawootha. Masu a Ekriki pneuʹma (munepa) annaphariheliwa mmukhalelo wavameekhaaya mu soorepa sikina sa arummwa. Mu 2 Tesalónika 2:2, ntoko yawooniherya, murummwa Paulo aahaalopola anna awe o Tesalonika wi ehikhale oocikinyeya naari oyeleela nroromelo naya nthowa na wiiwa wi “nihiku na Apwiya noophiya, nari nlociwe ti minepa nari mwa michaka, nari tho mu ekaaratha, ntoko erempwe ti hiyo.” Ti yawooneya wi Paulo onnapharihela masu pneuʹma (munepa) ntoko mukhalelo wa oloca ni achu akina, hiiha ntoko “mwa michaka” naari “mu ekaaratha.” Ni mathowa yaala, liivuru awiichaniwa Commentary on the Holy Scriptures (epaax. 126), ooloca sa yoorepa yeela ariki: “Moorweela wa yeela, Murummwa onaloca sa ichu inalociwa mwa munepa, yamiririmu, naari masu a mulipa a miririmu.” (Liivuru otaphuleliwe ni orempwe ni P. Schaff, mu 1976) Liivuru a Vincent awiichaniwa Word Studies in the New Testament onnaloca: “Mwa munepa. Mwa masu ooloherya a achu mmithukumano sa vameekhaaya Seekristu, yaanaloca wi aakhalano owerya osuwela sa wiiphiini.” (1957, Vol. IV, epaax. 63) Mwawiihiiha, naamwi mu yoorepa yeela ni ikina, a Piipiliya akina etaphulelaka masu awi pneuʹma ntoko “munepa,” a Piipiliya akina anataphulela masu yaala ntoko “masu oloheriwa” (BJ; CT); “miririmu” (BNM); “munepa” (NN; PMM); “masu ooveereliwa” (TNM).
22-28 A YULYU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | 1 TIMÓTEO 1-3
“Mwiilipixerye Opaka Miteko Saphaama”
Mano Munnoona Okhweleya Waya Oya Vahoolo Omunepani?
Mwaalakhanye 1 Timoteo 3:1, Nlakano Nahihano. Murummwa Paulo aanaathamalela anna yaawo ‘yátchuna’ okhala alipa ooweherya naari atokweene. Wi muchu aphwanye echu ehiri vakhiviru vawe, owo onaphwanela wiilipiherya ni wookola nwono awe wi aphwanye. Vano mmwaanyiherye munna yoowo aahaala osiveliwa ophwanelela okhala murummwa oorumeela. Owo oosuwela wi ti woochuneya wiilipiherya, wunnuwiha mikhalelo Seekristu. Voocharela apacerya orumeela ntoko murummwa oorumeela, onnatitelela olapa mwakuru wi awerye ophwanelela okhala mutokweene.
km 2/79 epaax. 3 epara. 7
Yaawo ‘Analapa Phaama, Ekaamucicimihiwa’
Ti wookhweya wiiwexexa ntakhara heeni Paulo ooloca wi achu analapa phaama “ekaamucicimihiwa.” Tahi owelela mirici ni okhala mutokweene a ekerexa ntoko achu akina analocaaya. Arummwa oorumeela yaawo ‘analapa phaama’ aasuwela phaameene wi annaakhela mareeliho a Yehova ni a Yesu, nave anna a mmulokoni annaacicimiha ni waakhaviherya. Annalapa phaama “elocaka mu nroromelo na mwa Kristu Yesu.” Ekhalaka mwawiiwanana ni muteko aya, annathamaleliwa nthowa wa muteko aya waphaama; aakhalano nroromelo noolipa nave tho ananwerya wooniha nroromelo naya ehoovelelaka naari woova olakiwa.
Mphwanye Muhakhu Woomunepani
it-2 epaax. 197
Waalakhanyerya Masina a Makholo a Khalai
Hiwaarivo mphurelo muchu omaliha elukuluku ahuseryaka ni ovaanyihana miyaha seiha, xaxaxa elukuluku yeeyo Paulo aarempeiye ekaarata awe wa Timoteo. Hiwaari tho woochuneya orepela masina a makholo wi ekhale yawooniherya ya muyareriwo wa muchu, woona wi Muluku hoona tho ohiyana waarivovo variyari va Ayuta ni yaawo yahaari Ayuta a muloko woopacerya Weekristu. (Gal 3:28) Nave waalakhanyerya masina a makholo a khalai waahimala amanle ophiya Kristu moorweela wa muyareriwo wa Tavite. Nave tho, hiwaahaala olekeleyavo, ovinyerya vaavaa Paulo aarempeiye olopola yoola, ophiyerya otoloxiwa wa epooma yo Yerusalemu, vamoha ni soorepela saakhapeleliwe. Muluku haahaala ohiya naari mano echu emoharu. Mwawiihiiha, Paulo aachuna wi Timoteo vamoha ni miloko sihihuwelihiwe ni omaliha elukuluku aya etholatholaka ni ovaanyihana vooloca sa miyaha sa muyareriwo wa muchu, ohinalipiha nroromelo na Akristu. Orepeliwa wa makholo analociwa Mpiipiliyani ti wawaakhwanela wi yooniherye ophiya wa Mesiya naari Kristu, yoowo ori mwaha woochuneyaxa wa Akristu. Orepeliwa okina wa masina a makholo a khalai onaphwanyeya Mpiipiliyani, onooniherya wiiwanana ni ororomeleya wa Piipiliya, yooniheryaka wi onnaloca mookwakwaleya saweereya sa achu.
cl epaax. 12 epara. 15
“Ola, Chiri, ti Muluku Ahu”
Wiichana okina wa ncicimiho onamphwanela Yehova ti “Mwene oohimala.” (1 Tim 1:17; Wup 15:3) Eyo enataphulela eheeni? Ti woovila wa hiyaano wiiwexexa woona wi muupuwelo ahu ti wookotakota, nyenya Yehova ta ilukuluku soothene—ovinyerya khalai ni oya ohoolo. Salumu 90:2 oriye: “Opacerya woopacerya okhala wookhala, nyu muri Muluku.” Mwawiihiiha, Yehova haano mapacereryo; owo aakhala ovinyerya khalai. Ni mathowa aphaama onniichaniwa “Mutokweene a waaca mahiku”—owo aakhala ovinyerya khalai ahaakumve muchu naari echu ekina veelaponi naari wirimu okhala! (Dan 7:9, 13, 22) Taani onawerya waakaaha ophwanelela wawe okhala Pwiya a Owerya Woothene?
29 A YULYU–4 A AKOSTU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | 1 TIMÓTEO 4-6
“Ohiyana Orivovo Omucicimiha Muluku ni Waavya Muhakhu”
w03 1/6 epaax. 9 ipar. 1-2
Muhuserye Okhala a Waakhwaneliwa
Mathowa makina yaamweeriha Paulo okhala oohakalala, waari wiisoona okhala a waakhwaneliwa. Vano, enataphulela eheeni okhala a waakhwaneliwa? Oloca mookwasa, enataphulela okhala oohakalala ni ichu soochuneya. Alocaka sa yeela, Paulo aamuleela Timoteo, mukhaviheryi awe a muteko woolaleerya: “Chiryene, wookhalavo mphurelo mutokweene omucicimiha Muluku, muchu ahakalalaka ni yeeyo oreiyeno. Nivolowaka mweelaponi ya vathi hinaakunshe echu, niphwahakamo hinnakushamo tho echu. Nakhalano soolya ni soowara, nihakalaleke ni seiyo.”—1 Tim 6:6-8.
Moone wi Paulo ohiiwananiha okhala a waakhwaneliwa ni omucicimiha Muluku. Aasuwela wi ohakalala weeparipari onarweela mu omucicimiha Muluku, ela tiwi, okuha ichu sa Muluku mu nipuro noopacerya, ohiya ichu soomwiilini naari muhakhu. Okhalano “soolya ni soowara” saari pahiru ichu sahaala omukhaviherya otitelela mmuteko wa Yehova. Mwawiihiiha, wi asuwele okhala a waakhwaneliwa, Paulo aamuroromela Yehova, moohipwacha makacamiho eereiye akumaneno.
g 6/07 epaax. 6 epara. 2
Ochuna Okhala Amuhakhu Oni Woovoloweleeni Hai?
Eparipari wi tahi wi achu ancipale anakhwa nthowa na waavya muhakhu. Nyenya, achu annayeleela ekumi aya nthowa na orimeela, yeereryaka waakhwaniherya soochuna saya. Ohiya yeeyoru, ekumi enanwerya okhala yookacamiha wakhala wi wuukhuwa onarweela omutekoni, naari ohikhalano ikhorowa, annaneeriha okhala ookacamiheya, oyeleela ikhove, wiiceliwa muru ohinamaala naari ireca ikina—seiho inawerya okwatelela okumi wa muchu. Naamwi muchu isuupuwelenle mukhateiye, ophiyerya anoona ochuneya waya opaka matorokelo mu ichu onaphwaneleiye okuha mu nipuro noopacerya, akhweya onahaala weeraka oxilevo. Akhweya oothelana awe hanamuroromela tho yoowo, anamwane ahaakanyeryeya mmuupuweloni vamoha ni ekumi aya yoophotoweleya. Akhweya onamukhala wooweryeya orehererya ichu sa vakhaani sinananre, moorweela wa wiilipixerya otokweene. Moohikhwa minikwa, achu yaala ‘anniihoma ni soohoosha sincipale.’—1 Tim 6:10.
g 11/08 epaax. 6 ipar. 4-6
Ichu Thanu Nammoha Sinakhaviherya Okhumelela Phaama
Ntoko noonnaahu mu mwaha woopacerya, achu yaawo aniilipixerya vancipale wi yaavye muhakhu yoonaka wi eyo enahaala waakhaviherya okhala oohakalala, mweeparipari, anamala wiikara echeku. Yaawo aniikara muhakhu tahi wi pahiru analapa siiyo ene, anniiruuhela tho masooso mancipale. Ntoko yootakiherya, waataana variyari va emusi vamoha ni asinthamwene onnakwateleleya nthowa na waavya moohihiyererya muhakhu. Ohiya yeeyoru, olapa moohihiyererya, wuukhuwa ni wiipiwa murima sinnaweeriha akina oyeleela ikhove. Ti nthowa nene Piipiliya onaloceiye wi “kapuro onnapuha phaama ikhove, naamwi alyaaka vakhaani naari vancipale; nyenya yoole ori a muhakhu hanawerya orupa.”—Ekle 5:12, Tradução do Novo Mundo.
Ikhorowa pwiya oonanara, nyenya tho ti soowoka. Yesu Kristu aaloca sa “owoka wa muhakhu.” (Mar 4:19) Mmasu makina, ikhorowa sinnaroromeliha ohakalala, nyenya hasinaakhwaniherya yoororomeliha yeela. Iho pahiru sinaruuhela nchuno na okhalano sincipale. Piipiliya oni: “Muchu yoowo onasivela ikhorowa, harwa aakhwaneliwa.”—Ekle 5:10, TNM.
Mmasu ookwasa, osivela ikhorowa onnaruuhela makacamiho mancipale ohiya omaliha, nave yookhumelela aya ori ohaawa siiyo, wuukhuwa, ophiyerya wiiphana. (Masi 28:20) Ichu sinaruuha ohakalala sinavolowela okhala a mahala, waalevelela akina ni murima woothene, meecelo aphaama, osivela, ni okhala muchu oomunepani.
Mphwanye Muhakhu Woomunepani
Mukhaleno Yawuupuxerya-ya-Murima Yaphaama
Murummwa Paulo oorepa: ‘Mukhaleno yawupusherya-yaphama-ya-murima.’ (1 Ped 3:16, NN) Moothananiha, wakhala wi muchu onnatitelela ohichariha malakiheryo a Piipiliya, moovira wa elukuluku yawuupuxerya-ya-murima awe ennahiya ophara muteko ophiyerya wi ehinamulopola. Paulo ooloca wi yawuupuxerya-ya-murima yawi hiiha yoosya “ntoko ni muthipo wa moro.” (1 Tim 4:2, NN) Tiheeni eneereya wakhala wi noophara muthipo wooviha? Nnahaala osya. Nave wakhala wi nikhwaca ntokweene noovola, onnakhalavo murala yoowo nihinahaalaahu woonaka wiicela. Moolikana tho, wakhala wi muchu onnatitelela opaka ichu soonanara, yawuupuxerya-ya-murima awe enahaala okhala ‘yoosya’ nave moovira wa elukuluku, enahaala ohiya olapa.
it-2 epaax. 688 ipar. 5-6
Waalakhanya wa Vanlakani
Mmuloko Weekristu. Mu nsana noopacerya, achu a avakhaani ti yaarino iroolo sa Piipiliya, weerihaka wi waalakhanya wa vanlakani onakhala woochuneya. Murummwa Paulo aaceenyerya waalakhanyiwa wa vanlakani wa ikaarata sawe mmiloko Seekristu, vamoha tho ni otorokana ikaarata seiho aarumihenleiye miloko mikina wi saalakhanyiwe mmilokoni. (Kol 4:16; 1Tes 5:27) Paulo aamuceenyerya mmiravo Timoteo yoowo aari mutokweene a mmuloko, wi iikhoveleliheke “waalakhanya masu, olaleerya ni ohusiha.”—1Tim 4:13.
Waalakhanya wa vanlakani onaphwanela weeriwa mmukhalelo waphaama ni mwawiiweya. (Hab 2:2) Woona wi yoolakelela ya waalakhanya wa vanlakani ori waahusiha akina, mulipa a waalakhanya onaphwanela wuupuwelela mwawiixeela yeeyo onaalakhanyeiye ni wiiwexexa yoolakelela ya mulipa oorepa, okhalano ekaasoope vaavaa onaalakhanyeiye wi ahivuwihe echu ekina yooheseya wa alipa oowiriyana. Mwawiiwanana ni Wupulula 1:3, yaale anaalakhanya moovuwa masu ala a miririmo, vamoha ni yaale aniiwa ni ochariha masu awe, tooreeriwa ela tiwi oohakalala.