MWAHA 13
“Mweereno Soothene wi Mmucicimiheke Muluku”
NTOKO alapeli awiivelela a Muluku, nookhalano murici wa wooniherya omucicimiha Yehova mmasu ni mu saweera. Murummwa Paulo oovaha nlakiheryo vaavaa aarempeiye ariki: “Mwaalyaaka nari owurya, nari weerano echu ekina, mweereno soothene wi mmucicimiheke Muluku.” (1 Kor. 10:31) Eyo enataphulela ochara malakiheryo eekhaikhai a Yehova, yaawo anooniherya mukhalelo awe wawookololowa. (Kol. 3:10) Nnaphwanela okhala oomutakiherya Muluku, ntoko achu awe aweela.—Éfe. 5:1, 2.
2 Alocaka wa Akristu, murummwa Petro oorepa: “Ntoko anamwane awiiwelela, muhichariheke minkhela sanyu mwaaraanyuno khalayi moohisuwela. Vawi yoowo owiichanneeni ori aweela murima, nyuwo tho khalani aweela murima mmakhalelo anyu oothene, ntakhara yoorempwa: ‘Mukhaleke aweela ntakhara miyo tho ka aweela.’” (1 Ped. 1:14-16) Hiihaa ntoko Aisarayeli akhalai, oothene mmuloko weekristu anaphwanela okhala aweela. Ela ti wi, awo annalakelela ohikhala a nthepa, ooriipiheya ni meerelo vamoha ni meecelo oonanara a elapo. Mwawiihiiha, awo aathanliwa wi yeereno muteko waweela.—Muk. 20:5.
3 Hiyaano ninnooniherya okhala aweela moorweela wa wiiwelela wahu malamulo ni malakiheryo a Yehova, yaawo anaphwanyeya mu Soorempwa Saweela. (2 Tim. 3:16) Moorweela wa omuhuserya Piipiliya, ninnahuserya vooloca sa Yehova ni iphiro sawe, nave ninnalakelela omurumeela. Ohuserya iwo onanlekecha wi nnaphwanela waavya woopaceryani Omwene wa Muluku ni weerano yookhwela ya Yehova okhala echu yoochuneyaxa mu okumi ahu. (Mat. 6:33; Aro. 12:2) Wi eyo yeereye onachuneya owara omuchu ovyaani.—Éfe. 4:22-24.
WEELA OMUNEPANI NI MMEECELONI
4 Ochara malakiheryo eekhaikhai a Yehova wiiliwiili tahi wookhweya. Mwiicani ahu, Satana, Musaserya, onneererya onihuweliha mu eparipari. Ovolowela woonanara weelapo vamoha ni mathitimanelo ahu a weera ichu soonanara wiiliwiili onnaviliha ichu. Wi niwerye okhala mwawiiwanana ni wiiveleela wahu, nnaphwanela owana ekhoco yoomunepani. Soorempwa inaloca wi hinnaphwanela otikhina vaavaa nnahoolelaahu wiikariwa naari saweeha. Moohikhwa minikwa, nnahaala ohoolela makacamiho wa nthowa na ekhaikhai. (2 Tim. 3:12) Naamwi hiihaa nnanwerya okhala oohakalala naamwi nikumanakano saweeha, ntakhara wi ninnasuwela wi saweeha seiho sawooniherya wi ninnapaka yookhwela ya Muluku.—1 Ped. 3:14-16; 4:12, 14-16.
5 Naamwi Yesu aari oophaameya, owo aahuserya okhala awiiwelela moorweela wa sookacamiha aahoolenleiye. Owo hantonko ovaha nipuro weeha wa Satana naari okhalela nrima ichu seelapo. (Mat. 4:1-11; Yoh. 6:15) Yesu hantonko wuupuwela opaka yoonanara. Naamwi ororomeleya wawe waamweerinhe wi aniiciwa ni achu, owo aatitelela ochariha malakiheryo ekhaikhai a Yehova. Ahaakumve wiiphiwa, Yesu aahaalopola oohuserya awe wi elapo yaahaala tho owiicaka. Ovinyerya elukuluku yeele, oomuchara a Yesu annahooxiwa, nyenya osuwela wi Mwaana a Muluku oovootha elapo ennaavaha olipa murima.—Yoh. 15:19; 16:33; 17:16
6 Wi niwerye ohipaka makupa a elapo, nnaphwanela waakiha malakiheryo eekhaikhai a Yehova, ntoko eenreiye Pwiya ahu. Mwawaaceererya, wi nsepe opaka makupa epoliitika ni miyaha mikina, nnaphwanela tho okhooca mukhalelo woohiphwanelela wa elapo. Ninnakhapelela ekano ya Tiyako 1:21: “Hiihaa, murunle sootakhala soothene ni soonanara inaaceerereya, mwaakhele ni wiisuumaaliha masu aaliwe mwa nyuwo, yaawo ari oowerya ovulusha okumi anyu.” Moorweela wa omuhuserya Piipiliya ni ophwanyeya mmithukumano, nnanwerya woona “masu aaliwe” a eparipari mmuupuweloni ni mmurimani mwahu, nave hinirwa nichuna yeeyo elapo enavahaaya. Murummwa Tiyako oorepa: “Ooraruwa nyu, hamunasuwela wi onthamwene wa elapo ya vathi ori wawiiciwa ti Muluku? Yoowo onakhwela okhala nthamwene eelapo ya vathi, oniiseera mwiichani a Muluku.” (Tiy. 4:4) Nthowa na yeela, Piipiliya onnanlopola wi nnaphwanela ocharihaka malakiheryo eekhaikhai a Yehova ni olakelela ohipaka makupa a elapo.
7 Masu a Muluku annanlopola vooloca sa meecelo awuuliha muru ni oohiphwanelela. Awo anii: “Ntoko onaaphwanelelaaya aweela murima, mwa nyuwo ohikhalerumo mararuwo, nari sootakhala sikina, nari nrima; nari mano oromoliwa!” (Éfe. 5:3) Mwawiihiiha, hannaphwanela weemererya wi muupuwelo ahu otikitheryeye mu ichu sa mwiikho, sa wuuliha muru, sootakhala naari mano weeriha wi ikhale miyaha sa ovaanela. Neerano hiihaa, nnahaala wooniherya wi nnachuna ohooleliwaka ni malakiheryo a vasulu a Yehova, yaawo ari aweela ni eekhaikhai.
OKHALA EESIPANTI
8 Ohiya okhala pahiru aweela mmeecelo ni omunepani, Akristu annasuwela wi ti woochuneya tho okhala eesipanti. Mu elukuluku ya Aisarayeli, Muluku yoowo ori aweela aaweherya wi nloko noothene nikhaleke neesipanti. Hiyaano tho nnaphwanela okhala eesipanti wi Yehova “ahoone ichu soothanyeya.”—Malam. 23:14,TNM.
9 Mpiipiliyani, weela ni okhala eesipanti ineeca vamoha. Ntoko yootakiherya, Paulo oorepa: “Oosiveliwa, nroromelihiwaahu hiiha, hankoni niivase wa soothanyeya soothene sa mwiili ni sa munepa, naakhwanihaka weelihiwa wahu nimoovaka Muluku.” (2 Kor. 7:1) Mwawiihiiha, Akristu anaphwanela wiilipiserya okhala eesipanti moorweela wa orapa ni ocapa soowara saya moohihiyererya. Naamwi mukhalelo ohiyanaka elapo ni elapo, wiiliwiili ti wooweryeya okhalano maahi ni sapawu wi nireerihe ni waarapiha anamwane.
10 Nthowa na muteko ahu woolaleerya, nootepa osuweliwa mukuma yoowo nimankaahuwo. Okhapelela ni orehererya empa ahu, vaate ni mpuwa, onnavaha onamoona wa amwaacamani. Ela, echu yeeyo oothene a veechokoni anaphwanelaaya okhaviherya. Anna ni arokora tarino murici mutokweene wa okhalela esipanti empa aya ni n’yate noothene, nave awo annasuwela wi wakhala wi empa yookhapeleliwa phaama nave vaate wooreeravo eyo ennaweeriha achu okhala ootikhina. Okhapelela iwo, vamoha ni ohoolela woomunepani, onnooniherya wi mulopwana onnahoolela phaama echoko awe. (1 Tim. 3:4, 12) Arokora atheliwe aakhalano tho murici, xaxaxa oreeriha vaate. (Tito 2:4, 5) Anamwane yaawo ahusihiwe phaama annapaka makupaaya moorweela wa wiireeriha phaama ni okhapelela ekwartu aya. Ntoko yookhumelela, emusi yoothene ennakhaviherya otikitherya malakiheryo a esipanti yaawo eni etikitheryiwe mu elapo evyaani ya Omwene wa Muluku.
11 Akapuro ancipale a Yehova annapharihela ikaaro saya naari soowela ikina vaavaa anayaaya mmithukumano. Mmapuro makina, anna annapharihela ikaaro vaavaa anayaaya mmuteko woolaleerya. Yoowela eyo enaphwanela okhapeleliwa phaama ni orapihiwa. Empa ahu, ekaaro ni soowela sahu ikina inaphwanela wooniherya wi ninnapaka makupa a nloko na achu aweela ni eesipanti a Yehova. Nlakiheryo nimohamoha nenla ninnaphariheleya wa soolaleeryiwa sahu ntoko Piipiliya vamoha ni murupa ahu nnakusaahu nayaaka mmuteko woolaleerya.
12 Soowara sahu ni mukhalelo wa wiireeriha onaphwanela okhala wawiiwanana ni malakiheryo a Muluku. Hinaahaala oya okumana ni muchu oochuneyaxa niwanre moonyala naari moohiphwanelela. Chiryene ti woochuneya owara phaama vaavaa nnayaahu mmuteko woolaleerya naari oya oloca ni alamuleli woona wi nnamweemelela Yehova! Soowara sahu vamoha ni mukhalelo nnawaraahu onanwerya waavolowela achu mukhalelo anoonaaya vooloca sa malapelo a Yehova. Hiyaahaala okhala yaphaama ohooniherya wiiyeviha ni waapwacha akina. (Mik. 6:8; 1 Kor. 10:31-33; 1 Tim. 2:9, 10) Mwawiihiiha, vaavaa nniirehereryaahu wi n’ye mmuteko woolaleerya naari mmithukumano sa muloko, sa ekulucu, naari mmithukumano sa miceche, nnaphwanela okhalano mmuupuweloni yeeyo Soorepa inalocaaya vooloca sa esipanti ni mukhalelo wa owara. Nnaphwanela ilukuluku soothene omucicimiha Yehova.
Ntoko alapeli awiivelela a Muluku, nookhalano murici mu wooniherya ncicimiho na Yehova mmasu ni mu saweera
13 Emohamoha ennaphariheleya tho nayaaka oxekurya nipuro ntokweene na Anamoona a Yehova naari o Peteli. Muupuwele wi nsina nawi Peteli nnataphulela “Empa ya Muluku.” Mwawiihiiha, mawarelo ni mukhalelo ahu onaphwanela okhala mmohamoha ntoko nneeraahu nayaaka mmithukumano mu Empa ya Omwene.
14 Naamwi nrikimuchekula pahi, mawarelo ni mukhalelo ahu onaphwanela okhala woophwanelela. Nnanwerya wiikoha: ‘Mpwanne kaahaala wuuliwa muru olaleerya moohilakelela nthowa na soowara saka?’
MATHATELO APHAAMA
15 Wiichuwa ni othata ti woochuneya wi nikhaleno ekumi yaphaama. Ekwaha emoha, Yesu aahaawopa oohuserya awe wi eye nipuro nikina wi ‘yiichuuwe vakhaani.’ (Mar. 6:31) Wiichuwa vamoha ni othata waphaama onanwerya okhala wa mphurelo. Nave tho, weerano yeela enanwerya onceenyerya ophara miteko sahu.
16 Olelo aakhalavo mathatelo mancipale oohiyanahiyana, mwawiihiiha Akristu anaphwanela othanlela phaama mathatelo, yooniheryaka miruku sa Muluku wa yeeyo awo anapakaaya. Naamwi othata okhanle woochuneya, tahi echu yoochuneyaxa mu okumi ahu. Ninnalopoliwa wi “mmahiku ookuchula,” achu yaahaala okhala “ookhwela opuha ohiya omukhwela Muluku.” (2 Tim. 3:1, 4) Mathatelo mancipale anooniwa okhala aweemereryeya olelo, hari aweemereryeya wa yaale anachuna ochara malakiheryo eekhaikhai a Yehova.
17 Akristu oopacerya yaanaphwanela okhooca ovolowela woopahula wa mukhalelo wa elapo yaarukurerya, yoowo waavyaavya wiihakalaliha. Mmapuro a mathatelo a Aroma, achu yaanasiveliwa owoona akhwaaya ehooxiwaka. Ohooxana, oyeeha nikhami ni mararuwo yaanoonihiwa vanlakani vene wi achu ehakalale, nyenya Akristu oopacerya yaanarapela ichu seiha. Mmahiku ahu yaala tho, mathatelo mancipale eelapo toolikana ni makhalelo yaala nave ekhwaanihaka minkhela soopahula sa mwiili. Nnaphwanela ‘owehaka phaama meecelo ahu,’ ni okhooca mathatelo oopahula. (Éfe. 5:15, 16; Sal. 11:5) Nave, naamwi mathatelo makina ehikhanle oonanara, akhweya achu ene naari nipuro nene nnanwerya okhala noohiphwanelela.—1 Ped. 4:1-4.
18 Aakhalavo mathatelo mancipale oohiyanahiyana aweemereryeya wa Akristu. Ancipale annaphwanya mphurelo moorweela wa ochara malakiheryo a Mpiipiliyani ni sookhaviherya ikina inaphwanyeya mu soolaleeryiwa sahu.
19 Wiiliwiili, anna annaawopa anna akina wi yachekule vamoha. Naari wi, annawompwa anna ntakhara efesta ya othela naari wi yathate. (Yoh. 2:2) Yaale anapaka nwopelo yoowo, anaphwanela osuwela wi murici woothene ti wawaya vooloca sa yeeyo enahaala weereya. Chiryene, ti woochuneya okhalano ephoole vaavaa achu ancipale anathukumanaaya vamoha. Nthowa na otaphuwa onakhalavo mu ifesta seiha, onnaweeriha akina opwaha mphimo vooloca sa meerelo oophwanelela Eekristu, ophiyerya olya naari owurya moopwahererya ni opaka soocheka itokweene. Ni yeela mmuupuweloni, Akristu yaawo ari amiruku annaphimelela waaca wa achu ni elukuluku ene. Wakhala wi sinahaala okhalawo soowurya soohapaliha, onaphwanela okhalavo mphimo. (Fil. 4:5) Wakhala wi wookhalavo wiilipixerya wi ochekulela iwo okhale woophwanelela ni woolipiha mmakupa oomunepani, yoolya naari soowurya hinni ikhale ichu soochuneyaxa.
20 Ti yaphaama oowaakhela aleco. (1 Ped. 4:9) Vaavaa nnaawopaahu Akristu akhwiihu wi erwe owaani wi nlye vamoha, ochekula, othata, nnaphwanela owuupuwelelaka tho annihu yaawo ari oothoiwa. (Luka 14:12-14) Wakhala wi na muleco naari wi nrinwompwa ntakhara yaweereya vyakala, makhalelo ahu anaphwanela okhala mwawiiwanana ni Marko 12:31. Nave ti woochuneya wooniherya othamalela nthowa na oreera murima wa akina.
21 Akristu annahakalala ni samahala sinarweela wa Muluku nave annasuwela wi ananwerya ‘olya, owurya ni opuha onarweela mmitekoni mwaya.’ (Ekle. 3:12, 13) Vaavaa ‘nneerahuno soothene wi nimucicimiheke Muluku’ mmathatelo ahu, yaale anapaka nwopelo ni alipa oowompwa ananwerya okhala oohakalala vaavaa anuupuwelelaaya ilukuluku seiho soolipiha omunepani.
OHUSERYA OSIKOLA
22 Anamwane a Anamoona a Yehova annaphura okhalano mahusiheryo eelapo yaawo ari oochuneya. Elukuluku anayaaya osikola, awo anniilipixerya wi ehuserye waalakhanya ni orepa phaama. Ichu ikina anahuseryaaya osikola inanwerya tho waakhaviherya amiravo waakhwaniha soolakelela saya soomunepani. Mu iyaakha seiho anayaaya osikola, awo anaphwanela ‘omuupuwelaka yoowo aapatunshe,’ moorweela wa okuha ichu soomunepani mu nipuro noopacerya.—Ekle. 12:1.
23 Waakhanle wi nyuwaano mwa mmiravo naari mwali Eekristu munaya osikola, mukhaleno ephoole wi muhaataane ni amiravo eelapo. (2 Tim. 3:1, 2) Yehova onnanivaha sookhaviherya sincipale wi inikhapelele ni soovolowela sa elapo, wa nthowa na yeela, nyuwaano munanwerya ovootha ovolowela yoowo. (Sal. 23:4; 91:1, 2) Mwawiihiiha, wi mwiikhapelele, mpharihele phaama soovaha seiho Yehova onanivaheiye.—Sal. 23:5.
24 Wi ewerye wiivalaanya ni elapo vaavaa anakhalaaya osikola, amiravo ancipale yaawo ari Anamoona a Yehova haneemererya ovolowela miteko mikina ineeriwa osikola. Wa nthowa na yeeyo, onnakhala woovila asinthamwene vamoha ni ahusiha wiiwexexa. Nyenya echu eri yoochuneya ori omuhakalaliha Muluku. Ela enataphulela wi munaphwanela opharihela yawuupuxerya-ya-murima anyu yoovyakihiwa ni Piipiliya nave okhala oolakelela ohivolowela mapokha naari munepa wa elapo. (Gal. 5:19, 26) Moorweela wa ochara ikano sa Mpiipiliyani inavahereryiwa ni asitiithi Eekristu ni opuha onthamwene waphaama mmulokoni, nyuwaano amiravo, munanwerya opharelela malakiheryo eekhaikhai a Yehova.
MUTEKO WEELAPO NI ONTHAMWENE
25 Oohoolela a ichoko aakhalano murici wa Mpiipiliyani wa ovakulela echoko. (1 Tim. 5:8) Naamwi hiihaa, ntoko alapeli a Muluku annasuwela wi muteko aya tahi echu eri ohoolo wa soochuna saya soomunepani. (Mat. 6:33; Aro. 11:13) Moorweela wa opaka malapelo a Muluku ni okhala oohakalala ni yoolya vamoha ni yoowara, awo annasepa wuukhuwa ni miraakho sa wiithukumanyerya.—1 Tim. 6:6-10.
26 Akristu oothene awiivelela arino muteko wa mulaponi anaphwanela okhalano mmuupuweloni malakiheryo a Piipiliya. Wi niwerye wiivakulela mwawookololowa, nnaphwanela okhooca meerelo anavirikanya malamulo a Muluku naari eelapo. (Aro. 13:1, 2; 1 Kor. 6:9, 10) Ninnuupuwelela woopiha waya okhalano onthamwene woonanara. Ntoko anakhoco a Kristu, hiyaano hannavolowela maroca yaawo ahiniiwanana ni malakiheryo a Muluku, annanariha ororomeleya wahu weekristu naari anoopopiha makupa ahu oomunepani. (Isa. 2:4; 2 Tim. 2:4) Nave tho hinnapaka makupa a malapelo aniiciwa ni Yehova, “Paapulu mutokotoko!”—Wup. 18:2, 4; 2 Kor. 6:14-17.
27 Ochariha malakiheryo eekhaikhai a Muluku onahaala onikhapelela ohipharihela onthamwene nryaahuno ni anna wi nivuwihe maroca ahu naari ichu sa muchu mukhateiye. Yoolakelelaahu vaavaa nnakhalaahu vamoha mmithukumano sa muloko, ekulucu ni sa miceche ori omurumeela Yehova. Mu ikwaha seiha, hiyaano ninnalya omunepani vameesa vawe nave ‘ninnalipihana.’ (Aro. 1:11, 12; Ahe. 10:24, 25) Onthamwene owo onaphwanela okhapeleliwa mwawiiwanana ni masuwelelo oomunepani.
MUKHAPELELE WIIWANANA WEEKRISTU
28 Malakiheryo eekhaikhai a Yehova analamulela wi achu a nloko nawe ‘ekhapeleleke omoha onarweela wa Munepa ni olucelelana wa murecele.’ (Éfe. 4:1-3) Ohiya waavyaavya wiihakalaliha mukhataaya, mmoha ti mmoha onaavyaavya weerano yeeyo eri yaphaama wa akina. (1 Tes. 5:15) Moohikhwa minikwa, owo mukhalelo munaphwanyaanyu mmulokoni mwanyu. Moohipwacha nihimo, elapo, oreela, naari masuwelelo, oothene ahu nnahooleliwa ni malakiheryo eekhaikhai mamohamoha. Ophiyerya wi achu yaawo ahiri ni hiyaano annawerya woona wi owo mukhalelo mmoha wavameekhaaya wa nloko na Yehova.—1 Ped. 2:12.
29 Acicimiheryaka mathipelo a okhala awiiwanana, murummwa Paulo oorepa: “Orivo mwiili mmoha ni munepa mmoha, ntoko tho mwiichaneliwaanyu owehererya omoha wa othanliwa wanyu. Arivo apwiya amoharu, nroromelo nimoha, opatiso mmoha, Muluku mmoha, Tiithi a oothene, yoowo onaalamulela oothene, onalapa mwa oothene nave onakhala mwa oothene.” (Éfe. 4:4-6) Wi eyo yeereye, nnaphwanela okhala awiiwanana mu wiiwexexa mahusiheryo oochuneya vamoha ni ichu sawiixeela sa Piipiliya, nooniheryaka wi ninneemererya otokweene wa Yehova. Chiryene, Yehova onnaavaha achu awe elocelo yaweela yeeparipari, yeerihaka okhala wooweryeya omulapela ni murima mmoha.—Sof. 3:9.
30 Wiiwanana ni murecele onaphwanyeya mmuloko weekristu eri ehime ya nlipiho wa oothene yaawo anamurumeela Yehova. Ninnoona waakhwanela wa yoororomeliha ela ya Yehova: “Kinamothukumanyani ntoko iputxeputxhe munikholani.” (Mik. 2:12, BNM) Nnaphwanela otikitherya wiiwanana yoola wa murecele, moorweela wa okhapelelaka malakiheryo eekhaikhai a Yehova.
31 Oothene aakheliwe mmulokoni waweela weekristu wa Yehova ari oohakalala! Okuxa nsina na Yehova nreeliho ntokweene nenlo nnapwaha wiilipixerya woothene muchu opankeiye. Ntitelelaka okhapelela onthamwene ahu wavameekhaaya ni Yehova, nipake soothene nnaweryaahu wi nicharihe malakiheryo awe eekhaikhai ni waahusiha akina weerano emohamoha.—2 Kor. 3:18.