MWAHA WA EKAAPA | MAKUCHUWELO AHAACAMELA?
“Makutchuwelo” Tiheeni?
Vaavaa muniiwaanyu masu a wi “makuchuwelo ahaacamela!” tiheeni enarwa mmuupuweloni mwanyu? Apwanne munnamwaanyiherya mulipa oolaleya michaka eemenle nave apakaka ineneeryo ni Piipiliya mmatani? Naari munnamwaanyiherya mulopwana awuuluvala eemenle va nikhwaala, awanre yoowara yoorakama amanke muyuununi nave arino eneneeryo enavaha onamoona wa nihiku nookuchula? Waanyiherya saweereya seiya ennaweeriha achu akina okhala awuukhuwa, nyenya akina annakhwa minikwa naari ootikhiniheya.
Piipiliya onnaloca: “Enarwa-ephiya makutchuwelo.” (Mateyu 24:14) Yaweereya emohamoha yeeyo enniichaniwa tho “nihiku ntokotoko na Muluku” ni “Harmagedo.” (Yawupulula 16:14, 16) Mweeparipari, wookhalavo ovaanyihana otokweene mmwaha yoola, nave wuukhuwa wa achu onnaacereryeya. Piipiliya tookwakwaleya mmwaha yoola—atharihaka eparipari vooloca sa makuchuwelo. Masu a Muluku annanikhaviherya tho osuwela wi makuchuwelo ahaacamela. Opwaha soothene, Piipiliya onnanihusiha tho mukhalelo wa ovuluwa! Woopaceryani, hankooni nthokororye sawootha vooloca sa makuchuwelo ni otikitherya eparipari. Tiheeni chiryene ekhanle “makutchuwelo” mwawiiwanana ni Piipiliya?
SAWOOTHA VOOLOCA SA MAKUCHUWELO
1. MAKUCHUWELO TAHI OTOLOXIWA WA ELAPO YA VATHI NI MOORO.
Piipiliya onnaloca: ‘[Muluku] átikitherya elapo ya vathi va mathipelo aya, Herwa-echikinyeyaru okhala wokhala.’ (Salmo 104:5) Yoorepa yeela ni ikina sinnaniroromeliha wi Muluku harwa atoloxa elapo yavathi nave heemererya wi etoloxiwe—okhala wookhala!—Eklesiyaste 1:4; Yesaya 45:18.
2. MAKUCHUWELO TAHI YAWEEREYA YA WEEMOONA OPHACUWA.
Piipiliya onnaloca wi makuchuwelo ari ooreheryiwa—Muluku oolakelela elukuluku aya. Ninnaalakhanya: “Sa nihiku nenlo akhweya ora aya, hanasuwela mutchu, nari angelo a wirimu, nari Mwana, nyenya Atithi mekhaya. Weheryani, lipelelani, nave vekelani; vawi hamunasuwela elukuluku aya.” (Marko 13:32, 33) Chiryene, Muluku (“Atithi”) oolakelela “elukuluku aya” yeeyo oneereiye aruuhe makuchuwelo.
3. MAKUCHUWELO HANATANNYIWA NI ACHU NAARI ICHU SA WIRIMU.
Tiheeni enahaala oruuha makuchuwelo? Yawupulula 19:11 onii: “Káhóna wirimu ohuleiye’wo; nave nkonani, kavaro awéla, ni yowo ámuwenle ériwa Óroromeleya ni Eparipari.” Eciciri 19 ennaloca: “Nave káhóna enama eyo, ni mamwene a velaponi, ni miloko aya ya’khocho, óthukumana owanano ekhocho Yowo áwenle va kavaroni, ni muloko awe wa’khocho.” (Yawupulula 19:11-21) Naamwi masu aphariheliwe toosiphela, hiyaano ninniiwexexa wi: Muluku anarwa amurumiha nakhoco oomunepani yoowo onahaala waamaliha amwiicani awe.
EPARIPARI VOOLOCA SA MAKUCHUWELO
1. OKUCHUWA WA OLAMULELO WOONANARA WA ACHU.
Piipiliya onnathariha: “Mahiku a mamwene awo Muluku a wirimu onamoneiha omwene wohiweryaryu omwariwa nave havo mwene ani akuse yowo. Nto omwene owo onammaliha omwene okina nave onamukhala mahiku othene.” (Daniyeli 2:44, Biblia Nsu na Muluku, BNM) Ntoko elociwaaya woopaceryani va muru 3 anahaala omalihiwa “mamwene a velaponi, ni miloko aya ya’khocho,” yaawo anahaala othukumana “owanano ekhocho Yowo áwenle va kavaroni, ni muloko awe wa’khocho.”—Yawupulula 19:19.
2. OMALA WA EKHOCO, NLALA NI OHIKHALA EKHAIKHAI.
“[Muluku] onnahíha ekhocho o makutchuwelo elapo ya vathi.” (Salmo 46:9) “Atxhu òroromeleya anamukhala mwelaponi mu, awokololowa hiyikariwà. Nto atxhu ònanara murima anamutxipihiwamo mwelaponi yavathi, amutakhali anamwikariwamo.” (Masiposipo 2:21, 22, BNM) “Nkonani, kinerano sothe sene sikhale sahihano.”—Yawupulula 21:4, 5.
3. OMALA WA MALAPELO ANAMUNYEMULA MULUKU NI WAAHUWELIHA ACHU.
“Alipa a miririmu [annootha] . . . anamukutxho annawakhulelano itxhu seiyo. . . . Nto eni yere etxhu tani yaphiya mahiku òmaliha?” (Yeremiya 5:31, BNM) “Anchipale enarwa-yi wa Miyo, nihiku nenlo, Apwiya, Apwiya, henálokoha masu mu nsina nanyu, ni mu nsina nanyu’tho ovíha minepa yonanara, ni wera mu nsina nanyu’tho saikuru sinchipale? Nave vavo kinarwa-kiwupusherya yawo, Nkinosuwelani nyuwo ilukuluku sothene: vinyani wa Miyo, nyuwo awera sohiléleya!”—Mateyu 7:21-23.
4. OMALA WA ACHU ANAKHAVIHERYA ELAPO ELA YOONANARA.
Yesu Kiristu aaloca: “Nyenya othoriha ti wu, wi omwaléla wárwa wilaponi ya vathi, nave atchu yásivela epiphi wopwaha omwaléla; vawi miteko aya yári yonanara.” (Yohane 3:19) Piipiliya onnaloca otoloxa wa khalai weeren’ye veelaponi mmahiku a Noowa. “Elapo ya vathi ya mahiku yale, yámiryiwaya ti mahi, yápahuwa; nyenya erimu ni elapo ya mahiku yala, ni masu yawo síyathiwe o mororni, sinámkhapeleliwa ophiyerya nihiku nothoriha n’nopahuwa wa atchu óhithamalela.”—2 Petro 3:5-7.
Moone wi “nihiku nothoriha n’nopahuwa” nlo nnoorwa nnalikanyihiwa ni otoloxiwa wa “elapo” mmahiku a Noowa. Elapo taani yaatoloxiwe? Echaya yaavuluwa; nyenya “atchu óhithamalela”—amwiicani a Muluku “yápahuwa.” Variyari va “nihiku nothoriha” nnoorwa, amwiicani a Muluku anahaala tho otoloxiwa. Nyenya asinthamwene a Muluku anahaala ovuluxiwa, ntoko Noowa ni emusi awe.—Mateyu 24:37-42.
Mwaanyiherye oreera wa elapo yavathi vaavaa Muluku oneereiye amalihe onanara woothene! Chiryene, michaka sa Piipiliya vooloca sa makuchuwelo ti yoohakalaliha ohiya yoothananiha. Naamwi hiiha, nyuwaano akhweya munniikoha: ‘Apwanne Piipiliya onnanleela ti liini makuchuwelo anahaalaaya ophiya? Apwanne ahaacamela? Kinii kivuluwe hai?’
YAVIRA MAKUCHUWELO Tiheeni enii ekhalevo yavira makuchuwelo? Soorepa sincipale sinnaloca elukuluku yeeyo yootikhiniha. Ntoko yootakiherya: “[Muluku] anarwa-avuta mithori yothene ovíha’mo m’mithoni mwaya; nave hevarwa-vakhalatho okhwa; nave hevarwa-vakhalatho iyinlo, nari wunla, nari sawichela, ntakhara sopacherya iho sóvira. Nave Yowo ákilanthe va munyukhuni womwene áriye, Nkonani, kinerano sothe sene sikhale sahihano.” (Yawupulula 21:4, 5) Makuchuwelo tahi okuchuwa wa okumi anyu. Muluku onachuna wi mvuluwe, nave onnanleela mukhalelo wa ovuluwa.