PERPUSTAKAAN ONLINE Manuriaigö
PERPUSTAKAAN ONLINE
Manuriaigö
Nias
ö
  • ö
  • Ö
  • ŵ
  • Ŵ
  • ʼ
  • SURA NI'AMONI'Ӧ
  • PUBLIKASI
  • ANGOWULOA
  • g21 No. 3 nga’örö 6-7
  • Sindruhu Sanandrösa ba Ngawalö Zauri

Lö nihenaigö video nifili

Bologö dödöu, so zi fasala irege tebai teboka video

  • Sindruhu Sanandrösa ba Ngawalö Zauri
  • Faoso!—2021
Faoso!—2021
g21 No. 3 nga’örö 6-7
Gambara sel ragi.

Ahöli-höli dödöda lala wohalöwö sel ragi. Bakha ba sel ragi, tesöndra nukleus si so DNA samalua halöwö soya sibai. Enaʼö lö mate sel ragi, so ngawalö ”mesin” si no ide-ide bakha ba sel daʼö, samöfö-möfögö, solohe, ba sombulöʼö ngawalö zat tobali ö soguna ba sel daʼö.

Sindruhu Sanandrösa ba Ngawalö Zauri

Ngawalö zauri andrö tedou, maliwa, ba monönö waʼoya. Daʼö mbörö wa tohude ba sökhi sibai gulidanö si toröi yaʼita. Iadaʼa, itugu oya zaboto ba dödöda sanandrösa ba ngawalö zauri. Hadia zi tola taʼila sanandrösa ba mböröta waʼauri? Nehegö ngawalö zindruhu andre.

Fefu ngawalö zauri sahöli-höli dödöda lö so manö ia na lö börö-börö. Ngawalö zauri andrö tewöwöi ia moroi ba ngawalö sel. Sel daʼö hulö pabrik side-ide samalua halöwö soya sibai ba sahöli-höli dödö enaʼö tola anau gölö ngawalö zauri ba monönö waʼoyania. So göi sel ba ngawalö zauri si no öna-öna. Nehegö sambua organisme si ha sambua sel si so ba ragi roti. Na mufaedogö ia ba sel niha, te no öna-öna sibai sel ragi andrö. Hizaʼi sindruhunia, ahöli-höli dödöda lala wohalöwö sel ragi. Bakha ba sel ragi, tesöndra nukleus si so DNA samalua halöwö soya sibai. Enaʼö lö mate sel ragi, so ngawalö ”mesin” si no ide-ide bakha ba sel daʼö, samöfö-möfögö, solohe, ba sombulöʼö ngawalö zat tobali ö soguna ba sel daʼö. Na no ahori gönia, idaʼi-daʼi wohalöwö sel daʼö ba lö ara tebato manö. Daʼö mbörö wa lö mate ragi roti hewaʼae na no ara muʼiröʼö. Ifuli zui mohalöwö ragi daʼö na mufaruka ia ba kue.

No hauga ngafulu fakhe laforege ira ilmuwan ba wamahaʼö yaʼira sanandrösa ba sel ragi enaʼö aboto ba dödöra sel niha. Hizaʼi, oya nasa zi lö laʼila. Imane Ross King, samösa profesor ba Chalmers University of Technology si so ba Swedia, ”Alimagö sibai, ha ba wangalui hewisa lala wohalöwö ragi, ambö faʼato ndra ahli biologi si tola fao ba ngawalö penelitian sinangea mufalua.”

Hewisa moloʼö yaʼugö? Ahöli-höli sibai dödöda ba lala wohalöwö sel ragi si no öna-öna. Hadia so manö ia lö börö-börö? Mazui, hadia so zamazökhi yaʼia?

Fefu ngawalö zauri ahori so DNA. Tefaʼanö DNA moroi ba ngawalö molekul nifotöi nukleotida. Ero sambua sel niha tesöndra 3,2 miliar nukleotida, ba no faböʼö-böʼö lala wamaʼanö yaʼia irege tola ifazökhi enzim hegöi protein.

Lö duhu wa tola ifazökhi pola satulö si sara nukleotida si no öna-öna na lö börö-börö. Faʼaluania ha 1 banding 10150 (1 diikuti 150 angka nol).

Sindruhunia, lö hadöi ilmuwan si tola mamaduhuʼö wa tola tumbu ngawalö zauri moroi ba zi lö noso.

No sahöli-höli dödö waʼauri niha. So khöda waʼabölö enaʼö sindruhu-ndruhu owua-wua dödöda ba waʼauri. Tola möi ita manörö-nörö, fariawö, ba faböʼö wangoromaʼöda faʼomasi moroi ba ngawalö zauri tanö böʼö. Tola tarasoi ngawalö gö hegöi hua, tarongo li, ba taʼila laʼa-laʼa hegöi pemandangan. Tola göi taʼera-era hadia zomasi ita tafalua ba zi so miföna ba hadia lua-lua waʼaurida.

So zangumaʼö wa tola tafalua daʼö börö evolusi enaʼö auri ita ba mongaʼötö. Moloʼö yaʼugö, hadia atulö niwaʼöra andrö? Mazui, hadia daʼö zi tobali tandra wa faʼauri andre buala moroi khö Zomböi sangomasiʼö yaʼita?

Adam—robot nifazökhi ba wamareso sel ragi

Faʼebua Adam andrö simane faʼebua moto van side-ide. Robot daʼa so daʼio, mesin fangokafu, kamera, sensor, ba öfa ngawua komputer. Lafazökhi robot daʼa ba wamareso sel ragi. Ba mofozu robot daʼa wamalua halöwönia hewaʼae na lö hadöi niha sanolo yaʼia.

Samösa ilmuwan sosindro ba zinga robot sotöi Adam. Lafazökhi robot daʼa ba wamareso sel ragi.

Na so zangumaʼö wa lö hadöi samazökhi Adam, hizaʼi so manö ia lö börö-börö, hadia faduhu dödöu? Tatu manö löʼö. Sel si öna-öna si so ba ngawalö zauri abölö abua nasa wamazökhi daʼö moroi ba robot. Na so zamazökhi robot, hadia so göi zamazökhi sel?

Enaʼö öʼila nasa ngawalö zahöli-höli dödö niwöwöi ba mbanua si yawa awö danö, faigi artikel hegöi video tuhonia ”Apakah Ini Dirancang?” ba situs web jw.org.

    Publikasi ba Li Nias (2013-2025)
    Log Out
    Log In
    • Nias
    • Fa'ema Misa
    • Pengaturan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Lala Wangoguna'ö
    • Si Tebai La'ila Niha Bö'ö
    • Pengaturan si Tebai La'ila Niha Bö'ö
    • JW.ORG
    • Log In
    Fa'ema Misa