Iʼohe Danga Nono Mbanuania Yehowa ba Lala Waʼauri
”Daʼö lala, mitörö ia!”—YES. 30:21.
1, 2. (a) Hadia wamangelama si no labeʼe enaʼö lö tekiko waʼauri niha sato? (Faigi gambara ba wamobörö wamahaʼö.) (b) Hadia wanuturu lala nibeʼe ba nono mbanua Lowalangi?
”BATOGÖ, FAIGI, FONDRO-NDRONGO.” Töra 100 fakhe ba zilalö, no musura ngawua wehede andrö ba wafa nifasa ba lala nitörö kereta api ba mbanua Amerika Utara. Moguna ia enaʼö lö fatandru moto si fazuzu ba kereta api. Ato niha sauri börö me laʼameʼegö tödö wamangelama andrö.
2 Tenga ha tandra wamangelama nibeʼe Yehowa khöda. Hizaʼi, ibeʼe khöda wanuturu lala enaʼö teʼorifi ita ba aröu moroi ba ngawalö wamaʼala. No amaedola gubalo sebua faʼomasi Yehowa andrö, ibeʼe wanuturu lala ba ifangelama nono mbiri-birinia enaʼö lö latörö lala si möi famakiko faʼaurira.—Baso Yesaya 30:20, 21.
LÖ TEBULÖ IBEʼE YEHOWA WANUTURU LALA BA NONO MBANUANIA
3. Hadia mbörö wa mate niha gulidanö?
3 Ibeʼe Yehowa wanuturu lala hegöi oroisa ba nono mbanuania iʼotarai me iwöwöi niha gulidanö. Duma-dumania ba kabu Edena. Na laʼoʼö goroisa Yehowa so waʼohahau dödö ba niha sagötö faʼara. (I Moz. 2:15-17) Hizaʼi, lö iʼoʼö Adamo ba Khawa wanuturu lala nibeʼe Namara sebua faʼomasi. Abölö iʼoʼo Khawa wanuturu lala nibeʼe gulö, ba fao göi Gadamo. Hadia lua-luania? Göna ira fangabu dödö ba faʼamate sagötö faʼara. Baero daʼö, fefu ngaʼötöra latörö waʼamate.
4. (a) Hadia mbörö wa moguna ba niha wanuturu lala si bohou me no aefa Anönö Danö Idanö? (b) Moroi ba goroisania sanandrösa ba ndro, hewisa wamaigi Lowalangi faʼauri?
4 Ibeʼe Lowalangi wanuturu lala si bohou khö Noakhi. Me no awai Anönö Danö Idanö, lö itehe Yehowa ba niha gulidanö wemanga mazui ba wamadu do. Hadia mbörö? Iʼotarai daʼö, itehegö ba niha Yehowa wemanga nagole. Börö daʼö, moguna ba niha goroisa si bohou, ”Ha nagole si so noso na bakha, si so donia na, ba lö tola miʼa.” (I Moz. 9:1-4) Noso zi samösa niha daʼö waʼaurinia. Moroi ba goroisa andrö, aboto ba dödöda hewisa wamaigi Lowalangi waʼauri. Faʼauri andrö no okhötania, börö me yaʼia Zamazökhi yaʼita. Börö daʼö, no sinangea ibeʼe wanuturu lala sanandrösa ba waʼauri. Duma-dumania, lö itehe ba niha wamunu awöra niha. Ba wamaigi Lowalangi, faʼauri hegöi do no niʼamoniʼö. Ihuku niha sangogunaʼö si dombua ngawalö andre ba zi lö tefaudu.—I Moz. 9:5, 6.
5. Hadia nifatunöda ba hadia gunania?
5 Me no aefa götö Noakhi, lö aetu-aetu ibeʼe Lowalangi wanuturu lala ba nono mbanuania. Ba duho daʼa, tafaigi duma-dumania enaʼö aro gangetulada ba woloʼö fanuturu lala nibeʼe Yehowa solohe yaʼita ba gulidanö si bohou.
SOI SI BOHOU, FANUTURU LALA SI BOHOU
6. Hana wa moguna mubeʼe ba ndraono Gizaraʼeli goroisa nifaʼema khö Moze, ba hadia zinangea lafalua?
6 Me götö Moze, ibeʼe Yehowa wanuturu lala ba nono mbanuania sanandrösa ba gamuata hegöi ba wamosumange yaʼia. Hadia mbörö? No tebulö zalua ba waʼaurira. Ba zi töra dua ngaotu fakhe, toröi ndraono Gizaraʼeli ba danö Miserai tobali sawuyu. Mangalulu ndrawa Miserai ba niha si no mate, laʼogunaʼö nadu, ba oya ngawalö nifaluara si möi fangoʼaya döi Lowalangi. Me no aheta nono mbanua Lowalangi moroi ba danö Miserai, moguna khöra wanuturu lala si bohou. Tobali ira soi soloʼö Oroisa Yehowa. Moloʼö niha sagatua-tua, ngawua wehede ”goroisa” ba li Heberaiʼo moʼamakhaita ia ba ”wamobawa lala, wanuturu lala hegöi famahaʼö”. Börö me no so Goroisa Moze, tola telumöʼö ndraono Gizaraʼeli ba wamalua amuata fohorö hegöi ba woloʼö agama faya moroi ba soi si fasui yaʼira. Tefahowuʼö ndraono Gizaraʼeli ba ginötö laʼoʼö goroisa Lowalangi. Hizaʼi, me lö khöra foloʼö, göna ira fangabu dödö.—Baso V Moze 28:1, 2, 15.
7. (a) Tutunö hadia mbörö wa ibeʼe Yehowa wanuturu lala ba nono mbanuania. (b) Hewisa wa tobali samamaha ba ndraono Gizaraʼeli Goroisa Moze?
7 So mbörö tanö böʼö wa mubeʼe wanuturu lala si bohou. Ba Goroisa Moze, tola tefaʼanö ndraono Gizaraʼeli ba wotemaʼö faʼatohare Mesia, Yesu Keriso. Moguna sibai daʼa enaʼö alua gohitö dödö Yehowa. Börö me so Goroisa Moze, aboto ba dödö ndraono Gizaraʼeli wa lö moʼahonoa ira ba moguna khöra höli, yaʼia daʼö sumange soʼahonoa sangeheta fefu horöra. (Gal. 3:19; Heb. 10:1-10) Baero daʼö, Oroisa Moze möi folumöʼö ngaʼötö ofeta khö Mesia enaʼö laʼila ia iraono Gizaraʼeli na irugi inötö waʼatoharenia. Tobali, Oroisa Moze hulö ”samamaha” gasa-gasa waʼatohare Keriso.—Gal. 3:23, 24.
8. Hana wa moguna wanuturu lala moroi ba goi-goi si so ba Goroisa Moze?
8 Fanuturu lala ba Goroisa Moze so gunania khöda. Hana wa tola? Tola tabatogö ita sabata ba wamaigi goi-goi ba Goroisa andrö. Hewaʼae lö tafalua Goroisa Moze iadaʼa, hizaʼi oya wanuturu lala si tobali fanolo khöda ba waʼauri hegöi ba wamosumange Yehowa. Iʼoroisi Lowalangi ba wanura Oroisa andrö enaʼö tafahaʼö ita, taʼodaligö wanuturu lala moroi ba goi-goinia, ba taʼosinangegö wamahaʼö Yesu sabölö ebua moroi ba Goroisa Moze. Fondro-ndrongo me imane Yesu, ”No mirongo, wa no muwaʼö: Böi ohorö! Ba yaʼo, ba uwaʼö, khömi: Dozi, haniha zamaigi ira alawe, wangisö yaʼia, ba no ihoröni tödönia.” Tobali, tenga ha ba wamalua horö taʼaröuʼö ita, moguna göi taheta wangera-ngera hegöi gisö-isö dödö si lö sökhi.—Mat. 5:27, 28.
9. Hana wa ifuli ibeʼe Lowalangi wanuturu lala si bohou?
9 Me no tohare Yesu tobali Mesia, ibeʼe Yehowa wanuturu lala si bohou ba ihaogö ifatunö gohitö dödönia. Hadia mbörö? Me döfi 33 M, itimba ndraono Gizaraʼeli Yehowa ba ifili mbanua niha Keriso tobali ono mbanuania. Faböʼö zui zalua ba nono mbanua Lowalangi.
FANUTURU LALA BA NDRAONO GIZARAʼELI BA WAMATI
10. Hadia mbörö wa mubeʼe goroisa si bohou ba mbanua niha Keriso, ba hadia gamaehutania moroi ba Goroisa Moze?
10 Ibeʼe Yehowa Goroisa Moze ba ndraono Gizaraʼeli enaʼö lafamaha ira hewisa wamosumange yaʼia hegöi ba wanörö lala si sökhi. Me döfi si föföna, tenga ha moroi ba zi sambua soi nono mbanua Lowalangi, hizaʼi moroi ba ngawalö soi, ba lafotöi ira iraono Gizaraʼeli ba wamati. Tobali ira banua niha Keriso ba tefaböbö ira ba gamabuʼula si bohou. Ibeʼe zui Yehowa wanuturu lala si bohou. Aboto ba dödöda wa ”lö ifaigi mbawa niha Lowalangi, dozi sa, ha soi ira, sangataʼufi yaʼia, solau satulö, daʼö zomasi ia”. (Hal. 10:34, 35) Laʼoʼö ”goroisa Keriso” si teʼodane-dane ba goi-goi si no tesura ba dödöra, tenga ba gara wanura simane Oroisa Moze. Moguna goroisa si bohou andre ba niha Keriso iadaʼa ba möi fanuturu lala khöra gofu hezo toröi ira.—Gal. 6:2.
11. Hadia zi dombua goroisa nibeʼe Yesu soʼamakhaita ba ”goroisa Keriso”?
11 Moguna ba ndraono Gizaraʼeli ba wamati wanuturu lala nifaʼema Yehowa khö Yesu. Fatua lö hadöi gamabuʼula si bohou, ibeʼe Yesu dombua goroisa sabölö moguna. Si oföna, sanandrösa ba wanuriaigö. Si dua, sanandrösa ba gamuata niha Keriso hegöi lagura ba niha böʼö. Oroisa andre moguna ba niha Keriso fefu irugi iadaʼa, he na ba zorugö auri ita hegöi na ba gulidanö.
12. Hadia zi bohou sanandrösa ba wanuriaigö?
12 Meföna, na so soi böʼö somasi mangai halöwö khö Yehowa, moguna möi ira ba mbanua Gizaraʼeli. (I Raz. 8:41-43) Aefa daʼö ibeʼe Yesu goroisa ba Mataiʼo 28:19, 20. (Baso.) Iʼoʼou ndra nifahaʼönia ”miʼaeʼe” ba niha fefu. Me alua Wendrakose 33 M, ifatunö Yehowa wa omasi ia na teturiaigö duria somuso dödö ba zi sagörö ulidanö. Me luo daʼö, so mato 120 nono mbanua niha Keriso si bohou sotema eheha ba tola fahuhuo ira ba niha Yehuda hegöi ba niha proselit ba ngawalö li. (Hal. 2:4-11) Iʼotarai daʼö, itugu oya mbanua nitörö ba wanuriaigö. Manuriaigö ira ba ndrawa Zamaria, aefa daʼö me döfi 36 M, manuriaigö ira ba niha si tenga niha Yehuda si lö muboto. Eluahania, moguna manuriaigö niha Keriso ba niha fefu ba zi sagörö ulidanö!
13, 14. (a) Hadia zi tefarahu ba ’goroisa si bohou’ nibeʼe Yesu? (b) Hadia zi tobali famahaʼö khöda moroi ba duma-duma nibeʼe Yesu?
13 Ibeʼe göi Yesu ’goroisa si bohou’ sanandrösa ba laguda khö ndra talifusöda. (Baso Yohane 13:34, 35.) Moguna taʼomasiʼö ira ero maʼökhö. Hizaʼi, tenga ha daʼö manö. Moguna göi tatehegö nosoda khöra. Ba Goroisa Moze, lö mufaso wamalua daʼa.—Mat. 22:39; I Yoh. 3:16.
14 Yesu zi oföna tobali duma-duma khöda ba wangoromaʼö faʼomasi. Iʼomasiʼö sibai ndra nifahaʼönia irege itehe mate ia salahira. Omasi göi ia na laʼoʼö duma-dumania ira nifahaʼönia. Börö daʼö, moguna tatehegö akao ita ba mate salahi ndra talifusöda.—I Tes. 2:8.
FANUTURU LALA BA GINÖTÖ IADAʼA HEGÖI BA ZI SO FÖNA
15, 16. Hadia manö zi tebulö nitörö nono mbanua Lowalangi, ba hewisa wameʼenia fanuturu lala khöda iadaʼa?
15 Ituyu Yesu ”zawuyu andrö, si lö faröi, satua-tua” ba wameʼe khö ndra nifahaʼönia ’gö [ba wamati], na inötö wemanga’. (Mat. 24:45-47) Ö andre simane fanuturu lala ba nono mbanua Lowalangi na faböʼö zalua khöra. Hadia manö zi tebulö nitöröda?
16 No so ita ba ”götö safuria andrö” ba lö aratö tatörö wamakao sabölö-bölö si lö irai alua. (II Tim. 3:1; Mrk. 13:19) Baero daʼö, no tetiboʼö Zatana ba gulidanö andrö wa göna niha wangabu dödö. (Fam. 12:9, 12) Tatema göi goroisa moroi khö Yesu enaʼö manuriaigö ita ba niha sato ba ngawalö li, töra moroi ba zi toʼölö tafalua!
17, 18. Hewisa dödöda ba wotemaʼö fanuturu lala nibeʼe moroi ba gorahua Lowalangi?
17 So wanolo moroi ba gorahua Lowalangi si tola mamaʼanö yaʼita weʼamöi manuriaigö. Hadia no öʼogunaʼö daʼö? Ba gangowuloa, tatema wanuturu lala hewisa wangogunaʼö fanolo andrö. Hadia ömane tödöu wa fanuturu lala andre moroi khö Lowalangi?
18 Enaʼö tola tasöndra howu-howu Lowalangi, moguna tafaigi fefu wanuturu lala nibeʼenia ba mbanua niha Keriso. Na so khöda woloʼö iadaʼa, tola aoha khöda woloʼö fanuturu lala nibeʼe na alua ”wamakao sabölö-bölö”, na inötö tefakiko gulidanö nifatörö Zatana. (Mat. 24:21) Aefa daʼö, moguna khöda wanuturu lala si bohou na auri ita ba gulidanö Faradaiso si lö Satana.
Ba gulidanö si bohou, tatema gölu-gölu zura sanandrösa ba wanuturu lala si bohou ba Waradaiso (Faigi ngenoli si 19, 20)
19, 20. Hadia gölu-gölu zura nibokai, ba hadia mbuania?
19 Me götö Moze, moguna wanuturu lala si bohou ba ndraono Gizaraʼeli, andrö wa ibeʼe khöra Lowalangi Goroisa Moze. Ba gafuriata, moguna laʼoʼö ”goroisa Keriso” ono mbanua niha Keriso. Simanö göi, ifatunö khöda Sura Niʼamoniʼö wa ba gulidanö si bohou tatema gölu-gölu zura si so fanuturu lala si bohou. (Baso Famaʼeleʼö 20:12.) Tola manö ba gölu-gölu zura andre itutunö khöda hadia zomasi Yehowa ba niha ba luo daʼö. Na lafahaʼö ira hegöi niha nisusugi, tola laʼila hadia gohitö dödö Lowalangi. Moroi ba gölu-gölu zura andrö, tola tafahaʼö ita sanandrösa ba wangera-ngera Yehowa. Börö me no so khöda waʼaboto ba dödö sanandrösa ba Zura Niʼamoniʼö, fefu niha si so ba Waradaiso faoma laʼomasiʼö nawöra, laʼosinangegö, ba lafosumange. (Yes. 26:9) Khalaigö atö hawaʼoya zinangea tafahaʼö ita hegöi nifahaʼöda ba niha, börö wanuturu lala moroi khö Razoda, Yesu Keriso!
20 Na taʼoʼö wanuturu lala ”nisura ba zura andrö” ba lö faröi ita khö Yehowa sagötö wamakao safuria, isura döida ba ”zura waʼauri”, ba lö irai iheta. Tola auri ita irugi zi lö aetu! Tobali, moguna TABATOGÖ sabata ba wombaso Sura Niʼamoniʼö, TAFAIGI hadia wamahaʼönia khöda, ba TAFONDRO-NDRONGO ba taʼoʼö wanuturu lala nibeʼe Lowalangi iadaʼa. Na tafalua daʼa, tola teʼorifi ita ba wamakao sabölö-bölö, ba lö aetu-aetu tafahaʼö ita sanandrösa khö Yehowa, Lowalangida safönu faʼatua-tua ba sebua faʼomasi, sagötö faʼara.—Zango. 3:11; Rom. 11:33.