PERPUSTAKAAN ONLINE Manuriaigö
PERPUSTAKAAN ONLINE
Manuriaigö
Nias
ö
  • ö
  • Ö
  • ŵ
  • Ŵ
  • ʼ
  • SURA NI'AMONI'Ӧ
  • PUBLIKASI
  • ANGOWULOA
  • bt faza 8 nga’örö 60-67
  • ʼInötö Waʼohahau Dödö’ ba Mbanua Niha Keriso

Lö nihenaigö video nifili

Bologö dödöu, so zi fasala irege tebai teboka video

  • ʼInötö Waʼohahau Dödö’ ba Mbanua Niha Keriso
  • ’Haogö Wamaduhuʼö Sanandrösa ba Wamatörö Lowalangi’
  • Tuho sigide-ide
  • Tuho si Fagölö
  • ”Hana Wa Öfakao Ndraʼo?” (Hal. 9:1-5)
  • ”Yaʼugö Talifusögu Saulo, No Ifatenge Ndraʼo Soʼaya” (Hal. 9:6-17)
  • ’Ituriaigö Sanandrösa khö Yesu’ (Hal. 9:18-30)
  • ”Ato Niha zi Faduhu Tödö” (Hal. 9:31-43)
  • Ifili Zaulo Yesu
    Fahaʼö Ndraʼugö ba Cerita-Cerita Zura Niʼamoniʼö
  • Dawido ba Saulo
    Fahaʼö Ndraʼugö ba Cerita-Cerita Zura Niʼamoniʼö
’Haogö Wamaduhuʼö Sanandrösa ba Wamatörö Lowalangi’
bt faza 8 nga’örö 60-67

FAZA 8

ʼInötö Waʼohahau Dödö’ ba Mbanua Niha Keriso

Saulo niha samuʼi, tobali ia sanuriaigö sowölö-ölö

Teʼodane-dane ba Halöwö Zinenge 9:1-43

1, 2. Hadia niʼera-era Zaulo nifaluania dania ba Ndramaseko?

NUMALÖ ba Ndramaseko ngawawa niha sagamuʼi ba no laʼera-era wamalua si lö sökhi. Laʼalui ndra nifahaʼö Yesu ba lafofanö ira moroi ba nomora, laböbö, laʼailasi ba laʼohe ira ba Yeruzalema enaʼö latema wanguhuku moroi khö ndra Sangetuʼö Huku.

2 Kafalo ngawawa niha sagamuʼi andrö töinia Saulo, ba no fao ia wamalua fabunusa.a Lö ara ba zilalö, ifaigi-faigi ba fao dödönia ba nifalua ndra awönia me labunu Zitefano, nifahaʼö Yesu satulö tödö. (Hal. 7:57–8:1) Me no aefa ifawukaisi ndra nifahaʼö Yesu ba Yeruzalema, idöniaʼö nasa niha sato ba wamakao nifahaʼö Yesu ba nahia tanö böʼö. Omasi ia wangohori zi sambua agama si no amaedola hama ba wamaigira, sasese mufotöi ”Lala Zoʼaya”.—Hal. 9:1, 2; faigi kotak ”Faʼebua Kuaso Zaulo ba Ndramaseko.”

3, 4. (a) Hadia zalua khö Zaulo? (b) Hadia manö wanofu-nofu nitutunöda?

3 Ba zi lö mudöna-döna, so haga samasui Saulo. Me laʼila daʼö ira awönia, tokea sibai ira irege akandro lelara. Balunö hörö Zaulo ba alabu ia tou ba danö. Lö iʼila saʼae niha, ba irongo li moroi ba zorugo, ”He Saulo, he Saulo, hana wa öfakao ndraʼo?” No ifehaga mbawania Saulo ba manofu ia, ”Haniha ndraʼugö?” Tokea sibai Zaulo me irongo wanema li, ”Yesu ndraʼo, nifakaomö.”—Hal. 9:3-5; 22:9.

4 Hadia wamahaʼö nihalöda moroi ba wehede Yesu si oföna khö Zaulo? Hewisa wa tola tatema mbua na tatutunö ngawalö zalua soʼamakhaita me ifalalini gera-erania Saulo? Ba hadia wamahaʼö nihalöda ba nifalua mbanua niha Keriso ba wangogunaʼö inötö waʼohahau dödö me no ifalalini gera-erania Saulo?

FAʼEBUA KUASO ZAULO BA NDRAMASEKO

Hewisa wa tola itema kuaso Saulo ba wondraʼu niha Keriso ba zi sambua banua ba soi böʼö? Ira Sangetuʼö Huku hegöi ere sebua, yaʼira zangai angetula ba wotatugöi hezo zatulö hegöi si sala ba niha Yahudi gofu hezo so ira. Te so göi kuaso khö ndra ere sebua ba wolohe ba Yeruzalema niha si lö sökhi gofu hezo so ira enaʼö tehuku. Börö daʼö, sura moroi khö ndra ere sebua, tola tobali faʼaro dödö khö ndra satua mbanua ba nahia waʼowulo si so ba Ndramaseko wa falulu fohalöwö ira.—Hal. 9:1, 2.

Baero daʼö, famatörö Romawi no ibeʼe khö ndra niha Yahudi kuaso ba wangasiwai samösa gabula dödö salua ba mbanuara. Tobali, aboto ba dödöda hadia mbörö wa tola lima kali lahuku zinenge sotöi Faulo ira niha Yahudi. Lahuku ia ”sara ambö 40 mbözi-bözi”. (2 Ko. 11:24) Itutunö ba mbuku 1 Makabe sanandrösa ba zi sagörö sura moroi khö konsul Romawi nibeʼenia khö zamatörö Miserai sotöi Ptolemeus VIII me döfi 138 SM, sangumaʼö, ”Na so niha si lö sökhi soloi moroi ba mbanua niha Yahudi khöu, ohe niha daʼö khö gere sebua sotöi Simon, enaʼö tehuku ia moloʼö huku si so ba mbanuara.” (1 Mak. 15:21) Me döfi 47 SM, ifuli ifaduhuʼö Julius Caesar kuaso nibeʼe khö ndra ere sebua hegöi halöwö gere ba wameʼe fanema li ba ngawalö wanofu-nofu sanandrösa ba zi toʼölö lafalua ira niha Yahudi.

”Hana Wa Öfakao Ndraʼo?” (Hal. 9:1-5)

5, 6. Hadia wamahaʼö nihalöda moroi ba wehede Yesu khö Zaulo?

5 Me itaha Zaulo ba lala si numalö ba Ndramaseko, lö imane khönia Yesu, ”Hana wa öfakao ndra nifahaʼögu?” Simane nitutunö moroi yawa, imane, ”Hana wa öfakao ndraʼo?” (Hal. 9:4) Daʼa zangoromaʼö wa irasoi samösa Yesu zalua khö ndra soloʼö khönia.—Mat. 25:34-40, 45.

6 Na lafakao ndraʼugö börö wamatimö khö Keriso, yafaduhu dödöu aboto ba dödö Yehowa hegöi Yesu zalua khömö. (Mat. 10:22, 28-31) Tola manö lö taya wanandraigö salua khöda. Törö tödöu, anehe Yesu me fao Zaulo ba wamunu Zitefano, ba iʼila göi nifalua Zaulo me ifofanö ndra nifahaʼönia si lö faröi ba nomora ba Yeruzalema. (Hal. 8:3) Hizaʼi, lö iʼanemaiʼö itolo ira Yesu. Hewaʼae simanö, iʼogunaʼö Keriso Lowalangi Yehowa ba wameʼe faʼabölö khö Zitefano hegöi ira nifahaʼö tanö böʼö enaʼö lö faröi ira.

7. Hadia zinangea öfalua enaʼö anau gölömö ba wanaögö folohi?

7 Tola göi anau gölöu ba wanaögö folohi na öfalua daʼa: (1) Halö gangetula wa lö faröi ndraʼugö gofu hadia zalua. (2) Andrö wanolo moroi khö Yehowa. (Fil. 4:6, 7) (3) Touʼö ba danga Yehowa wolau balö. (Rom. 12:17-21) (4) Yafaduhu dödöu wa ibeʼe khöu waʼabölö Yehowa enaʼö anau gölöu irege iheta wanandraigö andrö dania ba ginötönia.—Fil. 4:12, 13.

”Yaʼugö Talifusögu Saulo, No Ifatenge Ndraʼo Soʼaya” (Hal. 9:6-17)

8, 9. Moloʼö yaʼugö hewisa dödö Anania ba halöwö nitemania?

8 Me no aefa itema li Zaulo, ”Haniha ndraʼugö?” imane khönia Yesu, ”Ozizio, aeʼe ba mbanua andrö. Ba daʼö laʼombakhaʼö khöu hadia zinangea öfalua.” (Hal. 9:6) Börö me lö iʼila niha Saulo, lagogohe ia weʼamöi ba nahia waʼatoröinia ba Ndramaseko, ba daʼö fuasö ba mangandrö ia tölu hari waʼara. Gasa-gasa daʼö, fahuhuo Yesu khö zi samösa nifahaʼö ba mbanua andrö sotöi Anania, ’si sökhi amuata lawaʼö ira niha Yahudi’ si toröi ba Ndramaseko. Itutunö khönia Yesu sanandrösa khö Zaulo.—Hal. 22:12.

9 Khalaigö hewisa me manutu-nutu dödö Anania! Irasoi daʼö börö me si fahuhuo khönia yaʼia daʼö Högö mbanua niha Keriso, Yesu Keriso si no tesusugi, ba iʼandrö khönia wamalua halöwö si tohude andre. Daʼa no töi sebua, hizaʼi halöwö sabua göi! Me iʼandrö khönia Yesu fahuhuo khö Zaulo, imane Anania, ”He Soʼaya, no oya nirongogu turia niha daʼa, hewisa waʼalösökhinia ba niha niʼamoniʼö khöu ba Yeruzalema. Iadaʼa, no latehegö khönia ira kafalo gere ba wondraʼu fefu zi faduhu tödö ba döimö.”—Hal. 9:13, 14.

10. Hadia wamahaʼö nihalöda sanandrösa khö Yesu moroi ba lala wanemaʼönia fehede Anania?

10 Lö mofönu Yesu khö Anania me itutunö waʼaombö dödönia. Hizaʼi, ihaogö wameʼe fanuturu lala khönia Yesu. Itutunö göi hadia mbörö wa iʼandrö khö Anania wamalua halöwö si tohude andre. Imane Yesu sanandrösa khö Zaulo, ”No ufili ia ba wamaduhuʼö töigu ba ngawalö soi misa hegöi khö ndra razo awö ndraono Gizaraʼeli. Uforomaʼö khönia hawaʼoya wamakao si lö tola löʼö itaögö börö döigu.” (Hal. 9:15, 16) Iʼanemaiʼö iʼoʼö niwaʼö Yesu andrö Anania. Ifalukhaisi Zaulo, niha samakao andrö ba imane khönia, ”Yaʼugö talifusögu Saulo, no ifatenge ndraʼo Soʼaya Yesu si falukha khöu ba lala, enaʼö öʼila niha mangawuli ba fahöna khöu geheha niʼamoniʼö.”—Hal. 9:17.

11, 12. Hadia wamahaʼö nihalöda ba waö-waö salua soʼamakhaita khö Yesu, Anania hegöi Saulo?

11 So zindruhu sinangea taʼila sanandrösa ba waö-waö salua soʼamakhaita khö Yesu, Anania hegöi Saulo. Duma-dumania, lö iböhöli Yesu ba wameʼe fanuturu lala ba halöwö fanuriaigö, simane si no ifabuʼu. (Mat. 28:20) Hewaʼae na lö ifalukhaisi niha Yesu ba fahuhuo ia khöra, hizaʼi lö iböhöli wameʼe fanuturu lala ba halöwö fanuriaigö, iʼogunaʼö ndra sawuyu si lö faröi si no ituyu ba wondrorogö ndra sohalöwö ba nomonia. (Mat. 24:45-47) Barö wanuturu lala nibeʼe ndra Boto Solohe, ira sanuriaigö hegöi perintis lafatenge ira ba wangalui niha somasi mangokhögö faʼaboto ba dödö sanandrösa khö Keriso. Simane nitutunöda ba faza silalö, ato niha simane daʼö, no mangandrö ira enaʼö tebeʼe khöra wanuturu lala, ba lö ara möi ba nomora ndra Samaduhuʼö Yehowa.—Hal. 9:11.

12 Ifalua halöwö si no tebeʼe khönia Anania ba itema howu-howu. Hadia öfalua göi halöwö fanuriaigö hewaʼae na adaʼu-daʼu ndraʼugö? So ösa ndra talifusöda sadaʼu-daʼu weʼamöi ba nomo-omo misa hegöi wamalukhaisi niha si lö irai falukha khöra. Tanö böʼönia, abua khöra wanuriaigö ba nahia wohalöwöra, ba lala, ba telefo mazui ba wamaʼoheʼö sura. Tola ilawa waʼataʼunia Anania ba iʼokhögö döi si sökhi ba wanolo Saulo ba wanema eheha niʼamoniʼö.b Mofozu Anania börö me faduhu dödönia khö Yesu ba no amaedola dalifusönia Zaulo andrö ba wamaiginia. Tola göi talawa waʼataʼuda na simane Anania ita, faduhu dödöda wa lö iböhöli Yesu wameʼe fanuturu lala ba halöwö fanuriaigö, taʼameʼegö tödö niha, ba tatörö tödöda wa niha samakao yaʼita tola tobali ira talifusöda.—Mat. 9:36.

’Ituriaigö Sanandrösa khö Yesu’ (Hal. 9:18-30)

13, 14. Na öfahaʼö ndraʼugö ba Zura Niʼamoniʼö hizaʼi lö nasa si tebayagö idanö, hadia wamahaʼö nihalömö ba duma-duma Zaulo?

13 Iʼanemaiʼö ifalua hadia zi no ifahaʼö yaʼia Saulo. Me no döhö ia, tebayagö ia idanö ba fariawö ia khö ndra nifahaʼö Yesu ba Ndramaseko. Hizaʼi, tenga ha daʼö. ”Iʼanemaiʼö idölö ia ba nahia waʼowulo ba ituriaigö wa Yesu andrö Ono Lowalangi.”—Hal. 9:20.

14 Na öfahaʼö ndraʼugö iadaʼa ba Zura Niʼamoniʼö hizaʼi lö nasa tebayagö idanö, hadia omasiʼö simane Saulo ba öʼanemaiʼö öfalua hadia zi no öfahaʼö yaʼugö? Sindruhu wa no iʼila samösa Saulo dandra sahöli-höli dödö nifalua Keriso, ba daʼö zameʼe khönia famarou dödö wangai angetula. Hizaʼi, so niha böʼö göi zangila tandra sahöli-höli dödö nifalua Yesu. Duma-dumania, so ngawawa niha Warizaiʼo sangila me ifadöhö ndra matua si no mate dambai tanga, ba ato niha Yahudi sangila me isusugi Lazaro. Hewaʼae simanö, ato ba gotaluara zi lö moʼameʼegö tödö salua andrö, ba laʼuduni Yesu. (Mrk. 3:1-6; Yoh. 12:9, 10) Tenga simane daʼö Zaulo. Me no iʼila daʼö fefu, ibulöʼö gamuatania. Hana wa itemaʼö daʼö Saulo hewaʼae latimbagö daʼö niha böʼö? Börö me abölö iʼataʼufi Lowalangi moroi ba niha, ba iʼandrö sibai saohagölö ba nifalua Keriso khönia. (Fil. 3:8) Na öfalua göi zimanö, lö hadöi zi tola manaisi yaʼugö ba halöwö fanuriaigö ba tola tebayagö ndraʼugö idanö.

15, 16. Hadia nifalua Zaulo ba nahia waʼowulo, ba hadia niwaʼö ndra niha Yahudi si toröi ba Ndramaseko?

15 Hadia tola ökhalaigö hawaʼatokea ba hawaʼamofönu niha samondrongo me itutunö Saulo sanandrösa khö Yesu ba nahia waʼowulo? Lamane, ”Hadia tenga yaʼia andrö zamakao niha Yeruzalema si faduhu tödö ba döi daʼö?” (Hal. 9:21) Me itutunö Saulo waʼatebulö lala wangera-ngerania sanandrösa khö Yesu, ’ifaduhuʼö wa Yesu andrö Keriso ba lala si fatema ba dödö niha’. (Hal. 9:22) Hizaʼi, hewaʼae no iʼalui lala si fatema ba dödö niha, lö fefu niha ahori faduhu dödöra. Tebai ibulöʼö lala wangera-ngera niha si no ikabi si toʼölö mufalua mazui tödö si no ifesu faʼasiliyawa. Hewaʼae simanö, lö awuwu Zaulo.

16 Tölu fakhe aefa daʼö, lö tebulö laʼuduni Zaulo ira niha Yahudi si so ba Ndramaseko. Laʼalui lala ba wamunu yaʼia. (Hal. 9:23; 2 Ko. 11:32, 33; Gal. 1:13-18) Me iʼila niʼera-erara andrö Saulo, ihalö gangetula si fao faʼatua-tua ba wondröi banua daʼö, ladada ia si tou ba raga-raga sebua baero göli. Moloʼö Luka, ”ira nifahaʼö [Zaulo]” zanolo yaʼia woloi bongi daʼö. (Hal. 9:25) Daʼö zangoromaʼö wa so ösa niha samondrongo turia nifaʼema Zaulo ba Ndramaseko ba tobali soloʼö Keriso.

17. (a) Hadia manö nifalua niha me larongo zindruhu ba Zura Niʼamoniʼö? (b) Hadia zi lö tebulö tafalua, ba hadia mbörö?

17 Ba ginötö öbörögö wamatunö ba nösi nomomö, si fahuwu khömö mazui ba niha böʼö sanandrösa ba zi no öfahaʼö yaʼugö, tola manö öwaʼö tödöu wa hasambalö omasi ira wanemaʼö sindruhu moroi ba Zura Niʼamoniʼö. Te so ösa zanemaʼö daʼö, hizaʼi abölö ato zi lö omasi. Te so ba gotalua nösi nomomö zoʼuduni yaʼugö. (Mat. 10:32-38) Hizaʼi, na lö tebulö ödouʼö waʼonekhemö ba wahuhuosa sanandrösa ba Zura Niʼamoniʼö ba örorogö gamuatamö si sökhi, tola manö ba gafuriata tebulö gamuata niha soʼuduni yaʼugö.—Hal. 17:2; 1 Fe. 2:12; 3:1, 2, 7.

18, 19. (a) Hadia mbuania me ifaduhuʼö wehede Zaulo andrö Baranaba? (b) Hewisa woloʼöda duma-duma Mbaranaba hegöi Saulo?

18 Me ofeta Zaulo ba Yeruzalema, taʼila hadia mbörö wa lö faduhu dödö ndra nifahaʼö ba daʼö me iwaʼö Saulo wa no tobali ia nifahaʼö Yesu. Hizaʼi, me ifaduhuʼö daʼö Baranaba, latemaʼö ia ira sinenge, ba toröi ia khöra ba daʼö. (Hal. 9:26-28) Atua-tua Zaulo, hizaʼi lö aila ia wamaʼema turia somuso dödö. (Rom. 1:16) Manuriaigö ia ba Yeruzalema si fao faʼabarani hewaʼae no irai ifakao ndra nifahaʼö Yesu Keriso ba mbanua daʼö. Tokea ndra niha Yahudi si so ba Yeruzalema börö me no tobali si manga mböli niha nifaduhusira tödö, ba laʼalui lala wamunu yaʼia. Itutunö Sura Niʼamoniʼö, ”Me laʼila daʼö ira talifusö, laʼohe ia ba Kaisarea ba lafatenge ia ba Dareso.” (Hal. 9:30) Iʼoʼö Saulo wanuturu lala nibeʼe Yesu nifaʼemania ba mbanua niha Keriso. Saulo hegöi banua niha Keriso, faoma latema mbua.

19 Nehegö wa iʼalui lala Baranaba ba wanolo Saulo. Faʼasökhi dödö andrö zangaʼaroʼö fahuwusa ba gotalua zi darua nono mbanua Yehowa sowölö-ölö andre. Hadia simane Baranaba ndraʼugö, aoha gölömö wanolo niha sawena farahu ba gangowuloa, duma-dumania fao ndraʼugö khöra ba wanuriaigö ba ötolo ira enaʼö tedou ba wamati? Na öfalua daʼö, hasambalö fahöna khöu howu-howu. Na yaʼugö sanuriaigö si bohou, hadia ötema wanolo nibeʼe khöu simane Saulo? Na falulu fohalöwö ndraʼugö khö ndra talifusöda sonekhe manuriaigö, itugu tedou waʼatua-tuamö, tedou waʼomuso dödömö ba öʼokhögö wahuwusa saro sandrohu faʼaurimö.

”Ato Niha zi Faduhu Tödö” (Hal. 9:31-43)

20, 21. Hewisa nono mbanua Lowalangi ba götö föna hegöi iadaʼa, lahaogö wangogunaʼö ’inötö waʼohahau dödö’ andrö?

20 Me no aefa ifalalini gera-erania Saulo ba mofanö ia si fao faʼahono dödö, ”ohahau fefu dödö mbanua niha Keriso ba zi sagörö Yudea, Galilaia hegöi Samaria”. (Hal. 9:31) Hewisa ndra nifahaʼö ba wangogunaʼö inötö si sökhi andre? (2 Ti. 4:2) Moloʼö waö-waönia, ”itugu aro ira ba wamati”. Ira sinenge hegöi talifusö nibeʼe noro dödö, laʼaroʼö wamati ndra nifahaʼö, ladöniaʼö mbanua niha Keriso, ”lafaudugö waʼaurira ba lala Yehowa, ba lasöndra wondrara dödö moroi ba geheha niʼamoniʼö”. Duma-dumania, ibeʼe ginötönia Fetero ba wangabölöʼö ira nifahaʼö ba mbanua Lida si so ba Zarona. Börö wamorege nifaluania, itugu ato niha si toröi ba daʼö tobali ira ”nifahaʼö Zoʼaya”. (Hal. 9:32-35) Lö mangoloi dödö ndra nifahaʼö ba gohitö dödö tanö böʼö, hizaʼi laforege ba woʼameʼegö tödö niha böʼö ba lafaʼema duria somuso dödö. Buania, itugu ’monönö waʼato’ nifahaʼö.

21 Ba gangohorita abad si 20, no ’inötö waʼohahau dödö’ khö ndra Samaduhuʼö Yehowa ba ngawalö soi. Ba zi lö mudöna-döna, adudu wamatörö si no ngafulu fakhe mamakao ono mbanua Lowalangi, ba latehegö mufalua halöwö fanuriaigö. So ngafulu ribu ndra Samaduhuʼö sangogunaʼö inötö andre ba wanuriaigö ba niha sato, ba no sahöli-höli dödö mbua nitemara.

22. Hewisa wangogunaʼömö inötö si sökhi andre?

22 Hadia öʼogunaʼö ginötö si sökhi andre ba wangofönaiʼö Famatörö Lowalangi? Na ba mbanua sanehegö halöwö ba wamati toröi ndraʼugö, omasi Zatana na tedönisi dödömö wolohi faʼakayo, tenga ba wangofönaiʼö Famatörö Lowalangi. (Mat. 13:22) Börö daʼö, böi mangoloi dödömö. Haogö wangogunaʼö inötö waʼohahau dödö andrö iadaʼa. Baliʼö daʼö inötö ba wanuriaigö hegöi ba wangaʼaroʼö banua niha Keriso. Törö dödöu, tola tebulö zalua khöda ba zi lö mudöna-döna.

23, 24. (a) Hadia wamahaʼönia khöda moroi ba zalua khö Tabita? (b) Hadia gangetula sinangea tahalö?

23 Nehegö hadia zalua khö zi samösa nifahaʼö sotöi Tabita mazui Doreka. Toröi ia ba Yafo, banua sahatö ba Lida. Talifusöda si lö faröi andre, iʼogunaʼö ginötö hegöi okhötania si fao faʼatua-tua, ”oya gamuata si sökhi nifaluania ba mamuala göi ia”. Hizaʼi, ba zi lö mudöna-döna mofökhö ia ba mate.c Abu sibai dödö ndra nifahaʼö ba Yafo me no mate ia, mendrua manö lakha mbanua si no irai manema faʼahakhö dödönia. Me ofeta Wetero ba nomo Doreka si lö ara tö mukoʼo, ifalua dandra sahöli-höli dödö si lö irai lafalua ira sinenge tanö böʼö. Mangandrö Wetero, aefa daʼö isusugi Tabita! Hadia tola ökhalaigö waʼomuso dödö ndra lakha mbanua hegöi ira nifahaʼö me ikaoni ira Fetero ba mbateʼe ba iforomaʼö khöra wa no ifuli auri Tabita? Tatu möi fangaʼaroʼöra zalua andrö ba wanaögö fanandraigö ba zi so miföna! Lö ahöli dödöda na ”tehöngö zalua andre ba zi sagörö Yafo, ba ato niha zi faduhu tödö khö Zoʼaya”.—Hal. 9:36-42.

Samösa dalifusöda sawuyu-wuyu sameʼe bunga khö dalifusöda si no atua ba si tebai boto.

Hewisa woloʼömö duma-duma Tabita?

24 So dombua wamahaʼö sabölö moguna si tola tahalö moroi ba waö-waö salua khö Tabita. (1) Faʼaurida andre lö arara. Börö daʼö, abölö sökhi na tafazökhi döi si sökhi föna Lowalangi sagötö tola nasa tafalua ia! (Sango. 7:1) (2) Hasambalö so wanusugi. Anehe Yehowa ngawalö zi sökhi nifalua Tabita, ba ifahowuʼö ia. Lö olifu Yehowa wamorege nifaluada ba hasambalö isusugi hewaʼae na mate ita fatua lö tohare Hamagedo. (Heb. 6:10) Börö daʼö, hewaʼae ba ginötö waʼatosasa so ita iadaʼa mazui ba ginötö waʼohahau dödö, dataʼanauʼö gölöda ba tahaogö wanuriaigö turia sanandrösa khö Keriso.—2 Ti. 4:2.

SAULO NIHA FARIZAIʼO

’Ono matua sotöi Saulo’ nitutunö ba mbuku Halöwö Zinenge me latebu kara Zitefano, yaʼia andrö moroi ba Dareso. Banua Dareso yaʼia daʼö ibu kota Kilikia, sambua provinsi Romawi si so tanö raya Turki iadaʼa. (Hal. 7:58) Ato niha Yahudi si toröi ba mbanua daʼö. Imane Saulo sanandrösa khönia, ”Lasuna ndraʼo me no walu bongi, ngaʼötö Gizaraʼeli ndraʼo, moroi ba mado Mbeniami, yaʼo niha Heberaiʼo ba satuagu göi niha Heberaiʼo. Samösa Farizaiʼo ndraʼo sonekhe ba huku.” Ba wamaigi niha sato, yaʼia andrö niha Yahudi sindruhu!—Fil. 3:5.

Saulo niha Farizaiʼo.

Banua si tumbu Zaulo no banua si kayo ba sato niha sogale, ba daʼö moroi fefu zi toʼölö mufalua ba Yunani. Börö me ba Dareso teʼebuaʼö ia, andrö wa iʼila li Yunani. Tola manö, me ide-ide ia ba zekola Yahudi labeʼe ia. Ifahaʼö ia Saulo ba wamazökhi tendra, nekhe-nekhe danga moroi ba mbanuania. Tola manö ifahaʼö ia Saulo khö namania ba nekhe-nekhe danga andre me ide-ide ia.—Hal. 18:2, 3.

Itutunö göi ba mbuku Halöwö Zinenge wa Saulo andre niha Romawi iʼotarai me tumbu ia. (Hal. 22:25-28) Eluahania, so samösa duania si no tobali niha Romawi. Lö muʼila sibai hewisa wa tola tobali niha Romawi nösi nomo Zaulo. Hizaʼi si no tatu, daʼö mbörö wa tohude ira moroi ba nono mbanua tanö böʼö ba provinsi-ra. Tobali, moroi ba nösi nomonia hegöi ba zekolania, so tölu kebudayaan niʼila Zaulo, yaʼia daʼö Yahudi, Yunani ba Romawi.

Te me lö nasa si 13 fakhe ndröfinia, findra Zaulo ba Yeruzalema ba wanohugö sekola, faʼaröunia 840 kilometer. Ba mbanua daʼö tobali ia nifahaʼö Gamalieli, samösa samahaʼö nifosumange, sonekhe ba wamahaʼö Farizaiʼo.—Hal. 22:3.

Famahaʼö nitemania ba zekola andrö, tola mufagölösi ia iadaʼa ba wamahaʼö nibeʼe ba universitas. Ba daʼö, ifahaʼö ia ba itanö ba dödönia nösi Mbuku Niʼamoniʼö hegöi huku niha Yahudi si lö nisura. Si toʼölönia, niha nifahaʼö Gamalieli satua-tua, tola iʼokhögö dania halöwö si sökhi. Ba tola manö, Saulo andrö samösa nifahaʼö simane daʼö. Ba gafuriata imane, ”Ba agama Yahudi, abölö tohude ndraʼo ba zi fagölö döfi khögu hegöi si sambua soi khögu, ba abölö owölö-ölö ndraʼo wamalua si toʼölö lafalua ira tuagu.” (Gal. 1:14) Tatu manö, faʼaterou dödö Zaulo ba wamahaʼö nibeʼe niha Yahudi, daʼö mbörö wa tobali ia samakao niʼataʼufi ba mbanua niha Keriso sawena tefasindro.

TABITA—”OYA GAMUATA SI SÖKHI NIFALUANIA”

Mamuala Tabita ba niha sangandrö tolo khönia.

Tabita andre samösa nifahaʼö si farahu ba mbanua niha Keriso ba Yafo, banua si so labua göfa. Laʼomasiʼö sibai ia ira talifusö si sara lala wamati börö me ”oya gamuata si sökhi nifaluania ba mamuala göi ia”. (Hal. 9:36) Simane niha Yahudi sato si toröi ba mbanua si so niha Yahudi hegöi niha si tenga Yahudi, so dombua döi Tabita yaʼia daʼö ba li Heberaiʼo mazui Aramo, hegöi ba li Yunani mazui Latin. Töinia ba li Yunani, Doreka, ba töinia ba li Garamo, ”Tabita”, fagölö geluahania yaʼia daʼö ”Böhö”.

Samuza maʼökhö, mofökhö Tabita ba mate ia. Simane si toʼölö mufalua, lafemondri mbotonia si tobali tandra wa lö ara tö lakoʼo, ba lafadölö ia ba mbateʼe tanö yawa, te ba nomonia samösa. Börö me aukhu iklim ba Timur Tengah, andrö wa hasambalö lakoʼo zi mate ba zi maʼökhö daʼö mazui mahemolunia. No larongo ira niha Keriso ba Yafo wa so Wetero ba mbanua Lida, lö aröu moroi ba daʼö. So nasa ginötö khö Wetero weʼamöi ba Yafo fatua lö lakoʼo Tabita, börö me ha 18 kilometer gotalua mbanua daʼö, kira-kira 4 za na mutörö tanö. Börö daʼö, lafatenge darua ndra matua ira talifusö ba mbanua niha Keriso ba daʼö, ba wangandrö khö Wetero enaʼö iʼaliokö waʼatoharenia. (Hal. 9:37, 38) Imane si samösa satua-tua, ”Moloʼö si toʼölö lafalua ira niha Yahudi mböröta, na so nifatengera hasambalö darua; enaʼö tola ifaduhuʼö si samösa andrö wehede nawönia.”

Hadia zalua me tohare Wetero? Ifatunö khöda Sura Niʼamoniʼö, ”Laʼohe ia ba mbateʼe tanö si yawa, ba lafalukhaisi ia ira lakha mbanua si so ba daʼö. Mege-ege ira ba laforomaʼö khönia fefu mbaru si no ifazökhi Doreka me lö si mate ia nasa.” (Hal. 9:39) Laʼomasiʼö sibai Tabita andrö ira talifusö ba mbanua niha Keriso si farahu yaʼia börö me asese itagu nukhara. Itagu mbaru sebua sanau hegöi baru tanö baero. Lö itutunö hadia niʼöli Doreka khöra nukha daʼö mazui ha sanagu ia. Si no tatu, laʼomasiʼö sibai ia börö waʼasökhi dödönia hegöi ’amuata si sökhi nifaluania’.

Asöndru sibai dödö Wetero me iʼila zalua ba mbateʼe tanö yawa andrö. Imane si samösa niha satua-tua ba Zura Niʼamoniʼö sotöi Richard Lenski, ”Abula dödö daʼa faböʼö sibai ira zalua ba nomo Yaʼiro, si kaliru börö li niha nigazi samoli surune hegöi ira alawe sege-ege. Tenga fege-ege nisahe-sahe zalua ba nomo Doreka.” (Mat. 9:23) Sindruhu-ndruhu wa abu dödöra ba afökhö sibai wabalisara andrö. Börö me lö irai mutötöi sanandrösa khö woʼomonia, ato niha sangumaʼö wa lö sangowalu Tabita andre.

Me ibeʼe halöwö khö ndra sinengenia Yesu, ibeʼe göi khöra waʼabölö ba ’wanusugi niha si no mate’. (Mat. 10:8) No irai iʼila Fetero me ifalua Yesu dandra sahöli-höli dödö simane daʼö, duma-dumania me isusugi nono Yaʼiro, hizaʼi lö irai mututunö ba zilalö wa so zinenge si no irai manusugi niha si no mate. (Mrk. 5:21-24, 35-43) Lö ara, iwaʼö Fetero ba niha sato enaʼö möi ira baero fefu. Aefa daʼö, mangandrö ia soroi ba dödö. Buania, ibokai hörönia Doreka ba modadao ia. Khalaigö hawaʼomuso dödö niha Keriso ba Yafo me iforomaʼö Fetero khö ndra niha niʼamoniʼö hegöi lakha mbanua sato ba daʼö wa no ifuli auri Tabita, niha niʼomasiʼöra!—Hal. 9:40-42.

a Faigi kotak ”Saulo Niha Farizaiʼo.”

b Sasesenia, ira sinenge zanohugö ba wameʼe buala geheha niʼamoniʼö ba niha böʼö. Hizaʼi, ba zalua andre, te Yesu zameʼe faʼabölö khö Anania ba wameʼe eheha niʼamoniʼö khö Zaulo. Me no aefa ifalalini gera-erania Saulo, ara awena falukha ia khö ndra sinenge si 12, hewaʼae na lö tebulö ifalua halöwönia sagötö daʼö. Andrö wa ifaigi lala tanö böʼö Yesu enaʼö lö tebulö so waʼabölö khö Zaulo ba wamalua halöwö fanuriaigö.

c Faigi kotak ”Tabita—ʼOya Gamuata si Sökhi Nifaluania.ʼ”

    Publikasi ba Li Nias (2013-2025)
    Log Out
    Log In
    • Nias
    • Fa'ema Misa
    • Pengaturan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Lala Wangoguna'ö
    • Si Tebai La'ila Niha Bö'ö
    • Pengaturan si Tebai La'ila Niha Bö'ö
    • JW.ORG
    • Log In
    Fa'ema Misa