Fongambatö Mböröta hegöi Gohitönia
”Imane Yehowa Lowalangi: ’Lö sökhi ba niha, na ha yaʼi-yaʼia, daʼufazökhi khönia nawö.’”—I MOZE 2:18.
1, 2. (a) Hewisa mböröta me tebörögö wongambatö? (b) Hadia zinangea aboto ba dödö niha si föföna sanandrösa ba wongambatö? (Faigi gambara ba wamobörö wamahaʼö.)
NO SINANGEA na mongambatö niha. Hizaʼi, hewisa mböröta wongambatö, ba hadia gohitönia? Na no aboto ba dödöda daʼa, tola taʼokhögö fangera-gera satulö sanandrösa ba wongambatö hegöi howu-howunia. Ifazökhi ndra matua si föföna Lowalangi, sotöi Adamo, ba iʼandrö enaʼö ibeʼe döi gurifö. Iʼila Adamo wa fefu gurifö oi so nawöra. Hizaʼi, ”ba niha, ba lö falukha nawö, si faböbö khönia”. Andrö ifeförö Gadamo Lowalangi, ba ihalö sara döla nosunia ba ifazökhi samösa ira alawe. Iʼohe ndra alawe andrö Yehowa khö Gadamo tobali foʼomonia. (Baso I Moze 2:20-24.) Simane si no taʼila, fongambatö andrö no sambua mbuala moroi khö Yehowa.
2 Ngaotu fakhe aefa daʼö, ifuli itutunö Yesu wehede Yehowa ba kabu Edena imane, ”Andrö iröi dania namania, awö ninania, niha, ba iʼolembai ngambatönia, ba tobali ha sambua boto zi darua andrö.” (Mataiʼo 19:4, 5) Börö me moroi ba döla nosu Gadamo ifazökhi ndra alawe siʼoföna Lowalangi, moguna aboto ba dödöra wa tebai fabali ira. Lö irai omasi Yehowa na fabali si sambua ngambatö mazui na lafodombua woʼomora ba ginötö si fagölö.
FONGAMBATÖ NO SAMBUA MOROI BA GOHITÖ DÖDÖ YEHOWA
3. Hadia gohitö dödö moroi ba wongambatö?
3 Omuso dödö Gadamo me iʼila woʼomonia, ba ibeʼe döinia Khawa. Tobali ia awö hegöi sanolo. Eluahania so khönia waʼatua-tua si lö iʼokhögö Gadamo, enaʼö mofozu wongambatöra. Owua-wua dödö Gadamo hegöi Khawa ba wongambatöra. (I Moze 2:18) Wofönui gulidanö no sambua gohitö moroi ba wongambatö. (I Moze 1:28) Laʼomasiʼö sibai zatuara iraono. Hizaʼi, ba gafuriata fabali ira khö zatuara na mangowalu ira ba labörögö wongambatö. Ba lafönui niha gulidanö andre ba labaliʼö faradaiso.
4. Hadia zalua ba wongambatö si oföna?
4 Tekiko wongambatö si oföna börö me lö laʼoʼö niwaʼö Yehowa ira Adamo ba Khawa. ”Ulö satua andrö”, Afökha Satana zolimo Khawa, iwaʼö na iʼa mbua ”geu famotokhi ba dödö si sökhi ba si lö sökhi” tola atua-tua ia. Iwaʼö khönia Satana, na iʼa mbua geu andrö, tola ihalö gangetula si sökhi ba si lö sökhi. Me ihalö Khawa gangetula ba wemanga mbua andrö fatua lö ifahuhuosi khö woʼomonia, ba daʼö oroma wa lö ifosumange Gadamo si tobali högö yomo ba nomo. Simanö göi Gadamo lö iʼoʼö niwaʼö Lowalangi me itema mbua nibeʼe woʼomonia.—Famaʼeleʼö 12:9; I Moze 2:9, 16, 17; 3:1-6.
Enaʼö mofozu wongambatö, foʼomo ira matua hegöi ira alawe moguna laʼoʼö lala nibeʼe Yehowa ba labuʼa hadia gangetula nihalöra
5. Hadia wamahaʼö si tola tahalö moroi ba wanema li Gadamo hegöi Khawa khö Yehowa?
5 Me isofu khöra Yehowa, itahigö woʼomonia Adamo. Imane, ”Alawe andrö, nibeʼeu awögu, daʼö zameʼe ögu, mbua geu andrö, ba no uʼa.” Simanö göi Khawa, itahigö gulö andrö solimo yaʼia. (I Moze 3:12, 13) Adamo hegöi Khawa labeʼe wanema li si lö tefaudu börö wa lö woloʼöra, ba ihuku ira Yehowa. No duma-duma si tobali famangelama khöda daʼa! Enaʼö mofozu wongambatö, foʼomo ira matua hegöi ira alawe moguna laʼoʼö lala nibeʼe Yehowa ba labuʼa hadia gangetula nihalöra.
6. Hewisa wanutunömö wamaʼeleʼö ba I Moze 3:15?
6 Gofu hadia nifalua Satana ba Gedena, no ifabuʼu Yehowa wa so dötö nafö ba niha gulidanö ba zi so föna. Fanötöna andre no latutunö ba wamaʼeleʼö siʼoföna ba Zura Niʼamoniʼö. (Baso I Moze 3:15.) Ba wamaʼeleʼö daʼö itutunö wa ”maʼuwu” moroi khö ”ndra alawe” andrö zamufu Satana. Ato malaʼika satulö samosumange Lowalangi ba zorugo ba si fahuwu khönia. Yaʼira andre no amaedola woʼomo ira alawe khö Yehowa. Ifatenge samösa moroi ba ngawawa malaʼika andrö ba ”wamufu” Gafökha. Maʼuwu andrö zanolo fefu niha soloʼö ba samati enaʼö latema hadia zi no latayaigö ira ngambatö si oföna. Niha soloʼö, latema waʼauri si lö aetu simane gohitö dödö Yehowa.—Yohane 3:16.
7. (a) Hadia zalua ba wongambatö Gadamo hegöi Khawa börö wamadaö nifaluara? (b) Hadia nifarou Zura Niʼamoniʼö khö ndra foʼomo ira matua hegöi foʼomo ira alawe?
7 Famadaö nifalua Gadamo hegöi Khawa molua-lua ia ba wongambatöra hegöi ba wongambatö ngaʼötöra. Duma-dumania, Khawa hegöi ndra alawe ngaʼötönia, latörö waʼafökhö sabölö-bölö ba woʼono. Ebua wangisönia sanandrösa ba waʼomasi hegöi foʼameʼegö tödö moroi khö woʼomonia ira matua, hizaʼi ifatörö ia foʼomonia ira matua irege so samöbözi woʼomora simane zasese taʼila iadaʼa. (I Moze 3:16) Omasi Yehowa na foʼomo ira matua iʼomasiʼö nösi nomonia, ba foʼomo ira alawe ifosumange woʼomonia. (Efeso 5:33) Ba ginötö falulu fohalöwö zi sambua ngambatö niha Keriso, oya gabula dödö zi tola latimbagö.
FONGAMBATÖ IʼOTARAI GÖTÖ GADAMO IRUGI ME ANÖNÖ DANÖ IDANÖ
8. Tutunö waʼö-waʼö wongambatö iʼotarai götö Gadamo irugi me Anönö Danö Idanö!
8 Fatua lö mate Gadamo hegöi Khawa, so ndraonora, ono matua ba ono alawe. (I Moze 5:4) Ononia siaʼa töinia Kaʼino, ba gafuriata mangowalu ia khö dalifusönia ira alawe. Ira matua si oföna nisura ba Zura Niʼamoniʼö samodombua donga yaʼia daʼö Lamekhi ngaʼötö Gaʼino. (I Moze 4:17, 19) Iʼotarai götö Gadamo irugi götö Noakhi, lö ato niha samosumange Yehowa. Yaʼira si lö faröi andre yaʼia daʼö Habeli, Khanoki hegöi Noakhi ba soroi yomora. Ba götö Noakhi, ”laʼila ono matua khö Lowalangi, wa no si sökhi sibai nono alawe ba niha”, simane nisura ba Zura Niʼamoniʼö. ”Ba lahalö zomasi ira.” Tenga sinangea daʼö, hizaʼi börö me no orudu ira malaʼika hegöi ndra alawe andre, tumbu khöra ono matua sebua mboto nifotöi Nefilim. Ba ginötö andrö, ”no ebua sibai zi lö sökhi ba niha gulidanö” ba ”no si lö sökhi manö gera-erara, awö nikhoi dödöra, si lö mamalö-malö”.—I Moze 6:1-5.
9. Hadia nifalua Yehowa ba götö Noakhi, ba hadia wamahaʼö si tola tahalö moroi ba zalua andrö?
9 No iwaʼö Yehowa wa anönö danö idanö ba wangohori niha si lö sökhi. ”Noakhi andrö, sanuriaigö faʼatulö dödö,” ifatunö ba niha sanandrösa ba wa Anönö Danö Idanö andre si lö aratö alua. (II Fetero 2:5) Hizaʼi, lö lafondro-ndrongo Noakhi, börö me no arörö ira ba waʼaurira si ero maʼökhö, simane fangowalu. No ifagölöisi Yesu simane ba götö Noakhi andrö ba götöda iadaʼa. (Baso Mataiʼo 24:37-39.) Iadaʼa, ato niha si lö mamondro-ndrongo turia somuso dödö sanandrösa ba Mbanua Lowalangi nifaʼemada. Taturiaigö duria daʼa fatua lö lahori gulidanö si lö sökhi andre. Hadia wamahaʼö si tola tahalö ba ginötö Anönö Danö Idanö? Tatu manö lö arörö ita ba wangofönaiʼö fangowalu hegöi foʼono irege olifu ita wa no ahatö luo Yehowa andrö.
FONGAMBATÖ IʼOTARAI ME ANÖNÖ DANÖ IDANÖ IRUGI GÖTÖ YESU
10. (a) Ba ngawalö soi, hadia zi no toʼölö lafalua niha sanandrösa ba wohorö? (b) Hewisa Gaberahamo hegöi Sara tobali ira duma-duma si sökhi ba wongambatö?
10 Ha samösa woʼomo Noakhi simanö göi ndraononia si datölu. Hizaʼi, me no aefa Anönö Danö Idanö, ato ndra matua samodombua donga. Ba ngawalö soi, no toʼölö lafalua amuata wohorö ba labaliʼö famahaʼö ba agamara. Me findra Gaberahamo hegöi Sara ba Ganaʼana, tefasui ira niha si lö sökhi samalua horö si lö mamosumange fongambatö. Ihori mbanua Zodoma awö Gomora Yehowa börö me ebua sibai horö nifaluara. Faböʼö Gaberahamo moroi ba niha si so ba daʼö. Yaʼia andre högö si sökhi yomo ba nomo, ba Sara no sambua duma-duma foʼomo ira alawe samosumange foʼomonia. (Baso I Fetero 3:3-6.) No ihalö gangetula Aberahamo wa lö tola löʼö mangowalu nononia Izaʼaki ha ba ndra alawe samosumange Yehowa. Ba gafuriata, Izaʼaki hegöi ononia Yakobo, tobali ira furugö moroi ba zi 12 mado Gizaraʼeli.
11. Hewisa Goroisa Moze wolumöʼö ndraono Gizaraeli?
11 Ba gafuriata, ifazökhi Yehowa gamabuʼula ba ndraono Gizaraʼeli. Ibeʼe khöra Goroisa Moze si möi folumöʼö fongambatöra enaʼö lö laböhöli wamosumange Yehowa. Duma-dumania, so goroisa sanandrösa ba wongambatö, simane famodombua donga. Ba tebai mangowalu ndraono Gizaraʼeli ba niha baero. (Baso V Moze 7 :3, 4.) Ba ginötö so gabula dödö ba zi sambua fongambatö, tola labeʼe wanolo ira satua sokubaloi. Simane goroisa sanandrösa ba waʼafaröi, faʼafökhö dödö hegöi fanahö tödö. Tetehegö wabalisa, hizaʼi so goi-goi zolumöʼö foʼomo zamösana. Duma-dumania, samösa ndra matua fabali ia khö woʼomonia börö me so ”zi fatuwu khönia”. (V Moze 24:1) Lö itutunö ba Zura Niʼamoniʼö sanandrösa ba ”zi fatuwu” andre, hizaʼi tenga sinangea iʼogunaʼö zala side-ide woʼomo ira matua enaʼö fabali auri khö woʼomonia.—III Moze 19:18.
BÖI FARÖI NDRAʼUGÖ KHÖ NGAMBATÖU
12, 13. (a) Hadia nifalua woʼomo ira matua khö woʼomora ira alawe ba götö Maleakhi? (b) Hadia zalua ba niha si no labayagö idanö na ifalua gamuata fohorö khö woʼomo niha böʼö?
12 Ba götö Maleakhi, ato niha Yahudi sangogunaʼö sala side-ide ba wondröi foʼomora. Laröi woʼomora enaʼö tola lahalö nono alawe sawuyu-wuyu mazui ono alawe si lö mamosumange Yehowa. Ba götö Yesu, niha Yahudi laröi woʼomora ”gofu hadia mbörö”. (Mataiʼo 19:3) Fatuwu sibai khö Lowalangi Yehowa niha zi fabali auri si lö tefaudu ba huku.—Baso Maleakhi 2:13-16.
13 Iadaʼa, faʼafaröi ba wongambatö lö fatema khö ono mbanua Yehowa, hewaʼae alua hizaʼi lö asese. Hizaʼi, tola manö so samösa dalifusöda si no tebayagö idanö si no mangowalu, ifalua gamuata fohorö khö woʼomo niha böʼö, aefa daʼö ifili fabali auri enaʼö tola mangowalu ia ba niha daʼö. Na lö ifalalini wangera-ngerania, tola laheta ia moroi ba gangowuloa, ba wondrorogö enaʼö lö taʼunö mbanua niha Keriso. (I Korindro 5:11-13) Hizaʼi, tola latema mangawuli niha sangoromaʼö ”bua-bua wamalalini era-era” ba mbanua niha Keriso. (Luka 3:8; II Korindro 2:5-10) Lö hadöi latatugöi hawaʼara ginötö tola latema mangawuli samösa niha samalua horö. Sindruhunia, tola manö döfi mazui töra ginötö niʼogunaʼö ba wangoromaʼö dandra wa no sindruhu-ndruhu ifalalini wangera-ngerania, ba tola latemaʼö ia mangawuli ba mbanua niha Keriso. Hewaʼae simanö, so ia ”föna dadaoma wanguhuku andrö khö Lowalangi”.—Roma 14:10-12; Faigi The Watchtower, 15 mbaŵa si Felezara 1979, ngaʼörö 31-32.
FONGAMBATÖ BA GOTALUA NIHA KERISO
14. Hadia guna Goroisa andrö?
14 Töra 1.500 fakhe waʼara, so ndraono Gizaraʼeli barö Goroisa Moze. Oroisa andrö zanolo ono mbanua Lowalangi ba ngawalö lala. Duma-dumania, ibeʼe goi-goi sanolo ba wangalui lala na so gabula dödö ba wongambatöra, ba daʼö zolohe yaʼira ofeta khö Mesia. (Galatia 3:23, 24) Me no mate Yesu, ifazökhi Lowalangi goroisa si bohou ba wamalalini goroisa Moze. (Heberaiʼo 8:6) So moroi ba Goroisa Moze si tebai lafalua niha Keriso iadaʼa.
15. (a) Ba mbanua niha Keriso, hadia goi-goi ba wongambatö? (b) Hadia zinangea ifatimbaisi zi samösa niha Keriso ba ginötö iʼangeraigö fabali auri?
15 Samuza inötö, manofu samösa niha Farizaiʼo khö Yesu sanandrösa ba wongambatö. Itema li ra Yesu wa itehegö Lowalangi ba ndraono Gizaraʼeli fabali auri barö Goroisa Moze andrö, hewaʼae tenga daʼö zomasi ia iʼotarai meföna. (Mataiʼo 19:6-8) Fanema li Yesu andre zangoromaʼö, wa goi-goi Lowalangi si oföna sanandrösa ba wangowalu, laʼogunaʼö niha Keriso iadaʼa. (I Timoteo 3:2, 12) Sambua wongambatö si no tobali ”sambua boto” moguna fao ira ba waʼauri. Na laʼomasiʼö Yehowa hegöi foʼomora tola teʼosambuaʼö ira. Na so niha si fabali na tenga borö ”wohorö”, tebai mangowalu ira moloʼö zomasi dödöra.[1] (Faigi gonönöta.) (Mataiʼo 19:9) Tola manö so niha zamili ba wangefaʼö zala foʼomonia na ifalalini gera-erania. Alua daʼa khö Hosea me iʼefaʼö zala woʼomonia Gomeri si no mamalua horö hegöi me iʼefaʼö zala ndraono Gizaraʼeli Yehowa si no mamalalini gera-erara. (Hosea 3:1-5) Baero daʼö, na iʼila foʼomo ira matua mazui foʼomo ira alawe wa so ba gotaluara zamalua horö, hizaʼi na orudu ira nasa ba wemörö khö woʼomonia si fasala, daʼö dandra wa no iʼefaʼö zala foʼomonia. Ba tebai fabali auri mazui mangowalu ira ba niha böʼö föna Lowalangi.
16. Hadia nitutunö Yesu sanandrösa ba wa lö mangowalu?
16 Imane Yesu ba niha Keriso sindruhu, wa tola fabali auri zi sambua ngambatö ha na so zamalua horö. Itutunö wa yaʼira si so fanaha tödö enaʼö lö mangowalu no ”sambua howu-howu”. Imane Yesu, ”Haniha zi tola mamalua daʼö ba yaʼifalua.” (Mataiʼo 19:10-12, NW) Ato zangai angetula lö mangowalu ira enaʼö tola teʼosambuaʼö wangera-ngerara ba wamosumange Yehowa. Ba sinangea tasuno gangetula nifaluara andre!
17. Hadia zi tola manolo niha Keriso ba wangai angetula ba wongambatö?
17 Hadia zi tola manolo zi samösa niha ba wangai angetula enaʼö mangowalu mazui löʼö? Moguna ihalö gangetula, hadia tola idouʼö mbuala enaʼö lö mangowalu. Ifarou ita Faulo enaʼö lö mangowalu. Hizaʼi, imane, ”Ba ba wohorö andrö, ba yamodonga zamösana, ndra matua, ba simanö göi ndra alawe.” Imane nasa Faulo, ”Ba na tebai lataha, ba ndramangowalu ba ndramöi nihalö, sökhi sa mangowalu, moroi aekhu ira.” Te so niha zangai angetula ba wangowalu ba wotimbagö enaʼö lö ifatörö ia fangisö sebua ba wohorö simane ba wamalua masturbasi mazui fohorö. Hizaʼi, niha si lö sangowalu moguna iʼangeraigö hadia sindruhu-ndruhu no ibönö ndröfinia sangowalu. Imane Faulo, ”Ba na so zangumaʼö tödönia, lö moadu khö nononia alawe, na italuʼi ginötö wameʼe yaʼia, no tobali lö tola löʼö, ba yamutörö zomasi ia, tenga samazökhi horö ia, ndramöi nihalö.” (I Korindro 7:2, 9, 36; I Timoteo 4:1-3) Böi mangowalu zi samösa niha ha börö me ebua wangisö ba wohorö simane si no toʼölö alua ba ndraono si bohou ebua. Te ambö nasa fangera-ngerania ba woʼonorogö tödö fongambatö.
18, 19. (a) Hadia zinangea ifalua niha Keriso fatua lö mongambatö ira? (b) Hadia nitutunöda ba wamahaʼö migu fönada?
18 Moguna tebayagö idanö niha Keriso ba laʼomasiʼö Yehowa soroi ba dödö fatua lö labörögö wongambatö. Moguna göi laʼomasiʼö sibai woʼomora ba lö fabali ira irugi waʼamate. Ifahowuʼö Yehowa niha soloʼö mene-mene ba wangowalu enaʼö ”ha ba khö Zoʼaya”. (I Korindro 7:39) Tola mofozu wongambatöra na laʼoʼö mene-mene ba Zura Niʼamoniʼö.
19 Iadaʼa, auri ita ba ”götö safuria”. Ato niha si lö mangokhögö bua-bua zi sökhi enaʼö mofozu wongambatöra. (II Timoteo 3:1-5) Ba wamahaʼö migu fönada, moguna taʼangeraigö goi-goi Zura Niʼamoniʼö sabölö moguna, si tola manolo niha Keriso enaʼö mofozu ba ohahau dödöra ba wongambatö, hewaʼae oya wanandraigö samasui yaʼira. Daʼa zi tobali fanolo khöra enaʼö lö fabali ira irugi gamozua.—Mataiʼo 7:13, 14.
^ [1] (ngenoli si 15) Enaʼö itugu aboto ba dödömö sanandrösa ba ngawua wehede ”wohorö” faigi ba mbuku Tetaplah Berada dalam Kasih Allah, faza 9 ngenoli 7.