-
Razo si Sökhi ba si Lö SökhiSura Niʼamoniʼö—Hadia Nösinia?
-
-
FAOSATÖ 13
Razo si Sökhi ba si Lö Sökhi
No tebagi ndraono Gizaraʼeli. Me arara manö, ato razo samatörö ba ndraono Gizaraʼeli, ato ba gotaluara faröi ira khö Lowalangi. Lafakiko Yeruzalema niha Mbabilona
SIMANE nifaʼeleʼö Yehowa, tebagi ndraono Gizaraʼeli me no faröi Zelomo khö Yehowa. Rehabeamo ono Zelomo zi tobali razo fangalinia, niha si lö sökhi. Lua-luania, molawa zi fulu mado moroi ba ndraono Gizaraʼeli ba lafasindro khöra wamatörö tanö ba gaekhula. Si dombua mado ndraono Gizaraʼeli lö faröi ira khö razo moroi ba ngaʼötö Dawido si so ba Yeruzalema ba lafasindro wamatörö Yehuda tanö raya.
Lö fahasara dödö ba zi dombua famatörö andrö, börö me no faröi razora ba lö laʼoʼö niwaʼö Yehowa. Abölö waʼalösökhi ndraono Gizaraʼeli moroi ba niha Yehuda tanö raya, börö me iʼotarai wamobörö no iʼoʼou ira razora ba wanömba nadu. Hewaʼae so zahöli-höli dödö nifalua genoni Lowalangi simane Elia ba Elisa—lasusugi niha si no mate—ba lafuli-fuli ira iraono Gizaraʼeli ba lala si lö sökhi. Ba gafuriata, itehe Lowalangi ba ndrawa Asiria ba wangohori famatörö ndraono Gizaraʼeli si so ba gaekhula.
Abölö ara wamatörö Yehuda moroi ba wamatörö ndraono Gizaraʼeli, hewaʼae simanö, ihuku ira Lowalangi. So ösa razo moroi ba Yehuda sangonorogö tödö famangelama moroi khö genoni Lowalangi, ba laʼoʼou nono mbanuara enaʼö lafuli ira khö Yehowa. Duma-dumania, Razo Yosia ibörögö iheta fefu nadu si so ba Yehuda, ibohouni gosali Yehowa. Me lasöndra ngaʼölu zura Goroisa Lowalangi nibeʼenia khö Moze, tefarou dödö Yosia ba wondröniaʼö ono mbanuania ba wamalua oroisa Lowalangi.
Alimagö sibai, razo si tobali fangali Yosia lö laʼoʼö duma-duma nibeʼenia. Andrö wa ilulu niha Yehuda Yehowa ba danga Mbabilona ba wamakiko Yeruzalema awö gosalinia. Niha sauri teʼoloiʼö ba Mbabilona. Ifaʼeleʼö Yehowa, wa 70 fakhe waʼarara ba Mbabilona. Sagötö feʼasora ba Mbabilona, tobali si lö niha-niha mbanua Yehuda—irugi mangawuli dania ira ba Yehuda simane si no ifabuʼu Yehowa.
Iʼotarai daʼö lö hadöi razo ba ngaʼötö Dawido, irege tohare Zangefaʼö andrö si no tefabuʼu, yaʼia daʼö Mesia. Ato ba gotalua razo si dadao ba dadaoma Dawido andrö zangoromaʼö wa niha si lö moʼahonoa tenga sinangea mamatörö tobali razo. Ha Mesia zinangea tobali razo ba wamatörö. Andrö imane Yehowa khö razo safuria ba ngaʼötö Dawido, ”Niheta zaembu, niheta dakula.. . .ba si lö saʼe dania, irege so zokhö andrö, ba khönia ubeʼe.”—Hezekieli 21:31, 32.
—Teʼodane-dane ba I ba II Razo; II Ngaʼötö faza 10 irugi 36; Yeremia 25:8-11.
-
-
Fahuhuo Lowalangi Iʼodela Ndra Samaʼeleʼö KhöniaSura Niʼamoniʼö—Hadia Nösinia?
-
-
FAOSATÖ 14
Fahuhuo Lowalangi iʼodela Ndra Samaʼeleʼö Khönia
Ifataro ndra samaʼeleʼö Yehowa ba wanuriaigö fanguhuku, sumange satulö, ba fanötöna khö Mesia
SAGÖTÖ famatörö razo ba ndraono Gizaraʼeli ba Yehuda, so mato hadauga ndra matua—si tobali ere. Lö ataʼu ira wamaʼema fanguhuku moroi khö Lowalangi me no niha samati ira. Faigi zi öfa ngawalö duho nifaʼema ndra samaʼeleʼö Lowalangi ba niha.
1. Famakiko Yeruzalema. No ara ba zi lalö me lafaʼeleʼö ira—Yesaya ba Yeremia—wa hasambalö tekiko Yeruzalema ba tobali banua si lö niha. Lafoʼamaedola wangombakha hadia mbörö wa mofönu Lowalangi ba mbanua andrö. He na lawaʼö wa soloʼö khö Yehowa ira, si ndruhunia ba mbanua andrö afönu faʼalösökhi, agama faya ba faʼafaito.—II Razo 21:10-15; Yesaya 3:1-8, 16-26; Yeremia 2:1-3:13.
2. Ifuli tefosumange Lowalangi si ndruhu. Me no 70 fakhe ndraono Gizaraʼeli ba Mbabilona, awena teʼefaʼö ira. Mangawuli ira ba mbanuara ba lafuli lahaogö gosali Yehowa ba Yeruzalema. (Yeremia 46:27; Amosi 9:13-15) Mato 200 fakhe silalö, no ifaʼeleʼö Yesaya haniha zangefaʼö iraono Gizaraʼeli yaʼia daʼö—Kiro—yaʼia zanudugö Babilona ba sanehegö mangawuli niha Yehuda ba wamosumange Yehowa. No izara-zara wanutunö Yesaya hadia nifalua Kiro ba wanudugö Babilona.—Yesaya 44:24–45:3.
3. Faʼatohare Mesia ba salua khönia. Tumbu Mesia ba Mbetilekhema. (Mikha 5:1) So khönia wangide-ngideʼö, itörö galide me möi ia ba Yeruzalema. (Zakharia 9:9) Hewaʼae sökhi gamuatania ba so khönia waʼebolo dödö, ato niha si lö omasi khönia ba si lö manemaʼö yaʼia. (Yesaya 42:1-3; 53:1, 3) Labunu ia. Hadia zaya-zaya gölö nifaluania? Löʼö, börö me faʼamatenia zangöhöli horö niha sato. (Yesaya 53:4, 5, 9-12) Awena alua daʼö na no maoso ia moroi ba ngai zimate.
4. Famatörö Mesia ba gulidanö. Lö moʼahonoa niha gulidanö ba lö faʼohahau dödö khöra na lafatörö ira samösa, tobali Mesia andrö lafotöi Razo Waʼatulö. (Yesaya 9:6, 7; Yeremia 10:23) Ba wamatörö Mesia so waʼatulö ba gotalua niha hegöi ba gotaluara niha gurifö. (Yesaya 11:3-7) Lö fökhö saʼae. (Yesaya 33:24) Lö hadöi faʼamate sagötö faʼara. (Yesaya 25:8) Ba wamatörö Mesia, tesusugi fefu niha si no mate ba gulidanö.—Danieli 12:13.
—Teʼodane-dane ba mbuku Yesaya, Yeremia, Danieli, Gamosi, Mikha, ba Zakharia.
-