PERPUSTAKAAN ONLINE Manuriaigö
PERPUSTAKAAN ONLINE
Manuriaigö
Nias
ö
  • ö
  • Ö
  • ŵ
  • Ŵ
  • ʼ
  • SURA NI'AMONI'Ӧ
  • PUBLIKASI
  • ANGOWULOA
  • ia faza 9 nga’örö 76-83
  • Atua-tua Ia ba Wangai Angetula

Lö nihenaigö video nifili

Bologö dödöu, so zi fasala irege tebai teboka video

  • Atua-tua Ia ba Wangai Angetula
  • Miʼohiaʼö Wamatira
  • Tuho sigide-ide
  • Tuho si Fagölö
  • ”Sotödö ba Si Sökhi Bawa”
  • Muʼao Ia ”Ihangöi Ira”
  • ”Nisuno Waʼonekhemö Andrö”
  • ”Yaʼe Zawuyumö Andre”
  • Hawaʼara Ginötö si Tefaudu ba Wahuhuosa?
    Manuriaigö Famatörö Yehowa (Famahaʼö)—2020
  • ”Högö Ndra Alawe Yaʼia Daʼö Ira Matua”
    Manuriaigö Famatörö Yehowa (Famahaʼö)—2021
Miʼohiaʼö Wamatira
ia faza 9 nga’örö 76-83
Baga-baga Abigaila

FAZA SIWA

Atua-tua Ia ba Wangai Angetula

1-3. (a) Hana wa tola alua zataʼu ita ba nösi nomo Abigaila? (b) Hadia nifahaʼöda yaʼita moroi khö ndra alawe sahöli-höli dödöda andre?

IʼILA Abigaila ba hörö nono matua sawuyu-wuyu andre wa ataʼu. So mbörö wa ataʼu sibai ia. Lö aratö alua wabunusa. Tefaudu me luo daʼö, so mato 400 zaradadu si möi mamunu fefu ndra matua si so ba nomo Nabalo, foʼomo Abigaila. Hadia mbörö?

2 Börö Nabalo daʼa fefu. Simane si toʼölö, afaito ia ba lö iʼila huku. Sakali daʼa, tenga niha si toʼölö manö niʼoʼayania, hizaʼi samösa sondröniaʼö niʼomasiʼö ndra saradadu si lö faröi ba si no toʼölö. Iadaʼa, samösa zohalöwö khö Nabalo sawuyu-wuyu ba te samösa kubalo, iʼondrasi Abigaila. Faduhu dödönia tola teʼorifi ira na so nifalua Abigaila. Hadia tola ilawa ngawawa zaradadu ira alawe si samösa?

Hadia tola ilawa ngawawa zaradadu ira alawe si samösa?

3 Si oföna, dataʼosisiʼö haniha ndra alawe satua-tua andre. Haniha Abigaila? Hana wa tola alua zimane daʼa? Ba hadia zi tobali famahaʼö khöda moroi ba wamatinia?

”Sotödö ba Si Sökhi Bawa”

4. Hewisa gamuata Nabalo andrö?

4 Tenga ngambatö si sökhi Abigaila faoma Nabalo. Talafo sökhi Abigaila khö Nabalo, ba talafo lö sökhi Nabalo khö Abigaila. Sindruhusa, ebua gefe Nabalo. Andrö wa mangosebua ia, hizaʼi hewisa wamaigi niha böʼö? Bakha ba Zura Niʼamoniʼö, lö hadöi niha nifatou-tou ba niʼoʼaya-aya baero Nabalo. Eluaha döinia manö, ”Amuʼi”, mazui ”Bodo”. Hadia daʼa döinia nifatörö zatua me tumbu ia, mazui awena lafotöi-töi khönia ba gafuriata? Gofu hezo zatulö, amuatania zamaduhuʼö töinia andrö. Nabalo andrö ”ba no safaito ba si lö sökhi”. Tuka mabu ba samaka-makao awönia, ataʼu khönia niha ba ato zi fatuwu.​—I Zam. 25:2, 3, 17, 21, 25.

5, 6. (a) Moloʼö yaʼugö, hadia manö gamuata Abigaila sadöni dödöu? (b) Hana wa mangowalu Abigaila khö ndra matua si lö karua?

5 Faböʼö sibai Abigaila moroi khö Nabalo. Eluaha döinia ”Iʼomusoiʼö Dödönia Amagu”. Ato zatua somuso tödö na baga-baga nononia, hizaʼi ama satua-tua abölö omuso dödönia na sökhi gamuata nononia. Sasesenia, niha sanema howu-howu faʼasökhi mboto, olifu ira wamalua amuata simane faʼamotödö, faʼatua-tua, faʼabarani ba famati. Hizaʼi, tenga simane daʼö Abigaila. Isuno Sura Niʼamoniʼö waʼasökhi mbawania hegöi amuatania satua-tua.​—Baso I Zamueli 25:3.

6 Te so zanofu iadaʼa, hana wa omasi ndra alawe satua-tua andre mangowalu khö ndra matua si lö karua. Törö tödöu ba götö Zura Niʼamoniʼö, satua zotatugöi haʼökhö mangowalu nononia. Faʼafao dödö zatua me luo daʼö moguna sibai. Hadia fao dödö zatua Abigaila ba wangowalu nonora, hadia yaʼira zofili börö waʼahöli-höli dödöra ba waʼakayo ba faʼatehöngö Nabalo? Mazui börö me tosasa ira? Gofu hadia mbörö, tenga börö gefe wa tobali foʼomo si sökhi Nabalo.

7. (a) Hadia zi tebai lafalua ira satua iadaʼa na omasi ira lafahaʼö ndraonora sanandrösa ba wangowalu? (b) Hadia gohitö dödö Abigaila?

7 Satua si sökhi ba satua-tua ihaogö wamahaʼö ononia sanandrösa ba wangowalu satulö. Lö lafaso ndraonora enaʼö mangowalu ha börö gefe, mazui lafarou fakawa ba waʼawuyu hewaʼae tebai nasa laʼohe zi no amaedola noro ba wongambatö. (I Kor. 7:36) Hizaʼi, no numalö saʼae na awena iʼangeragö daʼa Abigaila. Gofu hadia mbörö, iadaʼa no mangowalu ia khö Nabalo, ba angetula somasi ia enaʼö oroma fefu zalua andre.

Muʼao Ia ”Ihangöi Ira”

8. Haniha niʼoʼaya Nabalo, ba hana wa fasala sibai daʼö?

8 No ifalua zui Nabalo gamuata si möi famaʼala Abigaila töra moroi ba zilalö. Dawido niʼoʼayania. Enoni si lö faröi Dawido khö Yehowa nibayoini Zamueli, sangoromaʼö wa Dawido nifili Lowalangi fogati Zaulo tobali razo. (I Zam. 16:1, 2, 11-13) Sagötö foloinia börö Zaulo safökhö tödö sedöna mamunu yaʼia, ba dögi narö hili toröi Dawido hegöi saradadunia si 600 niha si lö faröi.

9, 10. (a) Hezo toröi Dawido hegöi awönia ba hewisa waʼaurira ba daʼö? (b) Hana wa sindruhunia mangandrö saohagölö Nabalo khö Dawido hegöi saradadunia? (Faigi nisura ba gahe zura ba ngenoli 10.)

9 Ba Maʼono toröi Nabalo, hizaʼi ahatö ba Garemeli mohalöwö ia, te so kabunia ba daʼö.a Fefu mbanua daʼö so ba gotalua hili soduʼu si sökhi ba wanguri biri-biri si 3.000 ngaʼeu khö Nabalo. Hizaʼi, banua si fasui daʼö lö niha-niha. Tanö raya so danö si mate Farana sebolo sibai. Tanö ba gatumbukha, so lala numalö ba Asi Nasio sanörö tanö saloʼo si lö niha-niha, soya tögi hegöi baho. Ba daʼa toröi Dawido hegöi awönia sato lataögö waʼatosasa, enaʼö lasöndra göra möi ira malu ba oya latörö waʼafökhö. Andrö asese falukha ira ndra matua sokubaloi urifö Nabalo, niha si kayo.

10 Hewisa lagu zaradadu Dawido andre khö ndra kubalo mbiri-biri? Aoha manö khöra wangai mazui latagö fasasakali mbiri-biri Nabalo, hizaʼi lö lafalua daʼö. Amaedola mbaʼa-baʼa ira ba zi fasui mbiri-biri Nabalo hegöi enoninia. (Baso I Zamueli 25:15, 16.) Biri-biri hegöi ira kubalo, asese falukha ira gametaʼuö. Oya gutu ndruʼu sataʼu ita ba daʼö, ba nola tanö raya Gizaraʼeli ahatö sibai zondrabu ba sanagö moroi ba mbanua niha baero.b

11, 12. (a) Hewisa Dawido wamaʼema fehede khö Nabalo si fao faʼatua-tua ba famosumange? (b) Hadia zi sala ba wanema Nabalo oroisa Dawido?

11 Tatu manö abua wangaʼasogö soguna khö ndra matua sato si so ba danö si mate. Samuza inötö, ifatenge Dawido dafulu zi möi khö Nabalo ba wangandrö tolo. Ifili ginötö si tefaudu, inötö ba woguti bu mbiri-biri, si toʼölönia laforomaʼö gamuata faʼoböwö ba fahuwusa na ngaluo daʼö. Ihaogö wangoroisi Dawido, iʼogunaʼö wehede si sökhi ba safönu famosumange. Iwaʼö wa yaʼia ’onomö Dawido’, fehede fangide-ngideʼö si fao sumange, samaduhuʼö wa Nabalo andrö siaʼa. Hadia nifalua Nabalo?​—I Zam. 25:5-8.

12 Mofönu Nabalo! Muʼao ia ”ihangöi ira”, simane nifatunö ndra matua no mege khö Abigaila. Nabalo niha sobouʼa, lö ibeʼe roti, idanö, ba nagole gurifö si no mutaba. Lö moguna khönia Dawido iʼamaedolagö simane sawuyu si no moloi. Fangera-ngera Nabalo andre te fagölö ira Zaulo, si fatuwu khö Dawido. Ira matua si darua daʼa, lö khöra fangera-ngera simane Yehowa. Iʼomasiʼö Dawido Lowalangi ba tenga sawuyu samadaö ba wamaiginia, hizaʼi razo samatörö ba Gizaraʼeli.​—I Zam. 25:10, 11, 14.

13. (a) Hewisa Dawido me awena irongo wangoʼaya Nabalo? (b) Hadia goi-goi nisura ba Yakobo 1:20 sangoromaʼö hewisa nifalua Dawido?

13 Mangawuli denge-tenge Dawido ba lafatunö khönia zalua, ba mofönu sibai ia. Imane, ”Dozi ami ba miʼaniʼöli!” Ifaʼanö ia Dawido ba 400 zaradadu si möi fasuwö. Fahölu ia wa ibunu fefu ndra matua si so ba nomo Nabalo. (I Zam. 25:12, 13, 21, 22) Taʼila hadia mbörö wa mofönu Dawido, hizaʼi fasala nifaluania. Imane Sura Niʼamoniʼö, ”Fönu niha andrö sa, ba lö ilau zatulö, wamaigi Lowalangi.” (Yak. 1:20) Hadia nifalua Abigaila enaʼö teʼorifi nösi nomonia?

”Nisuno Waʼonekhemö Andrö”

14. (a) Hadia mbörö wa tola tawaʼö no ifalua Abigaila lala siföföna ba wangatulöʼö sala nifalua Nabalo? (b) Hadia zi tola tahalö khöda famahaʼö moroi ba waʼafaböʼö Nabalo faoma Abigaila? (Faigi nisura ba gahe zura.)

14 No taʼila nifalua Abigaila ba wamobörö si möi fangaʼazökhi golalöwa sebua andre. Omasi ia ifondro-ndrongo, tenga simane foʼomonia Nabalo. Sanandrösa ba wamatunö salua andre khö Nabalo, imane sohalöwö andrö, ”Ba yaʼia ba si no töra faʼafaito, tebai fahuhuo ita khönia.”c (I Zam. 25:17) Hizaʼi, lö irongo Nabalo börö me ha tana khönia niʼera-erania. Amuata faʼasiliawa simane daʼö no toʼölö iadaʼa. Hizaʼi, iʼila ira matua sohalöwö andre wa faböʼö Abigaila, andrö wa ifatunö khönia hadia zalua.

Tenga simane Nabalo, omasi Abigaila wamondro-ndrongo

15, 16. (a) Hewisa wangoromaʼö Abigaila wa fagölö ia khö woʼomo ira alawe satua-tua nifatunö ba mbuku Gamaedola? (b) Hadia mbörö wa tenga fangosiwawöi nifalua Abigaila khö woʼomonia?

15 Mangera-ngera Abigaila ba alio ihalö gangetula. Tabaso, ”Ba iʼaliogö Abigaila.” Ba daʼa, ngawua wehede ”iʼaliogö” öfa kali mutötöi sanandrösa khö Abigaila. Ifaʼanö ngawalö gö soya sibai iʼohe khö Dawido hegöi ono buania. Niʼohenia yaʼia daʼö roti, agu, biri-biri, bua nowi nifakoe, kue kismis hegöi kue bua ara. Aboto ba dödö Abigaila gokhöta si so khönia ba iʼameʼegö tödö fefu zoroi yomonia, simane foʼomo ira alawe satua-tua nifatunö ba mbuku Gamaedola. (Gamd. 31:10-31) Daʼa zi oföna ifaʼoheʼö ba fao ösa zawuyunia, awena itete moroi furi. Tabaso, ”Ba löʼö sa iʼombakhaʼö khö woʼomonia Nabalo.”​—I Zam. 25:18, 19.

16 Hadia daʼö geluahania iʼosiwawöi woʼomonia Abigaila? Löʼö; törö tödöu wa lö sökhi nifalua Nabalo ba niha nibayoini Yehowa, daʼa gamuata si möi famunu ösi nomo Nabalo si lö fasala. Na lö ifalua daʼö Abigaila, fao ia woluʼi sala nifalua woʼomonia. Ba zimane daʼa, abölö sökhi khönia wangataʼufi Lowalangi moroi ba wangataʼufi foʼomonia.

17, 18. Hadia nifalua Abigaila enaʼö alulu dödö Dawido, hadia niwaʼönia, ba hadia mbörö wa tefaudu wehedenia?

17 Lö ara aefa daʼö, falukha Abigaila khö Dawido hegöi ono buania. Iʼaliokö weʼamöi tou moroi ba hulu galide, ituhi danö föna Dawido. (I Zam. 25:20, 23) Ifatunö fefu nösi dödönia, isalahini woʼomonia awö nösi nomonia fefu ba wangandrö faʼahakhö dödö. Hana wa tefaudu wehedenia?

Möi tou Abigaila moroi ba hulu galide ba ituhi danö föna Dawido

”Enaʼö na tola mohede khö zawuyumö andre”

18 Yaʼia zangagö föna wangandrö faʼebolo dödö Dawido ba ngawalö zala si no alua andre. Ifaduhuʼö wa foʼomonia andrö ira matua si bodo, tefaudu ba döinia, eluahania tenga sinangea ba ndra matua sebua lakhömi simane Dawido wamunu ira matua simane daʼö. Iforomaʼö waʼafaduhu dödönia wa salahi Lowalangi Dawido ba ”fanuwö khö Yehowa” fefu nifaluania. Iforomaʼö göi wa aboto ba dödönia zi no ifabuʼu Yehowa sanandrösa khö Dawido hegöi faʼarazonia, börö me iwaʼö, ”Yehowa . . . ba na ifataro ndraʼugö razo ndraono Gizaraʼeli.” Inönö nasa wangumaʼö faböi ifalua Dawido zi möi börö horönia ba ndro niha fefu mazui tobali ”fangala” eluahania faböi itegu-tegu ia tödönia side-ide. (Baso I Zamueli 25:24-31.) Sindruhu-ndruhu fehede si sökhi ba sadöni dödö!

19. Hadia nifalua Dawido ba wehede Abigaila, ba hadia mbörö wa isuno Abigaila?

19 Hadia nifalua Dawido? Itema niʼohe Abigaila ba imane, ”Nisuno Yehowa, Lowalangi ndraono Gizaraʼeli, samatenge yaʼugö ba wamaondragö yaʼo, ba nisuno waʼonekhemö andrö, nisuno ndraʼugö, yaʼugö si no manaha tangagu maʼökhö, faböi mamunu niha ndraʼodo.” Isuno waʼabarani Abigaila andrö Dawido börö me ihulö wamalukhaisi yaʼia, ifaduhuʼö wa Abigaila zanaha yaʼia faböi mosala ba ndro niha. Imane, ”Fuliʼö ba khömi, böi busi dödöu”, aefa daʼö ihaogö wangumaʼö, ”hiza uʼoʼö niwaʼöu.”​—I Zam. 25:32-35.

”Yaʼe Zawuyumö Andre”

20, 21. (a) Moloʼö yaʼugö, hadia zahöli-höli dödöda me mangawuli Abigaila khö woʼomonia? (b) Hewisa wangoromaʼö Abigaila faʼabarani ba faʼatua-tua me ifili ginötö wahuhuosa khö Nabalo?

20 Me no fabali ira, itörö-törö tödö Abigaila waʼafalukhatara andrö. Tatu manö iʼila hadia gamaehuta ndra matua si lö faröi ba si sökhi amuata moroi khö woʼomonia samuʼi. Hizaʼi, lö iʼera-era manö daʼö. Tabaso, ”Ba me irugi khöra, khö Nabalo, Abigaila.” Atulö, mangawuli ia khö woʼomonia ba ihalö gangetula wamalua halöwönia. Lö ibiniʼö khö woʼomonia hadia zi no ibeʼe khö Dawido hegöi ono buania. Sinangea iʼila daʼö Nabalo. Ifatunö göi Abigaila hadia gabula dödö si lö aʼozu alua, fatua lö irongo moroi ba niha böʼö si möi fangailania. Hizaʼi, tebai ifatunö iadaʼa. Awena molau owasa Nabalo hulö razo ba abölö wemabunia.​—I Zam. 25:36.

Lö ata’u Abigaila fahuhuo khö Nabalo

Lö ataʼu Abigaila wamatunö khö Nabalo hadia zi no ifalua enaʼö teʼorifi ia

21 Ifuli iforomaʼö waʼabarani Abigaila ba faʼatua-tuania. Ibaloi ofeta moluo me no alö waʼamabu Nabalo. Me no alö wemabunia, ahori aboto ba dödönia fefu nitutunö, hizaʼi tola manö mobekhu ia na mofönu abölö-bölö. Hewaʼae simanö, ifatunö Abigaila fefu ngawalö zalua. Iʼila wa tola manö mofönu Nabalo, ba fabözi ia. Hizaʼi, no mudadao manö ia ba lö ifaliwa-liwa.​—I Zam. 25:37.

22. Hadia zalua khö Nabalo, ba hadia zi tobali famahaʼö khöda ba ngawalö waʼalösökhi hegöi famakao salua yomo ba nomo?

22 Hadia zalua khö ndra matua daʼö? ”Ba mate bakha dödönia, tobali hulö gara.” Te no mate dambai ia. Mato fulu bongi aefa daʼö, mate ia tenga börö wökhö. Tabaso, ”Ba ibözi Nabalo Yehowa, ba mate ia.” (I Zam. 25:38) Börö wanguhuku satulö andrö, fangowalu Abigaila si hulö wangifi sara sibai, awai irugi daʼö. Hewaʼae na lö ihuku niha Yehowa iadaʼa si fao tandra sahöli-höli dödö, daʼa zamasugi ba dödöda wa lö si tobini khö Lowalangi wamakao ba faʼalösökhi salua yomo ba nomo. Ba ginötö si no ihonogöi, ifalua waʼatulö Yehowa.​—Baso Luka 8:17.

23. Hadia howu-howu nitema Abigaila, ba hewisa wangoromaʼönia wa lö tebulö ia?

23 Me no teʼefaʼö Abigaila moroi ba wongambatö si lö sökhi, itema howu-howu tanö böʼö. Me irongo Dawido wa no mate Nabalo, ifatenge niha ba wameʼe li wanofu yaʼia. Imane Abigaila, ”Hiza, no ngoni-ngoni zawuyumö andre, iwaʼö, ba wanasai ahe zinenge zokhö yaʼo!” Lö faböʼö ia hewaʼae tobali ia foʼomo Dawido; iʼandrö göi enaʼö tobali ia ngoni-ngoni zinenge Dawido! Iʼaliokö wamaʼanö yaʼia, sakali daʼa ba wamalukhaisi Dawido.​—I Zam. 25:39-42.

24. Hadia manö gabula dödö Abigaila ba wongambatönia si bohou, ba hewisa wamaigi Dawido hegöi Lowalangi khönia?

24 Tenga eluahania no afönu waʼohahau dödö Abigaila, lö abula dödönia simane nitutunö ba hikaya. Faʼauri Abigaila faoma Dawido itaria latörö waʼafökhö. No mangowalu Dawido khö Ahinoa, ba hewaʼae itehegö Lowalangi wamakaerua, tatu manö möi fanandraigö daʼa khö ndra alawe si lö faröi me luo daʼö. Lö nasa si tobali razo Dawido; oya daha-taha sedöna alua fatua lö tebeʼe khönia dadaoma daʼö ba wangai halöwö Yehowa. Hizaʼi, ilului ituhini halöwö Dawido andrö Abigaila sandrohu faʼaurinia, ba gafuriata tebeʼe khönia nono matua. Iʼila Abigaila wa ifosumange ba ilumöʼö ia foʼomonia. Samuza inötö, iʼefaʼö ia Dawido ba danga zondrabu! (I Zam. 30:1-19) Simane Lowalangi Yehowa sangomasiʼö ira alawe satua-tua, si barani, ba samati, simane daʼö göi nifalua Dawido.

a Tenga Hili Garemeli si tehöngö tanö yöu naha Gelia samaʼeleʼö me faondra ira zanömba Baʼali. (Faigi Faza 10.) Karemeli nitötöi ba daʼa yaʼia daʼö banua ba ngai tanö raya tanö si lö niha-niha.

b Te iwaʼö tödönia Dawido na lalumöʼö zokhö tanö hegöi biri-biri ba gamaudu zi so yaʼira, daʼö no fangai halöwö khö Lowalangi Yehowa. Me luo daʼö, omasi Yehowa enaʼö ngaʼötö Gaberahamo, Izaʼaki, ba Yakobo zangiagö tanö daʼö. Andrö, na lalumöʼö moroi ba zondrabu, no sambua halöwö niʼamoniʼö daʼö.

c Fehede niʼogunaʼö ndra matua andre eluahania ”ono mbeliali (lö ngaroro)”. Inönö wangombakha fehede daʼa Sura Niʼamoniʼö tanö böʼö si no lafoʼeluaha wa Nabalo ”lö irongo gofu haniha manö zi hede” ba ”lö eluaha na fahuhuo ita khönia”.

SINANGEA MUʼANGERAIGÖ . . .

  • Hadia zi tobali famahaʼö khöda moroi ba wangowalu Abigaila sambö baga?

  • Hewisa wangoromaʼö Abigaila faʼabarani ba faʼatua-tua sanandrösa ba wangoʼaya Nabalo khö Dawido?

  • Hana wa tola tawaʼö fahuhuosa Abigaila khö Dawido tefaudu ba sadöni dödö?

  • Hewisa lala woloʼöu famati Abigaila?

    Publikasi ba Li Nias (2013-2025)
    Log Out
    Log In
    • Nias
    • Fa'ema Misa
    • Pengaturan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Lala Wangoguna'ö
    • Si Tebai La'ila Niha Bö'ö
    • Pengaturan si Tebai La'ila Niha Bö'ö
    • JW.ORG
    • Log In
    Fa'ema Misa