FAZA DUA WULU A SARA
Iforege Wolawa Faʼataʼu ba Fangiwa Dödö
1-3. Hadia niʼila Wetero ba ngaluo si tebai iʼolifugö, ba hadia zalua khönia ba zi bongi daʼö?
IHORIGÖ waʼabölönia Fetero ba woʼalukhaini ba fataria ifaigi dalu mbanua si no ogömi. Hadia si haga-haga moroi raya ba gatumbukha andrö tandra waʼatumbu luo? Ibörögö afökhö mbörö daʼio awö hulunia ba woʼalukhaini ba zi hauga za. Angi sanörini bunia no daʼö mbörö wa mobade Nasi Galilaia. Ibörögö iʼoloiʼö dundrahania dulu nasi, ba abasö Wetero ba kana-kana nidanö sokafu. Lö iböhöli woʼalukhaini.
2 Fetero hegöi ira awönia, no laröi Yesu ba zi sambua nahia ba gawu. Me luo daʼö, laʼila Yesu me ibeʼe gö niha solofo si hauga ngahönö, ha maʼifu roti hegöi iʼa. Börö waʼomasi niha sato khö Yesu, andrö labaliʼö ia razo. Hizaʼi lö omasi ia na fao ba politik. Itatugöi enaʼö böi so ba gera-era zoloʼö khönia gamuata simane daʼö. Enaʼö lö falukha ia ba niha sato, iwaʼö khö ndra nifahaʼönia enaʼö latörö dundraha weʼamöi yefo nidanö, ba mofanö ia samösa möi mangandrö ba hili.—Mrk. 6:35-45; baso Yohane 6:14-17.
3 No alawa mbaŵa arakhagö tuli me mofanö ndra nifahaʼö; iadaʼa lö igaözö-gaözö tobini mbaŵa tanö ba gaekhula. Hizaʼi, awena mato hauga kilometer laʼalukhaini dundrahara. Faʼerege dödö ba angi sabölö-bölö hegöi dulu, daʼö mbörö wa lö laʼila fahuo-huo khö nawöra. Tola manö arörö Wetero ba wangera-ngerania.
Barö zi dua fakhe, no oya zi no ifahaʼö ia Fetero moroi khö Yesu, hizaʼi oya göi nasa zinangea iʼila
4. Hana wa sinangea taʼoʼö duma-duma Wetero?
4 Tatu oya zalua sinangea muʼangeraigö! Yesu niha Nazareta andrö no iʼoʼö ia Fetero ba zi töra dua fakhe faʼara. Oya zi no ifahaʼö ia ba oya göi nasa zinangea iʼila. Tobali ia duma-duma sinangea taʼoʼö börö me omasi ifahaʼö ia ba iforege göi wolawa faʼaombö dödö hegöi faʼataʼunia. Datafaigi.
”No Masöndra Mesia Andrö”!
5, 6. Hewisa waʼauri Wetero?
5 Lö irai olifu Wetero ngaluo waʼafalukhatania khö Yesu. Talifusönia sotöi Andrea, daʼö zolohe turia sahöli-höli dödö andrö me imane, ”No masöndra Mesia andrö.” Sindruhu-ndruhu tebulö waʼauri Wetero ba wehede daʼö.—Yoh. 1:42.
6 Ba Gafanauma toröi Wetero, banua si so ba zinga nidanö nifotöi Asi Galilaia si lö azi-azi. Yaʼia faoma Andrea fao ira khö Yakobo ba Yohane ono Zebedaiʼo fagai iʼa. Si toröi ba nomo khö Wetero baero woʼomonia yaʼia daʼö inania matuania hegöi Andrea, talifusönia. Yaʼia zombönökhi soguna ba nösi nomonia, andrö moguna atua-tua ia ba iforege wohalöwö irege kalua mböböinia sasi-asi. Khalaigö atö laʼosindruhugö wohalöwö ero bongi si fagai ba nasi mato hauga za—lafazaewe giri ba gotalua dundraha si dombua ba lasöbi gofu hadia ia nisöndrara moroi ba nidanö andrö. Khalaigö nasa me mohalöwö ira ba zi maʼökhö, lafili ba laʼamawa giʼa, lafazökhi ba laʼehaogö giri.
7. Hadia nirongo Wetero sanandrösa khö Yesu ba hana wa no sahöli-höli dödö duria andrö?
7 Moloʼö Sura Niʼamoniʼö, Yohane Samayagö Idanö zamahaʼö Andrea. Tatu omasi Wetero wamondrongo nifatunö dalifusönia andre sanandrösa ba duria nifaʼema Yohane. Samuza maʼökhö, falukha Gandrea khö Yohane me ituturu Yesu moroi ba Nazareta imane, ”Hiza Nono Mbiri-biri andrö, khö Lowalangi.” Iʼanemai tobali nifahaʼö Yesu Gandrea ba omuso dödönia wamatunö khö Wetero duria sahöli dödö andrö: No tohare Mesia! (Yoh. 1:35-40) Me aefa wamadaö ba Gedena kira-kira 4.000 fakhe silalö, fawuʼu li Lowalangi Yehowa wa tohare niha si tohude ba wameʼe tötönafö ba niha gulidanö. (I Moz. 3:15) No falukha Gandrea khö Zangorifi, yaʼia daʼö Mesia! Iʼanemai möi Wetero wamalukhaisi Yesu.
8. Hadia geluaha döi nibeʼe Yesu khö Wetero ba hana wa so niha si lö faduhu tödö ba döi andrö?
8 Ba mböröta, töi Wetero yaʼia daʼö Simoni, mazui Simeoni. Hizaʼi, ifaigi ia Yesu ba imane, ”Simoni ndraʼugö, ono Yohane, labeʼe töimö Kefa; gowe (Fetero) geluahania.” (Yoh. 1:43) ”Kefa” yaʼia daʼö kata benda umum eluahania ”kara” mazui ”kara nasi”. Fehede Yesu andre hulö wamaʼeleʼö. Iʼila wa tola tobali kara nasi Wetero andrö—samarou si lö tebulö, aro, ba tola laʼodaligö ira soloʼö khö Keriso. Hadia simane daʼö Wetero wamaiginia yaʼia? Hulö tenga. So ösa zombaso injil ba ginötö daʼa lö laʼila wa niha saro tödö Wetero andrö. So zangumaʼö wa tebulö-bulö manö ia, lö manö tatu, ba tebai nifarisayoi, simane soroma ba Zura Niʼamoniʼö.
9. Hadia niʼalu-alui Yehowa khöda hegöi Ononia, ba moloʼö yaʼugö, hana wa tafaduhusi tödö ira?
9 Atulö, so zoʼamböta ba gamuata Wetero. Lö balunö Yesu ba zoʼamböta daʼö. Hizaʼi simane Amania, Yehowa, daʼö niʼalu-alui Yesu ba niha amuatara si sökhi. Iʼila wa oya zi tola ifalua Fetero ba itolo ia wondrouʼö amuata si sökhi andrö. Niʼalu-alui Yehowa faoma Ononia ba ginötö andre yaʼia daʼö amuatada si sökhi. Tola manö tawaʼö wa lö oya tesöndra zi sökhi ba gamuatada. Hizaʼi, moguna tafaduhusi tödö ira ba taforomaʼö wa omasi ita tefahaʼö ba teʼaʼazökhi simane Fetero.—Baso I Yohane 3:19, 20.
”Böi Ataʼufi”
10. Hadia manö zi no iʼila Fetero, ba hadia nifaluania mangawuli?
10 Te fao ösa Wetero ba halöwö fanuriaigö nifalua Yesu aefa daʼö. Iʼila me ifalua Yesu dandra sahöli-höli dödö si oföna yaʼia me ibaliʼö agu nidanö ba walöwa ba Kana. Sabölö moguna, irongo duria Yesu sahöli-höli dödö hegöi tötönafö sanandrösa ba Mbanua Lowalangi. Hizaʼi, ibato ba ifuli ia fagai. Mato hauga waŵa aefa daʼö, ifuli falukha ira Yesu—sakali daʼa, ikaoni ia Yesu enaʼö tobali ia safönu inötö ba wangai halöwö ba enaʼö daʼö zi tobali lala waʼaurinia.
11, 12. (a) Hadia zalua khö Wetero me möi ia fagai ba zi sara wongi? (b) Hadia wanofu niʼera-era Wetero me ifondro-ndrongo niwaʼö Yesu?
11 No sara wongi iforege wohalöwö Fetero, hizaʼi zaya-zaya gölönia. No hauga kali lafazaumba ba lasöbi girira ira si fagai, ba lö ahulu ira. Tatu no iʼogunaʼö fefu waʼonekhenia Fetero ba wangalui iʼa, itandraigö wangalui ba nahia böʼö hezo gamaudu manga giʼa. Lö aombö dödöda, simane si fagai tanö böʼö, itaria itötöna na tola iʼila giʼa ba nidanö solotu ba oya ahulu ira mazui iʼoʼou giʼa weʼamöi ba girinia. Fangera-ngera simane daʼö zamowöhö yaʼia. Igaini giʼa Fetero tenga börö waʼomasinia, hizaʼi ba wobalazoi ösi nomonia. Ba gafuriata, mangawuli ia ba gawu, sara na so. Hewaʼae simanö, moguna ihaogö giri. Ba ginötö daʼö ifalukhaisi ia Yesu, me mohalö-halöwö ia.
Lö irai aföli Wetero wamondro-ndrongo tuho wanuriaigö Yesu—Banua Lowalangi
12 Fasösö waʼato niha samasui Yesu, omasi ira wamondro-ndrongo niwaʼönia. Börö me ato zamasui yaʼia, andrö möi ia ba dundraha Wetero, iʼandrö enaʼö laʼalukhaini dundrahania ba nidanö. Terongo sibai li Yesu ba dete nidanö ba ifahaʼö niha sato andrö. Ihaogö ifondro-ndrongo Fetero, simanö göi niha sato ba daʼö. Lö irai aföli ia wamondro-ndrongo tuho wanuriaigö Yesu—Banua Lowalangi. No sambua töi sebua ba wanolo Keriso ba wamazaewe turia fanötöna andrö ba zi sagörö ulidanö! Hizaʼi, hadia sindruhu daʼö? Hewisa göi zoguna khöra ero maʼökhö? Te itörö tödö Wetero me bongi daʼö, me lö ahulu ia.—Luk. 5:1-3.
13, 14. Hadia dandra sahöli-höli dödö nifalua Yesu khö Wetero, ba hadia nifalua Wetero?
13 Me no awai fahuhuo Yesu, imane khö Wetero, ”Misola ba zabakha ba milau giri, ba wamaʼuʼu iʼa.” Imane Fetero si fao faʼaombö-aombö dödö, ”He Samahaʼö, sara wongi manö no maʼeregesi dödöma, ba lö sahulu ndraʼaga; ba me no öwaʼö, ba ulau giri.” Bohou iʼanotogö girinia Fetero. Tatu lö omasi ia wamokai menaʼö—mendrua manö tenga inötö waʼahulu giʼa iadaʼa! Hewaʼae simanö, iʼoʼö ba ibeʼe dandra khö ndra awö-awönia ba dundraha si sambua enaʼö laʼoʼö ira.—Luk. 5:4, 5.
14 Isöbi girinia Fetero ba lö idöna-döna abua sibai worasoinia. Ambö faduhu dödönia, ikilaini wanöbi nasa, ba lö ara aefa daʼö, iʼila giʼa soya oi zara manaoka-naoka ba giri! Ataʼu ia mangawuli, ikaoni nawönia ba dundraha si sambua enaʼö latolo ia. Ambö naha giʼa dundraha si sara. Lafoʼösi zui saratö, hizaʼi mondrege waʼoya saʼae giʼa andrö irege arakhagö ahöndrö dundraha. Ahöli-höli dödö Wetero. No irai iʼila waʼabölö Keriso, hizaʼi tandra sahöli-höli dödö daʼa hulö khönia manandrösa! Khalaigö, ira matua andrö tola ibeʼe alau giʼa ba giri! Ibörögö ataʼu Wetero. Ituhi danö ba imane, ”He Tua, hetaʼö khögu, me no niha si so horö ndraʼo!” Ba worasoinia, tenga sinangea fao ia ba niha si tola mangogunaʼö faʼabölö Lowalangi simane daʼö.—Baso Luka 5:6-9.
”No niha si so horö ndraʼo”
15. Hewisa Yesu wamahaʼö Fetero wa lö hadöi dane-dane waʼaombö dödö hegöi faʼataʼunia?
15 Ihaogö wangumaʼö Yesu, ”Böi ataʼufi, iʼotarai daʼe, ba samaʼuʼu niha ndraʼugö.” (Luk. 5:10, 11) Tenga inötö waʼaombö dödö iadaʼa mazui ataʼu. Lö dane-dane waʼaombö dödö Wetero ba halöwö sero maʼökhö simane fagai iʼa; lö göi dane-dane waʼataʼunia ba zala hegöi ba zoʼamböta ia. Moguna ifalua halöwö sebua Yesu, halöwö si tola mamulöʼö waö-waö salua. Ihalö halöwö Lowalangi ’sangöhöna dania fameʼe aefa horö’. (Yes. 55:7) Yehowa zameʼe soguna khöra, he ba mboto hegöi ba wamati.—Mat. 6:33.
16. Hadia nifalua Wetero, Yakobo ba Yohane me ikaoni ira Yesu, ba hana wa no angetula si sökhi daʼö?
16 Iʼanemai iʼoʼö Fetero, simanö göi Yakobo ba Yohane. ”Ba laʼohe baene dundraha, laröi fefu hadia ia ba laʼoʼö ia.” (Luk. 5:11) Mamati Wetero khö Yesu hegöi khö Zamatenge yaʼia. Daʼö gangetula si sökhi sandrohu faʼaurinia. Ba ginötö andre, mamati göi niha Keriso solawa faʼaombö dödö hegöi faʼataʼu ba wangai halöwö Lowalangi. Lö irai fasala waʼafaduhu dödö simane daʼö khö Yehowa.—Zin. 22:5, 6.
”Hana Wa Manufa Dödöu?”
17. Hadia manö zalua khö Wetero barö zi dua fakhe iʼotarai me falukha ira Yesu?
17 Mato dua fakhe me no falukha Wetero khö Yesu, me luo daʼö iʼalukhaini dundrahania ba Nasi Galilaia simane nitutunö ba wamobörö. Bongi daʼö, abölö-bölö sibai nangi. Lö taʼila hadia manö nitörö tödönia. Oya sibai! Yesu zamadöhö ina matua Wetero. No göi ifaʼema Huhuo ba Hili. No hauga kali iforomaʼö wa yaʼia andrö Mesia, Niha Nifili Yehowa, ba wamahaʼö hegöi ba halöwönia safönu faʼabölö. Hauga waŵa no numalö, tatu no alö zoʼamböta Wetero simane faʼataʼu ba faʼaombö-aombö dödönia. No ifili ia Yesu tobali sinenge moroi ba gotalua zi-12! Hizaʼi, alio ara iʼila Fetero wa so nasa waʼaombö-aombö dödö hegöi faʼataʼunia.
18, 19. (a) Tutunö hadia niʼila Wetero ba Nasi Galilaia. (b) Hewisa Yesu wanehegö niʼandrö Wetero?
18 Sagötö rundro si meʼöfa, mazui kira-kira iʼotarai bözi tölu sihulö wongi ofeta tumbu luo, izumaigö ibato wangalukha Fetero ba no ihasugö ia wedadao. Ba daʼö—ba gotalua ndrulu—so zofanö-fanö! Hadia lumö ndrulu nasi daʼö börö haga mbaŵa? Tenga, börö me no ahono-hono lumö-lumönia ba no adölö-dölö. Sindruhunia, niha daʼö! Atulö, niha andrö mowaö-waö yawa ba dete nasi! Me ifahatö ia hulö na ilalöi ira. Börö waʼataʼu ndra nifahaʼö, lawalinga bekhu daʼö. Imane niha andrö, ”Mihonogö ami, yaʼodo; böi miʼataʼufi!” Yesu daʼö!—Mat. 14:25-28.
19 Imane Fetero, ”Na yaʼugö, Tua, ba waʼö khögu, möido khöu ba dete nidanö.” Lö faʼataʼunia wamalua si lö niʼera-erania andrö. Ahöli dödönia ba dandra sahöli-höli dödö sawena iʼila andrö, edöna Wetero na muʼaroʼö nasa wamatinia. Omasi ia irasoi samösa dandra sahöli-höli dödö daʼa. Ihaogö wangumaʼö khönia Yesu enaʼö ifahatö ia. Manöi Wetero ba zinga dundraha ba möi ia tou ba dete nasi sodulu. Khalaigö hewisa dödö Wetero me ihundragö hulö danö sabeʼe ba gahenia ba mozizio ia ba dete nidanö. Ahöli-höli dödönia me ifahatö ia khö Yesu. Hizaʼi, so zamangiwa tödönia.—Baso Mataiʼo 14:29.
”Me iʼila nangi, ba ataʼu ia”
20. (a) Hana wa mangoloi dödö Wetero, ba hadia lua-luania? (b) Hadia wamahaʼö nibeʼe Yesu khö Wetero?
20 Moguna iʼosambuaʼö dödönia Fetero khö Yesu. Faʼabölö Yehowa niʼogunaʼö Yesu wa tola ifowaö-waö Wetero ba dete ndrulu nasi. Ba ifalua daʼö börö me mamati Wetero khönia. Hizaʼi, ibörögö mangoloi dödö Wetero. Tabaso, ”Me iʼila nangi, ba ataʼu ia.” Iʼila Fetero hewisa me ibözi dundrahara dulu, iwuraisi nidanö hegöi otu-otunia ba ibörögö ataʼu ia. Te ikhalaigö na ahöndrö ia ba nidanö andrö. Börö me so ba dödönia waʼataʼu, andrö awuwu wamatinia. Ira matua nifotöi Kara Nasi andre sindruhunia tola aro dödönia. Hizaʼi, börö me mangiwa wamatinia, ahöndrö ia hulö gara. Onekhe molangi Wetero, hizaʼi sakali daʼa lö iʼodaligö waʼonekhenia. Muʼao ia, ”He Tua, orifido.” Isöbi dangania Yesu. Aefa daʼö, me so ira ba dete nidanö, so wamahaʼö sabölö moguna nibeʼe Yesu khö Wetero, ”He sambö famati, hana wa manufa dödöu?”—Mat. 14:30, 31.
21. Hana wa möi famaʼala na manufa dödöda, ba hewisa wolawa yaʼia?
21 ’Manufa dödöʼ—tefaudu sibai wehede daʼa! Tola tekiko wamati saro na so wanufa dödö. Na lö aetu manufa dödöda, itugu ara ba awuwu wamatida irege tekiko. Moguna taforege wolawa yaʼia! Lalania? Böi tebulö taʼosambuaʼö dödöda ba zindruhu. Na taʼera-era manö zi möi faʼataʼuda, sangide-ngideʼö tödöda, hegöi samangoloi tödöda khö Yehowa ba Ononia, tola tumbu wanufa dödö. Na taʼosambuaʼö dödöda khö Yehowa hegöi khö Nononia, si no lafalua, nifaluara iadaʼa, hegöi sedöna lafalua dania ba niha sangomasiʼö yaʼira, lö awuwu wamatida börö wanufa dödö.
22. Hana wa sinangea muʼoʼö wamati Wetero?
22 Me mangawuli Yesu ba dundraha, igoʼö-goʼö moroi furi Fetero, iʼila wa no alö mbade. Ahono saʼae Nasi Galilaia. Imane Fetero hegöi nifahaʼö tanö böʼö, ”Duhu Ono Lowalangi ndraʼugö.” (Mat. 14:33) Me ibörögö oroma haga luo ba nidanö andrö, mangandrö saohagölö dödö Wetero. Iheta wanufa dödönia hegöi faʼataʼunia. Sindruhu, oya nasa zinangea ifalua enaʼö tobali ia niha Keriso saro si hulö gara nasi, simane niʼila Yesu khönia. Hizaʼi, ihalö gangetula, lö ibato wondrouʼö famatinia. Hadia simane daʼö göi gangetulamö? Tatu fao dödöu wa sinangea muʼoʼö wamati Wetero.