FAZA ÖNÖ
Ibokai Dödönia khö Lowalangi ba Wangandrö
1, 2. (a) Hana wa lö omuso dödö Khana me lafaʼanö-anö ira wofanö ba Zilo? (b) Hadia wamahaʼö si tola tahalö moroi khö Khana?
OYA halöwö Khana ba wamaʼanö yaʼira weʼamöi ba Zilo enaʼö lö iʼera-era manö gabula dödönia. Sindruhunia menaʼö, daʼö ginötö si tola mangomusoiʼö tödönia; foʼomonia, Elikana, iʼohe fefu nösi nomonia ba nose Lowalangi ero röfi ba Zilo ba wamosumange Lowalangi. Omasi Yehowa na owua-wua dödöra ba gowasa daʼö. (Baso V Moze 16:15.) Faduhu dödöda, iʼotarai me ide-ide Khana, omuso dödönia ba gowasa daʼa. Hizaʼi, barö-barö ndröfi daʼa faböʼö zalua.
2 Tefahowuʼö ia börö me so woʼomonia sangomasiʼö yaʼia. Hizaʼi, so woʼomo Elikana tanö böʼö. Töinia Fenina ba hulö iʼodödögö wamawukaisi faʼauri Khana. No isöndra lala enaʼö möi fangafökhö dödö Khana gowasa nifalua ero röfi andre. Hewisa? Sabölö moguna, hewisa wamati Khana khö Yehowa möi fanolonia ba wanaögö salua hewaʼae hulö tebai na ba waʼaniha? Na so zalua si möi mamawukaisi faʼomuso dödöu ba waʼauri, tola möi fangaro wamatiu zalua khö Khana.
”Hadia Mbörö Wa si Lö Sökhi-Sökhi Dödöu?”
3, 4. Hadia zi dombua gabula dödö sebua si göna Khana, ba hana wa abua sibai ia?
3 Itutunö Sura Niʼamoniʼö wa so dombua gabula dödö sebua ba waʼauri Khana. Abula dödö si oföna abua sibai woʼasiwai, ba abula dödö si dua tebai muʼasiwai. Si oföna, fakaerua woʼomonia, ba fatuwu sibai gaeruania khö Khana. Si dua, lö moʼono ia. Abua daʼa khö ndra alawe si no mangowalu somasi moʼono; hizaʼi si toʼölö me götö Khana, tola möi fangabu dödö sebua daʼa. Ero sambua ngambatö ladöna-döna enaʼö so ngaʼötöra ba wanohugö madora. Na lö moʼono, tobali fangaila ba fangoʼaya niha.
4 Tola manö itaögö Khana gabula dödönia na tenga börö Fenina. Sindruhusa, lö sökhi na fakaerua. Asese alua watötöisa, fahindrisa, ba faʼafökhö dödö. No aröu faböʼö daʼa ba goi-goi nihonogöigö Lowalangi ba Kabu Edena enaʼö böi mamakaerua. (I Moz. 2:24) Ifoʼamaedola Sura Niʼamoniʼö wakaeruasa simane gambara si no hawutö. Ba, fangabu dödö salua ba nösi nomo Elikana no amaedola gambara si no tekhoi.
5. Hana wa omasi Fenina na abu dödö Khana, ba hewisa wangafökhöiʼönia tödö Khana?
5 Khana zabölö iʼomasiʼö Elikana. Moloʼö waö-waö niha Yahudi, si oföna, mangowalu ia khö Khana, ba mato hauga fakhe aefa daʼö ihalö Fenina. Lö taʼila na sindruhu mazui faya, olohu sibai Fenina khö Khana, iʼalui lala enaʼö abu dödö nudunia andrö. Tohude Fenina moroi khö Khana, börö me so nononia. Börö me oya nononia, itugu fayawa ia. Lö ahakhö dödönia mazui irara dödö Khana, itugu inönö gabula dödö Khana. Imane Sura Niʼamoniʼö wa ibusi dödö Khana Fenina ba ”wangandrö fönunia”. (I Zam. 1:6) Iʼodödögö Fenina wamalua daʼa fefu. No iʼera-era wangafökhöiʼö tödö Khana, ba aʼozu niʼera-erania.
Abu sibai dödö Khana me lö moʼono ia, ba oya nifalua Fenina enaʼö monönö waʼabu dödö Khana
6, 7. (a) Hewaʼae irara dödö Khana Elikana, hana wa lö itunö fefu gabula dödönia Khana? (b) Hadia börö wa lö omasi Yehowa khö Khana andrö wa lö moʼono ia? Tutunö. (Faigi nisura ba gahe zura.)
6 Inötö somasi Fenina ba wangafökhöiʼö tödö Khana yaʼia daʼö na mufalua gowasa ndröfi ba Zilo. Ero-ero samösa nono Fenina—”ononia matua ba ononia alawe fefu”—ifoʼurakha ira Elikana ba zumange nibeʼenia khö Yehowa. Hizaʼi, börö me fondrege niʼomasiʼönia Khana, andrö tohude nitemania. Börö daʼö, olohu Fenina ba ifatörö li khö Khana börö me lö moʼono ia irege mege-ege ia ba lö terou dödönia wemanga. Tatu manö iʼila Elikana wa abu dödö woʼomonia niʼomasiʼö andre irege lö manga. Andrö, irara dödö Khana. Manofu ia, ”He Khana, hana wa mege-ege ndraʼugö ba hana wa lö mangaʼö? Hadia mbörö wa si lö sökhi-sökhi dödöu? Hadia, lö omasiʼö ndraʼodo, moroi ba zi dafulu, ono matua?”—I Zam. 1:4-8.
7 Sinangea tasuno Elikana, börö me aboto ba dödönia waʼabu dödö Khana ba wa lö ononia. Tatu omuso dödö Khana ba wehede Elikana andrö safönu faʼomasi.a Hizaʼi, lö itötöi gamuata Fenina si lö sökhi; ba lö göi niwaʼö Zura Niʼamoniʼö wa itutunö Khana gamuata Fenina. Imane tödönia Khana, na ututunö gamuata Fenina, tenga itugu sökhi lua-luania. Hadia so nifalua Elikana? Hadia lö monönö waʼafatuwu Fenina khönia, ba hadia lö fatuwu ndraono hegöi sohalöwö khö ndra alawe andrö khönia? Hulö tobali niha baero Khana ba nomonia samösa.
Me so zangafökhöiʼö tödö Khana ba nomo, iʼondrasi Yehowa ba wangalui fondrara dödö
8. Na lö atulö ba lö sökhi nifalua niha khöu hewaʼae no laʼaohasi ba dödö, hana wa terara dödöda na lö olifu ita wa Yehowa andrö Lowalangi satulö?
8 He na iʼila Elikana fefu zi lö sökhi nifalua Fenina andrö hegöi na löʼö, iʼila Lowalangi Yehowa. Oroma daʼö ba Daromalinia, irege tobali famangelama sabeʼe ba niha solohu hegöi si fatuwu, hewaʼae no laʼaohasi ba dödö. Baero daʼö, niha si lö sala ba somasi atulö simane Khana, tola lasöndra wondrara dödö me laʼila wa Lowalangi satulö, iʼasiwai ngawalö gabula dödö ba ginötö si no ihonogöigö. (Baso V Moze 32:4.) Te iʼila göi Khana daʼö, börö me khö Yehowa iʼandrö wanolo.
”Döhö Waʼabu Dödö”
9. Hadia wamahaʼö si tola tahalö ba waʼaoha gölö Khana weʼamöi ba Zilo hewaʼae iʼila nifalua nudunia?
9 Sihulö wongi daʼö, oya halöwö nösi nomo andrö. Lafaʼanö ira wofanö, simanö göi ndraono. Möi ira ba Zilo, faʼaröunia töra 30 kilometer, latörö Geferayi sohili.b Faʼara na mutörö tanö sahari ma dua hari ba lala. Iʼila Khana hadia nifalua nudunia andrö. Hizaʼi, lö toröi Khana ba nomo. Ibeʼe duma-duma si sökhi ba nono mbanua Lowalangi ba ginötö andre. Lö sökhi na taböhöli wamosumange Lowalangi ha börö zi lö sökhi nifalua niha khöda. Na tafalua daʼö, taya howu-howu hegöi faʼabölö niʼogunaʼöda ba wanaögö abula dödö andrö.
10, 11. (a) Me so ginötö, hana wa iʼanemai möi Khana ba nose Lowalangi? (b) Hewisa Khana wanutunö ösi dödönia ba wangandrö khö Namania ba zorugo?
10 Arakhagö larugi Zilo me no latörö tanö maʼö-maʼökhö ba hili si fahiwö. Ba dete hili so mbanua daʼö, ba arakhagö fefu ifasui ia hili salawa. Me ahatö larugi, ihaogö iʼera-era Khana hadia zinangea iwaʼö khö Yehowa ba wangandrö. Me no larugi, manga ira fefu. Me so ginötö, möi Khana ba nose Lowalangi Yehowa, iröi niha sato. So ba daʼö Eli, Ere Sebua andrö, no mudadao ia ahatö ba mbawandruhö. Hizaʼi, no iʼosambuaʼö dödönia Khana khö Lowalangi. Ba nose Lowalangi andrö, faduhu dödönia wa tefondro-ndrongo wangandrönia. Na lö hadöi niha sorasoi faʼabu dödönia andrö, tatu iʼila Amania si so zorugo. Ibörögö abu dödönia ba ilau meʼe.
11 Börö me adöʼu-döʼu Khana weʼe, manizi-nizi dölania, ba bakha ba dödö fahuhuo ia khö Yehowa. Mametu-metu mbewenia ba wanutunö faʼafökhö dödönia. Ara sibai mangandrö ia, itutunö nösi dödönia khö Namania. Hizaʼi, tenga ha asala iʼandrö enaʼö tebeʼe khönia nono. Lö omasi Khana na ha asala itema manö howu-howu, tobali omasi göi ia wameʼe si tola ibeʼe khö Lowalangi. Börö daʼö, fawuʼu li ia khö Yehowa, na tebeʼe khönia nono matua, ilulu waʼauri nono andrö ba wangai halöwö khö Yehowa.—I Zam. 1:9-11.
12. Moroi ba duma-duma Khana, hadia zinangea taʼangeraigö na mangandrö ita?
12 Iröi duma-duma Khana ba nono mbanua Lowalangi sanandrösa ba wangandrö. Ikaoni nono mbanuania Yehowa enaʼö lö aiwö ira fahuhuo khönia, lö faʼaombö dödö, ba latunö gabula dödöra simane ono si faduhu tödö khö zatuania solomasi. (Baso Zinunö 62:9; I Tesalonika 5:17.) Tebeʼe geheha khö Wetero ba wanura fondrara dödö sanandrösa ba wangandrö khö Yehowa, ”Mibeʼe balazi ia, na so zabu dödömi, gofu hadia ia, so so sa dödönia ami.”—I Fet. 5:7.
13, 14. (a) Hadia zalio tumbu ba dödö Eli sanandrösa khö Khana? (b) Hewisa wehede Khana khö Geli tobali duma-duma wamati?
13 Hizaʼi, faʼaboto ba dödö hegöi faʼahakhö dödö niha gulidanö tenga simane Yehowa. Me mege-ege Khana ba wangandrö, tokea ia me so zi hede. Iʼotarai mege ifaigi-faigi ia Eli andrö, Ere Sebua. Imane, ”Hawaʼara dania döhö wemabumö? Tayaigö wemabu andrö.” Iʼila-ila Eli wa mametu-metu mbewe Khana, adöʼu-döʼu ia, ba abu dödönia. Lö manofu ia sakali, iwaʼö tödönia wa no mabu Khana.—I Zam. 1:12-14.
14 Hawaʼafökhö dödö Khana, me muböbögö khönia zi lö duhu—ba sangumaʼö khönia daʼö ira matua si so dadaoma solakhömi! Hizaʼi, ifuli ibeʼe khöda duma-duma wamati si sökhi sibai. Falömoʼahonoa ndra matua andrö, lö tobali taha-tahania ba wamosumange Yehowa. Ihaogö-haogö wanema li Eli ba itutunö zalua khönia. Itema göi linia Eli si fao fehede si sökhi ba sohau-hau, ”Fuliʼö, yaʼohahau dödöu, ibeʼe saʼae khöu Lowalangi ndraono Gizaraʼeli niʼandröu khönia!”—I Zam. 1:15-17.
15, 16. (a) Hadia lua-luania khö Khana me no itutunö nösi dödönia ba ifosumange Yehowa ba nose Lowalangi? (b) Hewisa woloʼöda duma-duma Khana na so gabula dödöda?
15 Hadia lua-luania khö Khana me no itutunö nösi dödönia ba ifosumange Yehowa ba nose Lowalangi? Imane ba waö-waönia, ”Mofanö ndra alawe andrö ba manga ba döhö waʼabu dödö.” (I Zam. 1:18) Imane Sura Niʼamoniʼö Terjemahan Baru, ”Lö mangerau mbawania saʼae.” Ohahau dödö Khana. Hulö no ifawuʼa noro dödönia sebua ba galisi Namania ba zorugo. (Baso Zinunö 55:23.) Hadia so gabula dödö sabua khö Lowalangi? Löʼö—me föna löʼö, iadaʼa löʼö, ba zi so föna göi löʼö!
16 Na so gabula dödöda si hulö noro sabua, taʼoʼö duma-duma Khana ba fahuhuo ita khö ’Zamondro-ndrongo fangandrö’ simane niwaʼö Zura Niʼamoniʼö. (Zin. 65:3) Na tafalua daʼö fao famati, tola tarasoi wa tefalalini waʼabu dödöda ba ’waʼohahau dödö andrö, khö Lowalangi, sabölö moroi ba gera-era niha fefu’.—Fil. 4:6, 7.
’Sambua Lö Gowe Simane Lowalangida’
17, 18. (a) Hadia dandra wa fao dödö Elikana ba mbuʼusa li Khana? (b) Hadia gamuata Fenina si lö lua-lua saʼae khö Khana?
17 Mahemolu sihulö wonginia, ifuli möi Khana hegöi Elikana ba nose Lowalangi. Te no itunö khö Elikana gangandröwania hegöi buʼusa linia, börö me ba Goroisa Moze, foʼomo ira matua tola itenawa mbuʼusa li woʼomonia ira alawe na lö nirongonia sakali. (IV Moz. 30:10-15) Hizaʼi, ira matua samati andrö, lö iwuʼaini. Fao ira Khana ba nose Lowalangi wamosumange Yehowa fatua lö mangawuli ira ba nomo.
18 Hamega iʼila Fenina wa lö saʼae lua-lua wangoʼayania Khana? Lö mututunö waö-waönia, hizaʼi ngawua wehede ”döhö waʼabu dödö” zangoromaʼö wa iʼotarai daʼö no ohahau dödö Khana ba lö abu dödönia saʼae. Tatu manö alio iʼila Fenina wa lö lua-lua gamuatania si lö sökhi andrö khö Khana. Lö irai itötöi saʼae döinia Sura Niʼamoniʼö.
19. Hadia howu-howu nitema Khana, ba hewisa wangoromaʼönia wa iʼandrö saohagölö khö zameʼe howu-howu andrö?
19 Itugu numalö mbaŵa, faʼohahau dödö Khana tobali faʼomuso dödö sebua. Manabina ia! Ba waʼomuso dödönia andrö, lö irai olifu Khana khö zameʼe howu-howu andre. Me tumbu nononia, ibeʼe töi Samueli, eluahania ”Töi Lowalangi” ba tatu manö eluahania muʼao ba döi Lowalangi, simane si no ifalua Khana. Ba ndröfi daʼö, lö fao ia khö Elikana hegöi soroi yomonia weʼamöi ba Zilo. Toröi ia ba nomo khö nononia ba zi tölu fakhe irege aefa ba mbagi zusu. Aefa daʼö, iʼowuloi waʼabölönia enaʼö tola fabali ia khö nono niʼomasiʼönia.
20. Hewisa Khana hegöi Elikana wamalua si no lafabuʼu khö Yehowa?
20 Tatu manö afökhö wabalisa. Hewaʼae iʼila Khana wa larorogö Zamueli dania ira alawe sohalöwö ba nose Lowalangi ba Zilo, hizaʼi ide-ide nasa Zamueli, ba lö hadöi ina somasi fabali khö nononia. Hewaʼae simanö, lö abua gölö Khana hegöi Elikana wolohe ono andrö, labeʼe fao fangandrö saohagölö. Latunu zumange ba nomo Lowalangi, aefa daʼö labeʼe Zamueli khö Eli, ba lafasugi ba dödönia mbuʼusa li Khana tölu fakhe silalö.
Oroma wa tobali howu-howu Khana khö nononia Samueli
21. Ba wangandrö Khana khö Yehowa, hewisa wangoromaʼönia hawaʼebua wamatinia? (Faigi göi kotak ”Dombua Wangandrö si Toröi-röi ba Dödö”.)
21 Mangandrö Khana khö Lowalangi ba sinangea musura wangandrönia andrö ba Daromali. Na öbaso wehedenia nisura ba I Zamueli 2:1-10, tola öʼila hewisa waʼebua wamati Khana ero humede ia. Isuno Yehowa me iʼogunaʼö waʼabölönia ba zahöli-höli dödöda—lö solawa faʼabölönia ba wohöndrögö si fayawa, wamahowuʼö nifakao, ba wangohori niha si lö sökhi mazui ba wangorofi niha moroi ba waʼamate. Isuno Namania Khana börö me teʼamoniʼö ia, atulö, ba lö faröi. Andrö wa imane Khana, ’Sambua lö gowe simane Lowalangida.’ Sindruhu-ndruhu wa tola muʼodaligö Yehowa, ba lö tebulö ia. Ilumöʼö niha si tosasa ba nifakao, sangalui fanolo khönia.
22, 23. (a) Hana faduhu dödöda wa iʼila Samueli laʼomasiʼö ia ira satuania me itugu ebua-bua ia? (b) Hadia nasa howu-howu nibeʼe Yehowa khö Khana?
22 No töi si sökhi daʼa khö Zamueli me so ninania samati khö Yehowa. Hewaʼae omasi Zamueli falukha khö zatuania me ebua-ebua ia, lö imane tödönia no laʼolifugö ia. Ero röfi möi Khana ba Zilo, iʼohe mbaru si lö taʼio khö Zamueli enaʼö ifake ba wohalöwö ba nose Lowalangi. Fefu dagu-tagu ba mbaru daʼö, tandra waʼomasinia khö nononia. (Baso I Zamueli 2:19.) Tola takhalaigö me ibeʼe mbaru andrö khö Zamueli, iʼadölöʼö, ba ifaigi Zamueli fao faʼomasi, ba ihaogö-haogö wameʼe fehede fangaro wamati. Sindruhu-ndruhu tefahowuʼö waʼauri Zamueli me so ninania simane daʼö, ba na ebua ia, tobali howu-howu khö zatuania hegöi ba ndraono Gizaraʼeli fefu.
23 Sanandrösa khö Khana lö göi laʼolifugö ia. Ifahowuʼö ia Yehowa irege tumbu khönia dalimatö ndraono moroi khö Elikana. (I Zam. 2:21) Hizaʼi, howu-howu sebua nitema Khana te me itugu aro gamakhaitania khö Namania Yehowa, ero röfi. Yaʼalua göi zimane daʼö ba waʼauriu na öʼoʼö wamati Khana.
a Hewaʼae iwaʼö Sura Niʼamoniʼö no ”iduhö dalunia Yehowa”, lö hadöi tandra wa lö omasi Yehowa ndra alawe samati andre ba si so fangide-ngideʼö. (I Zam. 1:5) Itaria, na imane Sura Niʼamoniʼö wa so zalua börö Lowalangi, eluahania ha asala itehegö zalua andrö gasa-gasa.
b Faʼaröu daʼa teʼodane-dane ba mbanua si tumbu Elikana yaʼia daʼö Rama, te fagölö ba mbanua Garimatia me götö Yesu.