Nofo Fakatata ki a Iehova
“Kia fakamakamaka ke he liogi.”—ROMA 12:12, NW.
1. Ko e heigoa e finagalo a Iehova hagaao ke he liogi, mo e ko e heigoa e fakamaloloaga ne mai he aposetolo ko Paulo hagaao ke he liogi?
KO Iehova ko e “Atua ne foaki e amaamanakiaga” ke he hana a tau fekafekau fakamoli oti kana. Ha ko e “Fanogonogo liogi,” kua fanogonogo a ia ke he tau ole ha lautolu ke lagomatai ke moua e amaamanakiaga olioli lahi kua fakatoka mai e ia i mua ha lautolu. (Roma 15:13, NW; Salamo 65:2) Mo e i loto he hana Kupu, ko e Tohi Tapu, kua fakamalolo e ia hana tau fekafekau oti kana ke o mai ki a ia he ha magaaho ni ne manako a lautolu ki ai. Ko ia tumau haia, kua manako ke iloa ha lautolu a tau mena ne tupetupe ai. Ko e moli, kua fakamalolo e ia a lautolu ke “fakamakamaka ke he liogi” mo e ke “liogi nakai noa.”a (Roma 12:12, NW; 1 Tesalonia 5:17) Ko e finagalo a Iehova ne ui tumau e tau Kerisiano oti ki a ia ke he liogi, mo e liligi atu ha lautolu a tau loto ki a ia mo e, kua taute pihia e lautolu ha ko e higoa he hana Tama fakahele, ko Iesu Keriso.—Ioane 14:6, 13, 14.
2, 3. (a) Ko e ha ne tomatoma ai he Atua a tautolu ke “fakamakamaka ke he liogi”? (e) Ko e heigoa e fakamoliaga ne moua e tautolu kua manako e Atua ki a tautolu ke liogi?
2 Ko e ha ne mai ai he Atua ki a tautolu e tomatomaaga nei? Ko e kakano ha kua maeke he tau mena mamafa he moui mo e tau kavega ke fakamamafa hifo fakalahi a tautolu ti maeke ke nimo ia tautolu ke liogi. Po ke maeke ke pehi he malolo he tau mena vihi a tautolu mo e fakatupu ki a tautolu ke taofi e loto olioli ke he amaamanaki, mo e tiaki e liogi. Ha kua kitia e tau mena nei, kua lata a tautolu ke fai tagata fakamanatu ke fakamalolo mai ki a tautolu ke liogi mo e ke futiaki mai fakatata lahi ke he punaaga he lagomatai mo e fakamafana, ko Iehova ha tautolu a Atua.
3 Ne tohia he tutaki ko Iakopo: “Kia fakatata atu a mutolu ke he Atua, ti fakatata mai ai a ia kia mutolu.” (Iakopo 4:8) E, ko e Atua kua tokoluga lahi mahaki po ke vaha mamao lahi mahaki ke logona ha tautolu a tau tutala atu ki a ia, ha kua kitia ha tautolu a tuaga nakai mitaki katoatoa he tagata. (Gahua 17:27) Pihia atu foki, ne nakai kehe a ia mo e nakai tupetupe a ia. Kua pehe mai e salamo: “Ko e tau mata a Iehova kua hagaao atu ki a lautolu ne tututonu, mo e hana tau teliga kua hagaao atu ke he ha lautolu a tagi ke lagomatai.”—Salamo 34:15, NW; 1 Peteru 3:12.
4. Liga maeke fefe ke fakakite e fanogonogo mai ha Iehova ke he tau liogi?
4 Kua uiina e Iehova e liogi. Po ke fakatatai e tautolu e mena nei ke he toloaga ne tokologa e tau tagata ne tutala auloa. Ko koe haia ne fanogonogo ke he falu hane tutala. Ko e gahua hau kua tuga e tagata kitekite. Ka ko e magaaho ka fuluhi mai taha tagata ki a koe, talahau e higoa hau, mo e talahau fakahako mai taha kupu ki a koe, kua tapaki he mena nei e fanogonogoaga hau ke he taha puhala pauaki. Ti pihia ni, kua fanogonogo tumau e Atua ke he hana tau tagata, ko e mena fe ni kua ha ha i ai a lautolu. (2 Nofoaga he Tau Patuiki 16:9; Fakatai 15:3) Kua logona e ia e tau kupu ha tautolu, ti puipui atu mo e fiafia lahi a ia ki a lautolu, tuga ni he vaha fakamua. Kaeke ke ui e tautolu e higoa he Atua ke he liogi, ko e magaaho ia ni, kua tapaki tuai hana fanogonogoaga, mo e ko e magaaho nei kua kitekite mai a ia ki a tautolu he puhala kehe lahi. Ha ko e hana malolo, kua maeke foki ia Iehova ke moua mo e maama e olelalo nakai fai leo ne tuku atu he tagata mai i loto he manatu galo he loto mo e manatu. Kua fakamoli mai he Atua ki a tautolu to fakatata mai a ia ki a lautolu oti kana kua ui fakamoli ke he hana higoa mo e kumi ke nonofo fakatata ki a ia.—Salamo 145:18.
Ko e Tali Hagaao ke he Finagalo he Atua
5. (a) Ko e heigoa e fakatonuaga ke he “fakamakamaka ke he liogi” kua fakakite hagaao ke he tau liogi ha tautolu? (e) Tali fefe he Atua e tau liogi?
5 Ko e fakatonuaga ke fakamakamaka ke he liogi kua fakakite ai na fakaata e Iehova a tautolu he falu a magaaho kaeke ke liogi age ke he taha mena, ke fai magaaho ke fakamahani ke he hana a tali. Na fa mahani foki a tautolu ke fiu he falu a magaaho he ole ke he Atua ma e tau mena ne manako po ke fakaalofa totonu ne manako mafiti ki ai ka e leva e fakatali. Ko e mena ia, ne ole fakamakamaka mai e Atua ko Iehova ki a tautolu ke ua fakaata ha falanakiaga pihia ka e tumau ke liogi. Kua lata ia tautolu ke fakatumau ke ole ki a ia ha ko e ha tautolu a tau tupetupe, mo e mafanatia ha ko e mena to fakalilifu e ia ha tautolu a liogi mo e to fakafeleveia e ia ha tautolu a tau manako moli, nakai fakamahao ni ke he tau mena ne folafola atu e tautolu. To nakai fakauaua ha ko e Atua ko Iehova ka fakatatai e ia ha tautolu a tau ole hagaao ke he hana finagalo. Tuga a nei, to liga lauia e falu ha ko e ole ha tautolu. Po ke fakatatai e tautolu e mena nei ke he tama tane ne ole pasikala ke he hana matua tane. Kua iloa he matua tane, kaeke ke fakatau e ia e pasikala ma e tama tane ia, to manako foki taha tama tane hana ke fai foki. Ha kua tote lahi agaia e taha tama tane nakai la lata ma e pasikala, kua manatu e matua tane ke nakai fakatau e pasikala he magaaho tonu ia. Kua tatai ni, ko e maama he hana finagalo mo e magaaho ma e tau mena, kua manatu ni he Matua ha tautolu he lagi e mena kua mitaki lahi moli ma tautolu mo e falu foki.—Salamo 84:8, 11; fakatatai Hapakuka 2:3.
6. Ko e heigoa e poaki ne mai e Iesu ke onoono fakalahi ke he liogi, mo e ko e heigoa kua fakakite he fakamakamaka ke he liogi?
6 Kua aoga ke maama, ko e fakatai haia ne onoono fakalahi a Iesu ke he hana tau tutaki ke “liogi mau ke lata ai, ka e aua neke fakalolelole.” Ha ha i ai taha fifine takape, kua nakai moua ha fakafiliaga, ne ole fakamakamaka a ia ke he tagata fakafili ati oti ti moua e ia e fakafili. Ne lafi atu e Iesu: “Ka e nakai kia fakafili he Atua e tau mena ha lautolu ne fifili e ia”? (Luka 18:1-7) Ko e fakamakamaka ke liogi kua fakakite ai ha tautolu a tua, ha tautolu a falanaki atu ki a Iehova, ha tautolu a talia ke nonofo fakatata ki a ia mo e taute ha tautolu a tau ole, toka atu ni e fakaotiaga ke he hana tau lima.—Heperu 11:6.
Tau Fakafifitakiaga he Nonofo Fakatata ki a Iehova
7. Fifitaki fefe e tautolu e tua a Apelu ke nonofo fakatata ki a Iehova?
7 Kua puke e Tohi Tapu ke he tau talahauaga ke he tau liogi ne talahau mai he tau fekafekau he Atua. Ko e tau mena oti nei “ne tohi ia, ke fakaako ai a tautolu; kia moua ai e tautolu e amaamanaki ha ko e fakauka mo e fakamafanatia mai he tau Tohi.” (Roma 15:4) Ko e amaamanakiaga ha tautolu kua fakamaloloaki ha tautolu a manamanatu atu ke he falu a fakafifitakiaga mai ia lautolu ne nonofo fakatata ki a Iehova. Ne foaki e Apelu e poa mitaki lahi ke he Atua, ti pete ni he nakai fai liogi ne fakamau ai, ka e nakai fai tuaha na liogi a ia ki a Iehova ke talia mai hana a poa. Kua pehe mai e Heperu 11:4: “Ko e tua ne ta age ai ke he Atua e Apelu e poa kua mua he mitaki ke he poa a Kaino, ko e mena ia kua talahaua ai kua tututonu a ia.” Ne iloa e Apelu e maveheaga he Atua he Kenese 3:15, ka e fakatatai ke he tau mena ne iloa e tautolu he vaha nei, kua tote maka hana mena ne iloa. Ka e pete ia, ne gahua mai ni e Apelu he lotomatala ne iloa tuai e ia. Ti ko e vaha nei, ko e falu ia lautolu ne fiafia fou ke he kupu moli he Atua, nakai la lotomatala lahi, ka e liogi a lautolu mo e taute fakamitaki e lotomatala ia ne moua e lautolu, tuga ne taute e Apelu. E, kua gahua a lautolu ke he tua.
8. Ko e ha ne fakamoli ai a tautolu kua nofo fakatata a Aperahamo ki a Iehova, mo e ko e heigoa e huhu kua lata ke huhu hifo e tautolu ki a tautolu ni?
8 Ko e taha fekafekau fakamoli he Atua ko Aperahamo, “ko e matua ki a lautolu oti kana kua tua.” (Roma 4:11) Mua atu, ke he vaha nei e lata tonu ha tautolu ke tua malolo, mo e kua lata a tautolu ke liogi ke he tua, tuga he taute e Aperahamo. Kua pehe e Kenese 12:8 ne ati e ia e fatapoa “kia Iehova, mo e ui atu ai ke he higoa a Iehova.” Ne iloa e Aperahamo e higoa he Atua mo e fakaaoga ai ke he liogi. Ko e tau magaaho oti ne fakamakamaka fakamoli a ia ke liogi mo e ui “ke he higoa a Iehova, ko e Atua tukulagi.” (Kenese 13:4; 21:33) Ne ui a Aperahamo ke he Atua mai he tua ko e mena ne fakamanatu ai e ia. (Heperu 11:17-19) Ko e liogi ne lagomatai a Aperahamo ke tumau ke he loto olioli lahi mahaki ke he amaamanaki he Kautu. Kua mumui nakai a tautolu ke he fakafifitakiaga a Aperahamo ke fakamakamaka ke liogi?
9. (a) Ko e ha e tau liogi a Tavita ne aoga lahi ai ke he tau tagata he Atua he vaha nei? (e) Ko e heigoa ne liga fua mai he tau liogi ha tautolu tuga ne taute e Tavita ke nonofo fakatata ki a Iehova?
9 Kua talahaua lahi a Tavita ha ko e fakamakamaka ke he liogi, ti fakamaama he hana tau salamo e tau mena kua lata ke he tau liogi. Ke fakamaama, kua maeke he tau fekafekau he Atua ke liogi fakamitaki ke he tau mena tuga e fakamouiaga po ke laveakiaga. (Salamo 3:7, 8; 60:5), takitakiaga (25:4, 5), puipuiaga (17:8), fakamagaloaga he tau hala (25:7, 11, 18), mo e loto mea (51:10). He magaaho ka logona e Tavita e loto mamahi, ti liogi a ia: “Taute e solu he hau a fekafekau ke loto olioli.” (86:4, NW) Kua maeke ia tautolu ke liogi pihia ma e olioli he loto, ha kua iloa, na manako a Iehova ke loto olioli a tautolu ke he amaamanakiaga ha tautolu. Ne nofo fakatata a Tavita ki a Iehova mo e liogi: “Ne mui fakatata haku a solu ki a koe; I luga ia au kua taofi mau hau a lima matau.” (63:8, NW) To nonofo fakatata nakai a tautolu ki a Iehova, tuga ne taute e Tavita? Kaeke kua taute pihia e tautolu, to toto hake pihia e ia a tautolu.
10. Ko e heigoa e tau manatu hehe ne moua he salamo a Asafo he taha magaaho, ka ko e heigoa hana ne mailoga fakamui?
10 Kaeke ke nonofo fakatata pihia a tautolu ki a Iehova, kua lata ia tautolu ke tiaki e falanaki ke he tau tagata mahani kelea ha ko e ha lautolu a tau momoui ataina mo e manako lahi ke he tau koloa he tino. Ko e salamo a Asafo he taha magaaho ne logona hifo ai, kua nakai tuai fai aoga ke fekafekau ki a Iehova, ha ko e tau tagata mahani kelea “kua monuina.” Manatu agaia ni a ia kua hehe tuai hana a talahauaga, ko e tau tagata mahani kelea kua ha ha he “tau mena momole.” Ne mailoga e ia kua nakai fai mena ne mitaki ke he nofo fakatata ki a Iehova, mo e fakakite atu e ia a ia ke he Atua he puhala nei: “Kua fakalataha agaia a taua mo koe; ne toto e koe haku lima matau. Ha ko e mena, kitiala, to mahaikava a lautolu kua fakamamao mo koe; . . . Ka ko au, ko e mitaki kia au ke fakatata ke he Atua; kua eke e au e Iki ko Iehova mo kolo haku, kia talahau atu e au hāu a tau gahua oti.” (Salamo 73:12, 13, 18, 23, 27, 28) Ti, ke falanaki ke he ataina he tau momoui he tau tagata mahani kelea, ko e tau tagata nakai fai amaamanakiaga, o mai a tautolu ke fifitaki ki a Asafo ke nonofo fakatata ki a Iehova.
11. Ko e ha a Tanielu kua eke ai mo fakafifitakiaga mitaki lahi he nofo fakatata ki a Iehova, mo e maeke fefe a tautolu ke fifitaki ki a ia?
11 Ko Tanielu ne mavehe fakamakamaka ke he liogi, ti pihia foki he magaaho ne feleveia ai mo e mena hagahaga kelea lahi he nofo ke he ana leona ha ko e moumou e tau poakiaga lilifu ke he liogi. Ka ko Iehova “ne fakafano mai . . . hana agelu, kua pa ai e tau gutu he tau leona,” ka e fakahao a Tanielu. (Tanielu 6:7-10, 22, 27) Ne fakamonuina fakalahi a Tanielu ha ko e hana fakamakamaka ke liogi. Kua fakamakamaka pihia, foki nakai a tautolu ke liogi, mua atu ka feleveia mo e totoko mai ke he ha tautolu a gahua fakamatala ke he Kautu?
Iesu, ko e ha Tautolu a Fakafifitakiaga
12. (a) Ke he kamataaga he hana a fekafekauaga, ko e heigoa e fakafifitaki ne fakatoka e Iesu he mena nei ke he liogi, mo e aoga fefe e mena nei ke he tau Kerisiano? (e) Ko e heigoa ne fakakite he liogi fakaako a Iesu hagaao ke he liogi?
12 Kua kamata mai ni he kamataaga he hana fekafekauaga he lalolagi, kua kitia a Iesu he liogi. Ko e hana aga liogi he magaaho ne papatiso ai kua fakatoka e fakafifitakiaga mitaki lahi ma lautolu kua papatiso ke he vai he vaha fou nei. (Luka 3:21, 22) Kua maeke he tagata ke liogi ma e lagomataiaga he Atua ke taute e tau mena ne fakakite he papatisoaga ke he vai. Ne lagomatai foki e Iesu e falu ke ole ki a Iehova ke he liogi. Ko e taha magaaho, ne nofo a Iesu he taha matakavi pauaki, ha ne liogi, ti pehe e taha tutaki hana ki a ia he magaaho fakamui: “Ko e Iki na e, kia fakaako mai e koe kia mautolu e liogi.” Ne tala age e Iesu he magaaho ia e mena ne talahaua lahi ko e liogi fakaako, ko e fakapapahiaga he liogi ko e matapatu ke fakakite fakamua e higoa mo e finagalo he Atua. (Luka 11:1-4) Ko e mena ia, ko e tau liogi ha tautolu kua lata ia tautolu ke liogi fakamoli mo e lago tatai, ke ua tiaki e “tau mena ne mua atu e aoga lahi.” (Filipi 1:9, 10, NW) Moli, na ha ha i ai he falu a magaaho e manako pauaki po ke fai mena vihi pauaki kua lata ke ole ki ai. Tuga a Iesu, kua lata e tau Kerisiano ke o ke he Atua ke he liogi ke kumi malolo ke taute aki e tau gahua pauaki po ke totoko atu ke he tau kamatamata po ke tau mena hagahaga kelea. (Mataio 26:36-44) Ko e moli, ko e tau liogi fakatagata kua lata ke onoono fakalahi ke he tau hagaaoaga oti he moui.
13. Fakakite fefe e Iesu e aoga he liogi ma e falu?
13 Ha ko e hana tau fakafifitaki mitaki lahi, ne fakakite e Iesu e aoga he liogi ke lata mo e falu. Ne iloa e ia to vihiatia mo e favale ke he hana tau tutaki, tuga ni ki a ia. (Ioane 15:18-20; 1 Peteru 5:9) Ko e mena ia, ko ia, ne ole ke he Atua “kia leveki atu e koe a lautolu mai ia ia ne mahani kelea.” (Ioane 17:9, 11, 15, 20) Mo e iloa e kamatamata pauaki ne fakatoka mai mua a Peteru, ne tala age a ia ki a ia: “Ka kua ole au māu, kia nakai mate hau a tua.” (Luka 22:32) Ko e aoga ha a ia kaeke ke tumau foki a tautolu ke liogi ma e tau matakainaga ha tautolu, ke manamanatu atu ke he falu mo e nakai manatu ni ke he ha tautolu a tau mena vihi mo e tau mena ne fiafia ki ai!—Filipi 2:4; Kolose 1:9, 10.
14. Iloa fefe e tautolu kua nofo fakatata a Iesu ki a Iehova he tau magaaho oti he hana a fekafekauaga he lalolagi, mo e fifitaki fefe e tautolu a ia?
14 Ke he magaaho katoa he hana fekafekauaga, ne fakamakamaka a Iesu ke he liogi, mo e nofo fakatata lahi ki a Iehova. (Heperu 5:7-10) Kua liu fatiaki mai he aposetolo ko Peteru he Gahua 2:25-28 (NW) e Salamo 16:8 mo e fakaaoga e ia ke he Iki ko Iesu Keriso: “Ha kua pehe a Tavita hagaao ki a ia, ‘ne taute e au ke ha ha tumau a Iehova i mua he tau mata haku; ha kua ha ha ai ni a ia he fahi matau haku ke nakai to vivivivi a au.” Kua maeke ia tautolu ke taute pihia. Kua maeke ia tautolu ke liogi ke he Atua ke fakatata mai ki a tautolu, mo e fakakite e tautolu ha tautolu a mafanatia ki a Iehova ke tuku tumau e tau manamanatuaga ki a ia ki mua he tau mata ha tautolu. (Fakatatai Salamo 110:5; Isaia 41:10, 13.) To maeke ia tautolu ke tiaki e tau vahega mena vihi oti kana, ha ko e mena to lagomatai e Iehova a tautolu, mo e to nakai fagahuatia a tautolu.
15. (a) Hagaao ke he heigoa ke nakai kaumahala ha lautolu a fakamakamaka ke he liogi? (e) Ko e heigoa e puipuiaga ne mai hagaao ke he ha tautolu a fakaaueaga?
15 Aua neke kaumahala a tautolu ke fakakite e fakaaue atu ki a Iehova ma e tau mitaki oti kana hana ki a tautolu, e, “ha ko e totonu noa ue atu he Atua,” fakalataha mo e mena fakaalofa he hana Tama kua eke mo poa lukutoto ma e tau hala ha tautolu. (2 Korinito 9:14, 15, NW; Mareko 10:45; Ioane 3:16; Roma 8:32; 1 Ioane 4:9, 10) Moli, ha ko e higoa a Iesu, “Aua neke noa ha mutolu a fakaaue ha ko e tau mena oti ke he Atua e Matua.” (Efeso 5:19, 20; Kolose 4:2; 1 Tesalonia 5:18) Kua lata ia tautolu ke fakaeneene ke ua fakakelea e fakaaue ha tautolu ke he tau mena ne moua e tautolu ha ko e lavelave ke he tau mena ne nakai moua e tautolu po ke tau mena vihi fakatagata ha tautolu.
Tuku Atu ha Tautolu a Tau Kavega ki a Iehova
16. Kaeke ke fakatauhele he falu a kavega a tautolu, ko e heigoa ha tautolu ka taute?
16 Ko e fakamakai ke he liogi kua fakakiteaki e hokulo he loto fakamoli ha tautolu. Kaeke ke ui a tautolu ke he Atua, ko e mena mitaki a ia ki a tautolu pete ni he nakai la hau e tali mai ia ia. Kaeke kua fakatauhele he falu kavega ha tautolu a tau loto, kia nonofo fakatata a tautolu ki a Iehova mo e mumui tua ke he fakatonuaga: “Kia tuku atu kia Iehova e tau mena ne fakaatukehe ai a koe; ko ia ni ke fakamalolo a koe.” (Salamo 55:22) Ke tuku atu oti ha tautolu a tau kavega—tau manako, tau tupetupe, tau hogohogomanava, tau matakutaku mo e falu foki—ke he Atua, mo e tua katoa ki a ia, to moua e tautolu e milino he loto, “ko e mafola he Atua ne fakamitaki lahi e tau manamanatu oti.”—Filipi 4:4, 7, NW; Salamo 68:19; Mareko 11:24; 1 Peteru 5:7.
17. Maeke fefe ia tautolu ke moua e mafola he Atua?
17 To hau nakai e mafola nei he Atua he magaaho ia ni? Pete ni he moua vave e tautolu e fakatotoka he magaaho ia ni, ka ko e mena ne talahau e Iesu hagaao ke he liogi ma e agaga tapu kua taofi moli foki he mena nei: “Kia ole atu a mutolu, ti foaki mai ai kia mutolu; kia kumikumi a mutolu, ti moua ai e mutolu; kia tukituki atu a mutolu, ti vevete mai ai kia mutolu.” (Luka 11:9-13) Ha ko e agaga tapu ko e puhala ke vega kehe aki e tautolu e tau manako, kua lata a tautolu ke ole fakamakamaka ma e mafola he Atua mo e hana lagomatai ha ko e tau kavega ha tautolu. Kua iloa moli e tautolu ko e fakamakai ke he liogi, to moua e tautolu e manako ke fakatotoka mo e fakamilino e loto.
18. Ko e heigoa ha Iehova ka taute ma tautolu ka nakai iloa mitaki e tautolu e tau mena pauaki ke liogi ki ai?
18 Ka e kua ka nakai iloa mitaki e tautolu e mena ne fae liogi ki ai? Ko e tau ooi ha tautolu i loto, to mau tumau ni nakai fakakite, ha kua nakai maama mitaki e tautolu ha tautolu a tuaga, po ke galo ni ia tautolu e mena ne tuku atu e tautolu ki a Iehova. Ko e mena hanei ne maeke ai ke hulalo e agaga tapu ma tautolu. Ne tohi e Paulo: “Ha kua nakai iloa e tautolu e tau mena kua lata ke ole atu ai a tautolu; ka ko e Agaga ni, kua ole a ia ma tautolu ke he tau oi kua nakai maeke ke fakamatala atu.” (Roma 8:26) Pihia fefe? I loto he Kupu he Atua ko e tau perofetaaga oti mo e tau liogi ne hahamo ha tautolu a tuaga. Ne fakaata e ia e tau mena nei ke hulalo ma tautolu, tuga ni he vaha fakamua. Kua talia e ia e tau mena nei ke eke mo tau mena kua lata ke liogi a tautolu ki ai kaeke kua iloa moli e tautolu e kakano ke he tau lekua ha tautolu, mo e to fakamoli pauaki e ia a lautolu.
Ko e Liogi mo e Amaamanakiaga ke Tumau
19. Ko e ha e liogi mo e amaamanaki ne tumau ai tukulagi?
19 Ko e liogi ke he Matua ha tautolu he lagi to fakatumau ia tukulagi, fakalataha mo e fakaaueaga ke he lalolagi fou mo e hana a tau monuina oti kana. (Isaia 65:24; Fakakiteaga 21:5) To fakatumau foki a tautolu ke loto olioli ke he amaamanakiaga, ha ko e amaamanakiaga ko e taha mena ia ke tumau tukulagi. (Fakatatai 1 Korinito 13:13) Ko e heigoa e tau mena fou ka ta mai e Iehova kaeke kua nakai eke e ia e aho Sapati mo aho okioki hana he lalolagi, kua nakai maeke ni ia tautolu ke iloa. (Kenese 2:2, 3) Ma e tau mena oti tukulagi, to fakatoka mai e ia e tau mena fakaalofa fulufuluola i mua he hana tau tagata, mo e taofi he vaha i mua e tau mena mitaki ue atu, ma lautolu ke he puhala ke taute hana finagalo.
20. Ko e heigoa ha tautolu a fifiliaga malolo, mo e ko e ha?
20 Fakalataha mo e amaamanaki ofoofogia pihia ha i mua ia tautolu, kia nonofo fakatata oti a tautolu ki a Iehova ke he fakamakamaka he liogi. Aua neke tiaki e tautolu ha tautolu a fakaaue ke he Matua he lagi ma e tau monuina oti ha tautolu. To hoko mai e magaaho ke mailoga mitaki ai e olioliaga he tau amaamanakiaga ha tautolu, tau mena ke mua atu he tau mena ne manamanatu po ke tau mena ne fakalataha ki ai, ha kua maeke ia Iehova “ke eke e tau mena oti kua mua ke he tau mena ke ole atu, po ke manamanatu ai a tautolu.” (Efeso 3:20) Ha kua kitia e mena nei, mogoia, o mai a a tautolu ke tuku atu e tau fakaheke oti mo e lilifu mo e fakaaue ma e tau mena tukulagi oti ki a Iehova ha tautolu a Atua, ko e “Fanogonogo liogi”!
[Tau Matahui Tala]
a Hagaao ke he Webster’s New Dictionary of Synonyms, “Fakamakamaka kua fa fakamaama tumau ko e fua he mahani navanava; kua fakamaama ua aki e nakai manako ke fakalolelole he kaumahala, tau tuaha, po ke tau mena uka, mo e ko e mauokafua po ke tutuli fakamakamaka he fakaotiaga po ke gahua lahi ne taute.”
To Tali Fefe e Koe?
◻ Ko e ha kua lata ai ia tautolu ke fakamakamaka ke he liogi?
◻ Ko e heigoa ha tautolu ne iloa mai he tau fakafifitakiaga he tau Kerisiano fakamua ke he liogi?
◻ Ko e heigoa e fakafifitakiaga ne fakaako mai e Iesu ki a tautolu hagaao ke he liogi?
◻ Maeke fefe ia tautolu ke tuku atu ha tautolu a tau kavega ki a Iehova mo e ko e heigoa e fua?
[Fakatino he lau 19]
Ne fakamakamaka a Tanielu ke he liogi pete he kitia e fakamatakutaku ko e liti ke he ana leona