Tau Mana a Iesu—Fakamauaga Tuai po ke Tala Fakalata?
“Kua haele age a Iesu kia lautolu ke he leoleoaga fa he po, kua fano i luga he kili vai.”—Mataio 14:25.
KE HE tau miliona tagata he lalolagi katoa, kua tua ko e taute e Iesu Keriso e tau mana, ko e mena teitei aoga lahi ni tuga e tua ke he Atua. Ko e tau tagata tohia Evagelia—Mataio, Mareko, Luka, mo Ioane—ne fakamaama ti magahala ke 35 e tau mana a Iesu. Ka e fakakite mai foki he tau fakamauaga ha lautolu, ko e loga lahi e tau mana ne taute e ia.—Mataio 9:35; Luka 9:11.
Kua nakai taute e tau mana nei ma e fakafiafiaaga tino. Ko e tau mena mua atu a lautolu ke he talahauaga a Iesu ko e Tama he Atua a ia, ko e Mesia ne kua leva e fakatalitali ki ai. (Ioane 14:11) Ne taute e Mose e tau fakamailoga mana he magaaho ne tu atu a ia ke he motu Isaraela fakatupa. (Esoto 4:1-9) Ko e Mesia, ko ia ne kua pehe e tau perofetaaga ko e mua atu ia Mose, ti kua amaamanaki tuai foki, ko e maeke foki ke fakakite falu fakamailoga ko e toko hake he Atua. (Teutaronome 18:15) Kua ui ai he Tohi Tapu a Iesu “ko e tagata kua fakakite fakatonu he Atua [ke he tau Iutaia] ke he tau mana, mo e tau mena ke ofo ai, mo e tau fakamailoga.”—Gahua 2:22.
He vaha ia, nakai fakauaua e tau tagata ke talia e tala he Tohi Tapu ki a Iesu ko e tagata taute mana. Ka e he loga e tau hogofulu tau fakamui nei, kua tokutoku fakakelea he tau tagata fili tala e tau fakamauaga tala Evagelia. He hana tohi Deceptions and Myths of the Bible (Tau Fakavaia mo e Tau Tala Fakalata he Tohi Tapu), ne talahau mai e Lloyd Graham e fakamauaga he Tohi Tapu ki a Iesu ne fano i luga he vai mo e fano matua ke pehe foki: “Kua lahi mahaki ni e ailoa mena, ke tali tonu ke he mena nei ko e mena moli, ka e, moli ai ni, kua loga e tau miliona tagata ne pihia e tua. Mo e manamanatu ai mogoia a tautolu ko e ha ne kelea ha tautolu a lalolagi. Ko e lalolagi mahomo atu e mitaki fe mogoia, ne amaamanaki a koe ki ai, ka e pihia e tau ailoa mena?”
Nakai Fakaai?
Nakai loto mitaki e tau fili tala pihia. Fakamaama he The World Book Encyclopedia ko e mana ko e “mena tupu kua nakai maeke ke fakamaama ke he iloilo he tau matafakatufono kua fita he iloa mai he tau mena tufugatia tuai.” Hagaao ke he fakamaamaaga ia, ko e tivi lanu kehekehe, ko e telefoni utafano, po ke komupiuta utafano paka tote, ko e tau mena kua eke ke he onoonoaga he senetenari e ni kua mole ko e tau mana! Kua mitaki kia mogoia ke fakamao ke ui kua nakai fakaai ke moli e taha mena ha kua nakai maeke a tautolu ke fakamaama ai hagaao ke he iloilo fakasaienetisi he magaaho nei?
Hanai foki taha mena moli ke manamanatu ki ai: Ke he vagahau Heleni mai he kamataaga ne tohia ai e “Veveheaga Fou,” ko e kupu ne fakaaoga ma e “mana” ko e dyʹna·mis—ko e matapatu kakano he kupu ko e “malolo.” Kua talahau foki ko e “tau gahua malolo lahi” po ke “malolo.” (Luka 6:19; 1 Korinito 12:10, NW; Mataio 25:15) Kua pehe e Tohi Tapu ko e tau mana a Iesu ko e fakakiteaga he “mana he Atua.” (Luka 9:43) Nakai fakaai kia e tau gahua pihia ke he Atua malolo oti kana—ko Ia ne ha ha i ai e ‘malolo lahi mo e mana lahi’?—Isaia 40:26.
Fakamoliaga ke he Hana Moli
Ko e kumikumiaga fakalahi ke he tau Evagelia fa ka moua mai foki e tau fakamoliaga, ko e maeke ke tua ki ai. Ko e taha e mena, kua kehe muatua e tau fakamauaga tala nei mai he tau tala fakalata. Kua ataina mai he ha fakalaulahi tala kelea mo e hagahaga fakapikopiko. Ne taute e Iesu e tau mana he mautali ke he tau mena moli kua lata, nakai ke fakafiafia aki e manako noa he magaaho. (Mareko 10:46-52) Nakai fakaaoga e Iesu hana tau malolo ke aoga ki a ia ni. (Mataio 4:2-4) Mo e nakai fakaaoga e ia a lautolu ke papa atu ke he falu. Kua moli, he magaaho ne manako e Patuiki fia kitia mena ko Herota ke taute e Iesu e “mana” ke kitia e ia, ka ko Iesu “nakai tali atu a ia kia ia ha kupu.”—Luka 23:8, 9.
Kua tu kehe matua e tau mana a Iesu mai he tau gahua he tau tagata feua lima makaka fakamana, tau tagata taute mana fakataulatua, mo e tau tagata fakamaulu gagao ke he tua. Kua fakaheke tumau he tau gahua malolo lahi hana e Atua. (Ioane 9:3; 11:1-4) Kua ataina hana tau mana mai he tau gahua fakalagalaga loto hukia, tau lagatau mana fakataulatua, mo e tau fakatata fia kitia, lagatau fakahehe, mo e fakamohe mana. He magaaho ne feleveia a Iesu mo e tagata matapouli kaiole ne ui ko Patimaio ne tauhea atu, “Raponi na e, kia maama haku tau mata,” ti kua pehe noa a Iesu ki a ia: “Ati fano a; kua moui tuai a koe he hau a tua kia au, Ti maama ai agataha hana tau mata.”—Mareko 10:46-52.
Ke tua ke he tau mana a Iesu ko e mena he loto mitaki, mai he maamaaga mitaki, mo e felauaki katoa mo e fakamoliaga. Ka e pete ni ia, nakai ko e fakamauaga tuai ai aoga e tau mana a Iesu. Fakamanatu mai e Heperu 13:8 ki a tautolu: “Ko Iesu Keriso, nakai kehe a ia, neafi, mo e aho nai, to hoko foki ke he tukulagi.” E, moui a ia i luga he lagi he vaha nei, kua maeke ke fakaaoga e tau malolo mana ke he puhala kua mua atu e mahomo ue au mai he tau mena ne taute e ia ko e tagata he nofo he lalolagi. Ke lafi ki ai, mai he fakamauaga tala Evagelia ke he hana tau mana (1) kua fakaako ke he tau Kerisiano e tau mena aoga he vaha nei, (2) fakakite mai e tau fahi fulufuluola kehekehe he aga fakatagata a Iesu, mo e (3) kua tuhi ke he magaaho he vaha tata i mua ka hohoko ai e tau mena tutupu mahomo ue atu foki!
To matapatu e tala ne mui mai ke he tolu e tau fakamauaga tala talahaua he Tohi Tapu ma e fakataiaga ke he tau matakupu nei.