Ita Tafua ma e Tapuakiaga Mea a Iehova
“Ko Iehova, ko Ita tafua hana higoa, ko e Atua ita tafua a ia.”—ESOTO 34:14.
1. Ko e heigoa e mahani ne mua a Iehova, mo e matutaki fefe ke he hana a ita tafua?
NE FAKAMAAMA e Iehova a ia “ko e Atua ita tafua.” Liga ko e ha la he manatu e koe, ha kua hagahaga e kupu “ita tafua” ke nakai ati hake. Ka e moli ni, ko e mahani ne mua he Atua ko e fakaalofa. (1 Ioane 4:8) Ko e logonaaga hifo ha Iehova ke he ha mahani ita tafua kua lata moli ni ma e mitaki he tau tagata. Ke fakamoli ai, to kitekite atu a tautolu ke he aoga he ita tafua he Atua ke he mafola mo e fakalataha he lalolagi mo e lagi katoatoa.
2. Ko e heigoa e falu a puhala ke liliu aki e tau kupu Heperu ma e “ita tafua”?
2 Kua molea e laga 80 e magaaho ne fakakite mai e tau kupu tatai Heperu ma e “ita tafua” i loto he tau Tohiaga Tapu Heperu. Mo e teitei ke hafa e tau talahauaga nei kua hagaao ke he Atua ko Iehova. “Ka hagaao atu ke he Atua,” he fakamaama e G. H. Livingston, “kua nakai hagaao e kakano he ita tafua ke he loto manamanatuaga keukeu, ka e, kua hagaao ke he tapuakiaga katoa ki a Iehova ni hokoia.” (The Pentateuch in Its Cultural Environment) Ha kua pihia, ne fa fakaliliu he New World Translation he falu mogo e kupu Heperu ko e “fakamakutu ke he mahani fakamoli katoatoa.” (Esekielu 5:13) Ko e taha he tau fakaliliuaga kua lata ko e “fakamalolo.”—Salamo 79:5; Isaia 9:7.
3. Ke he tau puhala fe he falu mogo kua maeke ai e mahani ita tafua ke fioia taha mena mitaki?
3 Kua tufugatia e tagata mo e iloilo ke logona hifo e ita tafua, ka e ko e putoia he tau tagata ke agahala kua taute ke fakahehe aki e mahani ita tafua. Pete ni ia, kua maeke foki he ita tafua he tagata ke taute e mitaki. Kua maeke ke omoi e tagata ke puipui taha ne ofania e ia mai he tau fakaohoohoaga kelea. Ke mua atu foki, na maeke he tau tagata ke fakakite fakamitaki e ita tafua ma Iehova mo e hana a tapuakiaga. (1 Tau Patuiki 19:10) Ke fakamaama e tonu he ita tafua pihia ma Iehova, kua liga lata e kupu Heperu ke fakaliliu ko e “nakai fakauka ke he ha totokoaga” ki a ia.—2 Tau Patuiki 10:16, NW.
Ko e Punua Povi Auro
4. Ko e heigoa e poakiagaaga ne putoia ke he ita tafua tututonu kua mua he Matafakatufono he Atua ke he tau Isaraela?
4 Ko e fakafifitakiaga he ita tafua tututonu kua kitia ai he magaaho ne moua he tau Isaraela e Matafakatufono he Mouga ko Sinai. Kua lagaloga ai, ko e hataki ki a lautolu ke nakai tapuaki ke he tau atua ne taute he tau tagata. Ne tala age a Iehova ki a lautolu: “Ko au ko Iehova hau a Atua, ko e Atua ita tafua [po ke, “Atua ne mahekeheke (fakamalolo); ko e Atua ne nakai fakauka ke he ha totokoaga”].” (Esoto 20:5, matahui tala NW; fakatatai Esoto 20:22, 23; 22:20; 23:13, 24, 32, 33.) Ne taute e Iehova e maveheaga mo e tau Isaraela, he mavehe ke fakamonuina a lautolu mo e ke tamai a lautolu ke he Motu he Maveheaga. (Esoto 23:22, 31) Ati pehe ai e tau tagata: “Ko e tau mena oti kua talahau mai e Iehova, to eke e mautolu, mo e fanogonogo a mautolu ki ai.”—Esoto 24:7.
5, 6. (a) He api ai i lalo he Mouga ko Sinai, kua muitui fefe e kelea he hala he tau Isaraela? (e) Fakakite fefe e Iehova mo e hana tau tagata tapuaki fakamoli e ita tafua tonu i Sinai?
5 Ka e pete ni he pihia, kua nakai leva ne hala e tau Isaraela ki mua he Atua. Kua api agaia a lautolu i lalo he Mouga ko Sinai. Kua ha ha a Mose i luga he mouga ke he tau aho loga, ke moua e tau fakatonutonuaga mai he Atua, ti pehi ai he tau tagata e taokete ha Mose, ko Arona, ke taute e atua ma lautolu. Ne talia e Arona mo e ta ai e punua povi mai he auro ne foaki he tau tagata. Kua talahau ai ko e fakatino he tupua ta ia a Iehova. (Salamo 106:20) He aho hake ne eke e lautolu e tau poa mo e “hufeilo tuai a lautolu ki ai.” “Ti tutu ai a lautolu ke koli.”—Esoto 32:1, 4, 6, 8, 17-19.
6 Ne hifo mai a Mose he mouga he magaaho ne fakafiafia ai e tau Isaraela. He kitia ai e tau mahani fakama ha lautolu, ne ui age a ia: “Ko hai kia ke kau mo Iehova?” (Esoto 32:25, 26) Ne fakapotopoto e fanau a Levi ki a Mose, mo e fakatonu age a ia ki a lautolu ke uta e tau pelu mo e fakaoti aki e tau tagata fiafia ke tapuaki ke he tau tupua ta. He fakatata ai e ita tafua ha lautolu ma e tapuakiaga mea he Atua, ne kelipopo he tau Levi 3,000 he tau matakainaga agahala ha lautolu. Ne fakaauatu foki e Iehova e mena nei he fakamalaia a lautolu ne hao. (Esoto 32:28, 35) Ti liu ai e Atua ke talahau e poakiaga: “Aua neke hufeilo a koe ke he taha atua; ha ko Iehova, ko Ita tafua hana higoa, ko e Atua ita tafua a ia.”—Esoto 34:14.
Paala-Peoro
7, 8. (a) Mokulu fefe e tokologa he tau Isaraela ke hufeilo atua kelea lahi he matutaki mo Paala-peoro? (e) Hoko fefe e tatalu mai ia Iehova ke he fakahikuaga?
7 He fagofulu e tau tau ne mole, he magaaho ne amanaki e tau Isaraela ke huhu atu ke he Motu he Maveheaga, ne fakataki he tau fifine Moapi mo e tau Mitiana e tokologa he tau Isaraela ke o mai ke olioli ke he ha lautolu a mahani fakamokoi. Kua lata tuai he tau tagata tane nei ke tiaki e fakafetuiaga mo e tau tagata tapuaki he tau atua fakavai. (Esoto 34:12, 15) Ka e nakai pihia, ne tafepoi a lautolu ke tuga e ‘tau povi tane ke he keliaga,’ mo e taute e mahani feuaki mo e tau fifine ti fakalataha mo lautolu ke tukutuku hifo ki a Paala-peoro.—Tau Fakatai 7:21, 22; Numera 25:1-3.
8 Ne fakafano mai e Iehova e tatalu ke tamate aki a lautolu ne putoia atu ke he tapuakiaga fakama nei he mahani fakatane mo e fifine. Ne poaki foki he Atua e tau Isaraela tututonu ke tamate e tau matakainaga agahala ha lautolu. He totoko fakamalolo, ne tamai he taha iki ha Isaraela ne fakahigoa ko Semeri e tama fifine he patuiki Mitiana ki loto he fale ie hana ke momohe mo ia. He kitia ai e mena nei, ne fakaoti tokoua he ekepoa matakutaku Atua ko Fineaso e hoa tokoua mahani kelea nei. Ne motuhia tuai e tau tatalu, ti pehe e Atua: “Ko Fineaso . . . kua liuaki e ia e ita haku ke he tau Isaraela; ne fakakite e ia ki a lautolu e ita tafua taha ia ni ne omoi aki au, ti ko e mena ia ko e haku a ita tafua kua nakai fakaotioti e Au e tau Isaraela.” (Numera 25:11, The New English Bible) Ka e pete ni kua fakahao mai e motu he moumouaga, kua eke ai ke 23,000 he tau Isaraela ne mamate. (1 Korinito 10:8) Kua nakai moua ai e lautolu e amaamanakiaga ne kua leva e fakahelehele e lautolu ke huhu atu ke he Motu he Maveheaga.
Ko e Fakaakoaga Hataki
9. Ko e heigoa ne tutupu ke he tau tagata a Isaraela mo Iuta ha kua nakai ita tafua a lautolu ma e tapuakiaga mea a Iehova?
9 Kua momoko ai, he nakai leva kua nimo he tau Isaraela e tau fakaakoaga nei. Ne nakai fakamoli a lautolu ke ita tafua ma e tapuakiaga mea a Iehova. “Ne fakatupu foki e lautolu [e Atua ke] ita tafūa ke he tau tupua ha lautolu ne ta.” (Salamo 78:58) Ti ko e fua, ne fakaata e Iehova hogofulu e tau magafaoa he tau Isaraela ke uta fakapaea he tau Asuria he 740 F.V.N. Kua matematekelea foki e kautu magafaoa-ua a Iutaia ne toe ke he fakahala pihia he magaaho ne fakaotioti e maaga lahi ha lautolu i Ierusalema he tau 607 F.V.N. Ne tokologa kua kelipopo, mo ko lautolu ne hao mai kua uta fakapaea ki Papelonia. Ko e fakafifitakiaga hataki ha ia ma e tau Kerisiano oti he vaha nei!—1 Korinito 10:6, 11.
10. Ko e heigoa ka tutupu ke he tau tagata hufeilo tupua ne nakai tokihala?
10 Ko e veveheaga ne tolu aki he puke tagata he lalolagi—ko e 1,900 e miliona—kua talahau he mogonei ko e Kerisiano. (1994 Britannica Book of the Year) Loga mai ia lautolu nei kua ha ha he tau lotu ne fakaaoga e tau mena fakataitai, mo e tau satauro ke he ha lautolu a tau tapuakiaga. Ne nakai tokanoa e Iehova e tau tagata ni hana ne fakalagalaga a ia ke ita tafua ha ko e ha lautolu a hufeilo tupua. Mo e to nakai tokanoa foki e ia a lautolu ne talahau ko e tau Kerisiano ka e tapuaki mo e lagomatai he tau mena talaga kua kitia. “Ko e Atua ko e agaga ni a ia; ko lautolu foki ne tapuaki kia ia, kua lata ke tapuaki atu ki ai mo e agaga mo e fakamoli,” he talahau e Iesu Keriso. (Ioane 4:24) Ke lafi atu ki ai, kua hataki mai e Tohi Tapu ke he tau Kerisiano ke puipui mai he hufeilo tupua. (1 Ioane 5:21) Ko lautolu ne hufeilo tupua ne nakai tokihala kua ha ha ia lautolu ke nakai moua e Kautu he Atua.—Kalatia 5:20, 21.
11. To maeke fefe e Kerisiano ke agahala he hufeilo tupua ka e nakai tukutuku hifo ke he mena fakataitai, mo e ko e heigoa ka lagomatai e taha ke kalo mai he hufeilo tupua pihia? (Efeso 5:5)
11 Pete ni he nakai to tukutuku hifo e Kerisiano moli ke he taha tupua, kua lata ia ia ke kalo kehe mai he ha mena ne talahau he Atua ko e hufeilo tupua, kiva, mo e agahala. Ke fakatai ki ai, ne hataki mai he Tohi Tapu: “Kia tamate e mutolu ha mutolu a tau fahi tino ha he lalolagi, ko e feuaki, ko e mahani kelea, ko e manako kelea, ko e foli kelea, mo e mahekeheke, ko e hufeilo ke he tupua haia; Ha ko e tau mena ia kua hoko mai ai e ita he Atua kia lautolu kua faliuliu.” (Kolose 3:5, 6) Ke omaoma ke he tau kupu nei kua lata ke kalo kehe mai he mahani kelea. Kua lata ke kalo kehe mai he fakafiafiaaga ne talaga ke fakatupu e manako feuaki kiva. He nakai fakamakona e tau manako pihia, kua ita tafua e tau Kerisiano moli ma e tapuakiaga mea he Atua.
Tau Fakafifitakiaga Tuai he Ita Tafua Mahani Atua
12, 13. Fakatoka fefe e Iesu e fakafifitakiaga ne mua atu he fakakite e ita tafua ma e tapuakiaga mea he Atua?
12 Ko e fakafifitakiaga ne mua atu he tagata ne fakakite e ita tafua ma e tapuakiaga mea he Atua ko Iesu Keriso. He tau fakamua he hana a fekafekauaga, ne kitia e ia e tau tagata fakafua koloa ne fakatau mena i loto he faituga. Kua liga lata he tau Iutaia ahiahi ma e lagomatai he tau tagata fakafua tupe ke tautui ha lautolu a tupe kehe aki e tupe ka talia ma e tukuhau faituga ha lautolu. Kua lata foki ia lautolu ke fakatau e tau manu huifa mo e tau manu lele ke foaki ma e tau poa ne kua lata mo e Matafakatufono he Atua. Kua lata e tau fakaholoaga pisinisi pihia ke taute i fafo he tau lotopa he faituga. Ka kua muitui e kelea, he taute fakahanoa he tau tagata fakafua e tau manako fakalotu he ha lautolu a tau matakainaga he fakatauuka e tau totogi he tau koloa. Kua hokotia ai a ia mo e ita tafua ma e tapuakiaga mea he Atua, ne fakaaoga e Iesu e fahi ke vega aki e tau mamoe mo e tau povi ki fafo. Kua tulei foki e ia e tau laulau he tau tagata fakafua tupe, mo e talahau: “Ua eke e fale he haku a matua mo fale fakafua koloa.” (Ioane 2:14-16) Ti kua fakamoli ai e Iesu e tau kupu ia Salamo 69:9: “Kua kai ni au he manako lahi [po ke, “fakamakutu,” Byington] ke he hāu a fale.”
13 Tolu e tau tau ne mole ne liu a Iesu ke kitia e tau tagata fakafua koloa lotokai ne taute mena he faituga a Iehova. To fakamea nakai e ia ke he magaaho ke lagaua aki? Ko e hana a ita tafua ma e tapuakiaga mea he Atua kua mauokafua agaia ni he mogoia ke tuga ke he vaha ne kamata ai e fekafekauaga hana. Ne vega e ia e tau tagata fakafua mo lautolu ne fakatau. Mo e tuku age e ia e kakano ne mua atu e malolo ma e hana a mahani, he talahau: “Nakai kia tohi, To talahaua haku a fale, ko e fale liogi he atu motu oti kana? ka kua eke e mutolu mo ana he tau tagata fofo mena.” (Mareko 11:17) Ko e fakafifitakiaga mitaki ha ia he fakauka ke fakakite e ita tafua mahani Atua!
14. Kua lata fefe e ita tafua a Iesu ma e tapuakiaga mea ke hufia a tautolu?
14 Ko e aga fakaperesona he Iki fakaheke he mogonei ko Iesu Keriso kua nakai hiki. (Heperu 13:8) He senetenari ke 20 aki nei, kua ita tafua agaia a ia ma e tapuakiaga mea he hana a Matua ke tuga he magaaho ne nofo a ia he lalolagi. Kua kitia ai e mena nei ke he mena ne talahau e Keriso ke he tau fakapotopotoaga ne fitu ne fakamau i loto he tohi a Fakakiteaga. Kua lauia lahi ai e tau mena nei he mogonei, he “aho he Iki.” (Fakakiteaga 1:10; 2:1–3:22) He fakakiteaga ne kitia he aposetolo ko Ioane e fakalilifu ko Iesu Keriso mo e “na fofoga foki tuga ne puho he afi ia.” (Fakakiteaga 1:14) Kua fakakite he mena nei ko e mailoga e Keriso e tau mena oti he tivi ai e ia e tau fakapotopotoaga ke kitia moli ko e tumau a lautolu ke mea mo e lata ma e fekafekauaga a Iehova. Kua lata he tau Kerisiano he vaha fou nei ke mauloto e hatakiaga ha Iesu ke aua fakamakamaka ke fekafekau ke he na iki tokoua—ko e Atua mo e muhukoloa. (Mataio 6:24, NW) Ne tala age a Iesu ki a lautolu ne velevele koloa he fakapotopotoaga i Laotikaia: “Kua mafana a koe, ka e nakai momoko, ti nakai vevela foki, ko e mena ia kua teitei fakalua atu ai e au a koe mai he gutu haku. . . . Kia eke taha a koe, mo e tokihala.” (Fakakiteaga 3:14-19) Ke he kupu mo e fakafifitakiaga, kua lata he tau motua kotofa he fakapotopotoaga ke lagomatai e tau tagata tali tonu ke kalo mai he hele he velevele koloa. Kua lata foki e tau motua ke puipui e fuifui mamoe mai he mahani kelea he lalolagi hagahaga ke mahani fakatane mo e fifine nei. Kua mua atu ai, nakai lata e tau tagata he Atua ke fakauka ke he ha hufiaaga he mahani Iesepela i loto he fakapotopotoaga.—Heperu 12:14, 15; Fakakiteaga 2:20.
15. Fifitaki fefe e aposetolo ko Paulo ki a Iesu ke he mahani ita tafua ma e tapuakiaga a Iehova?
15 Ko e tagata fifitaki e aposetolo ko Paulo ki a Keriso. Ke puipui e tau Kerisiano papatiso fou mai he tau hufia kelea fakaagaga, ne talahau e ia: “Ha ko e mena fakamakutu au kia mutolu mo e fakaeneene kua lata mo e Atua.” (2 Korinito 11:2) Ato hoko e mena nei, ne omoi he ita tafua ma e tapuakiaga mea he Atua a Paulo ke fakaako e fakapotopotoaga taha nei ke tuku ki tua a lautolu ne feuaki mo e nakai tokihala ne fa e fakapikitia e tau mahani. Ko e tau fakaakoaga mai he agaga ne foaki he magaaho ia kua eke ai ke lahi e lagomatai ke he tau motua he vaha nei he ukufeke ai a lautolu ke taute tumau e tau fakapotopotoaga he Tau Fakamoli a Iehova ne molea e 75,500 ke mea.—1 Korinito 5:1, 9-13.
Aoga e Ita Tafua he Atua ke he Hana a Tau Tagata
16, 17. (a) He magaaho ne fakahala he Atua a Iuta i tuai, ko e heigoa e aga ne fakakite e lautolu? (e) He molea e 70 he tau tau he fakapaeaaga he tau Iutaia, ne fakakite fefe e Iehova e ita tafua hana ma Ierusalema?
16 He magaaho ne fakahala he Atua e tau tagata a Iuta he fakaata a lautolu ke uta fakapaea ki Papelonia, kua favale atu ki a lautolu. (Salamo 137:3) He mahekeheke vihiatia, ne lagomatai foki he tau Etoma e tau Papelonia ke tamai e matematekelea ke he tau tagata he Atua, mo e tokaloto e Iehova e mena nei. (Esekielu 35:11; 36:15) He fakapaeaaga kua tokihala ai a lautolu ne hao, mo e he molea e 70 he tau tau ne liuaki e Iehova a lautolu ke he ha lautolu a motu.
17 He magaaho fakamua, kua ha ha e tau tagata a Iuta ke he tuaga matematekelea. Ko e maaga lahi a Ierusalema kua moumou ai. Ka ko e tau motu ne agaagai mai kua totoko e tau laliaga oti ke liu e faituga ke ati hake. (Esera 4:4, 23, 24) Fefe e logonaaga a Iehova ke he mena nei? Kua talahau mai he fakamauaga ne mai he agaga: “Kua pehe mai e vagahau a Iehova Sapaota, Kua fakamalolo ai au ha ko Ierusalema mo Siona mo e fakamalolo fakalahi. Kua ita lahi ni au ke he tau motu kehe kua nonofo fakahanoa; ha ko e mena ita tote ni au, ka ko lautolu, kua fakalahi ai e lautolu e malaia. Ko e mena ia kua pehe mai e vagahau a Iehova kua liu atu au ki Ierusalema mo e fakaalofa; to ta ai haku a fale, kua pihia mai a Iehova Sapaota.” (Sakaria 1:14-16) He fakamoli ai ke he maveheaga nei, kua liu e faituga mo e maaga a Ierusalema ke ati hake.
18. Ko e heigoa e mena ne tupu ke he tau Kerisiano moli he magahala he felakutaki fakamua he lalolagi?
18 Kua pihia foki e mena ne tupu ke he fakapotopotoaga Kerisiano moli he senetenari ke 20 aki. He magahala he felakutaki fakamua he lalolagi, ne akonaki e Iehova e tau tagata hana ha kua nakai taute mo e loto katoatoa a lautolu ke tu uho ke he tau latau fakalalolagi. (Ioane 17:16) Ne fakaata he Atua e tau pule fakapolitika ke ekefakakelea a lautolu, mo e kua olioli ai e tau vahega faifeau a Kerisitenitome ha ko e matematekelea nei. Ke he moliaga, ko e tau faifeau ne takitaki e tau politika ke pa e gahua he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu, kua ui aki e Tau Fakamoli a Iehova he mogo ia.—Fakakiteaga 11:7, 10.
19. Fakakite fefe e Iehova e ita tafua ma e hana a tapuakiaga tali mai he 1919?
19 Ka e, kua fakakite e Iehova e ita tafua ma e hana a tapuakiaga mo e liuaki e tau tagata tokihala hana ke he hana a fiafia he tau ne mole e felakutaki he 1919. (Fakakiteaga 11:11, 12) Ko e fua, ko e numela ha lautolu ne fakaheke ki a Iehova kua tupu tolomaki mai he gahoa he 4,000 he 1918 ke he kavi he 5 e miliona he vaha nei. (Isaia 60:22) Nakai leva, to kitia ai e ita tafua a Iehova ma e hana a tapuakiaga mea ke he tau puhala mua ue atu.
Tau Gahua Anoiha he Ita Tafua Faka-Atua
20. Ko e heigoa he Atua ka nakai leva to taute ke fakakite aki e hana ita tafua ma e tapuakiaga mea?
20 Ke he tau senetenari kua mumuitua e tau lotu a Kerisitenitome ke he puhala he tau Iutaia tiaki taofiaga ne fakatupu a Iehova ke ita tafua. (Esekielu 8:3, 17, 18) Nakai leva to taute e Iehova ke tuku e manatu vale ke he tau loto ha lautolu he Tau Motu Kaufakalataha. To omoi he mena nei e tau pule fakapolitika ke fakaotioti a Kerisitenitome mo e tau lotu fakavai ne toe. (Fakakiteaga 17:16, 17) To hao mai e tau tagata tapuaki moli he fakaotiaga he fakafiliaga faka-Atua matakutakuina ia. To omaoma a lautolu ke he tau kupu he tau mena moui he lagi ne pehe: “Haleluia; . . . ha kua fakafili e ia e fifine fakataka lahi [lotu fakavai], ko ia ne fakakelea e lalolagi ke he hana feuaki [hana a tau fakaakoaga fakavai mo e lago atu ke he tau mena fakapolitika kelea], ti kua taui tuai e ia kia ia ni e toto he hana tau fekafekau.”—Fakakiteaga 19:1, 2.
21. (a) Ko e heigoa ha Satani mo e hana a fakatokaaga ka taute he mole e fakaotiotiaga he lotu fakavai? (e) To tali fefe he Atua?
21 Ko e heigoa ka tupu he mole e fakaotiaga he kautu lotu fakavai he lalolagi? To fakalagalaga e Satani e tau pule fakapolitika he lalolagi katoa ke tauteute ke tau atu ke he tau tagata a Iehova. Ko e heigoa he Atua moli ka taute hagaao ke he laliaga nei ha Satani ke tatafi kehe e tapuakiaga moli mai he fuga lalolagi? Na tala mai ia Esekielu 38:19-23: “Ko e haku a ita tafuā foki, ko e afi ni he haku a ita kua vagahau ai au [Iehova] . . . To fakahala foki e au a ia [Satani] ke he tatalu mo e toto, to fakato hifo foki e au ki luga ia ia mo e hana tau kau, katoa mo e tau motu loga ha ha ia ia, e uha lahi, mo e uha tuli matafua, ko e afi mo e taio. To fakalilifu e au a au, mo e fakatapu e au a au, to iloa foki au ki mua he tau motu loga, to iloa ai e lautolu ko au ni ko Iehova.”—Kikite foki Sefanaia 1:18; 3:8.
22. Fakakite fefe e tautolu kua ita tafua a tautolu ma e tapuakiaga mea a Iehova?
22 Kua mafanatia ha ia ke iloa ko e Pule Katoatoa he lalolagi mo e lagi katoatoa kua ita tafua e fakaalofa ma e hana a tau tagata tapuaki moli! Mai he loto fakaaue hokulo ha tautolu ma e hana a fakaalofa noa, kia o mai a tautolu ke ita tafua ma e tapuakiaga mea he Atua ko Iehova. Fakalataha mo e fakamalolo, kia lata ia tautolu ke tumau ke fakamatala e kupu mitaki mo e falanaki ke he aho mua ue atu ka fakalilifu mo e fakatapu e Iehova hana a higoa lahi ue atu.—Mataio 24:14.
Tau Mena ke Manamanatu Fakahokulo
◻ Ko e heigoa e kakano ke ita tafua ma Iehova?
◻ Ko e heigoa ha tautolu ka ako mai he fakafifitakiaga ne fakatoka he tau Isaraela i tuai?
◻ Maeke fefe ia tautolu ke kalo mai he fakalagalaga a Iehova ke ita tafua?
◻ Kua fakakite fefe he Atua mo Keriso e ita tafua ma e tapuakiaga mea?
[Puha he lau 12]
Nakai Mahekeheke e Fakaalofa
HAGAAO ke he mahekeheke, ne tohia he tagata fakaako Tohi Tapu he senetenari ke 19 aki ko Albert Barnes: “Ko e taha he tau fakakiteaga he mahani kelea lahi ne fa mahani ki ai, mo e fakakite maaliali e hokulo he kelea muitui he tagata.” Ne talahau atu e ia: “Ko ia ka kumikumi e tau felakutaki mo e tau taufetoko mo e tau fakatokaaga fakalalolagi oti ke he ha lautolu a kamataaga—ko e tau lagatau mo e tau fioiaaga ha lautolu foki ne talahau noa ko e tau Kerisiano, ne lahi e tauteaga ke moumou ha lautolu a lotu mo e ke taute a lautolu ke manamanatu fakalalolagi, ke he ha lautolu a kamataaga moli—ka ofo he moua ko e lahi e mena ne tupu mai he mahekeheke. Kua mamahi a tautolu he mua atu e monuina he falu ki a tautolu; manako a tautolu ke moua e tau mena ne moua he falu, pete ni he nakai fai tonu a tautolu ki ai; ati takitaki atu ai he mena nei ke he tau puhala kelea ke taute ke fakatote hifo e olioli ha lautolu ki ai, po ke moua ni e tautolu, po ke ke fakakite ko e nakai lahi e mena ne moua e lautolu ke tuga kua lata a lautolu ke moua. . . . ha ko e agaga mahekeheke he ha tautolu a tau fatafata to fakamakona ai.”—Roma 1:29; Iakopo 4:5.
He fekehekeheaki, ne taute e Barnes e talahauaga fuluola hagaao ke he fakaalofa, ne kua “nakai mahekeheke.” (1 Korinito 13:4) Ne tohia e ia: “Nakai mahekeheke e fakaalofa ke he fiafia he falu ne fa e olioli ki ai; kua fiafia lahi ai ke he ha lautolu a tutuaga; ti ka eke ke tupu ki mua e fiafia ha lautolu . . . , ti ko lautolu ne paotia he fakaalofa . . . ka nakai galo e fiafia ha lautolu; to nakai fakama e lautolu a lautolu ia ha ko e tau mouaaga ha lautolu; to nakai uta kehe e fiafia ia mai ia lautolu; to nakai gugu a lautolu po ke ekefakakelea kua nakai talahaua lahi ni a lautolu. . . . Kaeke ke fakaalofa a tautolu ke he falu—kaeke ke olioli a tautolu ke he ha lautolu a fiafia, kua nakai lata ai ia tautolu ke mahekeheke ki a lautolu.”
[Fakatino he lau 10]
Kua ita tafua a Fineaso ma e tapuakiaga mea a Iehova