Talia Oti Kia he Atua e Tau Puhala Tapuakiaga Kehekehe?
TUFUGATIA tuai ni he Atua e tagata mo e manako ke he mena fakaagaga—ko e manako ke tapuaki. Nakai ko e mena tupu noa fakahaga. Ka ko e taha vala tuai he tagata mai he kamataaga.
Kua momoko lahi ai ni, ha kua loga e tau puhala tapuaki ne taute he tau tagata, mo e kua eke lahi he tau mena nei ke nakai tupu mai e magafaoa tagata fiafia, mo e fefakalatahaaki. Ka e, hane fa e taute agaia ni e tau felakutaki fakamaligi toto ke he higoa he lotu. Kua fakatu hake ai he mena nei e huhu aoga lahi: Ko e mena fai kelea kia e puhala tapuaki he tagata ke he Atua?
Tapuakiaga Fai Lekua he Vaha Tuai
Ke he fakamauaga tala taui ko e tau motu he vaha ia ne nonofo he Lotouho he Fahi Uta kua foaki mai e fakafifitakiaga ne maeke ke lagomatai aki a tautolu ke tali e huhu ia. Tokologa a lautolu i ai ne tapuaki ke he atua ne ui ko Paala. Ne tapuaki foki a lautolu ke he tau hoa fifine a Paala, tuga a Asaira. Kua putoia ai he tapuakiaga a Asaira e fakaaogaaga he patupou tapu ne tua ke eke mo fakamailoga, he mahani fakatane mo e fifine. Kua aku hake he tau tagata kumikumi ke he kelekele ne gahua he fahi ia e tau tupua ta loga he tau fifine telefua. Ko e tau tupua ta nai, he talahau he The Encyclopedia of Religion, “kua fakakite ai e atua fifine mo e mouiaga ne ta fakamaaliali, ne lukuluku e tau huhu hana,” mo e “liga ko e hukui . . . a Asaira.” Kua taha ai e mena kua iloa moli, ko e fa mahani e tapuakiaga a Paala ke taute e tau mahani kelea lahi.
Ti kua nakai ofo ai, mogoia, ko e taute fakalataha he tapuakiaga a Paala e tau mahani taufeauhi fakateteki he mahani fakatane mo e fifine. (Numera 25:1-3) Ko e tagata tane Kanana ko Sikema, ne fakapilo pule noa e ia e tama fifine tote ko Tina. Pete he mena nei, ka e onoono agaia ki a ia ko e tagata tane lilifu lahi mahaki he hana magafaoa. (Kenese 34:1, 2, 19) Ko e mahani taute mau e mahani tiki, mahani sotoma, mo e feuaki mo e manu. (Levitika 18:6, 22-24, 27) Ko e kupu “mahani sotoma” ni, ko e aga mau he feuaki e tane mo e tane, ko e higoa ne moua mai he maaga ne ha ha moli he taha vaha he taha matakavi he lalolagi. (Kenese 19:4, 5, 28) Kua putoia foki e fakamaligi toto he tapuakiaga ki a Paala. Ko e mena tolo momoui he tau tagata tapuaki a Paala ha lautolu a tau fanau ke he tau afi kaka lahi ke eke mo poa ke he tau atua ha lautolu! (Ieremia 19:5) Kua matutaki oti e tau mena nei ne taute ke he tau fakaakoaga fakalotu. Fefe a ia?
“Ko e mahani vale kelea, loto pilo mo e galogia he tau mahani mitaki i loto he tau tala fakalata Kanana ke he tau tagata atua,” ne fakamaama mai e Dr. Merril Unger he hana tohi ko e Archaeology and the Old Testament, “ko e mena kua mua atu e kelea mai he ha matakavi he Fahi Tata ki Uta he magaaho ia. Mo e ko e tau aga fakaofomate he tau atua Kanana, ko e nakai toka ai ha mahani mitaki i ai, ne kua liga fakatokaveli noa ai e tau aga kelea tuai he tau tagata tapuaki ha lautolu mo e mau lahi ai he tau mahani muikau loga ne mua atu e muitui he vaha ia, tuga e mahani fakataka fakatapuina, [mo e] poa tama ikiiki.”
Ne talia nakai he Atua e tapuaki he tau tagata Kanana? Kua nakai talia. Ne fakaako e ia ke he tau Isaraela e puhala mea ke tapuaki ki a ia. Hagaao ke he tau mahani mau ne talahau i luga, ne hataki a ia: “Aua neke fakakelea e mutolu a mutolu ke he taha mena he tau mena ia; ha ko e tau mena oti ia ne kelea ai e tau motu ne vega kehe e au ki mua ia mutolu. Ti kelea ai foki e motu; ti taui atu ai e au e tau mahani hepehepe ha i ai; ti fakalua atu ai he motu a lautolu kua nonofo ai.”—Levitika 18:24, 25.