Kolo Toko he FATATOHI INITANETE
Kolo Toko
FATATOHI INITANETE
Faka-Niue
ā
  • ā ē ī ō ū
  • TOHI TAPU
  • TAU TOHI
  • TAU FELEVEIAAGA
  • bsi08-1 lau 30-31
  • Tohi he Tohi Tapu Numera 51—Kolose

Nakai fai vitiō ma e fifiliaga nei.

Fakamolemole, fai lekua ke moua e vitiō.

  • Tohi he Tohi Tapu Numera 51—Kolose
  • ‘Tau Tohiaga Tapu Oti Kana’—Tonutika mo e Aoga, Volume 16
  • Tau Vala Mataulu
  • KAKANO NE AOGA AI
‘Tau Tohiaga Tapu Oti Kana’—Tonutika mo e Aoga, Volume 16
bsi08-1 lau 30-31

Tohi he Tohi Tapu Numera 51​—Kolose

Tagata Tohia: Paulo

Matakavi Tohia: Roma

Katoatoa he Tohia: k. 60–61 V.N.

HE TOKA a Efeso, ne tokoua e tagata taane ne ō atu ke he faahi uta he ō hala Asia Tote mo e Vailele Maeander (Menderes). He hoko ke he la hala he vailele ne fakahigoa ko Lycus, he motu ko Ferukia, ne hiki a laua ke he faahi toga ki uta he kaukau he vailele ne hake atu he pahua ne takatakai he atu mouga. Ki mua ha laua ko e matakavi fulufuluola: ko e tau motie lanu lau futi ne uhiuhi he talumelie ti lalahi e tau fuifui mamoe ne ha ha i ai. (Ko e tau koloa mai he tau fulu mamoe e matapatu he mouaaga tupe he matakavi.a) He ō hake he pahua, ne ō loa e tau tagata ō fenoga, ke he faahi matau, ko e motu mautū ha Laotikaia, ko e lotouho ne taute ai e tau fakaholoaga ha Roma ma e faahimotu. Ke he faahi hema ha laua, he faahi atu he vailele, ne maeke ia laua ke kitia a Iarapoli, ne talahaua ha ko e tau faituga mo e tau vai puna vevela i ai. Ne ha ha he tau maaga ua nei e tau fakapotopotoaga Kerisiano mo e he taone tote foki ko Kolose, ne kavi ke he 16 e kilomita ki uta atu he pahua.

2 Ko Kolose e matakavi ne o atu a laua ki ai. Ko e tau Kerisiano a laua tokoua. Ne iloa mitaki he taha ia laua e matakavi, ha kua hau a ia i Kolose. Ko e higoa haana ko Onesemo, ko e fekafekau ne liu ke he haana iki, ko e tagata he fakapotopotoaga i ai. Ko e hoa ha Onesemo ko Tuiko, ko e tagata kua fakatokanoa, ko e tau hukui mai he aposetolo ko Paulo a laua, ke uta e tohi mai ia ia ne fakamatapatu ke he “tau tagata tapu i Kolose, ko e tau matakainaga fakamoli foki ha ia Keriso.” Ko e mena ni ha tautolu ne iloa, ne nakai aahi atu a Paulo ki Kolose. Ko e fakapotopotoaga, ne tokologa a lautolu ne nakai ko e tau Iutaia i ai, ne liga fakatū e Epafara, ne gahua mo lautolu ti kua fakalataha mo Paulo mogonei i Roma.—Kolo. 1:2, 7; 4:12.

3 Ko e aposetolo ko Paulo e tagata tohia he tohi nei, tuga ne talahau e ia he tau kupu hafagi mo e fakaoti. (1:1; 4:18) Ne talahau foki he fakaotiaga nukua tohia ai e ia mai he fale puipui. Liga ko e magaaho anei ne tuku mua a ia he fale puipui i Roma, he 59-61 V.N., ko e magaaho ne tohia e ia e falu tohi he fakamalolōaga, ti kua fakafano e tohi ke he tau Kolose fakalataha mo e tohi ki a Filemoni. (Kolo. 4:7-9; File. 10, 23) Ne tuga kua taha ni e magaaho ne tohi ai mo e tohi ke he tau Efeso, ha kua loga e tau manatu mo e tau alaga kupu ne tatai.

4 Kua nakai fai tuahā ke he tonutika he tohi ke he tau Kolose. Kua toka fakalataha mo e falu tohi Pauline he Chester Beatty Papyrus No. 2 (P46) he kavi 200 V.N. ne fakakite kua talia ai he tau Kerisiano fakamua ko e taha he tau tohi a Paulo. Kua talia he tau tagata pulotu he fakamua atu e moolioli he tohi tuga ni he talia e lautolu e tonutika he falu tohi foki ha Paulo.

5 Ko e heigoa ne fakaohooho a Paulo ke tohia e tohi ke he tau Kolose? Ma e taha e mena, ko e liu fai a Onesemo ki Kolose. Ne nakaila leva e fakatauō a Epafara mo Paulo, ti nakai fakauaua ko e hokotaki haana ke he tau tuaga i Kolose ne foaki falu kakano ma e tohi nei. (Kolo. 1:7, 8; 4:12) Kua fai lekua pauaki ne fakahagahaga kelea e fakapotopotoaga Kerisiano i ai. Kua hane fakaotioti e tau lotu he magahala ia, ti kua fakatutū e tau lotu foou he lafi mai falu vala he tau lotu tuai. Ne ha ha ai e tau pulotu pouliuli ne putoia e kikili lahi, matutakiaga fakataulaatua, mo e tapuaki tupua fakataulaatua, ti lafi e tau mena nei mo e fakakanopogi faka-Iutaia ke he tau mena kai mo e fakamanatu he tau aho, ne liga fakaohooho falu he fakapotopotoaga. Ko e heigoa ni e lekua, ne loga e kakano ha Epafara ke fina atu he fenoga loa ki Roma ke kitia a Paulo. Pete ia, kua nakai hagahaga kelea lahi e fakapotopotoaga katoa he magaaho ia tuga he kitia he hokotaki atihake ha Epafara ke he fakaalofa mo e mauokafua ha lautolu. He logona e hokotaki, ne lalago fakamalolō e Paulo e iloilo tonu mo e tapuakiaga meā he tohia e tohi nei ke he fakapotopotoaga Kolose. Ne peehi ai e foakiaga mua ue atu he Atua ia Keriso he fehagai ke he tau pulotu pouliuli, tapuaki ke he tau agelu, mo e tau aga tuai faka-Iutaia.

KAKANO NE AOGA AI

12 Maeke ia tautolu ke fakatino e mafiti he tau matakainaga i Kolose ke iloa e tala ko e hoko mai hane fai e tau matakainaga tokoua i Roma. He amaamanaki lahi ki ai to fakapotopoto a lautolu, liga he fale a Filemoni, ke logona e totouaga he tohi a Paulo. (File. 2) Ko e fakahauhau mooli ha ia he tau vagahau mitaki ne foaki mai hagaao ke he tuaga hako he Keriso mo e lata ke moua e iloilo tonu! Kua maaliali ha ia he tuaga he tau pulotu he tau tagata mo e tau aga tuai faka-Iutaia, ti kua tuku fakatokoluga e mafola mo e kupu he Keriso! Ko e tau mena huhua anei ma e manamanatuaga mo e tau loto ha lautolu he fakapotopotoaga—tau leveki, tau taane, tau hoana, tau matua taane, tau fanau, tau iki, mo e tau fekafekau. Ko e fakatonuaga mitaki mooli ma Filemoni mo Onesemo he liliu foki a laua fakafetui ko e iki mo e fekafekau. Ko e mitaki ha ia he takitakiaga ne foaki ke he tau leveki ke liuaki mai e fuifui ke he tau taofiaga hako! Kua fakamatila mooli he tau kupu ha Paulo e loto fakaaue he tau Kolose ma e kotofaaga ha lautolu he gahua loto katoatoa ki a Iehova! Ti ko e tomatomaaga atihake ke he tau Kolose he fakatokanoa mai he fakatupa ke he tau manamanatu mo e tau gahua he lalolagi kua mau agaia ko e fekau moui ma e fakapotopotoaga he vahā nei.—Kolo. 1:9-11, 17, 18; 2:8; 3:15, 16, 18-25; 4:1.

13 Ko e tomatomaaga mitaki lahi ma e fekafekau Kerisiano kua fakatoka mai he Kolose 4:6: “Aua neke noa ha mutolu a tau kupu mo e fakaalofa, kia fakamasima ke he masima, kia iloa e mutolu ke tali fakatonu atu ke he tau tagata oti kana.” Ko e tau kupu fakaalofa he kupu mooli kua mahuiga lahi ke he tau tagata loto fakamooli mo e to aoga tukulagi ki a lautolu. Pihia foki, ko e liogi mo e mataala he Kerisiano, ne talahau mai he loto fakaaue, ka tamai e tau monuina loga mai ia Iehova: “Kia fakamakamaka a mutolu ke he liogi, kia mataala ki ai mo e fakaaue.” Ti ko e olioli mo e hauhau ha ia he atihakeaga ka moua he lafiaga faka-Kerisiano! “Kia fakaako mo e tomatoma e mutolu ko e taha kia taha,” he talahau e Paulo, “kua lologo atu ai ke he tau loto ha mutolu [ki a Iehova].” (4:2; 3:16) To loga foki e tau mena uho mo e tau fakaakoaga aoga haau ka moua, he kumikumi a koe ke he tohi katoa ke he tau Kolose.

14 Hagaao ke he muituaaga he Fakatufono, ne pehē e tohi: “Ko e ata ni a ia he tau mena ne tatali, ka ko e tino, ko Keriso ni a ia.” (2:17) Ko e tino nei he Keriso ne kua fakamaama mai ia Kolose. Ne hagaao tumau e tohi ke he amaamanakiaga mua ue atu ne kua toka he lagi ma lautolu ka fakalataha mo Keriso. (1:5, 27; 3:4) Kua mua atu e loto fakaaue ha lautolu nei ha kua fitā e laveaki he Matua a lautolu mai he pule he pouli mo e tamai a lautolu “ke he kautu he hana Tama fakahele.” Ti kua eke a lautolu mo tau tagata Haana “ko e fakatai he Atua nakai kitia, ko e uluaki he tau mena oti kana kua eke; ha ko e mena ne eke e ia e tau mena oti kana, ko e tau mena ha he lagi, mo e tau mena ha he lalolagi, ko e tau mena kua kitia mo e tau mena nakai kitia, po ke tau nofoaiki, po ke tau iki, po ke tau patuiki, po ke tau pule.” Ko Ia nei kua lata pauaki ke pule tututonu he Kautu he Atua. Ko e mena ia ne kua hataki e Paulo e tau Kerisiano fakauku: “Hanai, kaeke kua liu fakatu mai a mutolu fakalataha mo Keriso, kia kumi a mutolu ke he tau mena ha i luga, ha i ai a Keriso, kua nofo ke he fahi matau he Atua.”—1:12-16; 3:1.

[Matahui Tala]

a The New Westminster Dictionary of the Bible, 1970, lau 181.

    Tau Tohi Faka-Niue (1982-2025)
    Saini ki Fafo
    Saini ki Loto
    • Faka-Niue
    • Tufa
    • Tau Manako
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tau Kupu Fakaaoga
    • Fakavēaga Fakatagata
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Saini ki Loto
    Tufa