Kweek veilige rijgewoonten aan

VEILIG, oplettend, kalm, voorzichtig, overdreven voorzichtig, grillig, roekeloos, gevaarlijk — allemaal beschrijvingen van autobestuurders. Welke is op u van toepassing? De meeste chauffeurs vinden zichzelf misschien veilige en oplettende rijders, maar hun passagiers en andere weggebruikers zouden wel eens minder complimenteus kunnen zijn.

Een essentieel vereiste om veilig te kunnen rijden is een verkeersveilig voertuig.

Is uw voertuig verkeersveilig?

In sommige landen kent men een periodieke controle van de mechanische staat van voertuigen. De resultaten zijn vaak verrassend. In Frankrijk bijvoorbeeld bleek uit een recente inspectie van vijf jaar oude voertuigen dat 73 procent in hetzij een middelmatige, zeer slechte of zelfs gevaarlijke staat verkeerde.

Als hulp bij het controleren van uw eigen voertuig zult u het nuttig vinden om een programma af te werken dat veel weg heeft van wat piloten doen om er zeker van te zijn dat alles klaar is voor vertrek. De voorgestelde controle staat op bladzijde 8.

Naast een verkeersveilig voertuig, dat verzekerd is en aan de wettelijke vereisten voldoet, hebt u een geldig rijbewijs nodig. Om dit te verkrijgen, moet u een examen afleggen. Zult u slagen of zakken?

Het rijexamen

De meeste leerling-automobilisten zien het rijexamen als een obstakel. Het maakt beslist een belangrijk deel van hun onderlinge gesprekken uit. De examens verschillen van land tot land.

In Frankrijk, en in veel andere landen, moeten beginners een tweeledig rijexamen afleggen, een praktijk- en een theoriegedeelte. In Duitsland omvat de opleiding ook een EHBO-cursus in wat men moet doen op de plaats van een ongeluk. Bovendien geldt daar een wettelijk vereiste van minimaal anderhalf uur rijles in het donker en ook iets meer dan twee uur les op de autosnelweg. Als de leerling voor het examen slaagt, ontvangt hij een voorwaardelijk rijbewijs dat twee jaar geldig is. Komt hij die tijd zonder ongelukken door, dan wordt een permanent rijbewijs afgegeven.

In Japan is zo’n 30 tot 60 uur praktijkles van bevoegde rijinstructeurs vereist, gevolgd door een uit drie delen bestaande test: een medisch onderzoek (gezichtsvermogen, gehoor en kleurenblindheid), een rijvaardigheidstest en een schriftelijk examen (verkeersregels).

Volgens de Londense Times „doet het strenge Britse rijexamen honderden [daar woonachtige] Amerikanen de das om”. Met een percentage gezakten van 51 procent (vergeleken met 15 procent in de VS), geldt het Engelse examen als „een van de strengste ter wereld”.

Het verschil in examens gaat verder dan de technische aspecten. Ben Yoshida, een rijschoolhouder in New York, zegt: „In Tokio gaat het er bij een examinator om hoe goed [bestuurders] een auto technisch gezien kunnen besturen, maar in de Verenigde Staten zal hij kijken hoe veilig zij kunnen rijden.”

Wat de verschillen ook mogen zijn, alle bestuurders moeten zich erop toeleggen veilig te rijden. Hoe kunnen zij dit doen?

Een Engelse dame die op 50-jarige leeftijd examen deed en slaagde, vond het nuttig om als voorbereiding een grondige studie te maken van de Britse Highway Code.a Maar zij bemerkte dat er, zoals bij het verwerven van iedere vaardigheid, meer nodig is dan slechts een leerboek te bestuderen.

Praktijkervaring is essentieel. Leer, als u pas uw rijbewijs hebt gehaald, onder wisselende omstandigheden veilig te rijden. Wanneer er bijvoorbeeld een verandering in het weer optreedt, verandert ook de toestand van het wegdek. Hoewel er misschien maar een licht motregentje valt, zal de greep van de autobanden op de weg niet zo groot zijn als op een droge weg. Als gevolg daarvan worden lagere snelheden, gekoppeld aan een verhoogd bewustzijn van de gevaren op de weg, noodzakelijk. Zware regenval brengt extra problemen met zich mee doordat bijvoorbeeld het opspattende water van een voorligger uw uitzicht belemmert. Ja, wen aan verschillende weersomstandigheden en pas uw rijstijl aan.

Waarschijnlijk bent u geen gediplomeerd monteur. In feite „weet nog niet één op de vijf automobilisten hoe hoog de bandenspanning moet zijn of hoe vaak de servicebeurt moet plaatsvinden”, verklaart de Londense Daily Mail en voegt eraan toe: „Nog niet één op de drie leest ooit een handboek en bijna allen staan bij de moderne motoren met hun handen in het haar.” Hoe staat het met u?

Hoewel het niet noodzakelijk is van alle ingewikkelde mechanische details van de hedendaagse auto’s op de hoogte te zijn, is het zeker nuttig om de basisbeginselen te kennen. Dit zal u in staat stellen om op ’autovriendelijke’ wijze met uw voertuig om te gaan.

Verbeter uw techniek

Slagen voor uw rijexamen zal u een prettig gevoel geven, een gevoel dat u iets hebt gepresteerd. Maar wat gaat u daarna doen? Laat u toe dat uw maatstaven lager worden? „Vaak worden bestuurders nadat zij voor het examen zijn geslaagd een beetje roekeloos”, zegt een rijinstructeur. Hij geeft dit advies: „Ken uw beperkingen en de beperkingen van uw voertuig onder verschillende omstandigheden. Totdat u daarachter bent gekomen, loopt u grote kans een ongeluk te krijgen.” Eén bestuurder erkende: „Als ik zo reed als in de eerste paar weken na mijn examen, zou ik een veiliger chauffeur zijn.” Hoezo? Hij gaf toe: „Nu neem ik meer risico’s.”

Door voor het examen te slagen, hebt u getoond dat u in de grond der zaak een veilige rijder bent. Om een goede rijder te worden, moet u aan uw rijgewoonten blijven werken. U zult ongetwijfeld uw vaardigheid kunnen vergroten door ervaring op te doen en door aandacht te schenken aan uw rijtechniek.

Word steeds sterker op mogelijke gevaren bedacht. „Niet anticiperen en zich niet bewust zijn van wat er voor, achter en naast uw auto gebeurt, is de grootste fout die hedendaagse bestuurders maken”, beweert een Britse rijexaminator van de politie, Alex Miller. Probeer het onverwachte te verwachten. Te leren ’de taal van de weg te lezen’, kan daarbij een hulp zijn. — Zie het kader op deze bladzijde.

Veiligheid heeft te maken met uw instelling

„Temperament”, aldus rijexaminator Miller, „is de belangrijkste factor.” Een automobilist met 30 jaar rijervaring in zowel Afrika als Europa drukt het zo uit: „Autorijden is een kwestie van karakter. Iemands gedrag in het verkeer weerspiegelt de manier waarop hij in het dagelijks leven anderen behandelt.”

Een Canadese automobilist richt de aandacht op de waarde van de juiste geesteshouding en schrijft: „Wanneer het rijbewijs van de bestuurder wordt beschouwd als een ’privilege’ in plaats van als een ’recht’, zal het verkeersgedrag de veiligheid op onze snelwegen merkbaar verhogen.”

„Als veiligheid een geesteshouding is,” verklaart een verkeershandboek van het Britse Ministerie van Verkeer, „dan is nederigheid een van de voornaamste bestanddelen ervan.” Voor velen betekent dit een verandering van temperament. Is dat mogelijk? Ja. Daarvoor is nodig dat men zich van anderen bewust is, onzelfzuchtig is. Hoe goed brengt de bijbelse gulden regel dit onder woorden: „Alle dingen dan die gij wilt dat de mensen u doen, moet ook gij insgelijks voor hen doen.” — Matthéüs 7:12.

Maar hoe werkt dit in de praktijk? „Wanneer de irritatie op de weg hoog oploopt, is het werkelijk moeilijk om goede hoedanigheden in praktijk te brengen”, merkt een Engelse chauffeur op. Ongetwijfeld bent u het daarmee eens. Het verlangen om anderen iets betaald te zetten, is sterk. „Ik heb echter muziekcassettes gebruikt om me te helpen. De kalmerende uitwerking is verbazingwekkend.” — Zie het kader op blz. 9.

„Doe uw uiterste best om elk gevoel van irritatie in bedwang te houden”, is de goede raad van een ervaren Japanse automobilist. „Als u om een of andere reden geïrriteerd bent, ga dan neuriën of zingen.”

Verwacht ook niet te veel van anderen. De ongevalsstatistieken zijn een duidelijke waarschuwing voor het risico dat gevaarlijke rijders vormen. Wees vastbesloten om defensief te rijden, of zoals één bestuurder het uitdrukte: „Rijd alsof ieder ander op de weg een potentieel gevaar vormt.”

Erken ook dat u van anderen kunt leren. Analyseer de kwaliteit van hun manier van rijden. — Zie het kader op deze bladzijde.

„Er is geen wonder nodig om een prima rijder te worden”, verzekert Jim Kenzie in een artikel in The Toronto Star. „Het enige dat u nodig hebt, is wat kennis, wat gezond verstand [en] wat consideratie met de ander.” Of u nu een beginnend of een meer ervaren rijder bent, bedenk dat de weg niet de plaats is voor geldingsdrang, voor ongeduld of voor zelfzucht.

Door ’autovriendelijk’ te worden, door ’de taal van de weg te lezen’, door u te concentreren, door te anticiperen en door een nederige houding aan te kweken, zult u erin slagen veilig te rijden!

[Voetnoten]

[Kader op blz. 9]

Waak tegen afleiding

Via autoradio’s en cassetterecorders kunt u luisteren naar het laatste nieuws en naar muziek. Belemmeren ze de concentratie van de bestuurder? De meningen lopen uiteen. Sommige bestuurders beweren dat zij zich goed kunnen concentreren, ongeacht wat er wordt uitgezonden. Anderen geven er de voorkeur aan zulke apparaten bij druk verkeer alleen voor wat achtergrondmuziek te gebruiken. Dit is in overeenstemming met de waarschuwing in het handboek Driving: „Aandachtig luisteren kan uw concentratie beïnvloeden.” Hoe staat het dan met het gebruik van mobilofoons? Het boek adviseert: „Zet uw auto aan de kant voordat u een telefoongesprek aanneemt of begint.”b

[Voetnoten]

[Kader op blz. 10]

Lees de taal van de weg

In een serie brochures, bedoeld om zowel beginnende als gevorderde automobilisten te helpen, zegt de Britse RoSPA (Royal Society for the Prevention of Accidents, het Koninklijk Genootschap voor Ongelukkenpreventie) allereerst dat de auto-industrie veel geld heeft geïnvesteerd in het produceren van voertuigen die aan hoge veiligheidsnormen voldoen. Doch het herinnert bestuurders eraan dat „een auto slechts zo veilig kan zijn als de chauffeur achter het stuur”. Het raadt alle bestuurders aan ’de taal van de weg te lezen’. Hoe doet men dat? Wat is erbij betrokken?

1. Speur naar aanwijzingen in verband met de toestand van de weg en de verkeerssituatie. Meestentijds moet een bestuurder vooruitzien en speuren naar aanwijzingen die hem voor mogelijke gevaren waarschuwen. Hij dient zich echter bewust te blijven van wat er langs de weg gebeurt.

2. Neem de plaats, het weer, het tijdstip en de andere weggebruikers in aanmerking. De plaats waar u zich bevindt, in de stad of op het platteland, dient uw rijgedrag te bepalen. Natte, beijzelde of besneeuwde wegen zijn gevaarlijker. Vooral mistbanken zijn gevaarlijk. Windstoten kunnen u van uw rijstrook afblazen. Het felle schijnsel van de zon of van de koplampen van een tegemoetkomende auto kan u tijdelijk verblinden of op zijn minst uw zicht drastisch verminderen. In de vakantietijd komen er veel onervaren automobilisten op de weg. Kijk uit voor voetgangers en dieren. Let op de schaduwen die u waarschuwen voor voetgangers die de weg oversteken vóór de bus die u aan het inhalen bent.

3. Bepaal van tevoren hoe uw waarnemingen uw manier van rijden zullen beïnvloeden. Beslis zorgvuldig hoe u aan situaties het hoofd zult bieden en zorg dat u er veilig doorheen komt.

„Deze techniek”, verklaart RoSPA, „wordt voortdurend door bedreven chauffeurs toegepast. . . . Uw rijstijl zal erdoor verbeteren.” Bovendien „is bekend dat deze techniek helpt om de kans op ongelukken te verkleinen”.

[Kader op blz. 11]

Tips van de experts

Stel er een eer in uw passagiers een comfortabele, rustige rit te bezorgen.

Bezie autorijden als een vaardigheid die vervolmaakt moet worden.

Vergewis u ervan dat uw voertuig in prima conditie verkeert.

Kijk naar wat er in de verte, enkele auto’s voor u en in uw directe omgeving gebeurt.

Kijk regelmatig in uw spiegels zodat u weet wat er achter en naast uw auto gebeurt.

Wees bedacht op de dode hoek in uw blikveld.

Kijk in uw spiegels voor u een bocht maakt of van rijbaan verandert en geef tijdig richting aan.

Draai zonodig uw hoofd even opzij alvorens van richting te veranderen in plaats van alleen op uw spiegels te vertrouwen.

Wees geduldig. Bewaar uw kalmte.

Veilig rijden betekent u aan de verkeerswetten houden.

[Kader/Illustraties op blz. 8]

Is uw auto verkeersveilig?

Dingen die u voor iedere rit moet controleren:

Ruiten: Zijn ze schoon? Is het ruitesproeierreservoir gevuld? Zijn de wisserbladen in goede conditie?

Koplampen, achterlichten, remlichten en richtingaanwijzers: Werken ze?

Banden: Vertonen ze diepe sneden, barsten, scheuren, bobbels of andere schade?

Remmen: Controleer zo spoedig mogelijk na de start of ze werken.

Periodieke controle volgens instructieboekje:

Motor: Staat het oliepeil boven het „MIN”-streepje? Niet te vol doen.

Radiateur (indien aanwezig): Is het koelwaterpeil hoog genoeg? Zit er voldoende antivries in?

Banden: Is de spanning goed, zit er genoeg profiel op en zijn ze gelijkmatig afgesleten?

Accu: Is het vloeistofpeil in elke cel correct? Niet te vol doen.

[Illustratie op blz. 7]

Het rijexamen heeft ten doel vast te stellen of u veilig kunt rijden