Tabaksmoraal?

„B.A.T. [British American Tobacco] Uganda 1984 Ltd. gelooft niet dat het roken van sigaretten schadelijk is voor de gezondheid.” Deze uitspraak, gedaan in een brief aan het Ministerie van Volksgezondheid in het Oegandese Entebbe, heeft in Engeland een storm van verontwaardiging ontketend; de firma werd beschuldigd van een twijfelachtige handelsethiek en het meten met twee maten. Waarom?

In westerse landen, waar de rookgewoonte nu met 1 procent per jaar afneemt, moeten op pakjes sigaretten de van regeringswege voorgeschreven waarschuwingen voor de gezondheid staan. In ontwikkelingslanden bestaan zulke wettelijke vereisten echter meestal niet, en waar dat wel het geval is, blijven ze vaak onopgemerkt als rokers hun sigaretten per stuk kopen in plaats van per pakje. De verkoop stijgt in die landen jaarlijks met 2 procent. Maar dat is slechts een deel van het probleem. Tabak met een hoog teergehalte „die te gevaarlijk voor ze [Europese landen] is om zelf te roken”, wordt vanuit Europa naar Afrika en andere ontwikkelingslanden geëxporteerd, vertelt dr. Roberto Masironi, hoofd van het ’Tabak of Gezondheid’-programma van de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie).

Met agressieve methoden wordt ook de afzet van nieuwe, sterkere en goedkopere merken bevorderd. In Zimbabwe, waar de helft van de bevolking onder de zestien jaar is en er voor het kopen van tabak geen leeftijdsgrens bestaat, vreest men dat jonge kinderen aan de rookgewoonte verslaafd zullen raken. Dr. Timothy Stamps, de minister van Volksgezondheid van Zimbabwe, heeft zich ook bezorgd uitgelaten over de „op jonge vrouwen mikkende subtiele boodschappen” bedoeld om hen verslaafd te maken aan nicotine, wel de „snelst werkende drug in de westerse wereld” genoemd. Het hoofd van de Engelse geneeskundige dienst zei op een WHO-conferentie: „Ik kan niet begrijpen hoe iemand zich ertoe kan brengen deze dodelijke gewoonte te blijven bevorderen.”

Waarom wordt de campagne om de verkoop op te voeren onder al die druk niet minder? Daar zijn twee fundamentele redenen voor. Ten eerste zouden er dan duizenden banen in de Europese tabaksindustrie verloren gaan. Ten tweede is er de economie van de landen waar de tabak wordt verkocht. Kenia bijvoorbeeld verkrijgt 5 procent van zijn totale rijksinkomsten uit de accijns en winstbelasting op de verkoop van tabak. Tot de stijging van de tabaksverkoop draagt ook de financiële steun bij die de tabaksfirma’s aan sportactiviteiten verlenen.

Ondertussen besluipen de gezondheidsproblemen van de westerse wereld nu de Afrikaanse landen. Terwijl de strijd tegen malaria en een menigte inheemse ziekten voortduurt, blijken hun beperkte middelen nu ook aangewend te moeten worden tegen met roken verband houdende aandoeningen.

Azië is de volgende markt waarop de tabaksmaatschappijen hun oog hebben laten vallen. Het is de bedoeling dat de sigarettenverkoop daar in de komende tien jaar met minstens 18 procent toeneemt. Verwacht wordt dat China uiteindelijk zijn deuren zal openen voor de westerse tabak. Bekend is reeds dat 30 procent van alle sigaretten van de wereld door de Chinezen wordt gerookt. De Britse kankerspecialist professor Richard Peto voorspelt dat van alle nu levende Chinese kinderen er uiteindelijk 50 miljoen zullen sterven aan met tabak verband houdende ziekten, bericht de Londense Sunday Times.

Een van de karakteristieke kenmerken van Jehovah’s Getuigen — meer dan vier miljoen wereldwijd — is dat zij geen tabak gebruiken. Toch waren velen van hen vroeger zware rokers. Zij stopten toen zij beseften dat roken niet te rijmen is met het christelijke geloof (Mattheüs 22:39; 2 Korinthiërs 7:1). Wilt u werkelijk van uw tabaksverslaving afkomen, vraag dan een van hen om hulp en goede raad. Hij of zij zal u die graag geven.