Doeltreffend gebruik van visuele hulpmiddelen

WAAROM zou je in je onderwijs gebruik maken van visuele hulpmiddelen? Omdat het je onderwijs doeltreffender kan maken. Jehovah God en Jezus Christus gebruikten visuele hulpmiddelen, en we kunnen van hen leren. Wanneer visuele hulpmiddelen worden gecombineerd met het gesproken woord, wordt informatie via twee zintuigen opgenomen. Dat kan je helpen de aandacht van je gehoor vast te houden en de indruk die je voordracht maakt, te versterken. Hoe kun je visuele hulpmiddelen in je presentaties van het goede nieuws verwerken? Hoe kun je ervoor zorgen dat ze effect sorteren?

Hoe de grootste Onderwijzers visuele hulpmiddelen gebruikten. Jehovah bediende zich op onvergetelijke wijze van visuele hulpmiddelen om belangrijke lessen te onderwijzen. Op een nacht leidde hij Abraham naar buiten en zei: „Zie alstublieft omhoog naar de hemel en tel de sterren, indien gij ze mogelijkerwijs kunt tellen. . . . Zo zal uw zaad worden” (Gen. 15:5). Ook al leek hetgeen beloofd werd menselijk gezien onmogelijk, Abraham was diep geraakt en stelde geloof in Jehovah. Bij een andere gelegenheid zond Jehovah Jeremia naar het huis van een pottenbakker en liet hem zijn werkruimte binnengaan om de man het leem te zien vormen. Wat een onvergetelijke les betreffende de autoriteit van de Schepper over mensen! (Jer. 18:1-6) En hoe zou Jona ooit de les in barmhartigheid hebben kunnen vergeten die Jehovah hem leerde met behulp van de fleskalebasplant? (Jona 4:6-11) Jehovah gaf zijn profeten zelfs opdracht profetische boodschappen op te voeren en daarbij bepaalde toepasselijke voorwerpen te gebruiken (1 Kon. 11:29-32; Jer. 27:1-8; Ezech. 4:1-17). De kenmerken van de tabernakel en de tempel vormen op zich voorstellingen die ons helpen hemelse werkelijkheden te begrijpen (Hebr. 9:9, 23, 24). God heeft ook overvloedig gebruik gemaakt van visioenen om belangrijke informatie over te brengen. — Ezech. 1:4-28; 8:2-18; Hand. 10:9-16; 16:9, 10; Openb. 1:1.

Hoe heeft Jezus van visuele hulpmiddelen gebruik gemaakt? Toen de Farizeeën en de partijgangers van Herodes hem op zijn woorden probeerden te vangen, vroeg Jezus om een denarius en richtte de aandacht op de beeltenis van caesar op het muntstuk. Toen legde hij uit dat aan caesar terugbetaald moet worden wat van caesar is, maar dat aan God terugbetaald moet worden wat van God is (Matth. 22:19-21). Als een les dat we God moeten eren met alles wat we hebben, wees Jezus op een arme weduwe in de tempel die met haar bijdrage — twee kleine geldstukjes — alles gaf wat ze voor haar levensonderhoud bezat (Luk. 21:1-4). Bij een andere gelegenheid gebruikte hij een klein kind als een voorbeeld van nederigheid en afwezigheid van ambitie (Matth. 18:2-6). Hij demonstreerde ook persoonlijk de betekenis van nederigheid door de voeten van zijn discipelen te wassen. — Joh. 13:14.

Manieren om visuele hulpmiddelen te gebruiken. In tegenstelling tot Jehovah kunnen wij niet communiceren door middel van visioenen. Maar er staan veel tot nadenken stemmende afbeeldingen in de publicaties van Jehovah’s Getuigen. Gebruik ze om geïnteresseerden te helpen zich een voorstelling te maken van het aardse paradijs dat Gods Woord belooft. Tijdens een huisbijbelstudie zou je de aandacht van de student kunnen vestigen op een afbeelding die verband houdt met wat jullie bestuderen en hem kunnen vragen jou te vertellen wat hij ziet. Het is opmerkenswaard dat toen de profeet Amos bepaalde visioenen kreeg, Jehovah vroeg: „Wat ziet gij, Amos?” (Amos 7:7, 8; 8:1, 2) Jij kunt soortgelijke vragen stellen als je mensen opmerkzaam maakt op afbeeldingen die bedoeld zijn als visuele hulpmiddelen bij het onderwijs.

Als je berekeningen op papier zet of een tijdbalk gebruikt die de volgorde van betekenisvolle gebeurtenissen aangeeft, kan dat mensen helpen gemakkelijker profetieën te begrijpen als de „zeven tijden” van Daniël 4:16 en de „zeventig weken” van Daniël 9:24. Zulke visuele hulpmiddelen staan in verscheidene van onze publicaties.

Bij je gezinsstudie wordt een bespreking van zaken als de tabernakel, de tempel in Jeruzalem en Ezechiëls visionaire tempel wellicht begrijpelijker als je een afbeelding of een diagram gebruikt. Die zijn te vinden in Inzicht in de Schrift, de appendix van de Nieuwe-Wereldvertaling van de Heilige Schrift — met studieverwijzingen en in verscheidene uitgaven van De Wachttoren.

Maak wanneer je met je gezin de bijbel leest, een goed gebruik van kaarten. Volg Abrahams reis van Ur naar Haran en omlaag naar Bethel. Bekijk de route die Israël nam toen de natie Egypte verliet en naar het Beloofde Land trok. Lokaliseer het gebied dat elke stam van Israël als erfdeel ontving. Kijk hoe groot Salomo’s rijk was. Volg Elia’s route toen hij na Izebels bedreigingen van Jizreël helemaal naar de wildernis voorbij Berseba vluchtte (1 Kon. 18:46–19:4). Lokaliseer de steden en stadjes waar Jezus predikte. Volg Paulus op zijn reizen, zoals die in het boek Handelingen beschreven staan.

Visuele hulpmiddelen zijn nuttig wanneer je bijbelstudenten bekend maakt met de functies van de gemeente. Je zou je student een gedrukt programma kunnen laten zien en kunnen uitleggen wat voor informatie er op congressen en andere grote vergaderingen besproken wordt. Velen zijn onder de indruk geraakt van een persoonlijke rondleiding door de Koninkrijkszaal of een bezichtiging van een bijkantoor van Jehovah’s Getuigen. Dat kan een doeltreffende manier zijn om onjuiste ideeën over ons werk en het doel ervan weg te nemen. Wanneer je de Koninkrijkszaal laat zien, kun je erop wijzen hoe ze verschilt van andere plaatsen van aanbidding. Laat uitkomen dat deze eenvoudige ruimte een plek is waar we onderricht worden. Wijs op de dingen die speciaal met onze openbare bediening te maken hebben — lectuurbalie, gebiedskaarten en bijdragenbussen (en geen collecteschalen).

Waar onder leiding van het Besturende Lichaam gemaakte video’s beschikbaar zijn, kun je daarvan gebruik maken om vertrouwen in de bijbel op te bouwen, studenten bekend te maken met de activiteit van Jehovah’s Getuigen en kijkers aan te moedigen naar bijbelse beginselen te leven.

Het gebruik van visuele hulpmiddelen voor grotere groepen. Met een goede voorbereiding en bekwame presentatie kunnen visuele hulpmiddelen doeltreffend hun bijdrage leveren aan het onderwijzen van grotere groepen. Zulke visuele hulpmiddelen zijn in diverse vormen door de getrouwe en beleidvolle slaafklasse verschaft.

Het studiemateriaal in De Wachttoren omvat gewoonlijk visuele hulpmiddelen in de vorm van foto’s en afbeeldingen die door de studieleider gebruikt kunnen worden om belangrijke punten te benadrukken. Dat is ook het geval met publicaties die op de gemeenteboekstudie gebruikt worden.

Sommige schema’s voor openbare lezingen kunnen zich ook goed lijken te lenen voor het gebruik van visuele hulpmiddelen om punten te illustreren. Gewoonlijk wordt echter het meeste bereikt door de aandacht te richten op wat er in de bijbel staat, en die zullen de meesten in het publiek al in hun handen hebben. Als er al een keer een afbeelding of een kort schema van hoofdpunten noodzakelijk zou zijn om een of meerdere hoofdpunten van een lezing over te brengen, check dan van tevoren of het visuele hulpmiddel ook van achter in de zaal wel duidelijk te zien (of te lezen) is. Zulke hulpmiddelen dienen slechts spaarzaam gebruikt te worden.

Met het gebruik van visuele hulpmiddelen bij het spreken en onderwijzen beogen we niet, ons publiek aangenaam te onderhouden. Wanneer een waardig visueel hulpmiddel gebruikt wordt, behoort het visueel kracht bij te zetten aan gedachten die speciale nadruk verdienen. Zulke hulpmiddelen dienen een nuttig doel wanneer ze het gesproken woord helpen verduidelijken, het gemakkelijker te begrijpen maken, of wanneer ze krachtige bewijzen verschaffen voor de juistheid van wat er wordt gezegd. Een geschikt visueel hulpmiddel dat goed wordt gebruikt, kan zo’n diepe indruk maken dat zowel het visuele hulpmiddel als het punt van onderwijs jaren onthouden wordt.

Het gehoor en het gezicht spelen beide een belangrijke rol bij het leren. Bedenk hoe deze zintuigen door de grootste Onderwijzers zijn gebruikt, en streef ernaar hen na te bootsen in je pogingen om anderen te bereiken.