HOOFDSTUK 32
Hoe kan ik me vermaken?
Kruis bij de volgende uitspraken aan of ze volgens de Bijbel waar of niet waar zijn.
Het is altijd verkeerd om aan sport te doen.
□ Waar □ Niet waar
Alle films en tv-programma’s zijn een slechte invloed.
□ Waar □ Niet waar
Alle vormen van dansen worden veroordeeld.
□ Waar □ Niet waar
JE HEBT de hele week hard gewerkt. Het laatste lesuur zit erop. Je hebt thuis al je karweitjes gedaan. En je hebt nog wat energie over, een van de leuke dingen van jong zijn (Spreuken 20:29). Nu wil je alleen nog maar plezier maken.
Andere jongeren denken misschien dat de Bijbel tegen plezier maken is en je zo veel beperkingen oplegt dat je niet van het leven kunt genieten. Maar is dat zo? We zullen de uitspraken op de vorige bladzijde bespreken en zien wat de Bijbel echt zegt over plezier maken.
● Het is altijd verkeerd om aan sport te doen.
Niet waar. De Bijbel zegt: „Lichamelijke oefening is nuttig” (1 Timotheüs 4:8). De Griekse uitdrukking die Paulus hier gebruikte, betekent ’oefening als gymnast’ en brengt het idee over van lichaamsoefening. Er zijn heel wat sporten — bijvoorbeeld schaatsen, fietsen, hardlopen, tennis, basketbal, voetbal en volleybal, om er een paar te noemen — waarmee je goede lichaamsbeweging krijgt en die leuk zijn om te doen.
Betekent dit dat het niet nodig is voorzichtig te zijn? Laten we eens naar de context kijken van de Bijbeltekst in de vorige alinea. Paulus schreef aan de jonge Timotheüs: „Lichamelijke oefening is nuttig voor weinig, maar godvruchtige toewijding is nuttig voor alle dingen, daar ze een belofte inhoudt voor het tegenwoordige en het toekomende leven.” Paulus’ woorden herinneren ons eraan dat Gods goedkeuring hebben altijd prioriteit moet krijgen. Je kunt ervoor zorgen dat „godvruchtige toewijding” bij jou de hoogste prioriteit krijgt, zelfs bij het uitkiezen van een sport, door jezelf de volgende drie vragen te stellen:
1. Wat voor risico’s zijn er bij de sport betrokken? Ga niet af op wat andere jongeren over de sport zeggen of op hun enthousiaste verhalen. Kijk naar de feiten. Ga bijvoorbeeld het volgende na: Hoeveel ongelukken gebeuren er eigenlijk bij deze sport? Welke veiligheidsmaatregelen worden er genomen? Wat voor training en uitrusting zijn nodig om veilig aan deze sport te kunnen doen? Natuurlijk loop je bij bijna alles wat je doet wel enig risico, maar gaat het er bij deze sport juist om het gevaar op te zoeken of zelfs de dood te tarten?
Het leven is een gave van God, en de Wet die God aan de Israëlieten gaf legde zware straffen op als iemand per ongeluk gedood werd (Exodus 21:29; Numeri 35:22-25). Gods volk werd daardoor aangespoord om veiligheidsbewust te zijn (Deuteronomium 22:8). Ook christenen in deze tijd zijn verplicht respect voor het leven te tonen.
2. Zal ik door deze sport goede omgang hebben? Als je goed bent in sport, zullen klasgenoten en leraren je misschien onder druk zetten om in een team te gaan spelen. En misschien wil je dat ook heel graag. Mark, een christelijke jongere, zegt: „Ik vind het gewoon niet eerlijk dat ik van mijn ouders niet bij het schoolteam mag.” Maar in plaats van te proberen je ouders over te halen, kun je er beter eens bij stilstaan dat training en wedstrijden veel tijd kosten. En als je goed bent, zul je worden aangemoedigd nog meer tijd aan de sport te besteden. Als je het minder goed doet, voel je de druk om meer te trainen. Bovendien raken teamleden vaak heel goed bevriend omdat ze samen overwinningen vieren en nederlagen verwerken.
Vraag je nu eens af: Als ik mijn vrije tijd besteed aan activiteiten die kunnen leiden tot hechte vriendschappen met jongeren die andere normen hebben dan ik, zal dat dan een goede uitwerking op me hebben? (1 Korinthiërs 15:33) Hoeveel heb ik ervoor over om in een bepaald team te kunnen spelen?
3. Hoeveel tijd en geld gaat de sport me kosten? De Bijbel zegt dat we ons bezig moeten houden met „de belangrijker dingen” (Filippenzen 1:10). De volgende vragen kunnen je helpen die raad toe te passen: Zullen mijn huiswerk of geestelijke activiteiten te lijden hebben onder deze sport? Hoeveel geld zal de sport me in totaal kosten? Past dat binnen mijn budget? De antwoorden op deze vragen zullen je helpen de juiste prioriteiten te blijven stellen.
● Alle films en tv-programma’s zijn een slechte invloed.
Niet waar. De Bijbel spoort christenen aan: „Houdt vast aan dat wat voortreffelijk is. Onthoudt u van elke vorm van goddeloosheid” (1 Thessalonicenzen 5:21, 22). Niet alle films en tv-programma’s zijn in strijd met die norm.a
Samen met vrienden naar de film gaan kan heel leuk zijn. Leigh, een Zuid-Afrikaans meisje, zegt: „Als ik een bepaalde film graag wil zien, bel ik een van mijn vriendinnen en vragen we ook andere vrienden en vriendinnen mee.” Meestal gaan ze dan naar de vroege film. Daarna halen hun ouders hen op en gaan ze samen uit eten.
Films en televisie zijn uitvindingen van deze tijd, maar eigenlijk is het een oude traditie, verhalen vertellen, in een nieuw jasje. Jezus was er heel goed in met zijn verhalen het hart van mensen te raken. Zijn gelijkenis van de barmhartige Samaritaan moedigt bijvoorbeeld aan tot medeleven en leert diepgaande morele lessen. — Lukas 10:29-37.
In deze tijd onderwijzen filmmakers ook lessen die de moraal van mensen beïnvloeden. Ze willen dat de kijkers zich met de neergezette karakters identificeren — zelfs als de held een crimineel of een sadistische machtswellusteling is. Als je niet oppast, kun je een crimineel gaan aanmoedigen en zijn immorele of wrede gedrag gaan goedpraten! Hoe kun je die valstrik vermijden?
Als je een film of een tv-programma uitkiest, vraag je dan af: Zal dit programma me aanmoedigen om medegevoel te hebben? (Efeziërs 4:32) Of zal het me ertoe aanzetten ’verheugd te zijn over andermans ongeluk’? (Spreuken 17:5) Maakt het me moeilijk ’het kwade te haten’? (Psalm 97:10) Begin ik me eigenlijk te identificeren met „boosdoeners”? — Psalm 26:4, 5.
Filmrecensies en advertenties kunnen je een idee geven waar de film over gaat. Maar wees niet zo naïef ’geloof te hechten aan elk woord’ (Spreuken 14:15). Waarom niet? Een filmrecensie geeft gewoon de mening van iemand anders weer. En het gebeurt wel dat een advertentie expres niet vermeldt dat er aanstootgevende scènes in een film zitten. Connie zegt: „Als je weet welke acteurs de hoofdrollen in een film spelen, heb je vaak al een idee wat je waarschijnlijk te zien krijgt.”
Jongeren die dezelfde Bijbelse normen hebben als jij weten misschien of een bepaalde film geschikt is voor christenen. Maar mensen hebben meestal de neiging je te vertellen wat ze goed vonden aan een film. Waarom zou je hun niet vragen welke verkeerde dingen erin zitten? Wees specifiek. Vraag bijvoorbeeld of er geweld, seks of occultisme in voorkomt. Je ouders kunnen je ook goed advies geven. Vanessa zegt: „Ik overleg eerst met mijn ouders. Als zij denken dat ik de film kan zien, ga ik erheen.”
Denk niet te makkelijk over het uitkiezen van een film of een tv-programma. Waarom niet? Waar je naar kijkt, laat zien wat er in je hart leeft en wat je normen zijn (Lukas 6:45). Het zegt veel over de soort omgang die je graag zoekt, het taalgebruik dat je accepteert en de seksuele moraal die je tolereert. Wees dus selectief!
● Alle vormen van dansen worden veroordeeld.
Niet waar. Toen de Israëlieten de Rode Zee overstaken en aan het Egyptische leger ontsnapt waren, ging Mirjam de vrouwen voor in een overwinningsdans (Exodus 15:20). En in Jezus’ gelijkenis van de verloren zoon werd er feestgevierd omdat de zoon terug was, waarbij „concertklanken en gedans” te horen waren. — Lukas 15:25.
Ook nu genieten jong en oud in veel culturen nog steeds van dansen als familie en vrienden samenkomen. Maar wees voorzichtig. Hoewel de Bijbel een eenvoudig gezellig avondje niet veroordeelt, wordt er wel in gewaarschuwd voor wilde feesten (Galaten 5:19-21). De profeet Jesaja schreef: „Wee hun die vroeg in de morgen opstaan alleen maar om bedwelmende drank te zoeken, die tot laat in de avondschemering blijven hangen zodat de wijn zelf hen verhit! En harp en snaarinstrument, tamboerijn en fluit, en wijn moeten er op hun feesten blijken te zijn; maar naar datgene wat Jehovah doet, kijken zij niet.” — Jesaja 5:11, 12.
Op deze feesten werd „bedwelmende drank” gebruikt en was wilde muziek. Het begon al vroeg en ging tot laat in de avond door. Let ook eens op de houding van de feestvierders — ze gedroegen zich alsof God niet bestond! Geen wonder dat God zulke feesten veroordeelde.
Als je wordt uitgenodigd voor een feest waar gedanst zal worden, vraag je dan af: Wie zullen er komen? Wat voor reputatie hebben ze? Wie neemt de verantwoordelijkheid voor het feest? Wat voor toezicht zal er zijn? Vinden mijn ouders het goed dat ik erheen ga? Wat voor soort dansen zullen er gedaan worden? Veel dansstijlen zijn alleen bedoeld om seksuele verlangens op te wekken. Zou meedoen aan of zelfs alleen maar kijken naar zulk soort dansen je helpen immoraliteit te vermijden? — 1 Korinthiërs 6:18.
En als je nu wordt uitgenodigd om naar een discotheek of club te gaan? Sta eens stil bij het commentaar van Shawn, een jongere die vaak naar clubs ging voordat hij een christen werd. Hij vertelt: „De muziek is meestal ontaard, het dansen is vaak heel immoreel en het grootste deel van de mensen gaat erheen met maar één doel: iemand te vinden met wie ze seks kunnen hebben.” Toen Shawn de Bijbel begon te bestuderen met Jehovah’s Getuigen, veranderde zijn kijk. Hoe denkt hij er nu over? „Die clubs zijn niks voor christenen.”
Waarom alert blijven?
Wanneer zou een soldaat kwetsbaarder zijn voor een aanval: op het slagveld of als hij gezellig bij zijn vrienden is? Wanneer hij zich ontspant, is hij niet op zijn hoede en dan is hij het kwetsbaarst. Zo is het ook met jou: op school of op je werk ben je alert op geestelijke gevaren. Maar als je je samen met je vrienden ontspant, ben je het kwetsbaarst voor een aanval op je morele normen.
Sommige jongeren zullen je misschien belachelijk maken omdat je je aan de hoge morele normen van de Bijbel houdt als het om ontspanning gaat. Je kunt zelfs onder druk worden gezet door jongeren die een christelijke opvoeding hebben gehad. Maar het geweten van zulke jongeren is ongevoelig geworden (1 Timotheüs 4:2). Misschien beschuldigen ze je ervan dat je onevenwichtig bent of dat je een heilig boontje bent. Geef niet toe aan druk van anderen, maar ’behoud een goed geweten’. — 1 Petrus 3:16.
Wat echt belangrijk is, is niet wat andere jongeren van je vinden, maar wat Jehovah van je vindt! En als je vrienden het je lastig maken omdat je je geweten wilt volgen, is het tijd om nieuwe vrienden te zoeken (Spreuken 13:20). Bedenk dat je er uiteindelijk zelf verantwoordelijk voor bent je aan je morele normen te houden, ook als je plezier maakt. — Spreuken 4:23.
MEER INFORMATIE VIND JE IN HOOFDSTUK 37 VAN DEEL 1
Pornografie komt meer voor en is makkelijker te krijgen dan ooit tevoren. Hoe kun je deze valstrik vermijden?
[Voetnoot]
a Meer informatie vind je in hfst. 36 van Deel 1.
SLEUTELTEKST
„Verheug u, jonge man, in uw jeugd, . . . en wandel in de wegen van uw hart en naar de dingen die uw ogen zien. Maar weet dat de ware God u wegens dit alles in het gericht zal brengen.” — Prediker 11:9.
TIP
Vraag je ouders of ze elke maand momenten willen inplannen waarop de tv uitgaat en jullie als gezin iets leuks doen.
WEETJE
Dansen en muziek waren voor de Israëlieten een belangrijk deel van de aanbidding. — Psalm 150:4.
ACTIEPUNTEN
Als ik word gevraagd om bij een sportteam te komen, zal ik zeggen ․․․․․
Als ik met mijn vrienden naar een film kijk die niet geschikt is voor christenen, zal ik ․․․․․
Wat ik mijn ouder(s) over dit onderwerp wil vragen: ․․․․․
WAT DENK JIJ?
● Waarom moeten christenen niet meedoen aan risicosporten?
● Hoe bepaal je of een film geschikt is voor christenen?
● Hoe zou je omschrijven wat een acceptabele dansstijl is?
[Inzet op blz. 269]
„Ik ben dol op dansen, maar ik heb geleerd dat het belangrijk is naar het advies van mijn ouders te luisteren. Ik laat dansen niet het allerbelangrijkste in mijn leven worden.” — Tina
[Illustratie op blz. 268]
Een soldaat is kwetsbaar voor een aanval als hij niet op zijn hoede is. Zo ben jij kwetsbaar voor een aanval op je morele normen als je je ontspant