REIGER

[Hebr.: ʼana·fahʹ].

Een vogel die volgens de Mozaïsche wet niet gegeten mocht worden (Le 11:13, 19; De 14:12, 18). Sommigen denken dat de Hebreeuwse naam is afgeleid van een grondwoord dat „zwaar ademen (hijgen)” of mogelijk „snuiven” (waarschijnlijk van woede) betekent. Anderen opperen dat de naam meer verband houdt met het Hebreeuwse woord voor „neus” (ʼaf) en misschien betrekking heeft op de snavel van de vogel. Aangezien het bijbelse verslag zegt „de reiger naar zijn soort” („verschillende soorten reigers”, GNB), kan het heel goed zijn dat de Hebreeuwse naam betrekking heeft op de verschillende, tot de Reigers (een familie met de wetenschappelijke naam Ardeidae) behorende groepen, zoals de eigenlijke reigers, de zilverreigers en de roerdompen. Al deze vogels hebben lange, scherpe snavels, en sommige staan bekend om de ongewone, schorre kreten die ze voortbrengen wanneer ze gestoord of geprikkeld worden.

Bijna alle soorten reigers zijn in wezen waadvogels, die zich graag in moerassen en draslanden en aan binnenwateren en meren ophouden. Ze hebben een lange, slanke hals en lange, kale, buitengewoon dunne poten, en lange tenen, waaronder een lange achterteen. Op zoek naar kikkers, kleine krabben of kleine reptielen schrijden ze statig door de ondiepe wateren; of ze staan zonder zich te verroeren geduldig te wachten totdat er een kleine vis binnen hun bereik komt, om vervolgens met hun lange hals bliksemsnel naar voren te stoten en de vis te spietsen of met hun spitse snavel te pakken. Ze vliegen, gedragen door hun grote vleugels, tamelijk traag, maar majestueus. Daarbij hebben ze de poten naar achteren gestrekt, doch de lange hals S-vormig gebogen, zodat de kop tussen de schouders rust, waardoor ze zich onderscheiden van de kraanvogel en de ibis, die in de vlucht zowel de hals als de poten gestrekt houden.

In Palestina komen verschillende soorten reigers voor, namelijk de blauwe reiger (Ardea cinerea), de purperreiger (Ardea purpurea) en de reuzenreiger (Ardea goliath), die wel 1,5 m lang kan worden. Ze worden aangetroffen rond de Zee van Galilea, langs de oevers van de Jordaan en de Kison, in moerasgebieden en langs de zeekust.

Zilverreigers behoren met hun dikwijls zuiver witte verenkleed tot de mooiste en meest gracieuze vogels onder de reigers. Ze hebben een lengte van 50-90 cm en komen in Palestina algemeen voor. De koereiger (Bubulcus ibis) wordt veelvuldig aangetroffen bij grazend vee, waar hij zich met de daar aanwezige insekten voedt.

Roerdompen zijn reigers die gedrongener van lichaamsbouw en bruiner van kleur zijn en eveneens in de moerasgebieden van Palestina voorkomen. De Euraziatische of gewone roerdomp (Botaurus stellaris) is ongeveer 75 cm lang. Hij heeft een karakteristiek verenkleed, met zwarte, okergele en witte strepen; de onderkant is licht okergeel met bruine strepen; de poten zijn geelgroen. Deze kleurencombinatie komt precies overeen met het slijkgras waartussen de vogel leeft. Wanneer er gevaar dreigt, staat de vogel doodstil, met zijn hals en snavel recht omhoog. Deze ’paalhouding’, samen met de verticale strepen, vormt een doeltreffende camouflage, omdat hij daardoor volkomen met zijn omgeving versmelt. Een andere soort die in Palestina wordt aangetroffen, is het woudaapje (Ixobrychus minutus). Roerdompen zijn ook bekend om hun doffe, resonerende ’gebrul’ of ’geloei’, dat zij voortbrengen door lucht uit hun slokdarm naar buiten te persen en terzelfder tijd kop en hals sterk uit te strekken.