Vragen van lezers
● Mijn man slaat mij soms. Dien ik daarom mijn huwelijk te laten ontbinden of van hem te scheiden?
Vanzelfsprekend is het zowel van de man als van de vrouw verkeerd de andere huwelijkspartner te mishandelen; Gods Woord veroordeelt dit. De bijbel spoort huwelijkspartners er echter ook toe aan bij elkaar te blijven. Of uw huiselijke omstandigheden zo uitermate slecht zijn dat een echtscheiding noodzakelijk is, is iets wat alleen uzelf moet beslissen.
Jehovah heeft het huwelijk ingesteld als een middel tot voortplanting en bron van vreugdevolle omgang (Gen. 2:18-24). Toen het eerste echtpaar de leiding van hun Schepper verwierp en hun eigen weg verkoos te gaan, deden twist en verdriet hun intrede in het huwelijk. God, die voorzag dat er in vele huwelijken van de zijde van onvolmaakte vrouwen weerstand zou worden geboden tegen het gezag van onvolmaakte mannen en dat onvolmaakte mannen misbruik zouden maken van hun positie als hoofd, zei tot de vrouw: „Uw sterke begeerte zal naar uw man uitgaan, en hij zal over u heersen” (Gen. 3:16). Het is droevig maar waar dat dit heersen vaak met wreedheid en gewelddadigheid gepaard is gegaan.
Wegens het herhaaldelijk voorkomen van gewelddadige wreedheid in het huwelijk hebben autoriteiten wetten met betrekking tot het probleem opgesteld. Voordat in Nederland in 1971 het nieuwe burgerlijk wetboek van kracht werd, waarin echtscheiding reeds op grond van „duurzame ontwrichting” mogelijk is, werd in het oude burgerlijk wetboek lichamelijke mishandeling als speciale grond voor echtscheiding genoemd. In artikel 264, punt 4, wordt de volgende omschrijving gegeven: „Zware verwondingen of zoodanige mishandelingen door den eenen echtgenoot jegens den anderen gepleegd, waardoor diens leven wordt in gevaar gebragt, of waardoor hem gevaarlijke verwondingen zijn toegebragt.”
Het is evenwel een ingewikkelde kwestie, want zowel de man als de vrouw zouden ongelijk kunnen hebben en tot het probleem kunnen bijdragen. Als een vrouw zegt dat haar man haar mishandelt, beweert hij soms dat hij zich alleen maar verdedigt of haar tracht te temperen. De American Jurisprudence (Deel 26, blz. 641) merkt hierover op: „Technisch gesproken staat alle geweld groter dan redelijkerwijs nodig is om . . . haar bij de bestiering van het gezin in bedwang of onder controle te houden — zoals bijvoorbeeld om haar bij een onbeheerste driftbui in te tomen en haar weer tot zichzelf te laten komen — gelijk aan aanranding.”
Als uw man een christen is, zou u zich tot het gerechtelijke comité van ouderlingen in de gemeente kunnen wenden. Door met hem over Gods wet te redeneren, zouden zij hem misschien kunnen helpen er de noodzaak van in te zien zijn manier van optreden te veranderen. De bijbel zegt dat twist, vlagen van toorn en ruzies „werken van het vlees” zijn die iemand kunnen verhinderen in Gods koninkrijk te komen (Gal. 5:19-21; Matth. 5:22). Iemand die beweert een christen te zijn, maar die herhaaldelijk en zonder er berouw van te hebben, toegeeft aan heftige uitbarstingen van toorn, kan dus uitgesloten worden.
Het schijnt echter dat uw man een ongelovige is en hij zal zich dus wellicht niet veel van Gods zienswijze aantrekken. U kunt echter niettemin de hulp van de ouderlingen inroepen. Zij proberen zich vanzelfsprekend niet in uw huwelijk in te dringen. Maar als uw man, misschien ter verbetering van de huiselijke omstandigheden en om zelf meer vreugde uit het leven te putten ermee instemt met hen te spreken, zouden de ouderlingen u beiden misschien kunnen helpen.
Door te redeneren en de Schrift te gebruiken, zouden zij misschien tactvol kunnen beschouwen waarom kalmte en geduld zo waardevol zijn en waarom verhitte toorn alle betrokkenen zoveel verdriet bezorgt (Spr. 14:17, 29; 22:24, 25). Zij zouden Christus’ model voor echtgenoten kunnen beschrijven, dat een model van liefdevolle bezorgdheid was, hetgeen vanzelfsprekend uitsluit dat een man zijn vrouw in zijn woede mishandelt (Ef. 5:25-33). Een echtgenoot die dit voorbeeld navolgt, zal het leven voor zichzelf en zijn vrouw veel aangenamer maken. De ouderlingen zouden u beiden ook kunnen helpen uzelf te onderzoeken om na te gaan waarin u zich kunt verbeteren. Geeft misschien het alcoholgebruik van uw man aanleiding tot gewelddadige mishandeling? (Spr. 23:29, 30) Reageert hij thuis misschien frustraties af die hij op zijn werk heeft opgedaan? Bent u, als vrouw, verantwoordelijk? Vit u op hem of daagt u hem uit? „Een lekkend dak . . . en een twistzieke vrouw, zijn met elkaar te vergelijken” (Spr. 27:15; 19:13; 21:9; 25:24). Wakkert u het vuur tijdens een woordentwist aan, in plaats van kalm te blijven? „De liefde . . . wordt niet geërgerd.” — Ps. 139:23, 24; 1 Kor. 13:4, 5; vergelijk Efeziërs 4:26.
Maar als uw man ondanks deze hulp toch nog gewelddadig is? Zegt de bijbel dat een vrouw ondanks slaag en gevaar voor haar gezondheid en leven bij haar man moet blijven? Wij lezen: „Wanneer een vrouw een ongelovige man heeft en hij het nochtans goedvindt bij haar te wonen, moet zij haar man niet verlaten” (1 Kor. 7:13). Soms zou een christelijke vrouw ten slotte tot de slotsom kunnen komen dat haar gewelddadige en groffe man het niet „goedvindt bij haar te wonen”. Zo’n vrouw zou van mening kunnen zijn dat zij zich als laatste toevlucht en voor haar eigen bescherming wettig van haar man moet laten scheiden. Merk op welke raad de bijbel in dit verband geeft: „Een vrouw [dient] niet van haar man . . . weg te gaan: doch indien zij werkelijk zou weggaan, dan moet zij ongehuwd blijven of zich anders weer met haar man verzoenen.” — 1 Kor. 7:10, 11.
Aangezien de vrouw die met zo’n moeilijke huwelijkssituatie wordt geconfronteerd, in laatste instantie zelf de persoon is die moet beslissen wat zij zal doen, moet zij onder andere de volgende ernstige vragen overwegen: Als u bij hem zou blijven, zou u hem dan mettertijd kunnen helpen een christen te worden? (1 Petr. 3:1, 2) Zou een echtscheiding uw omgang met uw kinderen kunnen beperken of u kunnen belemmeren hen met betrekking tot God te onderwijzen? En hoe staat het met uw eigen seksuele behoeften? Wanneer u een echtscheiding verkrijgt zonder dat er sprake is van immoraliteit, bent u niet vrij om te hertrouwen; zou hartstocht dan een probleem gaan vormen? (Matth. 19:9) Zou u gedwongen zijn werelds werk aan te nemen en uzelf op deze wijze aan nieuwe druk en problemen blootstellen? Zou zo’n betrekking tijd opslokken die u thans voor geestelijke activiteiten gebruikt? Ja, een echtscheiding lost enkele problemen wellicht op, maar brengt doorgaans andere problemen met zich mee.
Een vrouw in de Amerikaanse staat Wisconsin werd met enkele van deze problemen geconfronteerd. Enkele jaren na hun huwelijk begon haar man op weekeinden dat hij niet als houthakker werkte, zwaar te drinken. Onder invloed van alcohol ontstak hij vaak in woede en werd hij gewelddadig. Omstreeks die tijd werd zij een van Jehovah’s Getuigen en trachtte zij een bijzonder goede echtgenote te zijn, niet twistziek of veeleisend. Toch gebeurde het vaak dat als zij en de kinderen vrijdags van de christelijke vergadering naar huis kwamen, hij haar sloeg, schopte en stompte. Zij was dan gedwongen het huis uit te vluchten. Zij en haar kinderen brachten menige nacht in de hooischuur door, waarvan zij de deuren met balen stro barricadeerden totdat haar man weer nuchter was.
„Waarom bent u bij hem gebleven?”, vroegen de kinderen later. Zij zei dat zij dit had gedaan omdat zij van hen hield en niet van hen weg wilde, en ook omdat hun vader voor het gezin zorgde, wat zij niet zou kunnen. Ze heeft hun nooit verteld dat ze niet van hun vader hield, maar zij legde uit dat zij door de waarheid van de bijbel te kennen, kon volharden en een gelukkige christin kon zijn. De mishandelingen duurden meer dan twintig jaar voort. Nu heeft zij de vreugde te zien dat tien van haar elf kinderen Jehovah dienen, en dat haar man niet meer drinkt, zich beter in bedwang houdt en haar naar christelijke vergaderingen vergezelt. Dit zal misschien niet in alle gevallen het resultaat zijn, maar dit verslag illustreert wel bepaalde aspecten die u bij het beschouwen van uw situatie kunt overwegen.
De essentie van de bijbelse raad is dus dat huwelijkspartners ernaar dienen te streven bij elkaar te blijven, ondanks huwelijksproblemen die uit menselijke onvolmaaktheid voortvloeien. Als uw omstandigheden echter zo gevaarlijk of ernstig blijken te zijn dat er iets gedaan moet worden, zult u zelf moeten beslissen of u wel of niet via wettelijke actie bescherming zult zoeken.