’Volg niet de grote massa met kwade oogmerken’
OPENBARE demonstraties en massabetogingen zijn aan de orde van de dag, vooral in de zogenaamd christelijke landen van de wereld. Tal van normaal rustige en weinig op de voorgrond tredende mensen, en zelfs geestelijken, betonen zich dan actief, door aan deze vormen van protest deel te nemen en ze te bevorderen — onder dwang van de grote aantallen.
Natuurlijk zal niemand betwisten dat er onrechtvaardigheden bestaan en dat een groot percentage van deze massa-acties om gerechtvaardigde grieven wordt gevoerd. Vaak menen de deelnemers dat dit de enige manier is om een horend oor te vinden.
Maar is het verstandig aan zulke openbare demonstraties mee te doen? Vele ervan zijn vredig genoeg begonnen, maar toch in geweld of relletjes geëindigd. Waarom?
Er bestaat een „massapsychose”, die afzonderlijke personen een gevoel van anonimiteit geeft. Omdat hun identiteit in een grote massa vrijwel verloren gaat, voelen zij zich vrij te doen waar zij gewoonlijk nooit over hadden gedacht. Toch is iemand die aan massabetogingen meedoet, medeschuldig aan alles wat de massa — of afzonderlijke personen daaruit — wellicht gaat doen.
Magistraten en rechters zijn er vaak door vrees voor de massa toe gebracht de wet en hun eigen geweten geweld aan te doen. Om dit in het oude Israël te vermijden, luidde Gods wet, zoals die nu in de bijbel staat opgetekend: „Gij moogt de grote massa niet volgen met kwade oogmerken; en gij moogt in een geschil niet een zodanig getuigenis afleggen dat gij afwijkt met de grote massa om het recht te buigen.” — Ex. 23:2.
Dit gebod was in de eerste plaats tot de rechters en getuigen bij rechterlijke zaken gericht, personen die er door de grote massa toe overgehaald zouden kunnen worden een verdorven oordeel te vellen of een verdraaid getuigenis te geven. Insgelijks is het van toepassing op al degenen die zouden willen samenzweren om druk uit te oefenen op rechters of personen met een bestuursfunctie.
De resultaten wanneer men de grote massa volgt
Het meest sprekende voorbeeld van dit ’volgen van de grote massa met kwade oogmerken’ was bij het verhoor van Jezus Christus. De overpriesters hitsten het gepeupel op en wakkerden een geest van haat onder de mensen aan, tegen Jezus. Met het gevolg dat velen bereid waren voor het joodse Hooggerechtshof een vals getuigenis tegen Jezus af te leggen en aldus het recht te verdraaien. Ten slotte werd Christus voor Pilatus geleid, een rechter die de macht had om te beslissen over leven en dood. — Matth. 26:47, 59-61.
Pilatus wilde Jezus vrijlaten, maar de menigte eiste zijn dood (Joh. 18:29-32, 38-40). En terwijl de joden normaal gesproken een haat hadden tegen het Romeinse bestuur, werden zij er nu door „massapsychose” toe bewogen vol vuur Caesar als koning te erkennen en te schreeuwen om het bloed van Jezus (Joh. 19:12-16). Pilatus had de hand moeten houden aan het recht, maar uit vrees volgde hij de grote massa. Deze zaak kon echter niet licht worden afgedaan of vergeten. Alle betrokkenen moesten zich verantwoorden wegens bloedschuld. Slechts tweeënvijftig dagen later werden velen „diep in hun hart getroffen” toen zij zich bewust werden van deze nationale schuld, nadat de apostel Petrus tot hen had gezegd „Dat daarom het gehele huis van Israël met volle zekerheid wete, dat God deze Jezus, die gij aan een paal hebt gehangen, zowel tot Heer als tot Christus heeft gemaakt” (Hand. 2:36, 37). Er rustte vanwege die moord een gemeenschappelijke en individuele schuld op de grote massa!
Wat de laffe Pilatus betreft, hij werd later van zijn post als Romeins bestuurder ontheven en stierf in ballingschap. De stad Jeruzalem betaalde voor haar bloedschuld toen haar vroegere „vriendschap” met Caesar vals bleek en ze ten onder ging in strijd en de definitieve vernietiging door de Romeinse legers in 70 G.T.
Is er een andere doeltreffende remedie?
Toch bestaan er nog geheel andere situaties, situaties bijvoorbeeld waarbij een groep onrechtvaardig lijdt. Hoe kan er dan, behalve door grootscheepse druk, een horend oor voor deze misdeelden gevonden worden? Is er een andere remedie?
Wanneer een afzonderlijke persoon, of een groep, voor een dilemma komt te staan, kan er in vele delen van de wereld gebruik worden gemaakt van wettelijke procedures om recht te verkrijgen. Maar als het nu langs die weg niet lukt? Misschien zijn politici niet bereid de vereiste veranderingen aan te brengen, terwijl rechters het recht uit hebzucht of lafheid kunnen verdraaien. Dan ontvangt een minderheidsgroep niet wat ze rechtvaardig en onpartijdig zou achten.
Menselijk geredeneerd kan het dan het beste lijken massale druk te gaan uitoefenen. Door die druk kan een rechter of magistraat in de mening gaan verkeren dat het raadzaam is aan de wensen van de massa tegemoet te komen. Toch leidt een dergelijke handelwijze tot nog verdere afbreuk van de wet, gewoonlijk met onrechtvaardige gevolgen voor andere delen van de samenleving.
In dit huidige samenstel van dingen is het uitzichtloos om te wachten op de komst van volledige en absolute gerechtigheid, dat is al de hele geschiedenis door bewezen. Wanneer zijn minderheidsgroepen volledig gelukkig geweest? Ondanks opstanden en massaprotesten blijft het oude samenstel bestaan, compleet met onderdrukking en onrechtvaardigheden. Dit komt doordat de wereld tot in de grond corrupt en niet van God is (1 Joh. 5:19; Gal. 1:4). In deze tijd, nu klachten, demonstraties, protesten, stakingen, relletjes en geweld vaker voorkomen dan ooit, is voor God de tijd aangebroken de zaken recht te zetten. Dit heeft hij beloofd, en spoedig zal hij ook hiertoe overgaan. Wat kunnen ondertussen degenen doen die oprechte belangstelling voor werkelijk recht en ware rechtvaardigheid hebben?
God vertelt eerlijke, oprechte personen: „Zijt indien mogelijk, voor zover het van u afhangt, vredelievend jegens alle mensen” (Rom. 12:18). Zijn gebod aan christenen luidt: „Iedere ziel zij onderworpen aan de superieure autoriteiten” (Rom. 13:1). Als de bestaande autoriteiten hun macht misbruiken, is het niet de plicht van een christen te proberen hen omver te werpen. Evenmin staat het aan christenen reclame te maken voor demonstraties, massabetogingen of stakingen, of die te bevorderen of eraan mee te doen.
Door deze gedragslijn te volgen, zijn christenen niet dwaas. Zij hoeden zich er eenvoudig voor niet gefrustreerd te raken door te proberen al datgene tot stand te brengen wat alleen God tot stand kan en zal brengen. Zij houden zich aan het bijbelse gebod: „Bewaar het stilzwijgen voor Jehovah en wacht vol verlangen op hem. Betoon u niet verhit over hem die zijn weg succesvol maakt, over de man die zijn denkbeelden volvoert. Laat af van toorn en laat de woede varen; betoon u niet verhit enkel om kwaad te doen. Want de boosdoeners zelf zullen afgesneden worden, maar wie op Jehovah hopen, díe zullen de aarde bezitten.” — Ps. 37:7-9.
Dit is niet een kwestie van levenslang wachten, en thans is het zelfs niet eens meer een kwestie van heel veel jaren wachten. Thans zien we hoe er onrechtvaardigheden worden beoefend op elk terrein — over de gehele aarde. Dit is er een zekere voorbode van dat God tot actie zal overgaan, zoals ook koning David persoonlijk mocht ervaren: „Ik heb de goddeloze gezien als een tiran en zich uitbreidend als een lommerrijke boom op eigen grond. En toch verdween hij voorts, en zie, hij was er niet; en ik bleef hem zoeken, en hij werd niet gevonden” (Ps. 37:35, 36). Dus wacht op God, in plaats van een wereldse methode te volgen.
Als wij Gods voornemen, zijn wegen en zijn vereisten leren kennen, zullen wij ervoor worden behoed de vergissing te maken de grote massa te volgen, welks oogmerken niet tot eer van God strekken, maar in de kritieke „laatste dagen” van dit samenstel van dingen slechts nog meer beroering en moeilijkheden veroorzaken. — 2 Tim. 3:1-5.