Het hoofd bieden aan periodes van lusteloosheid
„ALTIJD blij, altijd blij, elke dag schijnt de zon voor mij.” Zo luidt de eerste regel van een oud Engels volkslied. Maar is dat werkelijk het geval? In de meeste landen zijn er bewolkte, regenachtige, sombere of winterse dagen, dagen waarop de zon niet de hele dag schijnt.
En dit geldt ook voor ons allemaal op onze levensweg. Niet elke dag is gelukkig, vrolijk en plezierig. Er zijn periodes waarin wij in een impasse lijken te zijn geraakt, dagen waarop wij onszelf nergens toe kunnen aanzetten en waarop wij zonder de minste aanleiding aan één stuk door fouten maken. Vooral mensen die „creatief” werk doen, hebben van tijd tot tijd te kampen met down-periodes. Wat is daarvan de oorzaak?
De oorzaak kan eenvoudig gelegen zijn in het weer. Dagen met somber weer hebben onmiskenbaar een zekere invloed op onze gevoelens. Het probleem kan ook van psychosomatische aard zijn. Heeft iemand u beledigd of teleurgesteld? Onbewust kan dit u bezighouden. Roepen uw werkzaamheden te veel spanningen op of vergen ze te veel van uw tijd? Hebt u soms te veel gegeten of gedronken, of bent u te laat naar bed gegaan? Het terneergeslagen gevoel waaronder u lijdt, kan zowel aan te veel werk als aan te veel plezier te wijten zijn.
Aan de andere kant is het echter ook mogelijk dat de oorzaak gezocht moet worden bij de chemische processen in het lichaam. Voor heel veel vrouwen ligt daar de oorzaak van de periodes van lusteloosheid die zij elke maand ervaren. Onderzoek heeft aan het licht gebracht dat vrouwen op hun ’moeilijke’ dagen gemiddeld tweemaal zoveel ongelukken begaan als normaal. Bij een onderzoek onder de bewoonsters van een vrouwengevangenis ontdekte men dat 60 percent van de zonder voorbedachten rade bedreven geweldmisdrijven door deze vrouwen gedurende hun ’moeilijke’ dagen was begaan. Het ziekteverzuim ten gevolge van dit probleem kost naar zeggen de industrie van de Verenigde Staten jaarlijks ongeveer $ 5.000.000.000.
Wat ook de oorzaak van uw periodes van lusteloosheid is, wees realistisch; accepteer het feit en pas u erbij aan. In hoeverre u zich kunt aanpassen, hangt natuurlijk in grote mate af van de omstandigheden waarin u verkeert. Als u eigen baas bent, een huisvrouw of iemand die een grote verscheidenheid van taken moet verrichten, bent u misschien heel goed in staat tijdens uw periodes van lusteloosheid wat minder vermoeiend werk uit te kiezen. Indien u als huisvrouw vindt dat de gezinswas te inspannend voor u is, ga dan andere noodzakelijke dingen verrichten die niet zo vermoeiend zijn, ook al komt dat niet overeen met uw schema. Maandag hoeft niet altijd wasdag te zijn!
Hetzelfde geldt voor mannen. Waarom zou u als man tijdens een periode van lusteloosheid, wanneer u weet dat u niet op uw best bent, niet — als u de mogelijkheid hebt om te kiezen — iets gaan doen wat minder kracht, concentratie of vaardigheid vereist?
Als u echter aan de lopende band staat, of werkzaam bent als privé-secretaris, of een andere baan hebt waarbij u aan een strak schema en een vaste routine gebonden bent, zult u eenvoudig „de tanden op elkaar moeten zetten” en moeten doorgaan. Door een juiste geesteshouding kunt u het zich echter wel gemakkelijker maken. Probeer in plaats van toe te geven aan de neiging in negatieve richting te gaan denken, positief te denken. Houd uw gedachten onder controle en bedenk voor uzelf krachtige redenen waarom het noodzakelijk is dat u zich voor de volle honderd procent op uw werk toelegt.
In Filippenzen 4:8 geeft de bijbel ons de raad positief te denken: „Al wat waar is, . . . al wat liefelijk is, alles waarover gunstig wordt gesproken, welke deugd er ook is en al wat lof verdient, blijft deze dingen bedenken.” Het is interessant dat in de context waarin deze woorden staan, ons de raad wordt gegeven: „Weest over niets bezorgd.” — Fil. 4:6.
Wat zal u helpen positief te blijven denken en het hoofd omhooggeheven te houden ondanks een periode van lusteloosheid? Een van de dingen die u zullen helpen, is het lezen van de bijbel, Gods Woord. Er zijn heel veel psalmen waaruit u troost kunt putten, zoals de psalmen 23, 34, 37, 55 en 103. Ook zijn er de evangeliën met het leven en de woorden van Jezus, waarbij in dit verband vooral aandacht geschonken kan worden aan woorden van hem zoals in Matthéüs 11:28-30 staan.
Als u en uw vrienden telefoon hebben, of per telefoon te bereiken zijn, kan een eenvoudig vriendelijk telefoongesprekje heel veel doen om u uit uw impasse te halen. Bel eens op en vraag hoe het met uw vriend of vriendin staat, heb iets interessants in gedachten waarover u kunt spreken en u zult aan het slot van het gesprek bemerken dat u zich verfrist voelt, terwijl u ook de ander verfrist hebt (Spr. 11:25). En, niet te vergeten, als u een muziekinstrument kunt bespelen, of de beschikking hebt over een platenspeler, bandrecorder of radio, ga dan luisteren naar of speel zelf een vrolijke of zachte melodie, waarvan louter de schoonheid een opbouwende uitwerking op u zal hebben. Muziek heeft mensen geholpen die aan geestesziekten leden en heeft ook op kinderen met een schijnbaar hopeloze achterstand in verstandelijke ontwikkeling een gunstige uitwerking gehad. Het kan medicijn voor de ziel zijn als u probeert aan een periode van lusteloosheid het hoofd te bieden. — 1 Sam. 16:14-17, 23.
In geval van lusteloosheid zult u ook geholpen worden wanneer u de deugd tevredenheid in het oog houdt. Er zijn weinig of geen volgelingen van Jezus geweest die een grotere verscheidenheid van zowel aangename als treurig-stemmende ervaringen hebben meegemaakt als de apostel Paulus, maar toch kon hij ondanks alles zeggen: „Ik heb geleerd om in welke omstandigheden ik ook verkeer, genoegen te nemen met wat ik heb”, dat wil zeggen, tevreden te zijn. Door u nauwkeurig rekenschap te geven van alle zegeningen die u ervaart, door redelijk te zijn en te beseffen dat de zon niet elke dag schijnt, zult u geholpen worden aan periodes van lusteloosheid het hoofd te bieden. — Fil. 4:11; 2 Kor. 11:22-33.
Nog een andere grote positieve kracht is hoop. De bijbel hecht grote waarde aan hoop. Deze eigenschap wordt in de bijbel verbonden met geloof en liefde, twee van de grootste deugden (1 Kor. 13:13). Hoop is een anker voor de ziel en een beschermende helm voor de geest. Wat van andere dingen kan worden gezegd, geldt zeker voor lusteloosheid: „Ook hieraan komt een eind.” Hoewel de zon niet elke dag schijnt, houdt ze ook niet voor onbeperkte tijd op te schijnen. Blijf dus uitzien naar betere tijden. — 1 Thess. 5:8; Hebr. 6:19.
Natuurlijk zult u tijdens een periode van lusteloosheid ook erg geholpen worden door consideratie van de zijde van uw naaste omgeving. U zult de meeste kans hebben dat men consideratie met u gebruikt, als u dat ook met anderen doet wanneer zij zich lusteloos voelen. Als u iets in die richting opmerkt, betoon dan empathie en medegevoel. Wees tactvol jegens zulke personen, betoon consideratie en sympathie en houd rekening met hun stemming en irritatie. Wanneer u dergelijke gevoelens zaait, zult u zeer waarschijnlijk hetzelfde oogsten wanneer ú het hoofd moet bieden aan een periode van lusteloosheid.