aan een bank uitgeleend zou hebben — en rente geïnd. Deze slaaf werd door zijn meester streng berispt. — Luk. 19:11-24.

En hoe is het in deze tijd? Twee christelijke vrouwen hadden een zakelijke afspraak. De een leende de ander elke dag het equivalent van ƒ 40. Dan kocht degene die het geleend had voedsel en verkocht het op de markt. Aan het eind van de dag had zij dan zo’n ƒ 50, waarvan zij ƒ 42 teruggaf aan degene die het haar geleend had en ƒ 8 zelf hield. In dat land is ƒ 8 geen ongebruikelijk loon voor een dag werken.

In een ander deel van de wereld beheerde een christelijke man een familiebedrijf. Hij wist dat de zaak vanwege de voortschrijdende techniek binnenkort verouderd zou zijn. Er was echter een mogelijkheid om het bedrijf in een andere richting uit te breiden. Het enige probleem was dat hij daarvoor meer geld nodig had. Dus leende hij geld van een medechristen en beloofde elke maand een bepaald bedrag aan rente op de lening te betalen.

Was een van deze twee regelingen in strijd met de geest van Gods wet aan de Israëlieten dat zij elkaar niet om rente mochten vragen? Beslist niet! Als iemand niet in behoeftige omstandigheden verkeert maar een lening wil afsluiten — misschien uit zakelijk oogpunt — is er geen reden waarom degene die hem het geld leent geen rente zou vragen. Hoeveel rente? Dit zou onder meer afhangen van de soort van lening, wat beide partijen overeenkomen en de wet van het land. Bij de eerste zojuist genoemde afspraak lijkt 5 procent rente per dag erg hoog. Toch maakte de vrouw die het geld van de ander leende, in feite 25 procent winst en zij gaf iets daarvan graag aan de uitleenster.

Mochten er later problemen rijzen, dan is het natuurlijk niet redelijk dat degene die schuld heeft, klaagt dat de rente te hoog is, indien hij daar oorspronkelijk volmondig en vrijwillig mee heeft ingestemd. Ook hier is het verstandig de voorwaarden voor de lening schriftelijk vast te leggen, om latere misverstanden te voorkomen.

Gelegenheden om liefde te tonen

Als zulke transacties soepel verlopen, kan iedereen er profijt van trekken. Maar wij leven in een onzekere wereld en vaak gaat er iets mis. Wat zou er bijvoorbeeld gebeuren als de eerder genoemde vrouw die elke dag ƒ 40 van de andere vrouw leende, beroofd werd? Of veronderstel eens dat bij de zakelijke overeenkomst tussen de twee mannen de onderneming niet het gehoopte resultaat had en de lener het zich niet kon veroorloven de beloofde rente te betalen?

De bijbel verschaft geen regels voor het aanpakken van zulke problemen, maar ook dan is de verplichting van toepassing: „Gij moet uw naaste liefhebben als uzelf” (Matth. 22:39). Als beide partijen oprechte bezorgdheid voor elkaars belangen combineren met een geest van praktische wijsheid, als zij de situatie realistisch bezien en redelijke adviezen aanvaarden, dan kan de zaak gewoonlijk op een voortreffelijke manier worden opgelost.

De apostel Paulus was er beslist geen voorstander van dat christenen hun broeders om financiële redenen voor het gerecht daagden. Hij zei: „Werkelijk, het betekent een volkomen nederlaag voor u dat gij rechtsgedingen met elkaar hebt. Waarom laat gij u niet liever onrecht doen? Waarom laat gij u niet liever te kort doen?” — 1 Kor. 6:7.

De christen die schuld heeft, moet, daar hij „niet belust [is] op oneerlijke winst”, zijn schuld werkelijk willen aflossen (1 Tim. 3:8). De bijbel vertelt ons dat ’de goddeloze leent en niet terugbetaalt’ (Ps. 37:21). Zelfs al zijn er wellicht onverwachte moeilijkheden gerezen, dan wil een christen toch niet tot de ’goddelozen’ gerekend worden. Hij behoort iemand te willen zijn die ’niemand iets schuldig is’ dan liefde (Rom. 13:8). Daarom moet hij eerlijk handelen en geen mazen in de wet zoeken om aan zijn verplichtingen te ontkomen.

Aan de andere kant moet degene die geld uitleent, realistisch zijn in zijn verwachtingen. Hij beseft dat er bij het verstrekken van leningen een zeker risico betrokken is. Hij dient daarom geen ondraaglijke druk uit te oefenen op degene die hem geld schuldig is. Het kan zijn dat het geld dat aan hem terugbetaald moet worden er gewoon niet is. Veel christenen hebben onder dergelijke omstandigheden getoond dat zij ’geen mensen zijn die geld liefhebben’, door de aflossingsperiode te verlengen of door een praktische en redelijke regeling te accepteren (1 Tim. 3:3). Sommigen hebben de schuld helemaal kwijtgescholden.

Het vermelden van de problemen die zich bij het lenen en uitlenen van geld kunnen voordoen, doet ook de vraag rijzen: „Is het werkelijk nodig?” De bijbel veroordeelt het lenen van geld niet als het nodig is. Maar vaak is het dat niet. Dikwijls is de „begeerte der ogen” sterker dan de inhoud van de portefeuille toelaat en lenen mensen geld om luxeartikelen te kopen die zij niet echt nodig hebben (1 Joh. 2:16). Uiteindelijk moet toch de rekening worden betaald. Daarom waarschuwt de bijbel onomwonden: „Wie leent, is een knecht van de man die uitleent.” — Spr. 22:7.

Moet er echter onder christenen geld geleend en uitgeleend worden, dan verschaft dit vaak een gelegenheid om christelijke eigenschappen ten toon te spreiden. Zo zullen de oprechte wens om aan verplichtingen te voldoen, een innige bezorgdheid voor het welzijn van anderen en het vermijden van de liefde voor geld, helpen garanderen dat het lenen van geld met christelijke liefde gebeurt. Op die manier wordt het bijbelse gebod opgevolgd: „Laat al uw aangelegenheden met liefde geschieden.” — 1 Kor. 16:14.

„Wondermiddel” voor de groei van baby’s: liefde

In het St. Christopher Kinderziekenhuis te Philadelphia (VS) worden geregeld baby’s opgenomen omdat zij „niet gedijen”. Zij zijn gewoonlijk veel kleiner en lichter dan gemiddeld het geval is en zij lijden aan ernstige diarree en uitdroging. Zij huilen voortdurend om maar op de arm genomen te worden. Een jongetje van zes maanden had bij zijn aankomst in het ziekenhuis achterop zijn hoofdje een kale plek, hetgeen erop wees dat zijn ouders hem bijna nooit oppakten.

Een tijdlang heeft men de theorie aangehangen dat zulke kleine kinderen niet goed groeien omdat hun hypofyse geen groeihormoon zou produceren. Maar artsen en verpleegsters in het St. Christopherziekenhuis geloven dat „het in de meeste gevallen ontbreekt aan stimulatie, dat er geen liefdevolle omgeving is voor de psychologische ontwikkeling van het kind”. Een arts in het kinderziekenhuis te Boston (VS) bericht: „Pas wanneer zij van verdrietige, zieke baby’s in gelukkige, op hun omgeving reagerende kinderen veranderen, beginnen zij te groeien.”

Indien ouders het standpunt zouden huldigen dat kinderen „een erfdeel van Jehovah” zijn, zoals de bijbel zegt, zou het niet aan een „liefdevolle omgeving” ontbreken (Ps. 127:3). Het is beslist waar dat de zorg voor welke erfenis maar ook tijd en inspanning kost, vooral wanneer men wil dat zulke waardevolle bezittingen groeien. Welke rol het groeihormoon bij de ontwikkeling van kleine kinderen speelt, blijft te bezien. Er is echter één „wondermiddel” dat u veilig kunt gebruiken om uw kind te helpen tot een gezond, normaal individu op te groeien, en dat is LIEFDE.