Waarom is het redelijk om wel te geloven?
WAT voor redenering brengt iemand ertoe in het bestaan van God te geloven? De bijbel verschaft ons een leidraad. Daarin staat: „[Gods] onzichtbare hoedanigheden worden van de schepping der wereld af duidelijk gezien, omdat ze worden waargenomen door middel van de dingen die gemaakt zijn.” — Rom. 1:20.
Het beschouwen van de „dingen die gemaakt zijn” — de schepping zelf — heeft velen tot het besef gebracht dat er iets of iemand achter dat alles moet steken. Einstein, wiens theorieën zo’n enorme invloed op het huidige wetenschappelijke denken hebben gehad, zei: „Iedereen die zich serieus met de beoefening der wetenschap bezighoudt, raakt ervan overtuigd dat er zich in de wetten van het Universum een geest manifesteert — een geest die oneindig superieur is aan die van de mens, en één waarbij wij ons, met onze bescheiden vermogens, nederig moeten voelen.”
Bekijk uzelf
De bijbel zegt: „De hemelen maken de heerlijkheid van God bekend; en het uitspansel vertelt het werk van zijn handen” (Ps. 19:1). En op wat een welsprekende wijze doen ze dat!
Wij hoeven echter niet de uitgestrekte sterrenhemelen te beschouwen om te zien op welke wonderbaarlijke wijze God zijn macht en hoedanigheden tentoonspreidt. Bekijk uzelf alleen maar eens.
Kijk eens naar uw handen. Houden ze het tijdschrift dat u leest vast? Zo ja, dan hebt u uw arm ongetwijfeld zo gebogen dat u het tijdschrift precies op de juiste leesafstand houdt. Elke vinger oefent net genoeg druk uit om te voorkomen dat het tijdschrift uit uw hand valt, maar niet zo veel dat het papier scheurt. Hebt u hier, voordat u begon te lezen, over nagedacht? Natuurlijk niet. Uw lichaam heeft dit allemaal voor u geregeld, terwijl er van uw zijde slechts heel weinig beslissingen aan te pas kwamen.
Wat doen, alhoewel uw lichaam betrekkelijk in rust is, uw ogen? Ze stellen zich automatisch scherp in op de opeenvolgende woorden of woordgroepen. De gezichtsindrukken worden achter in uw ogen in elektrische impulsen omgezet. Deze worden naar de hersenen overgebracht. Indien u zich concentreert, slaan de hersenen deze inlichtingen op voor toekomstig gebruik en nieuw materiaal wordt vergeleken met wat voordien reeds werd ontvangen.
Zonder dat u er ook maar een ogenblik bij stilstaat, is uw hart ondertussen druk aan het pompen om bloed op zijn ingewikkelde reis door uw lichaam te stuwen. Dat bloed vervoert vitale stoffen naar plaatsen waar ze nodig zijn en neemt vervolgens afvalprodukten mee naar plaatsen waar ze uit het lichaam kunnen worden uitgescheiden.
Bovendien worden door de beweging van uw middenrif uw longen met zuurstof gevuld, waarna ze worden samengedrukt om koolzuur af te staan.
Als u pas gegeten hebt, wordt uw voedsel nu verteerd, zonder dat u daar bewust aanwijzingen voor geeft. Het voedsel wordt hetzij in uw maag met zuren vermengd ten einde het tot zijn fundamentele bestanddelen af te breken, of het wordt door een ingewikkelde spierbeweging, die als „peristaltiek” bekendstaat, door uw darmen geperst, waardoor de voedingsstoffen in de bloedbaan kunnen worden opgenomen.
Er vindt nog veel meer activiteit plaats. Uw beenmerg produceert bloedcellen ter vervanging van andere bloedcellen. Uw huid vervaardigt nieuwe deeltjes om de versleten cellen van de opperhuid te vervangen. Uw teennagels, vingernagels en haar groeien. Klieren produceren ingewikkelde stoffen ten einde het chemisch evenwicht in uw lichaam te bewaren. Dit alles is nu op dit moment aan de gang, zelfs terwijl uw lichaam ogenschijnlijk in rust is!
De technologie van onze lichaamsmechanismen is alles wat de mens in deze ruimtevaarteeuw maar ook tot stand heeft kunnen brengen, ongelooflijk ver vooruit. Is het logisch om zo’n meesterstuk als het produkt van louter toeval te beschouwen?
Volgens de evolutietheorie is de mens het produkt van de werking van natuurwetten, maar ze verklaart niet wie de „wetgever” is. Ze zegt in feite dat wij onszelf hebben gemaakt. Maar is het niet logischer — meer in overeenstemming met de wijze waarop de dingen naar ons weten werkelijk plaatsvinden — om de redenering te volgen die de bijbelschrijver bekendmaakte? Hij zei: ’Op een vrees inboezemende wijze ben ik wonderbaar gemaakt.’ En: „Weet dat Jehovah God is. Hij is het die ons heeft gemaakt, en niet wijzelf.” — Ps. 139:14; 100:3.
Laten wij de realiteit onder de ogen zien
Aangezien het Westen naar een materialistische denkwijze neigt, geven veel mensen niet graag toe dat er een God is of erkennen zij ongaarne een geestelijk antwoord op de vraag: „Waar komen wij vandaan?” Een vrijdenker merkte op: „Wij kunnen alleen redelijk en rationeel zijn, indien wij onszelf uiten in termen ontleend aan en vanuit het terrein van de huidige kennis.” Maar is dat werkelijk zo?
Er zijn veel dingen waarvan geleerden weten dat ze bestaan, maar die zij niet kunnen verklaren. Bijvoorbeeld de menselijke geest, ons geweten, onze instinctmatige drang tot aanbidding — dat zijn allemaal dingen die pertinent bestaan. Maar de wetenschap kan ze niet verklaren in termen van de „huidige kennis”. Hoe staat het met het leven zelf? Wat is deze krachtige „levensenergie” die levende dingen van de niet-levende dingen doet verschillen? De geleerden kunnen het niet zeggen. Toch is het een onderdeel van onze dagelijkse ervaring. Het is in feite zo gewoon dat wij geneigd zijn te vergeten hoe uitermate wonderbaarlijk het leven zelf eigenlijk is.
De bekende wet van oorzaak en gevolg stelt dat elk gevolg een oorzaak moet hebben. Er moet een „oorzaak” zijn geweest voor zo’n fantastisch gevoelige machine als het menselijk lichaam. Tegenwoordig zijn wij beter in staat dan welke voorgaande generatie maar ook om te zien hoe wijs deze eerste „oorzaak” geweest moet zijn. Ja, zelfs meer dan dat, er moet een „oorzaak”, een Voortbrenger, zijn geweest van dingen als de menselijke geest, het menselijk geweten en het leven zelf. Werkelijk, deze dingen kunnen nooit bevredigend worden verklaard behalve op de wijze waarop de bijbel dat doet. Een bijbelschrijver richtte zich met de volgende woorden tot de God die hij aanbad: „Bij u is de bron van het leven” (Ps. 36:9). Onze „huidige kennis” verschaft ons geen enkele basis om tot enige andere conclusie te komen.
Waarom gebeuren er dan slechte dingen?
Terwijl een Filippijnse atheïst over de bovenstaande argumenten nadacht, bracht hij het volgende probleem te berde: „Tot op zekere hoogte is er orde, pracht en schoonheid in de natuur. Maar dit is slechts één zijde van de medaille. De andere zijde is een afschuwelijke chaos.” Na te hebben uitgelegd wat hij met „chaos” bedoelt — dingen zoals natuurrampen, pestilenties en dergelijke — vervolgt hij: „Een godsdienstig persoon kijkt vol bewondering naar de orde in de natuur waardoor zijn religieuze overtuiging wordt versterkt, maar wendt zich af van de chaos waardoor die overtuiging wordt verzwakt.”
Doet u dat? Of zou het kunnen zijn dat de atheïst zich afwendt van de „orde, pracht en schoonheid in de natuur” waardoor zijn overtuiging om niet te geloven, wordt verzwakt?
Wanneer hij over pestilenties klaagt, vertelt hij bijvoorbeeld slechts een deel van het verhaal. Hij verzuimt gewag te maken van de wonderbaarlijke geneeskracht van ons lichaam, hetgeen op zich van het bestaan van een Maker met een wonderbaarlijk vermogen getuigt. Bij een zekere gelegenheid werd Napoleons generaal-majoor van de militaire geneeskundige dienst door de keizer bedankt omdat hij zo velen van diens soldaten had genezen. Volgens één versie antwoordde de legerarts: „Ik heb hen verzorgd, God heeft hen genezen.”
Heeft de mens bovendien het morele recht om aan Gods bestaan te twijfelen omdat er ziekten en andere problemen bestaan? Is het niet veeleer zo dat de meeste van deze problemen aan ’s mensen wanbeheer, zijn oorlogen, misdaad, oneerlijkheid, enzovoort, te wijten zijn? Hoeveel pestilenties — zoals hartziekten of kanker — zijn grotendeels het gevolg van het milieu en de leefgewoonten die de mens zelf heeft ontwikkeld? Hoeveel andere ziekten zouden niet bedwongen kunnen worden, ware het niet dat een groot deel van het mensengeslacht in armoede en in erbarmelijke omstandigheden leeft?
Het is niettemin waar dat niet alle problemen van de mens rechtstreeks zijn eigen schuld zijn. Waarom laat God dan toe dat ze gebeuren? Wordt erdoor bewezen dat Hij niet bestaat?
Een illustratie helpt ons wellicht dit punt duidelijker in te zien. Op een eiland voor de westkust van Ierland ligt een plaatsje dat bekendstaat als het Verlaten Dorp. Het is een dorpje waar geen mens meer woont. Zoals men zich kan voorstellen, verkeren de huizen in een slechte staat. De daken zijn eraf. De deuren zijn eruit. In veel gevallen zijn de muren ingestort.
Zou u, met het oog op de vervallen staat van het dorp, zeggen dat het onwaarschijnlijk is dat iemand de huizen die er staan, ontworpen en gebouwd heeft? Of zou u het veeleer instinctmatig eens zijn met wat de bijbel zegt: „Natuurlijk wordt elk huis door iemand gebouwd” — ja, zelfs een huis dat nu vervallen is? (Hebr. 3:4) Ondanks de verwaarloosde staat waarin die huizen verkeren, weten wij dat ze door iemand werden gebouwd. Ook weten wij dat hun huidige staat niet noodzakelijkerwijs aan de bouwer te wijten is. Er zijn manieren om te voorkomen dat huizen vervallen. Maar de eigenaars zijn eruit weggetrokken. Vandaar dat het nu ruïnes zijn.
Met de toestand van de mensheid is het net zo gesteld. De bijbel vertelt ons dat de mens door zijn Maker volmaakt werd geschapen. Hij kreeg de verantwoordelijkheid de aarde te onderwerpen en deze met zijn kinderen te vullen (Gen. 1:28). Om hierin succesvol te zijn, moest hij de richtlijnen van zijn Maker opvolgen. Indien hij deze richtlijnen had opgevolgd, zou er geen „chaos” zijn geweest en zouden er op de onderworpen aarde geen levens verloren zijn gegaan door natuurrampen of pestilenties. De mens verwierp echter de leiding van zijn Schepper; ’s mensen „huis” verkeert daarom ontegenzeglijk in een slecht onderhouden staat.
God gaf de mensheid een vrije wil om zijn eigen loopbaan te kiezen. God dwingt mensen niet om gehoorzaam te zijn. Niettemin heeft hij, gedurende de vele eeuwen van menselijk wanbeheer, degenen uitgezocht die hun vrije wil wensen te gebruiken om hem te dienen. De bijbel zet uiteen dat degenen die Gods recht om zijn eigen schepping te besturen, weigeren te erkennen, spoedig vernietigd zullen worden. Zij zullen hun leven verspelen omdat zij de Bron van het leven verwerpen. Maar degenen die hun leven vol waardering naar Gods vereisten richten, zullen de vreugde genieten te zien hoe de aarde onder een door God uitgeoefende hemelse regering in een wereldomvattend paradijs veranderd zal worden. Zij zullen zich in alle zegeningen verheugen waarvan ’s mensen onvolmaaktheden en wanbeheer hen hebben beroofd. — Openb. 21:3-5.
Daarom is het voor iedereen uitermate belangrijk God thans te leren kennen. Het zal ons goeddoen te weten hoe sommigen daarbij geholpen zijn.
[Kader op blz. 9]
WIE ONTWIERP HET MENSELIJK LICHAAM?
HERSENEN: Een levende computer, zo ingewikkeld dat de knapste door mensen gemaakte computer daarbij maar speelgoed is. Geheugen en leervermogen schat men op het miljardvoudige van wat benut wordt bij de huidige levensduur van de mens.
HET OOG: Een volautomatische filmcamera met autofocus scherpstelling, die ogenblikkelijk driedimensionale kleurenfoto’s neemt welke niet in een ontwikkelcentrale verwerkt hoeven te worden.
HET HART: Een pomp die doeltreffender werkt dan enige door de mens uitgedachte machine. Pompt dagelijks bijna 6000 liter bloed door het lichaam, hetgeen overeenkomt met een arbeidsvermogen dat uw lichaam 150 meter recht omhoog kan tillen.
DE LEVER: Een uiterst ingewikkeld en veelzijdig chemisch laboratorium met meer dan 500 functies waar bloed, vitaminen, mineralen en voedingsstoffen naar behoefte opgeslagen en vrijgegeven worden. Fabriceert meer dan 1000 verschillende enzymen die chemische omzettingen bevorderen.
BEENDEREN: Een frame van slechts 9 kilo, maar sterk als ijzeren spanten — schitterend opgebouwd en uitgebalanceerd om de spieren een aanhechtingspunt te geven en vitale organen te beschermen.
ZENUWSTELSEL: Een groots communicatie-netwerk dat via elektrochemische impulsen 100.000.000 gewaarwordingen per seconde ontvangt en/of hierop reageert. Bereikt elke vierkante millimeter van de huid, iedere spier, elk bloedvat, been en orgaan.
[Illustratie op blz. 10]
Zelfs een vervallen huis werd „door iemand gebouwd”