Volbreng je een eenmaal begonnen taak?
Nuttige feiten die jonge mensen dienen te weten
VEEL menselijk geluk spruit voort uit het verwerven van bekwaamheid. Iemand die een muziekinstrument leert bespelen en er net zo lang mee doorgaat totdat hij deze kunst meester is, put hier vreugde uit. Degene die het al gauw opgeeft nadat hij ermee begonnen is, zal die vreugde nooit verkrijgen.
Hetzelfde geldt voor het verkrijgen van vaardigheid in allerlei handenarbeid, zoals houtbewerking, het timmermansambacht, werktuigkunde en naaien, of voor prestaties op geestelijk gebied, zoals het leren van een taal of wiskunde. Welke onderneming, toewijzing of taak het ook is, als je deze tot een goed einde brengt, zul je er voldoening en genoegen uit putten.
In deze kwestie van het volbrengen van een eenmaal begonnen taak hebben wij echter allen bepaalde neigingen die wij te boven moeten komen of moeten overwinnen.
WAAR HET PROBLEEM LIGT
Gedurende onze eerste levensjaren als kinderen konden wij onze aandacht bijvoorbeeld maar heel kort ergens bij bepalen. Zelfs als een klein kind speelt, kan het zijn aandacht maar kort bij zijn spel bepalen; het wordt gemakkelijk afgeleid.
Als wij groter worden, neemt ons concentratievermogen toe. Maar wij moeten dit voor een groot deel ontwikkelen. Dit is de moeite waard, omdat leren hierdoor van een moeitevolle opgave in iets prettigs kan veranderen.
Voor het verwerven van een goed concentratievermogen moeten wij nog een eigenschap overwinnen die kenmerkend is voor kleine kinderen: ongeduld. Kinderen willen alles gewoonlijk op stel en sprong hebben! Als zij iets proberen te doen en er na de eerste pogingen niet in slagen, zijn zij gewoonlijk snel geneigd ermee op te houden. Wanneer je beseft dat sommige van de meest waardevolle dingen in het leven pas na veel tijd en moeite worden verworven, zul je geholpen worden niet zo gemakkelijk de moed op te geven.
Nog een trek die overwonnen moet worden, is de neiging haastig te werk te gaan, louter gevolg gevend aan een impuls. In Spreuken 21:5 lezen wij: „De plannen van de vlijtige leiden waarlijk tot voordeel, maar ieder die haastig is, stuurt waarlijk aan op gebrek.” Wanneer je dus iets gaat ondernemen of de een of andere toewijzing of taak aanvaardt, vergewis je er dan allereerst van dat het iets is wat werkelijk de moeite waard is.
In sommige gevallen is het alleen maar verstandig een eenmaal begonnen taak niet te volbrengen. Hoe dat zo? Omdat het idee soms van het begin af aan verkeerd was. Het doel er van kan verkeerd zijn en in strijd met de juiste beginselen en raad van Gods Woord.
Aan de andere kant behoeft het doel op zichzelf nog niet slecht te zijn, maar is het een goed doel voor jou? En is het de tijd en de moeite die het zal vergen om het te bereiken wel waard? Heb je goede redenen te geloven dat je het kunt bereiken?
Jezus vertelde over de man die een toren ging bouwen zonder eerst te berekenen wat dit hem ging kosten en of hij hier wel aan kon voldoen. Zoals Jezus zei, zou de man het fundament kunnen leggen en dan kunnen bemerken dat hij niet verder kan bouwen, hetgeen waarnemers ertoe zal brengen te lachen en te zeggen: „Deze mens is begonnen te bouwen, maar kon het niet voleindigen” (Luk. 14:28-30). Wil je een eenmaal begonnen taak voleindigen, bereken dan dus eerst de kosten.
Weeg de voordelen tegen de nadelen af. Vraag anderen naar hun mening, vooral je ouders. Trek voordeel van hun ervaring; zij hebben fouten gemaakt en kunnen je helpen deze te vermijden. De bijbel is een schitterende bron van wijze en verstandige raad. Koning Salomo heeft bijvoorbeeld ongeveer alles gedaan wat iemand zou kunnen doen op het gebied van het zoeken naar genoegens op zuiver materieel gebied. Hij deelt ons het resultaat mee: Het was louter „een najagen van wind”. Dus waarom zouden ook wij iets waardeloos nastreven? — Pred. 2:3-11; vergelijk 1 Timótheüs 6:17-19.
Wanneer je het vertrouwen hebt dat je doel werkelijk de moeite waard is, zal dit je ervan weerhouden de moed op te geven. Ook is het belangrijk plannen te maken hoe je dat doel kunt bereiken. Welke stappen of methoden zul je gebruiken?
Veel jonge mensen volbrengen een eenmaal begonnen taak niet omdat zij ontmoedigd geraken. Zij vinden de taak die zij op zich hebben genomen achteraf moeilijker dan zij hadden gedacht. Ook kunnen er onvoorziene en vaak niet te voorspellen problemen of belemmeringen rijzen. Wat nu?
Het is gemakkelijk het bijltje erbij neer te leggen. Maar in deze situatie toont iemand van welk hout hij gesneden is.
Als je toelaat dat moeilijkheden je met negatieve en pessimistische gedachten vervullen, zal dit je van de kracht beroven verder te gaan. In Spreuken 24:10 staat: „Hebt gij u ontmoedigd betoond op de dag van benauwdheid? Uw kracht zal gering zijn.” Bezie de situatie veeleer als een uitdaging. Stel extra krachtsinspanningen in het werk om het probleem te overwinnen — besteed er extra aandacht, energie en tijd aan. Uitdagingen kunnen het leven interessant maken als wij ze niet ontwijken. Door ze te overwinnen, groei je in vertrouwen en vindingrijkheid. Je kunt toekomstige taken dan met meer zekerheid en vreugde ter hand nemen.
Vermijd het dus de verkeerde gewoonte of karaktereigenschap te ontwikkelen het bijltje erbij neer te leggen als iets niet zo goed wil lukken. Anders zul je de volgende keer als iets moeilijk gaat de neiging hebben hetzelfde te doen: je zult je gewonnen geven en met het werk ophouden. Door deze gewoonte niet de kans te geven zich te ontwikkelen, kun je voorkomen dat je leven uit een reeks van mislukkingen en onvoltooide ondernemingen bestaat.
GOD WAARDEERT DEGENEN DIE VOLHARDEN
De bijbel toont aan dat God van zijn dienstknechten verwacht dat zij vastberadenheid en volharding tonen. Denk maar eens aan Noach. De ark die hij en zijn zonen bouwden, was een kistvormig bouwwerk van drie verdiepingen dat nog een derde langer was dan een voetbalveld. Het was niet iets wat even in een weekend gedaan kon worden. Doordat Noach de taak echter geheel volbracht, overleefden hij en zijn gezin de Vloed, terwijl wij, zijn nakomelingen, thans nog in leven zijn.
Onder christenen geeft de apostel Paulus ons een werkelijk voorbeeld van vasthoudendheid en vindingrijkheid. Hij beschouwde zijn speciale toewijzing of bediening als een schat die het waard was er allerlei moeilijkheden voor te ondergaan. Hij was bereid tijdens zijn tochten overland en op zee verdrukkingen te ondergaan in de vorm van noden, slagen, steniging, gevangenzetting, moeizame arbeid, slapeloze nachten, dorst, honger, koude, gebrek aan kleding, valse beschuldigingen en gevaren, niet alleen van de zijde van vijanden van de waarheid, maar ook van de zijde van gewone misdadigers en wilde dieren, en zelfs als gevolg van natuurkrachten (2 Kor. 6:3-10; 11:23-28). Omdat hij niet iemand was die zijn werk niet voltooide, kon hij naar waarheid zeggen dat hij ’de voortreffelijke strijd had gestreden, de loopbaan tot het einde had gelopen en het geloof had bewaard’. Hij vertrouwde er ten volle op dat hij als overwinnaar uit de strijd te voorschijn zou komen en de beloofde beloning zou ontvangen (2 Tim. 4:6-8; Rom. 8:35-39). Zou je niet zeggen dat hij een navolgenswaardig voorbeeld was?
VOLHARDING IN DE JEUGD ONTWIKKELEN
De jeugd is de tijd om met het ontwikkelen van een patroon van volharding, waarbij men een taak geheel en al afmaakt, te beginnen. Op school zul je bemerken dat sommige vakken gemakkelijker zijn of je beter liggen dan andere. Maar als je even hard of nog harder werkt om de vakken onder de knie te krijgen die je niet zo prettig vindt, zul je hier tweemaal zoveel voordeel van ontvangen. Je verwerft niet alleen kennis, maar versterkt bovendien je concentratievermogen en vastberadenheid. Sommige opvoedkundigen zeggen dat de waardevolste les die wij op school kunnen leren is, hoe te studeren, hoe ons op de studie toe te leggen en hoe naar inlichtingen te speuren, de betekenis ervan te leren kennen en ons de stof eigen te maken.
Hetzelfde geldt voor alle werkjes die je buiten schooltijd doet. Sommige werkjes vind je prettig, andere niet. Maar je kunt van elk karwei iets leren. Kijk niet slechts naar de oppervlakkige of onmiddellijke voordelen die een karwei in de vorm van opleiding, te verwerven bekwaamheden of loon verschaft. Denk ook aan de vormende uitwerking die het op jou als persoon kan hebben. Zelfs een eenvoudige, slecht betaalde en moeizame taak kan er veel toe bijdragen de kracht van je persoonlijkheid te ontwikkelen.
Leer ook volharding in persoonlijke verhoudingen. Om werkelijk gelukkig te zijn, moeten wij goed met anderen kunnen opschieten, doeltreffend met anderen kunnen samenwerken en hun medewerking verkrijgen, hun respect winnen en het gevoel bezitten dat wij werkelijk door anderen worden gewaardeerd. Dit is niet mogelijk als je snel je belangstelling voor anderen verliest, als je vriendschappen aanknoopt en die dan bij het minste of geringste teken van onenigheid verbreekt of als je toelaat dat wrijving een eind maakt aan de samenwerking met anderen. Onderzoek jezelf. Geef jij af en toe ook geen aanstoot aan anderen? Ben je ongeduldig met jezelf? Waarom ben je dan zo snel ongeduldig; met anderen? Neem er de benodigde tijd voor om problemen met geduld en vastberadenheid op te lossen, waarbij je positief te werk gaat en je verstand en vindingrijkheid gebruikt. (Vergelijk Spreuken 14:29; 2 Timótheüs 2:23, 24.)
Als je er blijk van geeft dat je niet iemand bent die snel de moed opgeeft, die het bijltje erbij neerlegt of een eenmaal begonnen taak niet volbrengt, zul je het vertrouwen en respect van anderen winnen. Toen Timótheüs nog een jongeman was, werd er „door de broeders” in twee verschillende steden „een goed bericht over hem uitgebracht” (Hand. 16:2). Daarom koos de apostel Paulus hem als reisgezel uit. Timótheüs had unieke voorrechten toen hij samen met de apostel door vele delen van het Romeinse Rijk trok. Na ongeveer twaalf jaar van getrouwe dienst werden hem belangrijke verantwoordelijkheden toevertrouwd, aangezien hij de machtiging ontving opzieners in de gemeenten aan te stellen (Fil. 2:19-22; 1 Kor. 4:17; 1 Tim. 3:1-15). Hij was niet al te gezond (1 Tim. 5:23). Maar hij sloeg acht op de vermaning van de apostel om bij de geleerde dingen te ’blijven’, om de speciale bediening die hem was toegewezen ’volledig te verrichten’, zowel in gunstige tijd als in moeilijke tijd, en daardoor te tonen dat hij een werkelijke soldaat van Christus Jezus was die de bereidheid bezat om moeilijkheden en onaangenaamheden te verduren (1 Tim. 4:11-16; 2 Tim. 4:2-5; 2:3). Ja, men kon ervan op aan dat Timótheüs zijn toewijzing grondig zou behartigen. Hij was iemand op wie men zich kon verlaten.
Ja, door te bewijzen dat je iemand bent die doorzettingsvermogen bezit, kun je veel voorrechten en voordelen ontvangen. Het leven zelf staat hierbij zelfs op het spel. Jezus zei over degenen die hem volgden: „Wie tot het einde heeft volhard, die zal gered worden” (Matth. 24:13). Wij bevinden ons in een wedloop om de prijs van eeuwig leven als personen die Gods goedkeuring genieten. Wij zullen die prijs alleen ontvangen als wij doorzettingsvermogen ontwikkelen en ons ondanks problemen en moeilijkheden sterk betonen. Door de kleinere dingen die wij hebben ondernomen te volbrengen, kunnen wij ook in de grotere dingen volharden. — Luk. 16:10; 1 Kor. 9:24-27; 2 Tim. 2:5.
Dus ’wat je ook doet, verricht je werk met geheel je ziel als voor Jehovah en niet voor mensen’, want van God zul je de beloning ontvangen die werkelijk telt. — Kol. 3:23, 24.