door hun aanhangers „vader” werden genoemd. Kardinaal Gibbons zei betreffende het vagevuur: „Dit is niet mijn interpretatie. Het is de eensgezinde stem van de Vaders der Christenheid”. Vormt het feit dat religieuze personen eeuwen geleden bepaalde dingen zoals een vagevuur onderwezen, enig bewijs voor het bestaan ervan? Met betrekking tot de waarde die men aan de overleveringen van religieuze „vaders” kan toekennen, antwoordt Jezus: „Zo hebt gij het woord Gods van kracht beroofd ter wille van uw overlevering. . . . Tevergeefs eren zij Mij, omdat zij leringen leren, die geboden van mensen zijn”. — Matth. 15:1-9.

De bijbelse waarheid omtrent de doden houdt het volgende in: De doden in de graven verkeren in een toestand van niet-bestaan. Gods belofte met betrekking tot deze mensen in de herinneringsgraven is dat zij uit de dood zullen worden opgewekt. Jezus Christus’ dood en opstanding vormen er een waarborg voor dat deze doden, zoals Jezus in Johannes 5:28, 29 zelf verzekerde, weer opgewekt zullen worden. Wanneer een van hen in een vagevuur zijn verblijf zou hebben gehad, zou Jezus hier stellig melding van hebben gemaakt. De opstanding betekent een terugkeer tot het leven. Indien het schepsel of de ziel in een vagevuur was geweest, waar hij bij bewustzijn pijn leed, zou hij levend zijn geweest. Indien hij levend was, zou er geen opstanding kunnen zijn, omdat een levend schepsel geen opstanding kan ontvangen. De religieuze leerstelling van het vagevuur maakt het Woord van God wat de opstanding van de doden betreft, tot iets wat krachteloos is. De gelukkige waarheid is dat er geen vagevuur bestaat en dat de opstanding Gods hoop voor de doden is.

Vragen van lezers

● Wat bedoelt Salomo wanneer hij zegt dat hij onder duizend een ware man heeft gevonden, maar nooit een ware vrouw? — J.K., New Hampshire, V.S.

Prediker 7:27-29 (LV) luidt: „Zie, zoo heb ik het gevonden, zegt de Prediker, het een bij het ander nemend, om een eindoordeel op te maken. Wat ik voorts vurig gezocht maar niet gevonden heb: op duizend heb ik één man gevonden, maar een vrouw heb ik onder zoovelen niet gevonden. Alleenlijk, zie, dit heb ik gevonden, dat God den mensch goed gemaakt heeft, maar dat zij veel bedenkselen hebben gezocht”. De vertaling van James Moffatt geeft vers 28 als volgt weer: „Hier is wat ik heb gevonden, zegt de Spreker: één ware man onder de duizend, maar nooit een ware vrouw!”

Aan deze woorden kan men moeilijk de betekenis hechten als zouden ze erop duiden dat mannen beter zijn dan vrouwen. Ze kunnen niet zo letterlijk worden genomen als zouden ze inhouden dat er geen waarachtige vrouwen zijn, want de bijbel spreekt over getrouwe vrouwen, en er zijn thans meer vrouwen getuigen van Jehovah dan mannen. Salomo zou uit zijn persoonlijke ervaring hebben kunnen spreken, want hij bezat welgeteld duizend vrouwen en concubines. Het kan zijn dat niet een van dezen aan Jehovah God was toegewijd, terwijl Salomo ongetwijfeld wel enige mannen kende die God trouw waren. Hij kan, toen hij dit schreef, dus de ongelukkige situatie in zijn eigen huis in gedachten hebben gehad.

Er is echter een andere mogelijke betekenis, die aannemelijker schijnt. Duizend is een veelvoud van tien, wat op aardse volledigheid duidt. Duizend zou dus betrekking kunnen hebben op alle vrouwen die ooit op aarde hebben geleefd en nog leven, en van wie er niet een volmaakt was of is. Eva bleef niet volmaakt, neen, zij doorstond niet eens de proef waarin zij haar volmaaktheid in rechtschapenheid jegens God zou kunnen bewijzen. Jezus’ maagdelijke moeder was niet volmaakt. Wat de mannen betreft, ook hier zou duizend op aardse volledigheid kunnen duiden en op alle mannen die ooit op aarde hebben geleefd, betrekking kunnen hebben. De situatie waarin mannen verkeren, is echter anders dan die van vrouwen. Terwijl er nog nooit een vrouw is geweest die onberispelijke gehoorzaamheid jegens God aan de dag bleef leggen, is er wel één man geweest die zulks heeft gedaan, namelijk, Christus Jezus. Hij is de enige waarachtige, volmaakte man die ooit op aarde heeft geleefd. Daarom is het zeer waarschijnlijk dat deze grote waarheid in de woorden van Salomo in Prediker 7:27-29 is vervat. De conclusie die in vers 29 wordt bekendgemaakt, is