Wat is het allergrootste gewin?

NOG niet zoveel jaren geleden was het voor getrouwde mannen in de zuidelijke provincies van China een normale zaak om hun gezin te verlaten in het volle besef dat zij hun vrouw en kinderen tien, twintig of nog meer jaren niet weer zouden zien. Zij gingen dan naar een vreemd land om daar dag en nacht bijna als slaven te werken, sober te leven en zoveel mogelijk te sparen voor het moment dat zij weer naar huis zouden terugkeren. Het grote doel dat zij zich voor ogen hadden gesteld, was „rentenieren”: d.w.z. een stuk land kunnen kopen en dan de resterende jaren die zij nog te leven hadden, te genieten van de produkten die deze grond hun opbracht. Zij beschouwden het bereiken van dat doel als een grootse verrichting.

En zij die niet naar het buitenland gingen om hun fortuin te zoeken, maar in hun eigen land achterbleven. Ook zij streefden een soortgelijk doel in het leven na. Zij werkten uitermate hard, vaak zeven dagen per week, tien tot twaalf uur per dag, geld en nog eens geld verdienend, en dit weer even zorgvuldig wegleggend in de hoop zich eens uit het leven te kunnen terugtrekken en tot hun dood een comfortabel bestaan te kunnen leiden.

Waren deze mensen, die rijkdom tot het voornaamste doel in hun leven maakten, echter werkelijk tevreden en gelukkig? Zij besteedden onnoemelijk veel tijd en energie aan hun pogingen. Als gezinsleden hadden zij weinig gelegenheid om bij elkaar te zijn en dingen samen te doen, en bijgevolg ook weinig ambitie om een warme en liefdevolle gezinsverhouding op te bouwen. Hun gezondheid raakte vaak ernstig ondermijnd, vanwege de uitzonderlijk lange dagen die zij jaar in jaar uit maakten, zonder hun lichaam voldoende rust te gunnen. Aan hun voeding ontbraken vaak noodzakelijke bouw- en beschermstoffen aangezien zij in hun verregaande zuinigheid ook dikwijls daarop beknibbelden. Met het gevolg dat zij tegen de tijd dat zij voldoende rijkdom hadden bijeenvergaard om het gewenste comfort te bekostigen, doorgaans niet meer de gezondheid of het vermogen hadden om te genieten van de luxe die zij zich eindelijk konden permitteren.

Een dergelijk fanatiek nastreven van materiële rijkdom is overigens niet alleen iets uit het verleden. In deze tijd zijn er in Hong Kong veel jonge mensen die op school buitengewoon hard studeren, vaak ten koste van hun gezondheid, om maar met goede cijfers en eervolle vermeldingen uit de bus te komen. Zelfs na het voltooien van hun basisopleiding en na reeds officieel aan het werk te zijn gegaan, bezoeken velen nog avondscholen om maar steeds meer te leren. Dit echter niet zozeer omwille van de kennis zelf, als wel om een beter betaalde betrekking te kunnen bemachtigen.

Deze hartstochtelijke jacht op aards gewin als het hoogste goed in een mensenleven, is een opvatting die het denken en handelen van veel Chinese mensen beheerst. Het opvoeden van kinderen is hier een voorbeeld van. Dit wordt door hen bijna net zo opgevat als het afsluiten van een verzekering. De ouders verschaffen hun kroost onderwijs en de noodzakelijke levensbehoeften, opdat dezen, wanneer zij zijn opgegroeid, hun schuld kunnen aflossen door op hun beurt hun ouders geldelijk te ondersteunen, ofschoon die misschien nog volledig en met gemak in staat zijn voor zichzelf te zorgen.

Zo vroeg eens een jongeman aan zijn ouders: „Hebben jullie me dan niet uit liefde grootgebracht?” Waarop zij antwoordden: „Neen, om het geld!” Bij een andere gelegenheid kreeg een door het Oosten reizende toerist te horen: „Jullie Amerikanen hebben sociale verzekeringen voor jullie oude dag, maar wij, wij hebben onze kinderen!”

Maar laat nu niemand denken dat deze geldkoorts iets is waarmee alleen de oosterling is behept. In geen geval! Het is een ziekte die zich over de gehele aardbol heeft verbreid en een groot deel van de aardbevolking op de een of andere wijze heeft aangetast. Miljoenen mensen hebben geld tot hun god, tot hun voorwerp van aanbidding, gemaakt en zijn aldus slachtoffers geworden van een valse religie die haar volgelingen in slavernij houdt. Luidt het gezegde niet: „Geld regeert de wereld”?

Is het de moeite waard?

Het staat buiten twijfel vast dat mensen zwaar moeten betalen voor hun wanhopige streven naar steeds en steeds meer materiële rijkdom. Dit doet de vraag rijzen: Is het dat waard? Bereiken deze mensen een werkelijk groots doel, of schieten zij het werkelijke doel in het leven voorbij? Zijn zij in feite niet bedrogen met betrekking tot wat werkelijk het allergrootste gewin in het leven is? „Hij is onnozel”, zo schreef iemand eens, „die meent dat de grootste kracht van rijkdom is gelegen in het kunnen bevredigen van behoeften. In negenennegentig van de honderd gevallen schept rijkdom meer behoeften dan erdoor worden bevredigd.”

Er is een Chinees gezegde dat luidt: ’Vogels sterven omwille van voedsel, mensen omwille van geld.’ Hoe vaak hebben mensen al vanaf de vroegste tijden hun leven geriskeerd of zelfs verloren bij hun zoeken naar materiële rijkdom! Velen trachten vlug rijk te worden door zich in illegale en gevaarlijke activiteiten te storten, vaak met het gevolg dat ze door wetshandhavers worden gearresteerd of zelfs gedood. Anderen werken als slaven om rijkdom bijeen te vergaren, hun gezondheid ruïnerend en weinig of geen tijd overhoudend om aan hun gezinsleden, mensen die hen het meest na staan, te besteden. Veel jonge mensen zijn, en absoluut niet ten onrechte, van mening dat zulk een overmatige nadruk op materialisme de familieband verzwakt, de liefde van ouders voor hun kinderen doet verkoelen en een verzwakkende uitwerking heeft op het respect van kinderen voor hun ouders.

Tot welke conclusie moeten wij derhalve komen? Dat een materialistische zienswijze op het leven, met het nastreven van rijkdom als voornaamste doel, zowel onredelijk als onpraktisch is. In tegenstelling tot de onevenwichtige zienswijze die zoveel mensen er ten aanzien van materiële rijkdom op na houden, is de leer van Gods Woord de bijbel met betrekking tot deze aangelegenheid volmaakt gezond en voldoeningschenkend. Indien opgevolgd, kan ze veel bijdragen tot het smeden van betere gezinsbetrekkingen en het verwerven van persoonlijk geluk in ons leven.

De evenwichtige zienswijze van de bijbel

Anders dan veel mensen denken, veroordeelt de bijbel het bezitten van materiële rijkdom niet. Getrouwe en goedgekeurde dienstknechten van God uit het verleden, zoals Abraham en Job waren bijzonder rijke mannen. De bijbel erkent bovendien dat geld een nuttig doel kan dienen, „tot bescherming” in het huidige samenstel van dingen. — Pred. 7:12.

Tegelijkertijd echter veroordeelt Gods Woord een zelfzuchtige „liefde voor geld”, opmerkend dat sommigen „door hun streven op die liefde te richten . . . van het geloof [zijn] afgedwaald”, en zich bovendien ’met vele pijnen hebben doorboord’. Vandaar dus de nadrukkelijke waarschuwing: „Zij echter die besloten zijn rijk te worden, vallen in verzoeking en een strik en vele zinneloze en schadelijke begeerten, die de mensen in vernietiging en verderf storten.” — 1 Tim. 6:9, 10.

In plaats van op materiële rijkdom als het grootste gewin te wijzen, geeft de bijbel de raad: „Ze is ongetwijfeld een middel tot groot gewin, deze godvruchtige toewijding gepaard aan het genoegen nemen met wat men heeft. Want wij hebben niets in de wereld meegebracht en kunnen er ook niets uit meenemen. Wanneer wij daarom voedsel en kleding hebben, zullen wij daarmee tevreden zijn” (1 Tim. 6:6-8). Of zoals deze zelfde schrijver, de apostel Paulus, het in een andere brief stelt: „Laat uw levenswijze vrij zijn van de liefde voor geld, en weest tevreden met de tegenwoordige dingen. Want hij heeft gezegd: ’Ik zal u geenszins in de steek laten noch u ooit verlaten.’” — Hebr. 13:5.

Jezus stelde heel terecht de vraag: „Wat voor nut toch heeft het voor een mens als hij de gehele wereld wint, maar zichzelf verliest of schade lijdt?” (Luk. 9:25) Zoals ieder nadenkend mens ogenblikkelijk inziet, is het leven veel meer waard dan materiële bezittingen, aangezien het zonder leven onmogelijk is van iets te genieten, hoe mooi het ook is. Het leven is een gave van de grote Schepper, Jehovah. Liefdevol heeft hij voor allen die hem liefhebben en aanbidden, welomschreven regelingen getroffen om voor eeuwig onder rechtvaardige omstandigheden te leven. Is daarom het ontvangen van deze wonderbare gave van eeuwig leven in Gods rechtvaardige nieuwe samenstel van dingen, niet werkelijk het allergrootste gewin, de kostbaarste gave, waar een mens ooit op zou kunnen hopen?

Met deze juiste waardebepaling zal iemand niet in gebreke blijven ’God terug te betalen wat van God is’, namelijk de aanbidding en toewijding die zijn schepselen aan hem verplicht zijn, en waarmee zij bewijzen dat zij het waard zijn om de kostbare gave van het leven van de grote Bron van het leven te ontvangen. — Matth. 22:21; Ps. 36:9.

Bovendien verklaarde Jezus: „Dit betekent eeuwig leven, dat zij voortdurend kennis in zich opnemen van u, de enige ware God, en van hem die gij hebt uitgezonden, Jezus Christus” (Joh. 17:3). Een uitspraak die heel duidelijk aantoont hoe belangrijk het is om kennis in ons op te nemen uit Gods Woord de bijbel. Een van de belangrijkste dingen die de bijbel ons onderwijst, is ’met onze handen te werken, opdat wij betamelijk mogen wandelen ten aanzien van de mensen die buiten zijn en niets nodig hebben’. God haat mensen die lui zijn en weigeren te werken. — 1 Thess. 4:11, 12; Spr. 6:6-11; 21:25.

Voorts geeft de bijbel aan wat de respectieve plaats van elk gezinslid in het huisgezin is, hoe zij in vrede en harmonie met elkaar kunnen leven, elkaar met oprechte liefde en respect bejegenend (Kol. 3:18-21). Het is ook Gods Woord dat ons duidelijk maakt hoe te handelen ten aanzien van de vele problemen waardoor de mensheid overal wordt gekweld, met name de morele achteruitgang die de wereld teistert. In alle aangelegenheden helpt de bijbel ons dus een evenwichtige zienswijze te behouden, en geestelijke belangen in ons leven op de eerste plaats te stellen. Ja, door het handhaven van een juiste verhouding met onze hemelse Vader tot onze voornaamste zorg in het leven te maken, hebben wij een werkelijk levensdoel — onze grote Schepper Jehovah te dienen en goed te doen jegens onze medemens.

Wij kunnen allen profijt trekken van de raad die Jezus in zijn Bergrede gaf: „Vergaart u niet langer schatten op aarde . . . Vergaart u veeleer schatten in de hemel, waar noch mot noch roest verteert en waar dieven niet inbreken en stelen.” En of wij nu rijk zijn of arm, we kunnen allemaal ons voordeel doen met de bijbelse aansporing bedoeld voor degenen die rijk zijn in materieel opzicht: „Beveel hun die rijk zijn in het tegenwoordige samenstel van dingen, niet hooghartig te zijn en hun hoop niet op onzekere rijkdom te vestigen, maar op God, die ons alle dingen rijkelijk verschaft om ervan te genieten; goed te doen, rijk te zijn in voortreffelijke werken, vrijgevig te zijn, mededeelzaam, voor zichzelf een voortreffelijk fundament voor de toekomst veilig als een schat wegleggend, opdat zij het werkelijke leven stevig mogen vastgrijpen.” — Matth. 6:19, 20; 1 Tim. 6:17-19.

„Het werkelijke leven stevig vastgrijpen” door te voldoen aan de vereisten die door de Schepper van het leven zijn uiteengezet — dat is inderdaad het grootste gewin dat kan worden verworven!