„Uw woord is waarheid”
Van Joppe naar Cesaréa
DE BOODSCHAP van de bijbel is nauw verbonden met de landstreken van het tegenwoordige Israël en Jordanië. In het schriftuurlijke verslag komen niet alleen steden, maar ook heuvels, bergen, dalen, bronnen, rivieren, woeste gebieden en zeeën voor. Om die reden kan iemand die het land bezichtigt waar de gebeurtenissen hebben plaatsgevonden zich er een betere voorstelling van maken.
Een Ontwaakt!-correspondent in Israël bemerkte dit toen hij van Joppe naar Cesaréa reisde. Als wij met hem meegaan, komen wij onder de indruk van de realiteit van de vroegere gebeurtenissen die in de bijbel worden verhaald.
Joppe (thans bekend als Jaffa) is een zuidelijke voorstad van Tel Aviv. Staande op de top van een vooruitstekende rots die uitziet over het oude havengebied, kunnen wij ons in gedachten voorstellen wat zich hier in vroeger tijden afspeelde. Door deze haven kwamen scheepsladingen Libanees cederhout voor Salomo’s tempel. Hier scheepte de profeet Jona zich in, toen hij zijn toewijzing trachtte te ontvluchten, om naar Tarsis te gaan. In deze stad werd in de eerste eeuw een christelijke gemeente gesticht. Dorkas (Tabitha), een vrouw die „overvloedig [was] in goede daden”, was met die gemeente verbonden. Hier ook wekte de apostel Petrus haar uit de dood op. — Hand. 9:36-42.
Met betrekking tot het verblijf van de apostel Petrus in 36 G.T. in deze stad, verklaart de bijbel: „Verscheidene dagen bleef [Petrus] nog in Joppe bij een zekere Simon, een leerlooier”, die „een huis aan de zee” had (Hand. 9:43; 10:6). Een van de kerken der christenheid heeft een klein huis in bezit dat in de achttiende eeuw G.T. werd gebouwd, naar wordt beweerd op precies dezelfde plaats waar Simons huis stond. Het is echter niet mogelijk om ook maar één oorspronkelijke plaats te identificeren. Als wij echter de buitentrap naar het platte dak van het huis opgaan, kunnen wij ons enigszins de gebeurtenissen voorstellen die in Handelingen hoofdstuk 10 staan beschreven, toen Petrus „omstreeks het zesde uur naar het dak [ging] om te bidden”. Op het dak van Simons huis ontving Petrus een visioen waarin hem werd geopenbaard dat het juist was om tot niet-joden te prediken. — Hand. 10:9; 15:14.
Na dit visioen kreeg Petrus de opdracht naar het huis van de Romeinse legeroverste Cornelius in Cesaréa te gaan, te zamen met twee van Cornelius’ huisknechten en een soldaat die hen begeleidde. „En sommigen van de broeders uit Joppe gingen met hem mee” (Hand. 10:23). Daar, in Cesaréa, werden de eerste onbesneden heidenen christelijke gelovigen.
Als wij Jaffa en Tel Aviv achter ons laten en door de Vlakte van Sarom rijden, zien wij tussen de duinen links van ons steeds stukjes blauw van de Middellandse Zee. Aan de rechterkant liggen de heuvels van Samária.
Naar het noorden rijdend, zien wij dat de hele streek bedekt is met citrusboomgaarden, wijngaarden, groentekwekerijen, visteeltvijvers en graanvelden. Nog geen uur nadat wij uit Jaffa vertrokken, zijn wij in Cesaréa.
De apostel Paulus is op zijn reizen van en naar Jeruzalem op zijn minst drie maal door Cesaréa gekomen en heeft enige tijd met de christelijke gemeente daar doorgebracht (Hand. 9:30; 18:22; 21:8-16). Bovendien heeft hij daar twee jaar in gevangenschap verkeerd (van 56 tot 58 G.T.), waarna hij aan boord van een koopvaardijschip naar Rome voer. — Hand. 23:23–27:1.
Wij lezen in de bijbel ook over de plotselinge dood van Herodes Agrippa I, als gevolg van een oordeel van de Almachtige God en over het Romeinse bestuur van Felix en van Festus — alles in en vanuit Cesaréa. Cesaréa was dus een belangrijke Romeinse stad, een bestuurscentrum en garnizoensplaats, alsook een drukke handelshaven.
Wat is er echter thans in deze oude omgeving te zien? Talrijke overblijfselen die uit de tijd van de kruisvaarders dateren. Archeologen hebben echter dieper in het zand gegraven en tal van Romeinse bouwwerken blootgelegd. De straat waarover wij de stad binnenrijden is geplaveid met Romeinse plaveistenen die zijn gegroefd om de hoeven van de paarden een stevig houvast te geven. Dit was in de oudheid de hoofdweg naar de haven. De apostelen Paulus en Petrus moeten hier tijdens hun bezoeken hebben gelopen als zij van de haven afkwamen of ernaartoe gingen.
Dichter bij het havengebied klimmen wij over een hoogte en kijken neer op een blootgelegd terrein waar een Romeinse, aan Augustus gewijde tempel en andere Romeinse bouwwerken aan het licht zijn gekomen. Vanaf dit heuveltje kunnen wij zien hoe uitgestrekt de Romeinse stad is geweest; de latere stad van de kruisvaarders besloeg slechts ongeveer een zesde van de oppervlakte van de vroegere stad.
Een blik op de haven toont aan dat het geen geringe prestatie is geweest om op deze kale, zandige kust een kunstmatige haven van behoorlijke grootte aan te leggen. Josefus beschrijft hoe reusachtige rotsblokken op hun plaats werden neergelaten ten einde grote golfbrekers en uitgestrekte havendammen te vormen. Terwijl wij hier staan te kijken hoe vissers hun hengels uitwerpen en kinderen op de zandige oever rondplassen, kunnen wij ons door onze verbeelding laten terugvoeren tot zo’n 1900 jaar geleden.
Stelt u zich eens een groep christenen uit de plaatselijke gemeente voor die zich hier hebben verzameld om een vertrekkende bezoeker vaarwel te wuiven, of reizende evangelisten zoals Paulus, Silas en Barnabas in hun midden te verwelkomen. Hier ergens stonden Paulus en Lukas toen zij op het moment wachtten dat zij aan boord van een schip met bestemming Rome zouden gaan, waar Paulus voor de rechterstoel van Caesar getuigenis omtrent de opgestane Jezus Christus zou afleggen. Het is werkelijk interessant op de kust van Cesaréa te staan en aan het verleden te denken.
Er is echter nog meer te zien dus gaan wij verder. Ronde amfitheaters waren karakteristiek voor Romeinse steden en door toedoen van Herodes kreeg ook deze stad een theater, waarvan nog een groot gedeelte intact is. Tot 1960 lag het onder de duinen begraven, doch thans is het blootgelegd en het resultaat van de restauratie is dat hier op zomeravonden concerten en andere vertoningen kunnen worden gegeven. De akoestiek in dit soort bouwwerken is uitstekend. Wie helemaal naar boven klimt en op de bovenste rij gaat zitten zou makkelijk elk woord van ons gesprek kunnen horen als wij hier op het herbouwde podium zouden staan.
Van belang voor bijbelonderzoekers is dat in 1961 tijdens de blootlegging van het theater een stenen gedenkplaat werd ontdekt. Hierop staat een Latijnse inscriptie die de naam bevat van de Romeinse bestuurder uit de tijd dat Jezus Christus ter dood werd gebracht — namelijk Pontius Pilatus. Dit is de eerste inscriptie die werd gevonden waarin deze naam voorkomt.
Nog een bezienswaardigheid vinden wij aan de noordzijde van de oorspronkelijke stad. Het is een goed bewaard gebleven aquaduct, een bovengronds, dubbel kanaal dat zoet water uit verafgelegen bronnen bracht om de plaatselijke waterreservoirs en -putten aan te vullen. Het door bogen ondersteunde aquaduct heeft een heel kleine hellingshoek en is een meesterwerk van ingenieurskunst. Het aquaduct werd tot voor kort door duinzand bedekt waardoor het niet te lijden heeft gehad van de tand des tijds.
Er is nog altijd veel dat niet door de spade van de archeoloog is aangeroerd. Wat wij echter hebben kunnen zien, is interessant geweest en past allemaal bijzonder goed in het bijbelverslag, waardoor een voortreffelijk bewijs van de betrouwbaarheid ervan wordt geleverd. De boodschap van de Heilige Schrift verdient dus beslist onze waardering en ernstige aandacht.