Met anderen kunnen opschieten

ZIJN er mensen met wie u moeilijk kunt opschieten? Wat valt eraan te doen? Vindt u bij voorbeeld dat er vrij veel mensen zijn die u irriteren? Indien u in dit opzicht moeite hebt, zou u zich kunnen afvragen: ’Bij wie schuilt de moeilijkheid? Bij de ander of bij mij zelf?’ Als het lijkt alsof iedereen fout is, bestaat de kans dat het nodig is enkele veranderingen in uw leven aan te brengen.

Een van die veranderingen welke velen zouden kunnen aanbrengen om beter met anderen te kunnen opschieten, is het over het hoofd zien van andermans vergissingen of fouten en ze aan onvolmaaktheid toe te schrijven. Waarom er een geschilpunt van gemaakt als de kwestie onbelangrijk is? De geïnspireerde raad in Gods Woord luidt aldus: „Wie een overtreding bedekt, jaagt liefde na; maar wie een zaak ophaalt, brengt scheiding tussen vrienden.” — Spr. 17:9.

Door dus een fout door de vingers te zien en de ander te verdragen ondanks zijn fouten, behoudt men een vriend. Dit valt gemakkelijker als wij in aanmerking nemen dat de ander onvolmaakt is en fouten zal maken. Verwacht dus niet te veel van anderen, doch neem in aanmerking dat zij niet in staat zijn te voldoen aan wat volmaakt is. Door niet de volle maat van wat ons toekomt te eisen, vergoelijken wij de tekortkomingen van anderen. Deze tegemoetkoming helpt ons met anderen op te schieten.

Een verstandig mens neemt ook het feit in aanmerking dat hij niet met alle mensen op gelijke wijze kan verkeren of omgaan. Mensen zijn verschillend; zij hebben verschillende persoonlijkheden, verschillende gewoonten, verschillende karaktertrekken. Iets wat in onze ogen van goede smaak getuigt, kan iemand anders wel als aanstootgevend beschouwen. Het is dikwijls maar om kleinigheden dat twee mensen niet met elkaar overweg kunnen. Wees daarom bereid concessies te doen, ten einde te vermijden dat persoonlijkheden zullen botsen. Wees soepel.

Als voorbeeld diene de christelijke apostel Paulus. In zijn predikingsactiviteit was hij tactvol; hij trachtte de gedachtengang van degenen met wie hij sprak te begrijpen; hij deed een beroep op hun verstand (1 Kor. 9:20-22, NW). Toen hij tot de mannen van Athene sprak, verwees hij naar hun eigen religieuze altaar en hun inscriptie „Aan een onbekende God” en hij citeerde ook een van hun eigen dichters om zijn beweringen ingang te doen vinden (Hand. 17:22-28, NW). De apostel Paulus paste zich aan hun gezichtspunten aan. Kunnen wij in onze omgang met anderen niet hetzelfde beginsel toepassen? Zou het, om beter met anderen te kunnen opschieten, niet wijs zijn ons aan hun persoonlijkheden aan te passen? Niet dat wij door compromissen te sluiten afbreuk zouden doen aan rechtvaardige beginselen, doch wij zullen trachten het gezichtspunt van de ander te begrijpen.

Het kan zijn dat iemands natuurlijke aanleg veroorzaakt dat hij dermate in anderen is geïnteresseerd dat hij vele details over hen en wat zij gedaan hebben te weten wil komen. Deze karaktertrek kan wrijving tot gevolg hebben en kan het voor iemand moeilijk maken met anderen op te schieten, want sommigen kunnen bepaalde dingen als hun persoonlijke zaak beschouwen. Hoeveel beter is het niet om, in het belang van aangename betrekkingen, vriendschappelijk en tegelijkertijd toch niet al te persoonlijk te zijn. Uw vriend kan het gevoel hebben dat hij er een goede reden voor heeft bepaalde dingen niet aan u openbaar te maken. Denk er dus, alvorens vragen te stellen, eerst eens over na of ze misschien alleen maar een bron van wrijving zullen vormen.

Iemands gewoonten of manieren kunnen een bron van ergernis vormen waardoor u moeilijk met hem kunt opschieten. Misschien is hij slordig. Als dat zijn zwakke punt is, is uw voortdurende felle kritiek hierop niet de manier om vreedzame betrekkingen te onderhouden. Dat betekent natuurlijk niet dat u zijn slechte gewoonten moet overnemen. Doch alvorens kritiek uit te oefenen, is het goed tot tien te tellen — tien van uw eigen fouten. Daarna zult u in een betere stemming zijn om, indien noodzakelijk, tactvolle suggesties te doen.

Dikwijls kunnen twee mensen met sterke persoonlijkheden niet goed met elkaar opschieten. Het kan zijn dat beiden volhouden dat hun kijk op de dingen de juiste is. Als zulke personen in nauw contact met elkaar staan, is het niets ongewoons dat zij elkaar „kriebelig” maken. Als er dan ruzie uit voortvloeit, doet men er goed aan te bedenken dat geen van beiden de ander de schuld van de botsing kan geven, want er zijn er twee nodig om ruzie te maken.

De bijbel erkent dit feit, om welke reden de geïnspireerde raad in Spreuken 17:14 zegt: „Het begin van een twist is als het doorsteken van een waterkering; laat dus af van twist, voordat hij losbreekt.” Een klein lekje in een dam om een waterreservoir kan wellicht tot een verschrikkelijke vloed leiden. Zo kan het ook zijn dat als boosheid of geprikkeldheid maar een kleine opening krijgen om zich te uiten, een stroom van boze woorden en daden kan losbreken, met schade en letsel als resultaat. Voordat een discussie van welke aard ook dergelijke gevolgen heeft, kan men dus maar het beste het onderwerp laten rusten; of van de persoon weggaan ’voordat de twist losbreekt’, waardoor een botsing met schadelijke gevolgen wordt voorkomen.

Het feit dat mensen op aarde zo veel verschillende persoonlijkheden bezitten, is stellig een uitdaging om met allemaal goed op te schieten. Christenen zijn echter verplicht pogingen daartoe in het werk te stellen, want hun wordt geleerd: „Zijt indien mogelijk, voor zover het van u afhangt, vredelievend jegens alle mensen” (Rom. 12:18, NW). Het feit dat christenen dit moeten volbrengen, legt hun de verplichting op, „de nieuwe persoonlijkheid . . . aan te doen, die naar Gods wil werd geschapen in ware rechtvaardigheid” (Ef. 4:24, NW). De „nieuwe persoonlijkheid” wordt gevormd door zulke eigenschappen als lankmoedigheid, zelfbeheersing en zachtaardigheid, welke iemand in staat stellen zelfs op te schieten met mensen waarmee moeilijk is om te gaan.

Voorts tracht de „nieuwe persoonlijkheid” anderen te verdragen, in overeenstemming met het uitdrukkelijke bevel in de Schrift, ’elkaar in liefde te verdragen’ (Ef. 4:2, NW). Toch begeeft de „nieuwe persoonlijkheid” zich niet met de grote massa van deze wereld in ontuchtig gescherts of slecht gedrag, noch stuift ze geïrriteerd op, woedend en krijsend. De „nieuwe persoonlijkheid”, die iemand in staat stelt met anderen op te schieten, doet wat juist is.

Daarom kan er worden gezegd dat het vermogen om met anderen op te schieten een maatstaf van iemands christelijke rijpheid is. Iemand die rijp is, weet dat er voor ruzie twee mensen nodig zijn; bovendien verwacht hij niet te veel van anderen en is hij bereid onrijp gedrag van anderen door de vingers te zien. Hij weet heel goed dat zijn christelijke rijpheid op verhelderende wijze wordt weerspiegeld door de mate waarin hij met anderen kan opschieten.