Wat is de geest van een gezond verstand?

VAAK hoort men de waarschuwing uiten: „Laat je door je gezonde verstand leiden.” Het kan zijn dat deze raad wordt gegeven aan iemand die aan het begin staat van een lange reis. Of wellicht is er een bijzonder gevaarlijke of netelige situatie ontstaan waarin iemand licht geneigd zou zijn lucht te geven aan zijn emoties door gewelddadig op te treden. In dergelijke omstandigheden is het beslist noodzakelijk de geest van een gezond verstand te gebruiken.

Met de uitdrukking „Laat je door je gezonde verstand leiden”, bedoelt men gewoonlijk: „Ga met oordeel te werk; wees redelijk; neem geen dwaze risico’s en handel niet overijld.” Deze raad is natuurlijk prima. De meningen over wat in een gegeven situatie de oordeelkundigste of redelijkste gedragslijn is, lopen echter vaak aanzienlijk uiteen. Hoe moet iemand dan bepalen wat feitelijk de geest van een gezond verstand is?

Helaas wordt niemand met een werkelijk gezond verstand geboren. Het tegendeel is veeleer waar zoals de gelovige bijbelschrijver David erkende: „In ongerechtigheid ben ik geboren, in zonde heeft mijn moeder mij ontvangen.” Ten gevolge van de overgeërfde zonde is er, zoals de christelijke apostel Paulus verklaarde, „geen rechtvaardige [iemand die zondeloos is en daarom volmaakt gezond van geest en lichaam], zelfs niet één”. En in plaats dat de bijbel het bevorderen van gezond verstand of een gezonde geest in verband brengt met dit samenstel van dingen, wordt erin gezegd: ’De god van dit samenstel van dingen [Satan de Duivel] heeft de geest van de ongelovigen verblind.’ Door de geest van mensen voor de waarheid omtrent God en zijn voornemens te verblinden, heeft Satan hen in een staat van geestelijke onevenwichtigheid gehouden. — Ps. 51:7 5; Rom. 3:10; 2 Kor. 4:4, NW.

Ondanks de handicap van de overgeërfde onvolmaaktheid en de invloed van een onrechtvaardige wereld, heeft God het mensen echter mogelijk gemaakt de geest van een gezond verstand te gebruiken. „Want God heeft ons niet een geest van lafhartigheid gegeven”, verklaart zijn Woord, „maar van kracht en van liefde en van gezond verstand” (2 Tim. 1:7, NW). Hoe verleent God zijn volk echter gezond verstand?

Via zijn geïnspireerde Woord, de Heilige Schrift, deelt de Almachtige God de mens zijn gedachten mee. Dit Woord bevat Zijn volmaakte maatstaf voor waarheid en rechtvaardigheid en via de bladzijden van dat boek leert men dus de volmaakte, gezonde geest of gedachten van God kennen. Hieruit volgt dat naarmate iemand zijn eigen gedachten, zijn eigen oordeel, terzijde kan stellen en de leiding van Gods gedachten bij allerlei aangelegenheden kan aanvaarden, hij de geest of gezindheid van een gezond verstand zal bezitten.

Dit wil niet zeggen dat iemands hersenen een verandering ondergaan, maar veeleer dat iemand onder de werking van Gods geest geleidelijk leert de gebreken in zijn eigen oordeel omtrent allerlei kwesties die zich kunnen voordoen, recht te zetten. Dan zullen zijn beslissingen en daden in overeenstemming zijn met de onderwijzingen uit Gods Woord, dat Gods volmaakte gedachten weergeeft. Daardoor wordt er, zoals in Romeinen 12:2 (NW) wordt uiteengezet, een verandering in zijn leven teweeggebracht: „Wordt niet langer naar dit samenstel van dingen gevormd, maar wordt veranderd door uw geest te hervormen, opdat gij u ervan kunt vergewissen wat de goede en welgevallige en volmaakte wil van God is.”

Door zijn denkwijze dusdanig te wijzigen dat ze in overeenstemming is met de volmaakte maatstaf, Gods geest of gedachten zoals die in de bijbel en in het leven van Jezus Christus tot uiting komen, kan een onvolmaakt menselijk schepsel gezond verstand gebruiken. Een illustratie: Stel dat wij een klok bezitten die als uurwerk niet veel waard is en waarvan de gang niet geregeld kan worden. Stel echter ook dat wij veelvuldig een chronometer kunnen raadplegen die absoluut nauwkeurig loopt en die aangeeft dat onze klok dertig minuten op vierentwintig uur achtergaat. Wij zouden nu kunnen leren onze klok te stellen door ze van tijd tot tijd gelijk te zetten. Bovendien zouden wij ook kunnen leren hoe op elk tijdstip van de dag het verschil te schatten.

Zo is het ook gesteld met ons oordeel omtrent de verschillende aangelegenheden en kwesties die zich in ons leven voordoen. Wanneer wij ons oordeel afmeten tegen de volmaakte maatstaf, komen wij tot de conclusie dat wij te snel of te traag, te zwak of te sterk zijn in onze verstandelijke en fysieke emoties. En alhoewel wij het volmaakte voorbeeld van Jezus Christus niet kunnen evenaren, worden wij niettemin in staat gesteld onze gedachten en ons oordeel te regelen, zodat ze in opmerkelijke mate overeenkomen met de volmaakte maatstaf.

Een christen gebruikt dan ook de geest van een gezond verstand als hij vaststelt wat volgens de inhoud van de Schrift de juiste beslissing of de juiste gedragslijn is. Hij vraagt zich af: „Wat zou Christus in een dergelijke situatie hebben gedaan? Is er een bijbels beginsel dat hierop van toepassing is?” Dan wendt hij zich in gebed tot Jehovah God en vraagt zijn zegen op de gedragslijn die hij na het raadplegen van zijn Woord heeft besloten te volgen. Op die manier gebruikt men de geest van een werkelijk gezond verstand.

Daar verreweg de meeste mensen zich in hun leven niet laten leiden door de volmaakte chronometer, Gods Woord, behoeft het ons niet te verbazen dat zij onder het gebruiken van de geest van een gezond verstand iets geheel anders verstaan. Toen in het Perzië uit de oudheid bijvoorbeeld een wet werd uitgevaardigd waarbij werd verordend dat een gebed gericht tot iemand anders dan de koning een misdaad was die met de dood in de leeuwenkuil gestraft zou worden, overlegden velen waarschijnlijk dat zij de geest van een gezond verstand gebruikten als zij zouden nalaten tot God te bidden totdat deze beperking was opgeheven. De getrouwe Hebreeër Daniël redeneerde echter anders. Hij liet zich bij zijn handelwijze door Gods Woord leiden en bleef tot Jehovah bidden. In tegenstelling tot wat de meesten wellicht hebben gedacht, gebruikte híj de geest van een gezond verstand. Jehovah schepte behagen in Daniëls getrouwheid en beschermde hem. — Dan. 6:4-28.

Laat u dus niet beïnvloeden door wat andere onvolmaakte menselijke schepselen denken of door wat in uw ogen redelijk is, maar wend u om leiding tot Jehovah God en zijn Woord. Sla acht op de raad die de geïnspireerde bijbelspreuk geeft: „Vertrouw op den HERE met uw ganse hart en steun op uw eigen inzicht niet. Ken Hem in al uw wegen.” Dan zult u de geest van een gezond verstand gebruiken. — Spr. 3:5, 6.