Bekommert God zich om degenen die aan een geestesziekte lijden?

FLORENCE was een aantrekkelijke jonge vrouw. Zij was juist met een opwindende carrière als mannequin begonnen toen zij plotseling door een geestesziekte werd getroffen. Zij geraakte in een ernstige depressie en sloot zich in het huis van haar ouders op. Omdat zij haar levenslust had verloren, schonk zij helemaal geen aandacht meer aan haar uiterlijk. Uiteindelijk beraamde zij plannen om zelfmoord te plegen.

Florence is niet alleen. Soortgelijke tragedies treffen mensen over de gehele wereld. Geestesstoornissen behoren zelfs tot de meest voorkomende ziekten in deze tijd. Hoe denkt God over degenen die aan een geestesziekte lijden? Bekommert hij zich werkelijk om hen?

Sommigen zijn geneigd te denken dat God zich alleen maar inlaat met mensen die geestelijk normaal worden geacht. Sommigen menen zelfs dat een geestesziekte een rechtstreekse straf van God is. Maar is de ziekte aan God te wijten? Wat vormt in werkelijkheid de oorzaak van geestesstoornissen?

De fundamentele oorzaak

Vroeger was men algemeen van mening dat bijna alle geestesstoornissen een bovennatuurlijke oorsprong hadden, en sommigen denken dat dit de bijbelse zienswijze ten aanzien van geestesziekte of krankzinnigheid is. De bijbel maakt inderdaad melding van gevallen waarin personen bezeten waren door onzichtbare goddeloze geesten, maar dit betekent niet dat alle soorten van geestesstoornissen beschouwd moeten worden als een bewijs dat de demonen bezit hebben genomen van iemand die eraan lijdt.

Wij moeten natuurlijk in gedachte houden dat de bijbel geen medisch boek is waarin de oorzaak van verschillende kwalen wordt beschreven. Toch legt de bijbel wel uit wat de gemeenschappelijke oorzaak is van alle menselijke ziekten, zowel op mentaal als fysiek gebied. De bijbel toont aan dat wij slachtoffers zijn van de tot de dood leidende onvolmaaktheid die door onze zondige voorvader Adam aan het mensengeslacht is doorgegeven. De apostel Paulus verklaart hierover: ’Door bemiddeling van één mens is de zonde de wereld binnengekomen en door middel van de zonde de dood, en aldus heeft de dood zich tot alle mensen uitgebreid omdat zij allen gezondigd hadden’ (Rom. 5:12). Dit betekent dat elke nakomeling van Adam onvolmaakt is en aldus zowel mentaal als fysiek zekere gebreken vertoont. Geestesafwijkingen zijn derhalve slechts extreme vormen van een overgeërfde zwakheid die wij allemaal bezitten.a

Gods voorzieningen voor degenen die aan een geestesziekte lijden

Dat God beslist aandacht heeft voor degenen die aan een geestesziekte lijden, blijkt uit de voorzieningen die hij heeft getroffen. In de eerste plaats legt hij hun naaste familieleden de verplichting op voor hen te zorgen. In 1 Timótheüs 5:8 lezen wij: „Stellig, indien iemand niet voor de zijnen zorgt, en in het bijzonder voor hen die leden van zijn huisgezin zijn, dan heeft hij het geloof verloochend en is erger dan een ongelovige.” Er wordt geen uitzondering gemaakt voor huisgenoten die ziek zijn.

Dit betekent dat huwelijkspartners een dergelijke verplichting jegens elkaar hebben. Een christelijke echtgenote die onmiddellijk de beslissing nam haar man thuis te verzorgen toen hij door een ernstige geestesziekte werd getroffen, merkte hierover op: „Als je trouwt, beloof je elkaar in vóór en tegenspoed trouw te blijven, nietwaar?” Zij heeft hem tot aan zijn dood jarenlang liefdevol verzorgd.

Evenzo legt God ouders de verplichting op voor hun zieke kinderen te zorgen. De ouders kunnen een genetische afwijking aan hen hebben overgedragen. Een Zweeds echtpaar, wier driejarige zoontje geboren was met een ongeneeslijke chromosoomafwijking die tot gevolg had dat hij geestelijk ernstig gehandicapt was, zei het volgende: „Hij is ons kind. Wij hebben hem op de wereld gezet. Wij piekeren er niet over hem bij iemand anders achter te laten. Wij houden zielsveel van hem en willen hem helpen zoveel mogelijk van zijn leven te maken. Het is een enorme opgave, maar hij maakt werkelijk vorderingen, en dat stemt ons gelukkig.”

Hetzelfde is het geval wanneer iemands ouders zorg nodig hebben. Gods Woord toont aan dat volwassen kinderen ook de verplichting hebben voor hun bejaarde gehandicapte ouders te zorgen, met inbegrip van degenen die niet langer volledig gezond van verstand zijn. — 1 Tim. 5:4.

Er kunnen zich vanzelfsprekend omstandigheden voordoen die het niet raadzaam maken iemand met een geestesziekte thuis te verzorgen. Hij zou een gevaar voor zichzelf of anderen kunnen vormen, een speciale behandeling of voortdurende professionele zorg nodig kunnen hebben of totaal onwillig kunnen zijn om thuis te blijven. Zijn verzorging thuis zou ook een te zware last kunnen vormen voor andere gezinsleden en hun eigen gezondheid en welzijn ernstig in gevaar kunnen brengen. Bestaan zulke omstandigheden echter niet, dan kan het het beste zijn hem thuis te verzorgen, waar de gezinsregeling die op liefdevolle wijze door God is ingesteld, er heel goed toe zou kunnen bijdragen dat zijn toestand geleidelijk verbetert.

Hoe Gods Woord hulp biedt

Een voorziening van God die gebruikt kan worden om voor personen met een geestesstoornis zorg te dragen, is hen te helpen kennis uit de bijbel tot zich te nemen. Voorbeelden tonen aan dat dergelijke patiënten van veel spanning en zorg werden bevrijd en soms zelfs zijn genezen wanneer hun denken door middel van kennis uit Gods Woord in juiste banen werd geleid. Hoe komt dit? Voornamelijk doordat de bijbel een boek is dat geestelijke leiding verschaft en de mens met hoop vervult (Rom. 15:4, 13). Hoop is vooral van het grootste belang voor personen die depressief zijn. En Gods geest, alsmede een krachtige hoop, kan een verward persoon helpen zijn gedachten te ordenen en weer op een gezonde wijze te reageren en te handelen.

Daarom is een geregelde bijbelstudie vaak zeer nuttig gebleken. Wanneer iemands geest van een normale denkwijze afwijkt, moet deze bijgesteld worden, net als in het geval van een klok die te langzaam of te snel blijft lopen. De klok kan nog heel goed bruikbaar zijn als ze geregeld wordt gelijkgezet met een goed lopende klok. Door middel van de bijbel heeft Jehovah God de mens een „zuiver lopende klok” gegeven, een maatstaf voor een gezonde denkwijze. Indien iemand die aan een geestesstoornis lijdt, geregeld wordt geholpen van deze voortreffelijke voorziening gebruik te maken, zal zijn verwarde geest hierdoor vertroosting, geloof en hoop ontvangen.

Dat is met Florence gebeurd, de jonge vrouw die aan het begin van dit artikel werd beschreven. Een vrouw uit de plaatselijke gemeente van Jehovah’s Getuigen bezocht haar ouders en trof er regelingen voor een wekelijkse bijbelstudie met haar te houden. De Getuige zegt: „In het begin was zij erg verlegen en overgevoelig en rende zij vaak huilend de kamer uit. Maar geleidelijk aan, naarmate zij bijbelkennis verkreeg, werd zij evenwichtiger. Vervolgens bracht ik haar in contact met andere personen die ik voor de studie uitnodigde, en ten slotte, voor het eerst na een aantal jaren, kon zij de deur uitgaan om samen met mij een vergadering bij te wonen. Florence leidt nu een normaal leven. Zij is getrouwd, heeft twee kleine kinderen en leidt zelf bijbelstudies bij anderen. Haar eigen commentaar: ’Zonder de waarheid en de hoop uit de bijbel zou het me nooit gelukt zijn er weer bovenop te komen.’”

De kracht van het gebed

Geregeld bidden met iemand die aan een geestesstoornis leidt, kan er eveneens toe bijdragen dat er meer orde komt in de verwarde geest. Deze voorziening van God kan als een veiligheidsklep dienst doen waardoor aan deprimerende gedachten lucht kan worden gegeven. De apostel Petrus combineerde ’gezond van verstand zijn’ met ’waakzaamheid met het oog op gebeden’ (1 Petr. 4:7). Door middel van gebed kan God op elk moment, dag en nacht, worden bereikt. En hij nodigt ons ertoe uit met betrekking tot „alles”, met inbegrip van geestesproblemen, smeekbeden tot hem op te zenden. — Fil. 4:6.

De doeltreffendheid van het gebed blijkt uit het volgende voorbeeld: Een gehuwde man in België leed sinds zijn kinderjaren aan een ernstige geestesziekte. Hij aanvaardde een bijbelstudie met Jehovah’s Getuigen en schrijft:

„Zodra ik begreep dat Jehovah de enige ware God is, vroeg ik hem in gebed mij te helpen veranderingen aan te brengen, omdat ik besefte dat mijn gedrag verre van normaal was. Tot op die tijd was geen enkele psychiatrische behandeling succesvol geweest, ondanks het feit dat ik driemaal in een inrichting was opgenomen en allerlei analytische onderzoekingen had ondergaan. Ik overwoog een verdere medische behandeling te weigeren, omdat ik mij ervan bewust werd dat een dergelijke behandeling geen zin had, maar wat zou er voor in de plaats kunnen komen?

Zodra ik ermee ophield de kalmerende middelen te gebruiken, werd ik zo gespannen dat ik nauwelijks in staat was mijn voedsel te kauwen. Elke dag opnieuw smeekte ik Jehovah vele malen om hulp, en iedere keer kwam er een gevoel van vrede over mij. Bijbelse gedachten die mij te binnen schoten, vormden ook een grote hulp. In het begin duurde dit maar kort, maar ik volhardde. Ik besefte dat Gods geest mij werkelijk hielp. Naarmate de weken, maanden en jaren verstreken, kwamen de aanvallen geleidelijk aan minder vaak en minder hevig terug. De strijd was gewonnen! Ik kan getuigen dat ik op het ogenblik een normaal leven leid en in staat ben mij van mijn verantwoordelijkheden te kwijten en een christelijke persoonlijkheid te ontwikkelen. Ik kan niet anders doen dan allen die met soortgelijke problemen kampen, ertoe aan te moedigen zich tot onze God Jehovah te wenden om hulp te ontvangen.”

Zorg door middel van de christelijke gemeente

Jehovah God toont zijn zorg voor degenen die aan een geestesziekte lijden op nog een andere manier, en dat is door middel van de christelijke gemeente. Hier heeft God er op liefdevolle wijze regelingen voor getroffen dat ouderlingen de leiding nemen. Zij streven ernaar de volgende raad op te volgen: „Spreekt bemoedigend tot de terneergeslagen zielen, ondersteunt de zwakken, weest lankmoedig jegens allen” (1 Thess. 5:14). Een jarenlange bestudering van Gods Woord en praktische ervaring in het behandelen van problemen hebben christelijke ouderlingen de bekwaamheid geschonken om allerlei soorten van mensen die tot hen komen, te helpen. Zij leggen een oprechte belangstelling aan de dag en luisteren geduldig naar alles wat de geestelijk verwarde persoon heeft te zeggen. Christelijke ouderlingen zijn zich ervan bewust dat het belangrijk is er moeite voor te doen de persoon te begrijpen in plaats dat zij er snel bij zijn hem te berispen of de belangrijkheid van zijn gevoelens te bagatelliseren. Ondanks hun eigen tekortkomingen en beperkingen doen ouderlingen er oprecht moeite voor troost en hulp te schenken. De genezen Belgische man zei: „Ik kan niet vaak genoeg zeggen hoeveel liefde er werd betoond door de ouderlingen, die, hoewel zij de situatie niet altijd begrepen, ter plaatse aanwezig waren om zowel mij als mijn gezin te steunen.”

De ouderlingen zullen geestelijk verwarde personen er ook mee willen helpen vergaderingen van de christelijke gemeente bij te wonen. Deze vergaderingen, die op een vreedzame en rustige wijze worden gehouden, verschaffen gezonde omgang en een kalmerende sfeer voor allen die bereid zijn er voordeel van te trekken.

Hoe staat het met ongeneeslijke gevallen?

Het is duidelijk dat mensen met een geestesziekte niet in elk geval door middel van de hier genoemde voorzieningen genezen kunnen worden. De ervaring heeft echter aangetoond dat veel personen die in mentaal of emotioneel opzicht in de war waren, erdoor zijn hersteld of er op zijn minst een mate van verlichting door hebben ontvangen. Er zijn natuurlijk gevallen die zo ernstig zijn dat de patiënt geen bijbelkennis in zich kan opnemen en geen geestelijke dingen kan begrijpen. Maar zelfs in zulke gevallen is er enige verlichting ingetreden wanneer men de persoon in een atmosfeer van liefde en zekerheid liet wonen.

Sommige situaties lijken misschien hopeloos en moeilijk te dragen. Dit wil niet zeggen dat God zich niet om de betrokkenen bekommert. Over de heerschappij van Gods Messiaanse Koning is profetisch gezegd: „Hij zal de arme die om hulp schreeuwt, bevrijden, ook de ellendige en al wie geen helper heeft. Hij zal deernis hebben met de geringe en de arme, en de zielen van de armen zal hij redden.” — Ps. 72:1, 12, 13.

Met blijvende bevrijding in het vooruitzicht, heeft God toegelaten dat deze onvolmaakte menselijke toestand gedurende een bepaalde tijdsperiode bleef bestaan. Maar niet voor altijd! De Schrift geeft ons de verzekering dat alle onaangename aspecten van het menselijke leven volledig zullen verdwijnen wanneer Gods hemelse Koninkrijksregering de satanische heerschappij vervangt door goddelijke heerschappij over de aarde. — Dan. 2:34, 44; Openb. 21:4.

Ja, binnenkort zal Jehovah God de oorzaken van alle menselijke kwalen, zowel op fysiek als mentaal gebied, verwijderen. Hij bekommert zich werkelijk om ons.

„Want alle dingen die eertijds werden geschreven, werden tot ons onderricht geschreven, opdat wij door middel van onze volharding en door middel van de vertroosting uit de Schriften hoop zouden hebben.” — Rom. 15:4.

[Voetnoten]