Onderwijs — Wat het kost en wat het u biedt

ZOU u graag zien dat uw kinderen goed onderwijs genoten? ’Natuurlijk’, zult u zeggen. ’Goed onderwijs vergroot de kansen op een beter leven. Iemand die ontwikkeld is, heeft veel voor op iemand die weinig onderwijs heeft genoten.’ Dat is waar. Christelijke ouders willen net als anderen dat hun kinderen het beste onderwijs krijgen dat er is.

Maar wat houdt „het beste onderwijs dat er is” in? Een christen weet dat daartoe zowel wereldse als geestelijke kennis behoren. Geestelijk onderricht gaat ons hele leven door, maar hoe ver dient het officiële wereldse onderwijs te gaan? Moet een christelijke jongere tevreden zijn met een ondergrond van werelds onderwijs? Of moet hij een hogere school of universiteit doorlopen? Die vraag is niet gemakkelijk te beantwoorden, want hoewel elk onderwijs voordelen afwerpt, kost het ook iets. In welk opzicht?

Een basisopleiding

Het onderwijzen begint al voordat een kind naar school gaat. Een verstandige christelijke ouder leidt een kind vanaf zijn prille jeugd op. Waarin moet die opleiding bestaan? De apostel Paulus herinnerde Timótheüs eraan dat hij „van kindsbeen af” was opgeleid om de „heilige geschriften” te kennen, het deel van de bijbel dat toen bestond (2 Tim. 3:15). Ouders kunnen hun kinderen dus, terwijl ze nog klein zijn, onderwijs geven over Jehovah God, Jezus Christus, de belangrijkheid van Gods koninkrijk en andere schriftuurlijke waarheden.

Als een klein kind deze dingen kan leren, kan het vanzelfsprekend ook lezen en schrijven beginnen te leren, en verstandige ouders nemen er de tijd voor om hun ook dit bij te brengen. Het onderwijzen van een kind moet dan ook vroeg beginnen.

Kost dit iets? Het kost heel weinig geld, maar wel meer tijd en energie. Het is het echter alleszins waard. Met zulk al vroeg genoten onderwijs kan een kind een innige liefde voor Jehovah aankweken en snel de fundamentele leervermogens ontwikkelen.

In de meeste landen voorziet de staat in werelds basisonderwijs voor kinderen als zij een jaar of zes zijn. Al wordt dit onderwijs dan grotendeels betaald met belastinggeld, andere kosten kunnen nu ook heel goed een rol gaan spelen. Invloeden die de ouders niet onder controle hebben, beginnen nu het denken van het kind te vormen. Voor de eerste maal in zijn leven is het kind verscheidene uren per dag bij zijn ouders vandaan. Hij kan omgaan met kinderen die geen echt christelijke manieren zijn bijgebracht en daarom moeten zijn ouders ervoor zorgen dat hij zijn eerste onderwijs niet vergeet.

Is het de kosten waard? De meeste ouders vinden van wel. Op school krijgen kinderen algemeen onderwijs op vele terreinen van kennis. Ook kunnen zij vaardigheden gaan leren waar zij hun leven lang plezier van hebben. En hoewel zij nog thuis wonen, zijn zij in de gelegenheid hun liefde voor Jehovah te tonen wanneer de waakzame ogen van hun ouders niet op hen rusten.

Er is echter een prijs die verstandige christelijke ouders niet wensen te betalen. Zij dwingen hun kinderen niet zo hard te studeren dat zij weinig of geen energie of tijd over hebben om de „heilige geschriften” te bestuderen of om God te dienen. Waarom niet? Omdat, hoewel het wereldse onderwijs beslist waardevol is, alleen onderwijs dat gebaseerd is op de „heilige geschriften” iemand ’wijs kan maken tot redding’ (2 Tim. 3:15). Wat is belangrijker: een wereldse opleiding die iemand toerust voor een paar levensjaren of onderwijs dat iemand voorbereidt op eeuwig leven?

Hogescholen en universiteiten

In veel landen volgen jongeren na de lagere school gewoonlijk voortgezet onderwijs. Op dit punt moedigen veel christelijke ouders, denkend aan Jezus’ opleiding tot timmerman, hun kinderen aan een beroepsopleiding te volgen (Mark. 6:3). Zij weten dat als de jongeren volwassen zijn, zij verantwoordelijkheden te dragen zullen krijgen, en nu is het de tijd om zich daarop voor te bereiden. — 1 Tim. 5:4, 8.

Sommigen vragen zich af of zij hun kinderen moeten aanzetten tot een opleiding aan een universiteit of hogeschool. Waarom? In een arm land kan zo’n opleiding de beste manier lijken om vooruit te komen. Ze kan financiële zekerheid schijnen te bieden, en meer nog. Een Nigeriaanse onderwijzer zei: „Vaders . . . willen dat hun kinderen arts, ingenieur, architect of accountant worden om het maatschappelijk aanzien van hun familie te vergroten.”

Zijn dit echter de dingen die voor een christelijke ouder doorslaggevend moeten zijn als hij plannen maakt voor de opleiding van zijn kind? Veel ouders vinden van niet. Zij geven er de voorkeur aan andere wegen te zoeken om hun kinderen op het leven voor te bereiden. Waarom? Omdat de voordelen van een opleiding aan een universiteit of hogeschool vaak niet opwegen tegen de kosten.

De kosten

De Nigeria Daily Times zei over de financiële kosten: „Hele gemeenschappen hebben . . . zware lasten op zich genomen; ouders hebben zich alle luxe en soms zelfs bitter noodzakelijke dingen ontzegd, terwijl jongeren met een goedbetaalde baan een aanzienlijk deel van hun inkomen hebben bijgedragen, alles in een poging ervoor te zorgen dat hun kinderen, hun beschermelingen en zijzelf de vruchten van hoger onderwijs plukken.”

Zou het verstandig zijn als christelijke ouders zich zulke offers getroosten om hun kinderen naar de universiteit te sturen? Misschien kunt u het zich financieel permitteren. Is er dan nog een prijs die u in aanmerking moet nemen? Vaak wel. De ouders van een jongeman bijvoorbeeld lieten hem naar Europa reizen om daar aan een universiteit te studeren. Leidde zijn studie tot financiële zekerheid voor hemzelf of kreeg zijn familie thuis er meer aanzien door? Neen. Op aandringen van zijn nieuwe „vrienden” aan de universiteit gebruikte hij drugs en stierf aan een overdosis. Een andere jonge Afrikaan ging naar een universiteit in de Verenigde Staten. Hij werd thuisgebracht met, naar men vermoedde, een hersenbeschadiging als gevolg van het gebruik van drugs en alcohol. Wat een prijs betaalden de ouders van deze jonge mannen!

Andere christelijke ouders hebben ook een zware tol betaald. Een jongeman liet zich inschrijven aan een universiteit in zijn eigen land, maar ver van huis. Hij stopte de omgang met medechristenen en diende Jehovah niet meer. Alle dingen die hij „van kindsbeen af” had geleerd, vergat hij en nu trekt hij de bijbelse leer zelfs in twijfel.

Helaas staat deze jongeman hierin niet alleen. Er zijn er nog meer die zijn grootgebracht om God te dienen maar die nu evolutionisten, atheïsten en critici van de bijbelse waarheid zijn. Komt dit doordat de bijbel ongelijk heeft en de moderne filosofie het bij het rechte eind heeft? Beslist niet. Het komt doordat zij tijdens hun studie blootstonden aan een voortdurende aanval van goddeloze denkbeelden, terwijl zij geen omgang hadden met andere christenen. Het gevolg was dat hun geloof verzwakte en ten slotte schipbreuk leed. Het droevige is dat zij vaak door hun ouders in die situatie gebracht waren.

„Slechte omgang bederft nuttige gewoonten”, zei de apostel Paulus (1 Kor. 15:33). Vaak vindt men de slechtst mogelijke omgang voor een christen — geestelijk en moreel gesproken — op het terrein van de universiteit. Uit de bovenstaande ervaringen blijkt wat er kan gebeuren wanneer onervaren jonge mensen, ver weg van hun familie, terechtkomen in een omgeving van immoraliteit, drug- of alcoholmisbruik, perversie en revolutionaire politieke ideeën. Is een hoger aanzien van de familie of de kans op een beter betaalde baan de prijs waard die er misschien voor betaald moet worden?

Een evenwichtig standpunt

Maar, zou men kunnen tegenwerpen, niet iedereen die naar de universiteit gaat, verliest zijn christelijke geloof of sterft aan een overdosis verdovende middelen. Dat is waar. Sommige afgestudeerden zijn gewaardeerde en hardwerkende leden van de christelijke gemeente geworden. Maar bedenk dat het ook waar is dat niet elk kind dat in een drukke straat speelt zal verongelukken door een passerende auto. Sommigen overleven het en worden volwassen. Maar zou u uw kinderen daarom in het drukke verkeer op straat laten spelen?

Wil dit zeggen dat het verkeerd is naar de universiteit te gaan? Dat is iets wat elke ouder voor zijn eigen kind moet beslissen. Hij zou er daarbij echter wel goed aan doen de bovenstaande feiten te overwegen. Misschien kan de student thuis blijven wonen en college lopen. Of misschien kan hij bij familieleden gaan inwonen, die nauwlettend toezien op zijn omgang en hem krachtig aanmoedigen om zich actief van zijn christelijke verantwoordelijkheden te blijven kwijten. Maar zal het, alle omstandigheden in aanmerking genomen, de tijd en moeite waard zijn? Zal het hem zoveel beter toerusten om zijn God te dienen?

Veel ouders vinden dat de potentiële voordelen van een universitaire opleiding niet opwegen tegen de mogelijke afschuwelijke kosten, vooral niet als de kinderen naar een andere stad of een ander land zouden moeten gaan waar geen toezicht op hen wordt gehouden. In plaats daarvan geven zij hun kinderen de raad een vak te gaan leren. Worden er bijvoorbeeld bij het voortgezet onderwijs cursussen in verschillende beroepen gegeven waardoor een jongere een ambacht kan leren dat hem in staat stelt de kost te verdienen als hij van school af is? In sommige landen heeft men gespecialiseerde beroepsopleidingen waar men zich in een vak kan bekwamen of zich verder kan specialiseren in vakken waarmee men tijdens het voortgezet onderwijs is begonnen.

Zulke ouders hebben ook ernstig overdacht wat zij hun kinderen graag met hun leven zouden zien doen. Willen zij dat de kinderen de familie aanzien verschaffen, rijk worden, of in staat zijn voor hun ouders te zorgen in hun ouderdom? Voor een gezin zonder christelijk geloof is zo’n doel begrijpelijk. Maar een christen stelt zich beslist hogere doeleinden.

De apostel Paulus waarschuwde: „Zij . . . die besloten zijn rijk te worden, vallen in verzoeking en een strik en vele zinneloze en schadelijke begeerten, die de mensen in vernietiging en verderf storten” (1 Tim. 6:9). Jezus waarschuwde ook: „Gij kunt niet God en de Rijkdom als slaaf dienen” (Matth. 6:24). Denkt u ook niet dat één reden waarom zo veel studenten hun geloof verliezen is, dat velen van hen „de Rijkdom als slaaf dienen” of „besloten zijn rijk te worden”? Doordat zij nalaten de bijbelse raad over hun instelling ten aanzien van stoffelijke bezittingen ter harte te nemen, worden zij kwetsbaar voor geloofverwoestende denkbeelden en praktijken.

De apostel Johannes zei: „De wereld gaat . . . voorbij en ook haar begeerte, maar wie de wil van God doet, blijft in eeuwigheid” (1 Joh. 2:17). Als u dat gelooft, zult u uw kind een opleiding geven die hem er in de eerste plaats voor zal toerusten de wil van God te doen. ’Maar’, zo zou iemand kunnen zeggen, ’het leven is hard in deze tijd en iemand die jong is — vooral als hij uit een arm milieu komt — moet elke hulp die hem geboden wordt met beide handen aangrijpen.’ Dat is waar. Maar God heeft ons beloofd dat als wij zijn koninkrijk in ons leven op de eerste plaats laten komen, alles wat wij nodig hebben ons zal worden toegevoegd (Matth. 6:33). Kunnen wij een betere hulp verlangen?

Voordat David koning werd, was hij gedwongen als vluchteling in de wildernis te leven. Hij wist dus wat het betekende ontberingen te lijden. Toch zei hij: „Eens was ik een jonge man, ook ben ik oud geworden, en toch heb ik een rechtvaardige niet volkomen verlaten gezien, noch zijn nageslacht zoekende brood” (Ps. 37:25). God is nu nog net zo goed in staat ons te helpen als in Davids tijd, mits wij zijn koninkrijk de eerste plaats in ons leven toekennen.

De beste opleiding die wij onze kinderen kunnen geven, is dus beslist die waarbij geestelijk en werelds onderwijs met elkaar in evenwicht zijn. Werelds onderwijs heeft zijn waarde, maar als het volgen daarvan betekent dat men geestelijke zaken moet opofferen, dan is het de kosten niet waard. In verband met het onderwijs van onze kinderen is het goed de raad van de apostel Paulus op te volgen: „De overgebleven tijd is kort geworden. Laten voortaan . . . zij die van de wereld gebruik maken, [zijn] als zij die er niet ten volle gebruik van maken; want het toneel van deze wereld is bezig te veranderen.” — 1 Kor. 7:29-31.

De resultaten van een evenwichtige opleiding maken alle christelijke ouders gelukkig. Kinderen worden krachtig in het geloof, loven God en eren hun ouders. Veel jonge christenen die zo zijn grootgebracht, dienen nu als volle-tijdpredikers of zendelingen, en hun leven is werkelijk voldoeningschenkend. Wat zijn hun ouders trots op hen! Zij ’gedenken werkelijk hun grootse Schepper in hun jongelingsdagen’ en tonen aldus hun geloof in Hem, en niet in deze wereld. — Pred. 12:1.

Als er ten slotte een eind komt aan dit samenstel, zullen jonge mensen die een evenwichtige, godvruchtige opleiding hebben genoten en daar hun voordeel mee gedaan hebben, in leven blijven, mèt hun godvrezende ouders, om God tot in alle eeuwigheid te dienen. Zou u dat voor uw kind wensen? Help hem dan een opleiding te krijgen waarmee hij eeuwig gebaat is. — Joh. 17:3.

[Inzet op blz. 13]

Wegen de mogelijke voordelen van een universitaire opleiding op tegen de prijs die misschien betaald moet worden?

[Inzet op blz. 14]

Ouders, wat hoopt u dat uw kinderen met hun leven zullen doen?

[Inzet op blz. 15]

Als het volgen van werelds onderwijs betekent dat men geestelijke zaken moet opofferen, dan is het de kosten niet waard