Wat is de zienswijze van de bijbel?

Moet u bang zijn voor „het einde van de wereld”?

KORT voor het einde van zijn aardse bediening vroegen enkele discipelen aan Jezus: „Wat [zal] het teken . . . zijn van uw komst en van het einde der wereld?” — Matth. 24:3, Petrus-Canisiusvertaling.

Heeft „het einde van de wereld” betrekking op een vurige vernietiging van de aarde en de mensheid daarop? Velen geloven van wel. Zij menen ook dat een ondersteuning voor deze zienswijze gevonden wordt in de woorden van de apostel Petrus: „Maar komen zal de Dag des Heren als een dief; en dan zullen de hemelen vergaan met donderend geweld, de elementen zullen verbranden en smelten, zo ook de aarde met al wat er op is gemaakt.” — 2 Petr. 3:10, PC.

Wijzen deze teksten er werkelijk op dat de planeet de Aarde op een bepaald moment door vuur zal vergaan? U zult de bijbelse zienswijze omtrent deze kwestie werkelijk verhelderend vinden.

In Psalm 104:5 lezen we hoe lang de aarde zal blijven bestaan: „Hij [God] heeft de aarde op haar vaste plaatsen gegrondvest; ze zal tot onbepaalde tijd, of voor eeuwig, niet aan het wankelen worden gebracht.” (Vergelijk Psalm 78:69; 119:90.) Ja, volgens de Schrift zal de aarde met alle mensen die erop wonen, voor eeuwig blijven bestaan. — Jes. 45:18.

Wat bedoelt de Schrift dan met het einde van de wereld? We zullen aan het antwoord geholpen worden door te beschouwen hoe moderne bijbelvertalers deze uitdrukking hebben weergegeven. Enkele voorbeelden zijn: „voleinding der eeuw” (Voorhoeve), „de afsluiting der eeuw” (Revised Standard Version), „de voltooiing der eeuw” (Wuest), „het besluit der eeuw” (Rotherham), „het besluit van het samenstel van dingen” (Nieuwe-Wereldvertaling). Wat werkelijk tot een eind komt, is dus een „eeuw”, een tijdperk of een „samenstel van dingen” (Grieks aioon), niet de letterlijke aarde en haar bewoners.

Veelzeggend is ook het feit dat moderne vertalers in Matthéüs 24:3 het woord „einde” hebben vervangen door woorden als „slot”, „afsluiting”, „voltooiing” en „besluit”. Het besluit van een tijdperk is gewoonlijk geen plotselinge gebeurtenis. Het kan zich over een zekere tijd uitstrekken en overgaan in het begin van een nieuw tijdperk. Jezus verklaarde dat „het besluit van het samenstel van dingen” te herkennen zou zijn aan een „teken” dat uit vele facetten bestond (Matth. 24:3). Daartoe zouden behoren: opmerkelijke oorlogen, voedseltekorten, aardbevingen, epidemische ziekten en een „toenemen der wetteloosheid” (Matth. 24:7-12). Vandaar dat volgens Jezus het einde van de wereld het besluit of laatste deel is van het huidige tijdperk van de menselijke geschiedenis. Dit is niet in strijd met de schriftuurlijke verzekering dat de bewoonde aarde voor eeuwig zal blijven bestaan.

Hoe staat het dan echter met Petrus’ verklaring dat „de hemelen [zullen] vergaan met donderend geweld, [en] de elementen zullen verbranden en smelten, zo ook de aarde met al wat er op is gemaakt”? (2 Petr. 3:10, PC) Deze woorden van Petrus dient men te begrijpen in de gehele samenhang van de bijbel. Beschouw bijvoorbeeld eens hoe de woorden „aarde” en „hemel” in het boek Jesaja worden gebruikt:

„De aarde en dat wat haar vult, luistere, het produktieve land en heel zijn opbrengst. Want Jehovah koestert verontwaardiging tegen alle natiën en woede tegen heel hun heerleger. Hij moet hen aan de vernietiging prijsgeven; hij moet hen ter slachting overgeven. En heel het heerleger van de hemel moet wegrotten. En de hemel moet worden opgerold, net als een boekrol. . . . Want in de hemel zal mijn zwaard stellig worden gedrenkt.” — Jes. 34:1, 2, 4, 5.

Het is duidelijk dat het woord „aarde” in deze passage niet verwijst naar de planeet de aarde, maar naar mensen die in staat zijn te „luisteren”. En is het u opgevallen dat een terechtstellingszwaard „in de hemel” met bloed gedrenkt zal worden? Aangezien de bijbel verklaart dat er in de hemel geen personen van vlees en bloed zijn, moet deze uitdrukking een symbool zijn van iets in de menselijke samenleving (1 Kor. 15:50). In zijn commentaar op Jesaja 34:4 verschaft de bijbelgeleerde A. Barnes de volgende verhelderende verklaring: „De hemellichamen vertegenwoordigen vaak koningen en vorsten. De betekenis is dat er een grote vernietiging zou zijn; dat de vorsten en de edelen die God en zijn volk hadden tegengestaan, vernietigd zouden worden.” — Vergelijk Jesaja 14:12-14; Openbaring 22:16.

Toen Petrus schreef over de hemelen en de aarde die voorbij zouden gaan, bedoelde hij het huidige samenstel van politieke heersers en hun onderdanen. De bijbel voorzegt dat Gods koninkrijk ’al deze koninkrijken zal verbrijzelen en er een eind aan zal maken’ (Dan. 2:44). De aarde zal echter blijven bestaan en bevolkt blijven.

Wat zal er op het huidige tijdperk van menselijke heerschappij volgen? Petrus schrijft: „Maar er zijn nieuwe hemelen en een nieuwe aarde, die wij overeenkomstig zijn belofte verwachten, en daarin zal rechtvaardigheid wonen” (2 Petr. 3:13), De „belofte” waarnaar de apostel hier verwijst, vinden we in Jesaja 65:17, waar we lezen: „Want ziet, ik schep nieuwe hemelen en een nieuwe aarde.” Wat betekent dat?

Houd in gedachten wat er hierboven is gezegd over het symbolische gebruik in de bijbel van de woorden hemelen en aarde. In eerste instantie handelt deze profetie van Jesaja over de terugkeer van de natie Israël uit Babylonische ballingschap. Na weer in hun eigen land te zijn aangekomen, werden zij een „nieuwe aarde” of nieuwe mensenmaatschappij die in het Beloofde Land woonde. Over hen regeerde een „nieuwe hemel”, namelijk stadhouder Zerubbábel (een nakomeling van koning David), bijgestaan door de hogepriester Jozua. — Hag. 1:1, 14.

Het feit echter dat volgens Petrus ook christenen ’nieuwe hemelen en een nieuwe aarde verwachten’, wijst op een toekomstige vervulling. De „nieuwe hemelen” bestaan uit Gods hemelse koninkrijksregering. En de gehoorzame aardse onderdanen daarvan zullen de „nieuwe aarde” vormen. De apostel Johannes beschrijft de zegeningen van die regeling als volgt:

„En ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, want de vroegere hemel en de vroegere aarde [de huidige aardse regeringen en hun volgelingen] waren voorbijgegaan, en de zee is niet meer. Toen hoorde ik een luide stem, afkomstig van de troon, zeggen: ’Zie! De tent van God is bij de mensen, en hij zal bij hen verblijven, en zij zullen zijn volken zijn. En God zelf zal bij hen zijn. En hij zal elke traan uit hun ogen wegwissen, en de dood zal niet meer zijn, noch rouw, noch geschreeuw, noch pijn zal er meer zijn. De vroegere dingen zijn voorbijgegaan.’ En hij die op de troon zat, zei: ’Zie! Ik maak alle dingen nieuw.’” — Openb. 21:1, 3-5.

Het einde van de wereld is een overgangsperiode van het huidige tijdperk van goddeloosheid en lijden naar de verrukkelijke nieuwe ordening zoals die door de apostel Johannes werd beschreven. Mensen die in deze tijd leven, hebben de oorlogen, voedseltekorten, aardbevingen, wetteloosheid en andere kenmerken gezien van het teken waardoor het besluit van het huidige samenstel wordt aangeduid (Matth. 24:7-14). Dus in plaats van angst in te boezemen, dient de bijbelse leer omtrent het einde van de wereld juist een bron van vreugde te zijn. Jezus maande degenen die het voorzegde teken zouden zien, met de volgende woorden aan: „Als nu deze dingen beginnen te geschieden, richt u dan rechtop en heft uw hoofd omhoog, omdat uw bevrijding nabijkomt.” — Luk. 21:28.