Gezinsproblemen — Een teken des tijds

GEZINSPROBLEMEN — velen beschouwen ze als een teken dat de traditie van huwelijk en ouderschap achterhaald is. Anderen beschouwen ze als een gevolg van politieke, economische en sociale veranderingen. Weer anderen beschouwen ze als een van de nadelige gevolgen van de moderne technologie. In werkelijkheid duiden de problemen waarmee gezinnen tegenwoordig worstelen op iets van veel grotere betekenis. Neem eens nota van wat de bijbel in 2 Timotheüs 3:1-4 zegt:

„Weet dit, dat er in de laatste dagen kritieke tijden zullen aanbreken, die moeilijk zijn door te komen. Want de mensen zullen zichzelf liefhebben, het geld liefhebben, zullen aanmatigend zijn, hoogmoedig, lasteraars, ongehoorzaam aan ouders, ondankbaar, deloyaal, zonder natuurlijke genegenheid, niet ontvankelijk voor enige overeenkomst, kwaadsprekers, zonder zelfbeheersing, heftig, zonder liefde voor het goede, verraders, onbezonnen, opgeblazen van trots, met meer liefde voor genoegens dan liefde voor God.”

Dringen deze woorden niet tot de kern van de huidige problemen door? De huidige gezinsproblemen zijn duidelijk een rechtstreeks gevolg van de omstandigheden waarvan voorzegd is dat ze zich tijdens de laatste dagen van deze wereld zouden voordoen. En er bestaan overtuigende bewijzen dat deze periode van problemen in het jaar 1914 is begonnen.a Sindsdien is de invloed van het bovenmenselijke geestelijke schepsel dat Satan de Duivel wordt genoemd, bijzonder verderfelijk geweest. — Mattheüs 4:8-10; 1 Johannes 5:19.

Satan, die sinds 1914 tot de omgeving van de aarde beperkt is, „heeft grote toorn, daar hij weet dat hij slechts een korte tijdsperiode heeft” (Openbaring 12:7-12). Is het, aangezien Satan een gezworen vijand is van de God „aan wie elke familie in de hemel en op aarde haar naam te danken heeft”, verbazingwekkend dat de aarde een gevaarlijke plaats voor gezinnen is geworden? (Efeziërs 3:15) Satan is vastbesloten de hele mensheid van God af te keren. Hoe zou hij dat beter kunnen bereiken dan door gezinnen met problemen te bestoken?

Om gezinnen tegen zo’n bovenmenselijke aanval te beschermen, is meer nodig dan de oppervlakkige theorieën van zogenaamde experts. Toch zegt de bijbel over Satan: „Wij zijn niet onwetend van zijn bedoelingen” (2 Korinthiërs 2:11). Het vormt een bepaalde mate van bescherming wanneer wij enkele specifieke manieren waarop hij zijn aanvallen doet, kennen.

Geld en werk

Economische druk is een van Satans krachtigste aanvalswapens. Dit zijn ’kritieke tijden die moeilijk zijn door te komen’, of zoals de Revised Standard Version 2 Timotheüs 3:1 weergeeft, „tijden van spanning”. In ontwikkelingslanden hebben gezinnen het moeilijk door problemen als werkloosheid, lage lonen en een tekort aan fundamentele behoeften. Maar zelfs in de relatief welvarende Verenigde Staten eist economische druk zijn tol. Een in de VS gehouden onderzoek onthulde dat geld een van de belangrijkste oorzaken van ruzie in gezinnen is. In het boek Secrets of Strong Families wordt uitgelegd dat de „tijd, aandacht [en] energie” die het werk van iemand vergt, ook een „subtiele vijand” kunnen vormen waardoor de huwelijksverbintenis wordt uitgehold.

Grote aantallen vrouwen zijn door de omstandigheden gedwongen werk te zoeken. De schrijver Vance Packard bericht: „Tegenwoordig heeft ten minste een kwart van de Amerikaanse peuters onder de drie jaar een moeder die de een of andere baan buitenshuis heeft.” Het kan een zware, afmattende inspanning zijn om de zorg voor de bijna onverzadigbare behoeften van kleine kinderen met een baan te combineren — met negatieve gevolgen voor zowel ouders als kinderen. Packard voegt eraan toe dat vanwege het tekort aan geschikte kinderopvang in de Verenigde Staten, „tegenwoordig ettelijke miljoenen kinderen de eerste jaren van hun leven goede zorg te kort komen”. — Our Endangered Children.

Op het werk zelf wordt vaak de gezinseenheid ondermijnd. Veel werknemers worden verlokt tot een buitenechtelijke verhouding met een collega. Weer anderen raken verwikkeld in een zinloze jacht op succes en offeren hun gezinsleven op om carrière te maken. (Vergelijk Prediker 4:4.) Eén man werd zo in beslag genomen door zijn werk als vertegenwoordiger dat zijn vrouw zichzelf beschreef als een „feitelijk alleenstaande ouder”.

Verslapte huwelijksbanden

Het huwelijk als instelling wordt zelf ook aangevallen. In het boek The Intimate Environment staat: „In het verleden verwachtte men dat een echtpaar getrouwd zou blijven tenzij een van de partners een grove overtreding tegen het huwelijk beging — overspel, wreedheid, extreme verwaarlozing. Nu vinden de meeste mensen dat persoonlijke voldoening het doel van het huwelijk is.” Ja, het huwelijk wordt opgevat als een tegengif voor ongelukkig zijn, verveling of eenzaamheid — niet als een levenslange verbintenis met iemand. De nadruk wordt nu gelegd op wat je uit het huwelijk kunt halen, niet op wat je erin stopt. (Zie in tegenstelling hiermee Handelingen 20:35.) Door deze „grote verandering van waarden in verband met het huwelijk” zijn de huwelijksbanden ernstig verslapt. Vaak nemen echtparen, als zij hun persoonlijke voldoening beginnen te verliezen, hun toevlucht tot echtscheiding als een snelle oplossing.

De mensen in deze „laatste dagen” worden in de bijbel profetisch beschreven als personen „die een vorm van godvruchtige toewijding hebben, maar de kracht ervan niet blijken te bezitten” (2 Timotheüs 3:4, 5). Veel deskundigen zijn van mening dat de achteruitgang van religie een rol heeft gespeeld bij de ondermijning van het huwelijk. Dr. Diane Medved schreef in haar boek The Case Against Divorce: „Volgens de meeste religies heeft God gezegd dat het huwelijk blijvend moest zijn. Als je niet zeker weet of God bestaat of niet in Hem gelooft, dan doe je wat je wilt.” Bijgevolg zoeken echtparen bij huwelijksproblemen niet naar verstandige oplossingen. „Zij danken haastig de hele onderneming af.”

Aanval op jongeren

Kinderen wankelen onder de druk van deze tijd. Schokkende aantallen kinderen worden door hun eigen ouders hevig geslagen, verbaal mishandeld of seksueel misbruikt. Door echtscheidingen worden nog eens miljoenen beroofd van de liefdevolle invloed van twee ouders, en de pijn van een scheiding van de ouders houdt vaak een leven lang aan.

Jongeren worden door krachtige invloeden gebombardeerd. Tegen de tijd dat een gemiddelde Amerikaanse jongere veertien jaar is, zal hij 18.000 moorden en talloze andere vormen van geweld, onwettige seks, sadisme en misdaad hebben gezien, gewoon door tv te kijken. Ook muziek oefent een grote invloed op jongeren uit, en veel muziek is schokkend suggestief, seksueel onthullend of zelfs satanisch van inhoud. Op school worden jongeren aan theorieën zoals die van de evolutie blootgesteld, waardoor geloof in God en in de bijbel wordt ondermijnd. Velen worden er door druk van medescholieren toe gebracht zich in te laten met voorechtelijke seks, drankmisbruik en drugs.

Wat aan gezinsproblemen ten grondslag ligt

De aanval op gezinnen vindt derhalve op veel terreinen plaats en kan verwoestend zijn. Wat kan gezinnen helpen de aanval het hoofd te bieden? De gezinsadviseur John Bradshaw voert aan: „Onze regels voor ouderschap zijn in 150 jaar niet echt up to date gemaakt. . . . Ik denk dat de oude regels niet meer opgaan.” Maar nog meer door mensen gemaakte regels vormen niet de oplossing. Jehovah God is de Insteller van het gezin. Hij weet beter dan wie maar ook hoe belangrijk het gezinsleven voor ons persoonlijke geluk is en wat er nodig is om een gezin gelukkig en sterk te maken. Dient het ons dan te verbazen dat zijn Woord, de bijbel, de oplossing voor gezinsproblemen verschaft?

Dat oude boek verklaart hoe het misging met het gezinsleven. Het eerste mensenpaar, Adam en Eva, werd in een schitterende tuin geplaatst en kreeg de lonende uitdaging de aarde in een wereldomvattend paradijs te veranderen. God verordende dat Adam het hoofd van het gezin zou zijn. Eva zou als zijn „hulp” of „tegenhanger” met hem als gezinshoofd moeten samenwerken. Maar Eva kwam tegen deze regeling in opstand. Zij eigende zich het gezag van haar man toe en was ongehoorzaam aan het enige gebod dat God hun had opgelegd. Adam schoof toen zijn gezag als hoofd van zich af en sloot zich in deze opstand bij haar aan. — Genesis 1:26–3:6.

De verwoestende gevolgen van dit afwijken van Gods regeling werden meteen duidelijk. Omdat Adam en Eva niet langer rein en onschuldig waren, reageerden zij beschaamd en met schuldgevoelens. Adam, die zijn vrouw eerder in gloedvolle, poëtische bewoordingen had beschreven, sprak nu koeltjes over haar als ’de vrouw die gij mij hebt gegeven’. Die negatieve opmerking was eenvoudig het begin van huwelijksproblemen. Adams vergeefse pogingen zijn gezag als hoofd te herwinnen, zouden tot gevolg hebben dat hij ’over haar zou heersen’. Eva zou op haar beurt een „sterke begeerte” naar haar man hebben, waarschijnlijk op een buitensporige of onevenwichtige manier. — Genesis 2:23; 3:7-16.

Het wekt geen verbazing dat de conflicten in het huwelijk van Adam en Eva een nadelige invloed op hun nageslacht hadden. Hun eerste zoon, Kaïn, werd een koelbloedige moordenaar (Genesis 4:8). Lamech, een nakomeling van Kaïn, droeg bij tot het verval van het gezinsleven door de eerste polygamist in de geschiedenis te worden (Genesis 4:19). Adam en Eva gaven dus niet alleen een erfenis van zonde en dood door, maar ook een ongezond gezinspatroon dat sindsdien het lot van de menselijke familie is geweest. Gedurende deze laatste dagen heeft de onenigheid in gezinnen een onovertroffen hoogtepunt bereikt.

Gezinnen waarmee het goed gaat

Maar niet alle gezinnen bezwijken onder de hedendaagse druk. Eén echtgenoot bijvoorbeeld woont met zijn vrouw en zijn twee dochters in een kleine gemeenschap in de Verenigde Staten. Hoewel er bij veel van hun buren een generatiekloof tussen ouders en kinderen bestaat, is dat bij hem en zijn vrouw niet het geval, en ook zijn zij niet bang dat hun dochters misschien met drugs of seks experimenteren. Op maandagavond, wanneer andere jongeren aan de tv gekluisterd zijn, zit het hele gezin rond de tafel in de eetkamer voor een bijbelse bespreking. „Maandagavond is onze speciale avond om samen te zijn en te praten”, legt hij uit. „Onze dochters voelen zich vrij hun problemen met ons te bespreken.”

In New York is echter een alleenstaande ouder die ook een buitengewoon sterke gezinsband met haar twee dochters heeft. Haar geheim? „Wij doen de tv alleen in het weekend aan”, verklaart zij. „Wij bespreken dagelijks een bijbeltekst. Ook reserveren wij één avond voor een gezinsbespreking van de bijbel.”

Beide gezinnen zijn Jehovah’s Getuigen. Zij volgen de raad voor gezinnen op die in de bijbel wordt uiteengezet — en dat helpt. Toch vormen zij geen uitzondering. Er zijn honderdduizenden gezinnen net als zij die goede resultaten bereiken door de voorschriften voor het gezinsleven die in dat boek staan, toe te passen.b Maar wat zijn die voorschriften? Hoe kunnen ze u en uw gezin tot voordeel strekken? Wij nodigen u uit om voor een antwoord hierop de artikelen te lezen die op de volgende bladzijde beginnen.

[Voetnoten]

[Illustratie op blz. 4]

Slechte economische omstandigheden veroorzaken voor gezinnen in ontwikkelingslanden veel problemen

[Verantwoording]

U.S. Navy photo

[Illustratie op blz. 7]

Door bijbelse beginselen toe te passen, zijn veel gezinnen opgewassen tegen de hedendaagse druk