De Drakensberge — prachtig maar gevaarlijk

Door Ontwaakt!-correspondent in Zuid-Afrika

DE TREKKER loopt langzaam, want het is een vermoeiende dag geweest. Maar al gauw vergeet hij zijn vermoeidheid. Met een groeiend besef van gevaar merkt hij dat de lucht plotseling totaal is veranderd; er is een andere geur in de atmosfeer gekomen en er heerst een dodelijke stilte. Wolken pakken zich samen en het wordt donkerder. Plotseling klinkt er een oorverdovende donderslag!

De trekker zoekt snel beschutting. Maar hij rent niet — dat zou statische elektriciteit opwekken en die trekt de bliksem aan als een magneet. De regen komt; dan hagel, die pijn doet aan zijn gezicht. Eindelijk bereikt hij de schuilhut, komt weer op adem en slaat het schouwspel buiten gade.

Het geluid van de daverende donder die door de bergtoppen rondom weerkaatst wordt, is angstaanjagend. En de duisternis wordt alleen wat minder door de bliksem die de bergkam aan de overkant verlicht. De onweersbui houdt een uur aan. Maar net zo snel als ze opgekomen is, gaat ze ook weer liggen, en de trekker gaat op pad naar de grot die zijn tijdelijke verblijf is.

Zulke tonelen zijn heel gewoon in de zogenoemde Drakensberge — het beroemde bergmassief van Zuid-Afrika. Een van de toppen wordt zelfs Indumeni genoemd, wat in het Zoeloe „de plaats van donder” betekent. Blanke kolonisten gaven deze enorme bergketen haar naam wegens de legende dat hier eens draken hebben gewoond. De keten ligt inderdaad als een luie draak over zo’n 1050 kilometer van Zuid-Afrika uitgestrekt. Het gedeelte dat een natuurlijke grens tussen Natal en Lesotho vormt, is echter verreweg het spectaculairste deel van de bergketen. Het wordt vaak het Zwitserland van Zuid-Afrika genoemd. En terecht, vooral wanneer de hoogten met sneeuw bedekt zijn.

De hevige onweersbuien die zich ’s zomers in de Drakensberge voordoen, versterken hun reputatie prachtig maar gevaarlijk te zijn. Toch hebben ze deze reputatie niet alleen te danken aan het natuurgeweld.

De mens — het grootste gevaar

Het optreden van de mens in de Drakensberge is vaak gewelddadiger geweest dan de zomerbuien die hier woeden. In 1818 begon er een periode van bittere stammenstrijd tussen de zwarten, en de prachtige Drakensberge werden de achtergrond van menige verschrikkelijke daad van mens tegen medemens. In 1823 was de bevolking van Natal geslonken van mogelijk een miljoen tot een paar duizend zielen. Wat er nog van de verstrooide stammen over was, zocht een toevlucht in de bergen.

Voordat de zwarten arriveerden, had er echter een ander ras in de schaduw van de Drakensberge gewoond. Hoe lang de zogenoemde Bosjesmannen de enige bewoners van het gebied zijn geweest, weten wij niet; het is al evenmin zeker waar zij vandaan zijn gekomen.a Zij hadden een lichte, geelbruine, sterk geplooide huid en waren klein van stuk.

De gewoonten van de Bosjesman waren de blanke vreemd. De Bosjesmannen waren ervaren jagers maar zij jaagden slechts voor voedsel, nooit voor de sport. Zij bezaten een gedegen kennis van planten en zorgden ervoor het evenwicht in de natuur niet te verstoren. Sommigen waren talentvolle dichters, anderen beeldende kunstenaars. De berggrotten waren hun woning en zij versierden de wanden met de nu beroemde schilderingen. Bezoekers van de Drakensberge kunnen nog van deze prachtige rotsschilderingen genieten. Hoe de Bosjesmannen hun duurzame verven mengden, is nog steeds een mysterie.

Toen in 1837 de eerste blanken zich in het gebied begonnen te vestigen, werd een botsing van belangen onvermijdelijk. De Bosjesmannen waren geen veehouders. In feite beschouwden zij alle dieren als iets wat door iedereen gebruikt mocht worden. Maar zij erkenden wel territoriale jachtrechten. Als vreemden in hun gebied gingen jagen, was dat dus een oorlogsverklaring. De blanke jaagde voor de sport en doodde het wild dat het voedsel van de Bosjesman was. Die nam wraak door het vee van de blanke te stelen. De blanke reageerde daarop door de Bosjesmannen op te jagen en te verdelgen. De kleine mensjes werden ook aangevallen door zwarte stammen. Het gevolg was dat de Bosjesmannen in deze streek uitstierven.

De Drakensberge trekken geen jagers meer, daar de jacht er nu verboden is. Ze trekken echter nog wel een ander soort avonturier — de natuurliefhebber.

Mens en dier — Kijken en luisteren

Hoewel de Drakensberge gevaarlijk kunnen zijn voor bezoekers die onvoorbereid komen, kan men er met goede voorzorgsmaatregelen genieten van ongelooflijk mooie taferelen! Afrika is vermaard om zijn verscheidenheid aan planten, en dit gebied is er rijk mee begiftigd. Vooral na flinke regenbuien zal de bloemenliefhebber tot zijn verrukking wilde bloemen ontdekken zoals de lampepoetser, felrode vuurpijlen en grondorchideeën, om er slechts een paar te noemen. De verscheidenheid aan wilde dieren is indrukwekkend. U zult ze niet allemaal zien, maar u zult er wel veel horen als u hun verschillende roepen weet te onderscheiden. Misschien schrikt u op van het griezelige gehuil van een zwartrugjakhals of het geblaf van een baviaan, en met wat oefening kunt u de geluiden van veel vogels onderscheiden. Honderden ogen zullen u gadeslaan, hoewel u ze misschien niet ziet.

Er wonen hier veel antilopesoorten. Daartoe behoren de kleine grijze duiker, die gewoonlijk ’s nachts actief is, de grotere bosbok en de majestueuze elandantilope, de grootste van allemaal. De prachtige oribi met zijn roodachtige kleur en witte tekening is zeldzaam, maar u zult hem vinden in het Giant’s Castle Reservaat. Soms lijkt het als u naar een helling kijkt alsof het gras beweegt, maar dan beseft u dat het een goed gecamoufleerde antilope is die daar graast!

Laten wij de reusachtige zwevende lammergier, die ook wel baardgier wordt genoemd, niet over het hoofd zien. Hij heeft de eetgewoonten van de andere gieren maar zijn vlucht lijkt op die van de adelaar. Zijn borst is gebroken wit, de keel en nek zijn oranje en de kop is wit. Dit steekt mooi af bij de zwarte veren van de vleugels en de staart. Een bosje zwarte veertjes vormt een „baard” rond de snavel en een masker van zwarte veren rond de ogen maakt het uiterlijk van de vogel nog angstaanjagender. Het is echter een schuwe vogel die voornamelijk van aas leeft.

De lammergier heeft de gewoonte beenderen van grote hoogte te laten vallen zodat ze op rotsen opensplijten. Dan zweeft hij neer om er met zijn tong het merg uit te likken.b De zwarte adelaar en de Kaapse gier wonen hier ook, maar de lammergier, met een vleugelwijdte van bijna drie meter, is koning. Helaas is het een met uitsterven bedreigde soort; er zijn er nog maar heel weinig over. In Giant’s Castle Reservaat kan men de vogels onopgemerkt gadeslaan vanuit een uitkijkpost.

Opzienbarende bergen

De uitdagende toppen van de Drakensberge — toppen als de massieve Sentinel, 3165 meter; de gladde, gevaarlijke Monk’s Cowl, 3234 meter; en de verraderlijke Devil’s Tooth met zijn 200 meter hoge loodrechte zijden — wenken ook de avontuurlijke bergbeklimmer. Maar dat klimmen is gevaarlijk. De structuur van het gesteente zelf maakt het gevaar zo groot. Dit basalt is namelijk erg brokkelig.

Een aantal passen die naar de steile rand voeren, zijn echter wel steil maar veilig en vergen geen speciale klimuitrusting. Natuurlijk is het noodzakelijk zich aan de regels van de bergen te houden. Warme kleding, een tent en een reservevoorraad voedsel zijn onontbeerlijk. Op de helling kan het bitter koud zijn en ’s nachts kan het er hevig waaien. „Ik herinner me een nacht”, vertelde een trekker, „dat de wind aan onze tent rukte en de kou zo hevig was dat wij niet konden slapen. De volgende ochtend waren onze veldflessen, die toch in de tent stonden, bevroren. Ik zwoer dat ik mij niet weer aan deze marteling zou blootstellen. Maar het jaar daarop was ik terug! Deze keer was ik beter voorbereid op de elementen.”

Elk jaar laten vele duizenden wandelaars, kampeerders en bergbeklimmers van alle rassen de drukte en vervuiling van de steden achter zich en komen hierheen voor de frisse berglucht, de sensatie van een duik in een ijskoud meer, de tintelende frisheid van het bergwater en de grootsheid van de majestueuze hoogten. ’s Nachts kunnen zij een dicht met heldere sterren bezette hemel zien. Menigeen voelt zich er dan toe bewogen de Maker van al dat verrukkelijks te vereren en ziet uit naar de tijd dat de hele aarde in een paradijs veranderd zal worden. — Lukas 23:43.

[Voetnoten]

[Kaart/Illustratie op blz. 24]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

DRAKENSBERGE

ZUID-AFRIKA

LESOTHO

NATAL

Durban

INDISCHE OCEAAN

[Illustraties op blz. 25]

Kopergroene honingvogel op lampepoetser in de Drakensberge

[Illustraties op blz. 26]

Uiterst links: De Sebayeni Rock Art Gallery in de Drakensberge

Links: De majestueuze elandantilope

Onder: Bosjesman-schilderingen uit de Sebayeni-grot