„Kwaliteitstijd” karig toebedeeld
WEINIG ouders nemen tegenwoordig voldoende de tijd voor hun kinderen. Vaak zijn zij alleenstaand en is het een hele worsteling om zonder de hulp van een huwelijkspartner hun kinderen te geven wat zij nodig hebben. En door het verslechterende economische klimaat merken meer gehuwde ouders dat zowel vader als moeder buitenshuis moet werken wil het gezin financieel het hoofd boven water kunnen houden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het begrip kwaliteitstijd opgeld doet.
Over het algemeen wordt met kwaliteitstijd bedoeld dat er bewust wat tijd opzij wordt gezet om die met een kind door te brengen, vaak met een specifieke activiteit in gedachten — een leuk uitstapje bijvoorbeeld, zoals een bezoek aan de dierentuin. Natuurlijk is dat op zich prima. Kinderen hebben alle speciale aandacht nodig die zij kunnen krijgen. Aan het populaire begrip kwaliteitstijd kleven echter enkele nadelen die deskundigen op het gebied van de kinderverzorging steeds duidelijker worden.
Blijkbaar heeft bij veel ouders die het druk hebben en carrière willen maken het bedrieglijke idee post gevat, dat als zij een niet te lange, vaste en volgens plan bestede tijdruimte met hun kind doorbrengen, daarmee aan alle behoeften van het kind aan ouderlijke aandacht voldaan zal zijn. Zo citeert de Newyorkse Daily News de volgende uitspraak van dr. Lee Salk, hoogleraar aan de Cornell University Medical School in de Verenigde Staten: „Het begrip kwaliteitstijd is nonsens.” Hij legt uit: „De term is voortgesproten uit ouderlijk schuldbesef. Mensen gaven zichzelf toestemming minder tijd met hun kinderen door te brengen.”
Maar weegt de kwaliteit van de tijd, als de onverdeelde aandacht van de ouder op het kind gericht is, niet op tegen het gebrek aan kwantiteit? Nee, om een simpele reden — ouders onderwijzen hun kinderen het doeltreffendst door hun voorbeeld. De schaduwzijde van dit maar al te bekende feit werd triest geïllustreerd door een recent onderzoek naar jongeren uit dichtbevolkte oude stadswijken. Als er in de jaren dat de jongeren opgroeiden leden van het gezin in de gevangenis zaten, liepen zij tweemaal zoveel kans zelf in de gevangenis te belanden. Ook liepen degenen die opgroeiden onder de hoede van drugsgebruikers of mensen die te veel dronken, bijna tweemaal zoveel kans die dodelijke gewoonten over te nemen.
Van een goed voorbeeld van de zijde van ouders kan net zoveel invloed uitgaan. Het probleem is dat het geven van een goed voorbeeld tijd kost, lange periodes, niet slechts heel kleine beetjes kwaliteitstijd. De Newyorkse Daily News zei het zo: „Het probleem met het kwaliteitstijd-idee is, dat de sleutelmomenten tussen ouder en kind — de gesprekken en beslissingen waarmee het kind zekerheid, waarden en zelfrespect worden bijgebracht — spontaan komen.” Niemand kan een spontaan moment plannen. Een ouder kan vijftien minuten kwaliteitstijd reserveren voor een kind, maar wie zal zeggen of ouder en kind in die tijd een goede verstandhouding bereiken? En hoe zal het kind door voorbeeld leren als dat de enige minuten van de dag zijn die het met een ouder doorbrengt?
Wat is de oplossing nu ouders zo weinig tijd overhebben? Simpele oplossingen zijn er niet. Niemand kan iets aan het feit veranderen dat deze wereld het opvoeden van kinderen tot een erg moeilijke taak heeft gemaakt. Sommige ouders kunnen misschien minder aandacht aan hun carrière besteden. Een schrijver van een recent boek over kinderverzorging spoort elke ouder die dat kan juist daartoe aan — thuis te blijven bij de kinderen. Maar voor veel ouders is die keus er niet. En zelfs degenen met variabele werktijden of degenen die geen betaald werk hebben, vinden het nog moeilijk voldoende tijd met hun kinderen door te brengen.
Sommige deskundigen dringen er bij ouders op aan het werk dat zij in en om het huis doen eens onder de loep te nemen — schoonmaken, koken, reparatieklusjes, auto-onderhoud, wassen en boodschappen doen bijvoorbeeld — om te zien of zij sommige van die taken samen met hun kinderen zouden kunnen doen. Samen werken aan zelfs de meest doodgewone karweitjes, of simpelweg samen even uitblazen, kan ouders de tijd verschaffen die zij nodig hebben om de communicatielijnen open te houden en een positief voorbeeld te geven. Christelijke ouders hebben nog ander werk dat zij graag met hun kinderen naast zich willen doen. Christelijke vergaderingen, de bediening, gezinsbijbelstudie, omgang met medegelovigen — het zijn allemaal gelegenheden voor ouders om kostbare tijd met hun kinderen door te brengen.
Het is interessant dat in de Wet die de natie Israël kreeg, zo’n 3000 jaar geleden hetzelfde onder de aandacht werd gebracht. In Deuteronomium 6:6, 7 lezen wij: „Deze woorden die ik u heden gebied, moeten op uw hart blijken te zijn; en gij moet ze uw zoon inscherpen en erover spreken wanneer gij in uw huis zit en wanneer gij op de weg gaat en wanneer gij neerligt en wanneer gij opstaat.” Het leven was in oude tijden niet per se gemakkelijker. Denk eens aan alle tijd die louter en alleen de dingen die nodig waren om in leven te blijven, kostten — hoeveel werk een vader moest verzetten om zijn gezin te onderhouden, of hoeveel hard werk er in taken als koken of wassen ging zitten! Maar ouders die Jehovah liefhadden, deden zo veel mogelijk met hun kinderen naast zich en hadden zo in de loop van de dag veel momenten om Gods Wet in hun jonge hart te prenten.
Christelijke ouders moeten thans hetzelfde doen. Als het erom gaat tijd met hun kinderen door te brengen, moeten zij niet de weg van de minste weerstand volgen. Het oude gezegde „De kwaliteit is belangrijker dan de kwantiteit”, gaat niet op voor het grootbrengen van kinderen. Vooral in hun vormingsjaren hebben kinderen niet alleen behoefte aan speciale tijd maar ook aan gewoon samen doorgebrachte tijd.
[Illustratie op blz. 17]
Gezin thuis druk bezig, kinderen ingeschakeld
[Illustratie op blz. 17]
Samen Jehovah dienend