ZARETHAN

(Za̱rethan).

De eerste vermelding van deze plaats staat in Jozua 3:16, waar wordt bericht dat de wateren van de Jordaan „bij Adam, de stad die bezijden Zarethan ligt,” door een wonder tot staan werden gebracht. Later wordt in het verslag over het gieten van koperen voorwerpen voor de tempel gezegd dat deze in het Jordaandistrict „in lemen vormen, tussen Sukkoth en Zarethan”, gegoten werden (1Kon 7:46). Het in het Jordaandal aanwezige leem maakte dit gebied tot een geschikte plaats voor kopergieterijen.

Aangezien Adam gewoonlijk wordt geïdentificeerd met Tell ed-Damiyeh (aan de O-zijde van de Jordaan, tegenover de uitmonding van de Wadi Farʽah) en Sukkoth naar men aanneemt ongeveer 13 km ten NNO van Adam heeft gelegen, schijnen deze teksten te kennen te geven dat Zarethan zich aan de W-zijde van de Jordaan bevond, niet ver van Adam en Sukkoth. De 82 m hoge als Qarn Sartabeh bekendstaande heuveltop, die „het grote landmerk van het Jordaandal” wordt genoemd, is volgens sommigen de plek waar Zarethan vermoedelijk gelegen heeft (Encyclopædia Biblica, onder redactie van T. Cheyne, Londen, 1903, Deel IV, kol. 5382). Qarn Sartabeh ligt tegenover Adam, aan de overkant van de Jordaan, bij de uitmonding van de Wadi Farʽah.

Deze identificatie valt echter enigszins moeilijk te rijmen met de beschrijving van Salomo’s vijfde bestuursdistrict in 1 Koningen 4:12, waar melding wordt gemaakt van „Taänach en Megiddo en heel Beth-Sean, dat naast Zarethan onder Jizreël ligt, van Beth-Sean tot Abel-Mehola, tot aan de streek van Jokmeam”. Qarn Sartabeh ligt veel verder naar het Z dan de andere genoemde plaatsen en bevindt zich niet „naast” of „bezijden” Beth-Sean in de zin dat het eraan grensde. The Jerusalem Bible tracht de geografische volgorde van de in 1 Koningen 4:12 genoemde plaatsen aan te passen door te spreken over „heel Beth-Sean onder Jizreël, van Beth-Sean tot aan Abel-Mehola, dat bezijden Zarethan ligt”, en brengt Zarethan aldus in verband met Abel-Mehola en niet met Beth-Sean. Aangezien er echter over „heel Beth-Sean” wordt gesproken, gaat het ongetwijfeld om een landstreek en niet om de stad zelf. Als er werkelijk verband bestaat tussen Zarethan en de in het oog springende heuveltop Qarn Sartabeh, kan het zijn dat de landstreek van Beth-Sean de omliggende laagvlakte omvatte en zuidwaarts reikte tot een punt van waar uit Zarethan te zien was, zodat Zarethan diende ter aanduiding van een afzonderlijke, doch aangrenzende landstreek.

Andere plaatsen die voor Zarethan zijn geopperd, liggen ten O van de Jordaan en schijnen derhalve niet in de context te passen. Opgravingen op een van die plaatsen, Tell es-Saʽidiyeh, hebben ongewone hoeveelheden bronzen voorwerpen (brons is een legering die voornamelijk uit koper en tin bestaat) opgeleverd, waardoor misschien bevestigd wordt dat Salomo’s kopergieterijen ergens in dit gebied hebben gelegen.

In het verslag in 2 Kronieken 4:17, dat overeenkomst vertoont met dat van 1 Koningen 7:46, staat „Zereda” in plaats van Zarethan. Zereda is misschien een andere schrijfwijze van de naam.