Hoe zinvol zijn uw gebeden?
„Ik heb geroepen met mijn gehele hart. Antwoord mij, o Jehovah.” — PSALM 119:145.
1, 2. (a) Welke door Jezus geuite gelijkenis ging over het gebed? (b) Welke conclusie trok Jezus uit de twee gebeden, en wat moet ons hieruit duidelijk zijn?
NAAR wat voor gebeden luistert de Schepper, Jehovah God? In een door Jezus Christus vertelde gelijkenis wordt duidelijk gemaakt wat een van de voornaamste voorwaarden is waaraan moet worden voldaan, wil God gebeden verhoren. Jezus vertelde dat er twee mannen in de tempel te Jeruzalem aan het bidden waren. De een was een hooggeachte Farizeeër, de ander een verachte belastinginner. De Farizeeër bad: „O God, ik dank u dat ik niet zo ben als de rest van de mensen . . ., of zelfs zoals deze belastinginner. Ik vast tweemaal per week, ik geef tienden van alles wat ik verwerf.” Maar de nederige belastinginner „sloeg zich voortdurend op de borst en zei: ’O God, wees mij zondaar genadig.’” — Lukas 18:9-13.
2 Commentaar gevend op deze twee gebeden zei Jezus: „Ik zeg u: Toen deze [de belastinginner] naar zijn huis afdaalde, had hij zich rechtvaardiger betoond dan die andere [de Farizeeër]; want een ieder die zich verhoogt, zal vernederd worden, maar wie zich vernedert, zal verhoogd worden” (Lukas 18:14). Het is duidelijk dat Jezus liet zien dat alleen maar bidden tot onze hemelse Vader niet genoeg is. Hoe wij bidden — onze geesteshouding — is ook belangrijk.
3. (a) Noem enkele fundamentele regels die bij gebeden in acht genomen moeten worden. (b) Wat kunnen gebeden zoal inhouden?
3 Het gebed is inderdaad een kostbaar, uitermate belangrijk, ernstig stemmend voorrecht, en alle goed ingelichte christenen kennen de fundamentele regels die bij gebeden in acht genomen moeten worden. Gebeden moeten tot de ene ware God, Jehovah, gericht worden. Ze moeten worden uitgesproken in de naam van zijn Zoon, Jezus Christus. Om aanvaardbaar te zijn, moeten ze in geloof worden opgezonden. Ja, „wie tot God nadert, moet geloven dat hij bestaat”. Bovendien moeten iemands gebeden in overeenstemming zijn met Gods wil (Hebreeën 11:6; Psalm 65:2; Matthéüs 17:20; Johannes 14:6, 14; 1 Johannes 5:14). En uit bijbelse voorbeelden leren wij dat gebeden lofprijzing, dankzegging, smeekbeden en smekingen kunnen inhouden. — Lukas 10:21; Efeziërs 5:20; Filippenzen 4:6; Hebreeën 5:7.
Voorbeelden van zinvolle gebeden
4. (a) Welke voorbeelden van zinvolle gebeden werden door Mozes en Jozua verschaft? (b) Welke voorbeelden hebben David en koning Hizkía gegeven? (c) Welk gemeenschappelijke kenmerk hadden verscheidene van deze gebeden?
4 Vooral wanneer wij zware problemen onder de ogen moeten zien, gewichtige beslissingen moeten nemen, grove fouten hebben begaan of ons leven gevaar loopt, worden onze gebeden vurig en zinvol. Omdat de Israëlieten in opstand kwamen nadat zij het negatieve bericht van de tien ontrouwe verspieders hadden gehoord, zei Jehovah tot Mozes dat het volk het verdiende uitgeroeid te worden. In een vurig en zinvol gebed smeekte Mozes Jehovah hier niet toe over te gaan omdat Zijn naam erbij betrokken was (Numeri 14:11-19). Toen Israël wegens Achans hebzucht de nederlaag leed bij Ai hield Jozua, eveneens op basis van Jehovah’s naam, een zeer bezielend pleidooi (Jozua 7:6-9). Veel van Davids psalmen zijn opgesteld in de vorm van vurige gebeden, waarvan vooral Psalm 51 een treffend voorbeeld is. Het gebed dat koning Hizkía opzond toen de Assyrische koning Sanherib het land Juda binnenviel, is nog een schitterend voorbeeld van een zinvol gebed, en weer was Jehovah’s naam ermee gemoeid. — Jesaja 37:14-20.
5. Welke andere voorbeelden hebben wij van zinvolle gebeden die door bepaalde dienstknechten van Jehovah werden opgezonden?
5 Er kan worden gezegd dat het boek Klaagliederen een lang, vurig gebed is dat Jeremia ten behoeve van zijn volk opzond, want daarin richt hij zich herhaaldelijk tot Jehovah (Klaagliederen 1:20; 2:20; 3:40-45, 55-66; 5:1-22). Ook Ezra en Daniël zonden ten behoeve van hun volk zinvolle en vurige gebeden op waarin zij belijdenis deden van de overtredingen van hun natie en om vergiffenis smeekten (Ezra 9:5-15; Daniël 9:4-19). En wij kunnen er zeker van zijn dat ook Jona een vurig en zinvol gebed heeft opgezonden toen hij zich in de buik van de grote vis bevond. — Jona 2:1-9.
6. (a) Welke voorbeelden van zinvolle gebeden heeft Jezus ons gegeven? (b) Aan welke fundamentele factor moet worden voldaan om onze gebeden zinvol te maken?
6 Voordat Jezus de twaalf apostelen uitkoos, bracht hij de hele nacht in gebed door opdat de keus in overeenstemming zou zijn met de wil van zijn Vader (Lukas 6:12-16). Dan is er ook nog het in Johannes hoofdstuk 17 opgetekende zinvolle gebed dat Jezus uitsprak in de nacht dat hij verraden werd. Al deze gebeden leggen er op welsprekende wijze getuigenis van af dat degenen die ze uitspraken, zich in een voortreffelijke verhouding met Jehovah God verheugden. Het lijdt geen twijfel dat dit ook in ons geval een fundamenteel vereiste voor zinvolle gebeden moet zijn. En onze gebeden ’vermogen’ alleen veel bij Jehovah God als ze vurig en zinvol zijn. — Jakobus 5:16, Willibrordvertaling.
Tekortkomingen vanwege menselijke onvolmaaktheid
7. Welke vragen zouden wij onszelf kunnen stellen met betrekking tot onze gebeden?
7 Zoals reeds is opgemerkt, zullen onze gebeden waarschijnlijk vooral vurig en zinvol zijn wanneer wij in moeilijke omstandigheden verkeren. Maar hoe staat het met onze dagelijkse gebeden? Geven ze er blijk van dat er tussen ons en onze hemelse Vader, Jehovah God, een warme, hechte band bestaat? Er is terecht gezegd: „Gebeden moeten iets voor ons betekenen indien ze iets voor God willen betekenen.” Schenken wij gepaste aandacht aan onze gebeden en vergewissen wij ons ervan dat ze werkelijk uit ons figuurlijke hart komen?
8. Welke door menselijke onvolmaaktheid veroorzaakte tekortkomingen kunnen onze gebeden vertonen?
8 Het kan gemakkelijk zover komen dat onze gebeden in deze opzichten achteruitgaan. Vanwege onze overgeërfde onvolmaakte neigingen kan ons hart ons gemakkelijk misleiden, waardoor onze gebeden worden beroofd van het goede gehalte dat ze moeten hebben (Jeremia 17:9). Wij komen misschien tot de ontdekking dat als wij niet de tijd nemen om na te denken voordat wij in gebed gaan — wat in de meeste gevallen mogelijk is — onze gebeden de neiging vertonen mechanisch, stereotiep en sleurmatig te worden. Of wij zeggen in onze gebeden misschien steeds hetzelfde, wat ons doet denken aan Jezus’ opmerking over de onjuiste manier waarop ’de mensen der natiën bidden’ (Matthéüs 6:7, 8). Of wij houden ons in onze gebeden misschien alleen maar met algemeenheden bezig in plaats van met specifieke zaken of personen.
9. Welke andere strikken met betrekking tot onze gebeden zouden zich op ons pad kunnen bevinden, en wat is ongetwijfeld één reden hiervoor?
9 Af en toe kunnen wij geneigd zijn onze gebeden af te raffelen. Opmerkenswaardig is echter het volgende commentaar: „Als u het te druk heeft om te bidden, dan heeft u het ècht te druk.” Wij dienen niet bepaalde woorden uit ons hoofd te willen leren die wij dan elke keer wanneer wij bidden herhalen; ook dient het voor een getuige van Jehovah niet nodig te zijn dat hij zijn gebed voorleest, zoals bijvoorbeeld op een openbare vergadering. Ongetwijfeld kan de oorzaak dat al deze strikken zich op ons pad bevinden, althans ten dele, hierin gelegen zijn dat wij Jehovah God, Degene tot wie wij bidden, niet met onze letterlijke ogen kunnen zien. Wij kunnen echter niet verwachten dat zulke gebeden hem aangenaam zijn, en evenmin zullen ze nut voor ons afwerpen.
De tekortkomingen overwinnen
10. (a) Welke houding zou er blijk van geven dat wij niet ten volle beseffen hoe belangrijk gebeden zijn? (b) Op welk in de Schrift vermelde geval wordt de aandacht gevestigd?
10 Hoe meer wij de belangrijkheid van onze dagelijkse gebeden waarderen en hoe hechter onze verhouding met onze hemelse Vader is, des te beter zullen wij bedacht kunnen zijn op de voornoemde valkuilen. Zo’n waardering zal ons onder andere helpen erop bedacht te zijn onze gebeden niet af te raffelen, alsof er belangrijker dingen zijn waarmee wij ons bezig moeten gaan houden. Er kan niets belangrijker zijn dan met de Universele Soeverein, Jehovah God, te praten. Het is waar dat de tijd wel eens beperkt kan zijn. Toen bijvoorbeeld koning Artaxerxes zijn schenker Nehemía vroeg: „Wat is het dat gij tracht gedaan te krijgen?” ’bad Nehemía terstond tot de God des hemels’ (Nehemía 2:4). Aangezien de koning een onmiddellijk antwoord verwachtte, kon Nehemía geen lang gebed opzenden. Maar wij kunnen er zeker van zijn dat het een zinvol gebed was en dat het uit zijn hart kwam, want Jehovah verhoorde het onmiddellijk (Nehemía 2:5, 6). Op zulke zeldzame gelegenheden na dienen wij echter de tijd te nemen voor onze gebeden en andere dingen te laten wachten. Als wij geneigd zijn haastige gebeden uit te spreken, beseffen wij niet ten volle hoe belangrijk gebeden zijn.
11. Op welke andere strik moeten wij bedacht zijn, en welk voortreffelijke voorbeeld gaf Jezus in dit opzicht?
11 Nog een strik die wij wellicht moeten ontwijken, is het steeds maar weer in algemeenheden vervallen. Zulke gebeden laten ook zien dat men niet de juiste waarde toekent aan het kostbare voorrecht van gebed. Jezus gaf ons in het Onze Vader een voortreffelijk voorbeeld in dit opzicht. Hij maakte gewag van zeven afzonderlijke verzoeken: drie die handelen over de zegepraal van rechtvaardigheid, één in verband met onze dagelijkse fysieke behoeften en drie die te maken hebben met ons geestelijke welzijn. — Matthéüs 6:9-13.
12. Welke voortreffelijke voorbeelden met betrekking tot het specifiek zijn in onze gebeden gaf Paulus?
12 Ook de apostel Paulus gaf ons wat dit betreft een voortreffelijk voorbeeld. Hij vroeg anderen voor hem te bidden ’opdat hem bekwaamheid om met vrijmoedigheid te spreken gegeven mocht worden’ (Efeziërs 6:18-20). Hij was in zijn eigen gebeden ten behoeve van anderen net zo specifiek. „Dit blijf ik bidden,” zei Paulus, „dat uw liefde steeds overvloediger mag zijn met nauwkeurige kennis en volledig onderscheidingsvermogen, opdat gij u van de belangrijker dingen moogt vergewissen, zodat gij tot op de dag van Christus onberispelijk moogt zijn en anderen niet tot struikelen brengt, en vervuld moogt zijn met de vrucht der rechtvaardigheid, die door bemiddeling van Jezus Christus is, tot heerlijkheid en lof van God.” — Filippenzen 1:9-11.
13. Hoe kunnen wij zinvolle gebeden opzenden met betrekking tot de verscheidene soorten van dienst die wij voor Jehovah mogen verrichten?
13 Ja, in onze gebeden dienen wij specifiek te zijn, en dit maakt het noodzakelijk dat wij onze gebeden overdenken. (Vergelijk Spreuken 15:28.) Terwijl wij in de velddienst zijn, zouden wij God niet alleen kunnen vragen onze krachtsinspanningen te zegenen maar hem ook kunnen verzoeken of hij ons wijsheid, tact, groothartigheid en vrijmoedigheid van spreken wil geven of ons wil helpen het hoofd te bieden aan welke zwakheid maar ook die ertoe zou kunnen leiden dat wij minder doeltreffend zijn in het getuigenisgeven. Zouden wij God bovendien niet kunnen vragen om ons te leiden naar degenen die hongeren en dorsten naar rechtvaardigheid? Vlak voordat wij een openbare lezing houden of ons kwijten van een aandeel op een dienstvergadering of de theocratische bedieningsschool kunnen wij Jehovah smeken of hij zijn heilige geest rijkelijk in ons wil doen wonen. Waarom? Opdat wij vertrouwen en innerlijke beheerstheid mogen hebben en met ernst en overtuiging mogen spreken ten einde Gods naam te eren en onze broeders en zusters op te bouwen. Al zulke gebeden dragen er ook toe bij dat wij de juiste geestesgesteldheid bezitten wanneer wij spreken.
14. Wat dient onze houding te zijn met betrekking tot vleselijke zwakheden die moeilijk te overwinnen zijn?
14 Hebben wij een vleselijke zwakheid die strijd voert tegen onze geestelijke gezindheid en moeilijk te overwinnen schijnt? Wij dienen daar in onze gebeden specifieke aandacht aan te willen schenken. En wij moeten ons beslist niet laten ontmoedigen maar in plaats daarvan het nooit moe worden God nederig en dringend te vragen of hij ons wil helpen en vergiffenis wil schenken. Ja, onder zulke omstandigheden dienen wij graag tot Jehovah te willen gaan als een kind dat naar zijn vader gaat wanneer het in moeilijkheden is geraakt, hoe vaak onze gebeden tot God ook dezelfde zwakheid betreffen. Indien wij oprecht zijn, zal Jehovah ons hulp verschaffen en het besef geven dat hij ons vergiffenis heeft geschonken. Onder zulke omstandigheden kunnen wij ook troost putten uit de eerlijke bekentenis van de apostel Paulus dat ook hij met een probleem worstelde. — Romeinen 7:21-25.
Hulpmiddelen voor zinvolle gebeden
15. Met welke geesteshouding dienen wij Jehovah God in gebed te benaderen?
15 Willen onze gebeden werkelijk zinvol zijn dan moeten wij proberen alle dingen die ons van buiten af bestormen uit onze geest te bannen en ons te concentreren op het feit dat wij in de tegenwoordigheid van de Grote God, Jehovah, komen. Wij moeten hem benaderen met een houding die van diepe eerbied getuigt, beseffend hoe ontzagwekkend hij is. Zoals Jehovah tot Mozes zei, kan geen mens God zien en nochtans leven (Exodus 33:20). Wij moeten dus met gepaste nederigheid en bescheidenheid tot Jehovah komen, iets wat ook door Jezus werd beklemtoond in zijn gelijkenis van de Farizeeër en de belastinginner (Micha 6:8; Lukas 18:9-14). Jehovah moet heel reëel voor ons zijn. Wij moeten dezelfde geesteshouding hebben als Mozes. „Hij bleef standvastig als zag hij de Onzichtbare” (Hebreeën 11:27). Zulke eigenschappen leggen er getuigenis van af dat wij een goede verhouding met onze hemelse Vader hebben.
16. Welke rol speelt ons hart in het uiten van zinvolle gebeden?
16 Onze gebeden zullen ook zinvol zijn indien wij Jehovah benaderen met een hart vervuld van liefde en toegenegenheid voor hem. Wat een waardering voor Jehovah God en liefde voor hem bracht de psalmist David bijvoorbeeld tot uitdrukking in Psalm 23 en 103! Het lijdt geen twijfel dat David in een voortreffelijke verhouding tot zijn Grote Herder, Jehovah God, stond. Op de theocratische bedieningsschool krijgen wij de raad met warmte en gevoel te spreken. Dit dient speciaal het geval te zijn wanneer wij uit de bijbel lezen en zelfs nog meer wanneer wij tot onze hemelse Vader spreken. Ja, wij willen er net zo over denken als David toen hij bad: „Maak mij úw wegen bekend, o Jehovah; leer mij úw paden. Doe mij in uw waarheid wandelen en leer mij, want gij zijt mijn God van redding.” Ook zijn de volgende woorden van een andere psalmschrijver een graadmeter voor de gevoelens die wij dienen te hebben: „Ik heb geroepen met mijn gehele hart. Antwoord mij, o Jehovah.” — Psalm 25:4, 5; 119:145.
17. Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat wij in onze gebeden niet steeds weer hetzelfde zeggen?
17 Ten einde ervoor te zorgen dat onze gebeden zinvol blijven en het te vermijden dat wij in herhalingen vervallen, doen wij er goed aan de gedachteninhoud te variëren. De bijbeltekst voor die dag of een christelijke publikatie die wij gelezen hebben, kan ons een gedachte aan de hand doen. Wij kunnen die ook ontlenen aan het thema van De Wachttoren die wij bestuderen, of van de openbare lezing, of van een grotere vergadering of het congres dat wij bezoeken.
18. Wat zouden wij overeenkomstig datgene wat de bijbel zegt en de voorbeelden die ons daarin gegeven worden, kunnen doen om onze gebeden zinvoller te maken?
18 Ten einde ons te helpen meer in een gebedsvolle sfeer te raken, is het goed een andere lichaamshouding aan te nemen. Tijdens gebeden in het openbaar buigen wij uiteraard het hoofd. Maar in het geval van gebeden die van meer persoonlijke aard zijn, heeft het sommigen goedgedacht om voor het aangezicht van Jehovah te knielen wanneer zij persoonlijk of als gezin tot hem bidden, omdat zij vinden dat die houding tot een nederige geestesgesteldheid bijdraagt. Psalm 95:6 spoort ons tot het volgende aan: „O komt, laten wij aanbidden en ons neerbuigen; laten wij knielen voor Jehovah, onze Maker.” Salomo knielde toen hij ter gelegenheid van de inwijding van Jehovah’s tempel zijn gebed opzond, en Daniël maakte het tot een gewoonte te knielen wanneer hij bad. — 2 Kronieken 6:13; Daniël 6:10.
19. Welke feiten zouden degenen op wie de verantwoordelijkheid rust in gebed voor te gaan, heel goed in gedachten kunnen hebben?
19 Met het oog op de belangrijkheid van het gebed, dienen aangestelde ouderlingen oordeel des onderscheids te gebruiken wanneer zij iemand vragen de gemeente voor te gaan in gebed. De gedoopte man die de gemeente vertegenwoordigt, dient een rijpe christelijke bedienaar te zijn. Zijn gebed dient te onthullen dat hij een voortreffelijke verhouding met God heeft. En degenen die het voorrecht hebben zulke gebeden op te zenden, dienen er aandacht aan te schenken dat zij te verstaan zijn, want zij bidden niet alleen ten behoeve van zichzelf maar ook ten behoeve van de hele gemeente. Hoe kan anders de rest van de gemeente met zijn „Amen” aan het einde van het gebed instemmen? (1 Korinthiërs 14:16) Willen de overige gemeenteleden in staat zijn een zinvol „Amen” te uiten dan moeten zij natuurlijk aandachtig luisteren en hun gedachten niet laten afdwalen maar het gebed werkelijk tot hun eigen gebed maken. Nog een waarschuwend woord dat toegevoegd zou kunnen worden is dat aangezien zulke gebeden tot Jehovah God worden opgezonden, ze niet als een verontschuldiging gebruikt mogen worden om tot de toehoorders te prediken of enkele zuiver persoonlijke ideeën te uiten.
20. Welke suggestie wordt er gegeven omdat hardop uitgesproken zinvolle gebeden tot zegen zijn van degenen die ernaar luisteren?
20 Wanneer onze hardop uitgesproken gebeden werkelijk zinvol zijn, schenken ze degenen die luisteren een zegen. Omdat dit zo is, zouden echtparen en gezinnen er goed aan doen elke dag ten minste één gezamenlijk gebed te hebben. In dat gebed zou één persoon, zoals het gezinshoofd, voor de ander of voor de overigen spreken.
21. Wat is in verband met zinvolle gebeden een verdere beschouwing waard?
21 Willen onze gebeden werkelijk zinvol zijn dan is er nog een andere kwestie die onze aandacht verdient, namelijk het feit dat wij consequent moeten zijn met betrekking tot onze gebeden. Wat betekent dit? Dat wij in overeenstemming met onze gebeden leven en dat wij werken aan datgene waarvoor wij bidden. Dit aspect van onze gebeden zal in het volgende artikel worden beschouwd.
Hoe luidt uw antwoord?
◻ Wat zijn enkele zinvolle gebeden die in de Schrift staan opgetekend?
◻ Hoe zouden onze gebeden vanwege menselijke onvolmaaktheid tekortkomingen kunnen vertonen?
◻ Hoe kunnen wij enkele tekortkomingen in onze gebeden overwinnen?
◻ Wat zijn enkele hulpmiddelen die ons ter beschikking staan om zinvolle gebeden op te zenden?