Wat kunnen de sterren u wel vertellen?
DE MET sterren bezaaide hemel op een heldere avond is werkelijk een schitterend gezicht, zelfs voor het blote oog. De zilveren maan, de talloze twinkelende sterren, de zacht lichtende Melkweg — ze zien er allemaal zo sereen, zo mysterieus uit. Het is heel vanzelfsprekend dat iemand zich afvraagt: ’Waarom staan ze daar? Proberen ze ons iets te vertellen?’
Sedert onheuglijke tijden hebben mensen geprobeerd het antwoord op deze lastige vragen te vinden. Slechts betrekkelijk recent echter zijn geleerden gaan beseffen hoe onpeilbaar uitgestrekt het stoffelijke universum is en wat een nietig, onbetekenend stipje de aarde in vergelijking daarmee is. Wat absurd zich in te beelden dat alle miljarden galactische stelsels, miljoenen lichtjaren ver weg, er slechts zijn om ons leven en lot te voorspellen! Ze moeten ons iets veel grootsers te vertellen hebben.
Een duidelijke boodschap
Hoewel sommigen, zoals wij hebben gezien, trachten mystieke tekens en voorspellingen in de sterren te lezen, brengt de pracht van de sterrenhemel op talloze mensen een grootse en verheven boodschap over die hun diepste gevoelens van ontzag en eerbied raakt. „De natuurwetten van het universum zijn zo nauwkeurig,” merkte de ruimtevaartdeskundige Wernher von Braun op, „dat . . . deze wetten door iemand ingesteld moeten zijn.” In dezelfde zin merkte de vroegere astronaut John Glenn over „de ordelijkheid van het ganse universum rondom ons” op dat de enige logische conclusie is: „De een of andere Macht heeft dit alles in banen gebracht en houdt het daar.”
Men hoeft echter geen deskundige met een hoge opleiding of een groot geleerde te zijn om dit te beseffen. Zo bracht een Hebreeuwse koning uit de oudheid, diepbewogen door een dergelijke aanblik, dichterlijk onder woorden wat heel goed een samenvatting zou kunnen zijn van de natuurlijke reactie van de meesten van ons. Hij schreef:
„De hemelen maken de heerlijkheid van God bekend;
En het uitspansel vertelt van het werk van zijn handen.
De ene dag na de andere dag doet spraak opwellen,
En de ene nacht na de andere nacht spreidt kennis tentoon.
Er is geen spraak, en er zijn geen woorden;
Geen stem van hun zijde wordt gehoord.
Over heel de aarde is hun meetsnoer uitgegaan,
En tot het uiteinde van het produktieve land hun uitspraken.” — Psalm 19:1-4.
Zoals een meesterlijk schilderij ons iets vertelt over het talent en de bekwaamheid van de kunstenaar, zo vertellen de sterren ons ook iets, zonder spraak, zonder woorden, zonder stem. Nee, ze hebben geen magische kracht en ze oefenen niet op de een of andere manier invloed uit op onze persoonlijkheid en ons levenslot. In plaats daarvan brengen de orde en het ontwerp die kenbaar zijn in de sterrenhemel de duidelijke boodschap over dat wij te maken hebben met het werk van een intelligente en machtige Ontwerper en Schepper. Zoals de apostel Paulus het onder woorden bracht: „Zijn onzichtbare hoedanigheden worden van de schepping der wereld af duidelijk gezien, omdat ze worden waargenomen door middel van de dingen die gemaakt zijn, ja, zijn eeuwige kracht en Godheid.” — Romeinen 1:20.
De kracht die alle dingen beheerst
Door hun studie van het stoffelijke universum leren wetenschappers dat alle materie — van de grootste galactische stelsels tot de kleinste atomen — beheerst wordt door bepaalde natuurwetten. En wij maken deel uit van dit universum dat wordt beheerst door duidelijke wetten en beginselen, met inbegrip van morele wetten en beginselen.
De achttiende-eeuwse Duitse wijsgeer en docent Immanuel Kant, die vermaard is om zijn verhandelingen over de logica en rede, schreef: „Twee dingen vervullen de geest steeds opnieuw en in steeds grotere mate met bewondering en ontzag, hoe vaker en hoe ernstiger wij erover nadenken: de sterrenhemel boven en de zedenwet in ons.” Ja, hij die de wetten heeft geschapen waardoor de stoffelijke „sterrenhemel” wordt beheerst, heeft ook „de zedenwet in ons” geschapen (Romeinen 2:14, 15). Die ’innerlijke wet’, gevoed en ontwikkeld door Gods Woord, kan ons leiden bij ons streven naar geluk en een zinvol leven. Dat is de reden waarom de psalmist, na er door het aanschouwen van de sterrenhemel toe bewogen te zijn Gods heerlijkheid te erkennen, vervolgens zei:
„De wet van Jehovah is volmaakt, de ziel wederbrengend.
De vermaning van Jehovah is betrouwbaar, de onervarene wijs makend.
De bevelen van Jehovah zijn recht, het hart verheugend;
Het gebod van Jehovah is rein, de ogen stralend makend.
De vrees voor Jehovah is zuiver, standhoudend voor eeuwig.
De rechterlijke beslissingen van Jehovah zijn waarachtig; ze zijn alle te zamen rechtvaardig gebleken.” — Psalm 19:7-9.
Wat vertellen de sterren ons dus? Dat de Schepper in zijn wijsheid en liefde niet alleen natuurwetten heeft verschaft die de ingewikkelde werking van het universum rondom ons beheersen, maar ook morele wetten die een gids voor ons zijn in onze jachtige en veranderlijke samenleving. Nee, God heeft ons niet gemaakt als stukken op een schaakbord, waarvan het „karakter” vooraf is vastgesteld en de „bewegingen” worden bepaald door de speler. In plaats daarvan heeft hij ons morele wetten gegeven die ons kunnen helpen verstandig te handelen, maar als mensen met een vrije wil. Het is aan ons deze van God afkomstige morele wetten te aanvaarden en na te leven.
Waar zijn deze wetten te vinden? De apostel Paulus vertelt ons: „De gehele Schrift is door God geïnspireerd en nuttig om te onderwijzen, terecht te wijzen, dingen recht te zetten, streng te onderrichten in rechtvaardigheid, opdat de mens Gods volkomen bekwaam zij, volledig toegerust voor ieder goed werk” (2 Timótheüs 3:16, 17). Ja, Gods geïnspireerde Woord, de bijbel, bevat heilzame richtlijnen voor alle menselijke activiteiten. Daarom dringt de bijbel er bij ons op aan: „Vertrouw op Jehovah met heel uw hart en steun niet op uw eigen verstand. Sla in al uw wegen acht op hem, en híj zal uw paden recht maken. Word niet wijs in uw eigen ogen. Vrees Jehovah en keer u af van het kwaad.” — Spreuken 3:5-7.