Jonge mensen vragen . . .

Rages — Moet ik met de massa meedoen?

’DAT is echt te gek!’ ’Dat is nog eens gaaf!’ De complimenten vliegen je misschien om de oren als je leeftijdgenoten zien dat je aan de nieuwste rage meedoet. Ja, rages weten de aandacht te trekken en krachtige reacties uit te lokken.

Rages zijn echter ook zo veranderlijk als het weer en staan bekend om hun kortstondige leven. Volgens een marktonderzoek krijgt een rage eerst vaste voet onder kleine groepen onconventionele jongeren met lef. Naarmate de rage zich begint uit te breiden, gaan fabrikanten en reclamemakers dat proces bevorderen door middel van advertenties in tijdschriften en via tv- en radioreclame. Musici en andere beroemdheden worden betaald om de rage achtenswaardigheid en prestige te verlenen door ze te promoten. Jongeren zelf kunnen er met groot enthousiasme reclame voor maken. Als de rage aanslaat, kan ze onder „de overweldigende meerderheid van het tienerpubliek” razend populair worden.

Uiteindelijk verliest een rage echter haar aantrekkingskracht en verdwijnt in de vergetelheid (American Demographics). Maar wanneer een nieuwe stijl, een nieuwe dans of een nieuw artikel in de mode is, voel je je misschien onder enorme druk staan om aan de rage mee te doen. Velen voelen zich net als de vijftienjarige Kim: „Je gaat je een uitgestotene voelen als je anders bent.”

Met de massa meedoen kan een kostbare onderneming zijn. Neem bijvoorbeeld de speldjesrage die een paar jaar geleden onder Franse jongeren uitbrak. Een in 1991 verschenen artikel in The New York Times zei: „Het is een must om je honkbalpet of de revers van je jack vol te steken met kleurige, geëmailleerde, platte speldjes ter grootte van de ’ogen’ op een dominosteen.” De rage leek heel onschuldig — maar je moest wel voor elk speldje van een beroemde ontwerper een bedrag van twaalf dollar kunnen neertellen.

Een jongere ontdekt misschien ook dat er „cool” bijlopen niet alleen een kwestie is van geld uitgeven. In sommige groepen waarin het de mode is een honkbalpet te dragen, moet je een pet met de juiste kleur en van het juiste team kiezen, en hoe je de pet draagt, hoort ook bij de rage.

Voor veel jongeren is dit bittere ernst. Zij zien het meedoen aan bepaalde rages als de manier om prestige te winnen of geaccepteerd te worden. Toch zullen wij zien dat het niet altijd verstandig is om met de massa mee te doen.

Acht geven op je schreden

Rages op zich worden in de bijbel niet categorisch veroordeeld. Sommige populaire bezigheden kunnen prima zijn, ook al hebben ze veel weg van een rage. Joggen bijvoorbeeld werd door sommigen als een rage beschouwd toen het een paar jaar geleden populair werd. Maar wie kan de voordelen van gezonde, gematigde lichaamsbeweging ontkennen? — Vergelijk 1 Timotheüs 4:8.

Toch variëren sommige rages van dwaas tot ronduit gevaarlijk. De waarschuwing van een oude spreuk is dus op zijn plaats: „Iedereen die onervaren is, hecht geloof aan elk woord, maar de schrandere geeft acht op zijn schreden” (Spreuken 14:15). Een schrander persoon is verstandig, heeft onderscheidingsvermogen. Hij volgt een nieuwe trend niet blindelings, alleen omdat die populair is. Hij overweegt wijselijk de consequenties van zijn daden.

De kosten kunnen één factor zijn om bij stil te staan. Een Canadees tijdschrift vertelt over een tienermeisje dat bij een snelbuffet werkt. Meer dan de helft van haar zuurverdiende geld gaat op aan het bijblijven met de nieuwste kledingrages. ’Geld is tot bescherming’, zegt de bijbel, dat wil zeggen, het is een noodzakelijk, nuttig middel (Prediker 7:12). Kun jij het je veroorloven het te verspillen aan dingen die, zoals een schrijfster het zei, „gemaakt zijn om binnen een of twee seizoenen verouderd te raken”?

Fysiek gevaar kan nog een factor zijn om te overwegen. Nog niet zo lang geleden was breakdancing populair. Maar het heeft heel wat rugletsels veroorzaakt. En hoe staat het met deze tijd? In een artikel in het tijdschrift Rolling Stone is te lezen hoe wild het er toegaat in nachtclubs en bij rockconcerten. Er wordt bijvoorbeeld gesproken over „stage-diving” (van het podium in de armen van juichende fans duiken), „slamming” (dansen op punkmuziek waarbij de dansers met opzet tegen elkaar botsen), en „moshing” (net zoiets, maar dan op een dansvloer die zo overvol is dat de dansers vanzelf tegen elkaar botsen) — „dans”-activiteiten die weinig meer zijn dan geweldpleging op de maat van de muziek. „Dit is helemaal uit de hand gelopen; dit kan gewoon niet”, klaagt een jongere. Zij beschrijft hoe „moshers” die als waanzinnigen tekeergaan „de hele dansvloer in beslag nemen en zich helemaal laten gaan, terwijl zij als een steeds groter wordende deinende draaikolk onbeheerst tegen iedereen aanbotsen die de pech heeft in de buurt te staan”. Zulk gedrag maakt misschien indruk op sommige van je leeftijdgenoten. Maar zul je door bij zoiets aanwezig te zijn of eraan mee te doen de gunst winnen van God, die christenen gebiedt ’goddeloosheid en wereldse begeerten af te wijzen en met gezond verstand te leven’? — Titus 2:12.

Wat valt er te zeggen over de gevaren die „piercing” en tatoeëren — ook steeds populairder onder jongeren — voor de gezondheid opleveren? Artsen zeggen dat tatoeëren medische risico’s zoals hepatitis en misschien aids met zich kan meebrengen wanneer er niet hygiënisch wordt gewerkt. Dan is er ook nog het vooruitzicht dat je, als de rage allang uit de mode is, voorgoed met een tatoeage versierd bent. Het is waar, sommige tatoeages kunnen met een laserstraal verwijderd worden. Maar die methode omvat verscheidene pijnlijke behandelingen, die kapitalen kosten.

Het meest desastreus van alles is de geestelijke schade die het gevolg kan zijn van het meedoen aan bepaalde rages. Veel rages richten zich op beroemdheden — acteurs, atleten, musici en dergelijke. Het staat „stoer” om je te kleden en net zo te doen als iemand die op dat moment in de schijnwerpers staat. Maar hoe beziet Jehovah God zo’n heldenverering? Als een vorm van afgoderij. De bijbel geeft daarom de waarschuwing: „Ontvliedt de afgoderij” (1 Korinthiërs 10:14). Veel beroemdheden bekommeren zich totaal niet om de morele maatstaven van de bijbel (1 Korinthiërs 6:9-11). Hoe zou het God dan kunnen behagen als jij je gedraagt of kleedt op een manier die in werkelijkheid eer bewijst aan zulke personen?

De indruk die je bij anderen wekt

De bijbel geeft jongeren ook het gebod hun ouders te eren (Efeziërs 6:2). Zou het hen niet omlaaghalen wanneer jij behangen met allerlei versieringen of overdekt met tatoeages thuiskwam? En hoe staat het met anderen, zoals je klasgenoten? Als je een christen bent, zouden zij het dan moeilijk vinden je serieus te nemen wanneer je later je geloof met hen probeerde te delen? — Vergelijk 2 Korinthiërs 6:3.

Hetzelfde zou gezegd kunnen worden over sommige kledingstijlen die populair zijn gemaakt door rap-artiesten. Toegegeven, op veel plaatsen is een honkbalpet gewoon een hoofdbedekking. Maar in sommige stadswijken „spelen nu maatschappelijke verhoudingen een belangrijke rol in de populariteit van bepaalde hoofddeksels” (Entertainment Weekly). Zou het dragen van bepaalde petten, jacks, gympen of andere hiphop-accessoires de indruk kunnen wekken dat jij de rap-levensstijl aanhangt? Bedenk dat christelijke liefde „zich niet onbetamelijk”, of choquerend, „gedraagt”. — 1 Korinthiërs 13:5.

Beschouw eens wat er met een groep tienermeisjes in een conservatieve stad gebeurde die, volgens het tijdschrift People, de plaatselijke gevoelens negeerden en naar school gingen in „hiphopkleding”. Eén meisje legde uit: „Wij zien die kleren op MTV [een kabeltelevisiestation dat videoclips uitzendt]. Ik dacht dat ze leuk waren.” De blitse kleding veroorzaakte echter veel opschudding en leidde tot raciaal geweld.

Als christenen willen wij ons daarom ’sieren met bescheidenheid en gezond verstand’ (1 Timotheüs 2:9). Dit houdt onder andere in dat je rekening houdt met de gevoelens en opvattingen van anderen en niet aan je eigen voorkeur vasthoudt. Het betekent ook dat je het vermijdt je te kleden en te gedragen op een manier die anderen misschien als extreem beschouwen.

Voorzichtigheid geboden

Natuurlijk moet elke rage afzonderlijk beoordeeld worden. Bedenk echter dat Satan de Duivel de heerser van deze wereld is en dat het zijn doel is om „iemand te verslinden” (1 Petrus 5:8; Johannes 12:31; 1 Johannes 5:19). Sommige populaire rages zijn ongetwijfeld door Satan gebruikt om jongeren af te leiden en van God weg te trekken. Voorzichtigheid is dus op zijn plaats.

Het is meestal niet verstandig tot de eersten te behoren die een nieuwe trend of rage volgen; het is veel veiliger om wat naar de conservatieve kant te neigen. Anderzijds waarschuwt de bijbel ook om niet „al te rechtvaardig” te zijn (Prediker 7:16). Je hoeft beslist niet zo tegen veranderingen van stijl te zijn dat je er hopeloos ouderwets, vreemd of excentriek uitziet.

Wanneer een rage duidelijk tegen bijbelse beginselen of tegen het gezonde verstand indruist, dan is het verstandig er niet aan mee te doen. Toegegeven, het is niet gemakkelijk om anders te zijn dan je leeftijdgenoten. Maar de schrijfster Sharon Scott vraagt in haar boek How to Say No and Keep Your Friends: „Heb jij vrienden die zo briljant zijn en je zo goed kennen dat zij de beslissingen voor jou moeten nemen? Waarschijnlijk niet!” Zou het niet beter zijn je te laten leiden door de wensen van je ouders en door je geweten dat door de bijbel is gevormd? Wanneer je dat doet, zul je misschien niet de goedkeuring oogsten van al je leeftijdgenoten, maar het zal je Jehovah’s goedkeuring opleveren; en die goedkeuring kan, in tegenstelling tot de een of andere voorbijgaande rage, eeuwig duren! — Psalm 41:12; Spreuken 12:2.

[Illustratie op blz. 16]

Hoe zullen je ouders reageren wanneer je aan een bepaalde rage meedoet?