U kunt duurzame vriendschappen hebben
ER ZIJN dingen die vriendschap in de weg staan. Ja, in de bijbel werd voorzegd dat er in deze „laatste dagen” een gebrek aan liefde, natuurlijke genegenheid en loyaliteit zou zijn (2 Timotheüs 3:1-5; Mattheüs 24:12). Deze omstandigheden hebben een ongekende plaag van eenzaamheid met zich gebracht. Iemand zei eens: „Het is in mijn omgeving net de ark van Noach. Als je geen paar vormt, val je buiten de boot.” Dit ligt niet alleen aan degene die eenzaam is. In sommige delen van de wereld vormen dingen zoals het vaker verhuizen van mensen, het uiteenvallen van gezinnen, onpersoonlijke en gevaarlijke steden en een opmerkelijke vermindering van vrije tijd een probleem voor duurzame vriendschappen.
Een hedendaagse stadbewoner kan in een week tijd met meer mensen in contact komen dan een dorpeling uit de achttiende eeuw in een jaar of zelfs in zijn hele leven! Maar relaties zijn tegenwoordig vaak oppervlakkig. Velen gaan helemaal op in sociale contacten en pogingen om zich te vermaken. Wij moeten echter toegeven dat lege pretmakerij met slecht gekozen metgezellen is alsof men doornen als brandstof gebruikt. In Prediker 7:5, 6 staat: „Het is beter de bestraffing van een wijze te horen dan de man te zijn die het lied van de verstandelozen hoort. Want als het geluid van doornen onder de pot, zo is het gelach van de verstandeloze; en ook dit is ijdelheid.” Doornen zorgen even voor een fel, lawaaierig vuur, maar dat vuur heeft niet genoeg kracht om ons te verwarmen. Evenzo zouden luidruchtige, lacherige metgezellen ons kortstondig wat afleiding kunnen bezorgen, maar zij zullen niet alle eenzaamheid verdrijven en aan onze behoefte aan ware vrienden voldoen.
Alleenzijn is iets anders dan eenzaamheid. Soms hebben wij het nodig dat wij even alleen zijn om ons te verkwikken en daardoor als vriend meer te bieden te hebben. Velen nemen, wanneer zij zich eenzaam voelen, onmiddellijk hun toevlucht tot de een of andere vorm van elektronische ontspanning. Een onderzoek bracht aan het licht dat tv-kijken een van de meest voorkomende reacties op eenzaamheid is. Toch kwamen de onderzoekers tot de conclusie dat langdurig tv-kijken een van de slechtste dingen is die wij kunnen doen wanneer wij eenzaam zijn. Het bevordert passiviteit, verveling en fantasieën, waardoor het een armzalige vervanging wordt van persoonlijk contact met andere mensen.
In feite kan alleenzijn veel waarde hebben als wij die tijd constructief gebruiken. Wij kunnen dat doen door te lezen, brieven te schrijven, dingen te maken en te rusten. Constructief alleenzijn omvat ook tot God bidden, de bijbel bestuderen en erover mediteren (Psalm 63:6). Dat zijn manieren om dichter te naderen tot Jehovah God, degene die onze grootste Vriend wil zijn.
Bijbelse voorbeelden van vriendschappen
Ook al is het goed om met veel mensen bevriend te zijn, de bijbel herinnert ons eraan dat er „een vriend [bestaat] die aanhankelijker is dan een broeder” (Spreuken 18:24). Wij hebben allemaal een paar intieme vrienden nodig die echt om ons geven, wier vriendschap ons vreugde, kracht en vrede geeft. Hoewel zulke echte vriendschappen in deze tijd wellicht niet veel voorkomen, worden in de bijbel enkele voorbeelden uit de oudheid speciaal vermeld. Er bestond bijvoorbeeld een opmerkelijke vriendschap tussen David en Jonathan. Wat kunnen wij daarvan leren? Wat maakte hun vriendschap duurzaam?
Ten eerste hadden David en Jonathan belangrijke interesses gemeen. Beiden hadden vooral een diepe toewijding jegens Jehovah God. Toen Jonathan Davids geloof in God en zijn daden ter verdediging van Jehovah’s volk opmerkte, werd „de ziel van Jonathan nauw verbonden . . . aan de ziel van David, en Jonathan kreeg hem lief als zijn eigen ziel” (1 Samuël 18:1). Wederzijdse liefde voor God bindt vrienden dus bijeen.
Jonathan en David waren krachtige persoonlijkheden die zich aan goddelijke beginselen hielden. Zij konden elkaar derhalve respecteren (1 Samuël 19:1-7; 20:9-14; 24:6). Het is beslist een zegen als wij godvruchtige vrienden hebben die zich laten leiden door bijbelse beginselen.
Er waren nog andere factoren die bijdroegen tot de vriendschap tussen David en Jonathan. Hun relatie was eerlijk en openhartig, en zij namen elkaar in vertrouwen. Jonathan stelde loyaal Davids belangen boven die van hemzelf. Hij was niet jaloers omdat aan David het koningschap was beloofd; integendeel, Jonathan steunde hem in emotioneel en in geestelijk opzicht. En David aanvaardde zijn hulp (1 Samuël 23:16-18). Op een in bijbels opzicht gepaste manier lieten David en Jonathan elkaar weten wat zij voor elkaar voelden. Hun godvruchtige vriendschap was gebaseerd op werkelijke waardering en genegenheid (1 Samuël 20:41; 2 Samuël 1:26). Hun vriendschap was onverbrekelijk omdat beide mannen God trouw bleven. Door zulke beginselen in praktijk te brengen, kunnen wij geholpen worden ware vriendschappen op te bouwen en te behouden.
Hoe vriendschappen aan te kweken
Bent u op zoek naar ware vrienden? U hoeft wellicht niet ver te zoeken. Sommigen van degenen met wie u regelmatig in contact komt, zouden uw vrienden kunnen zijn, en misschien hebben zij uw vriendschap wel nodig. Vooral ten opzichte van medechristenen is het verstandig de raad van de apostel Paulus toe te passen om ’u te verruimen’ (2 Korinthiërs 6:11-13). Maak u echter niet ongerust als niet uit elke poging om vriendschap te sluiten een hechte band groeit. Het kost gewoonlijk tijd om een vriendschap te ontwikkelen, en niet elke relatie zal even hecht zijn (Prediker 11:1, 2, 6). Natuurlijk moeten wij, om ware vriendschappen te hebben, onzelfzuchtig zijn, en wij dienen Jezus’ raad op te volgen: „Alle dingen dan die gij wilt dat de mensen voor u doen, moet ook gij insgelijks voor hen doen.” — Mattheüs 7:12.
Wie hebben uw vriendschap nodig? Hoe staat het, naast degenen van uw eigen leeftijd, met jongere of oudere personen? Bij zowel de vriendschap tussen David en Jonathan als die tussen Ruth en Naomi en tussen Paulus en Timotheüs was een leeftijdsverschil betrokken (Ruth 1:16, 17; 1 Korinthiërs 4:17). Kunt u uw vriendschap uitbreiden tot weduwen en andere ongehuwde personen? Denk ook eens aan degenen die nieuw zijn in uw omgeving. Zij hebben wellicht de omgang met de meeste, zo niet al hun vrienden opgegeven door te verhuizen of door hun levenswijze te veranderen. Wacht niet totdat anderen naar u toekomen. Als u een christen bent, kweek dan duurzame vriendschappen aan door Paulus’ raad toe te passen: „Hebt in broederlijke liefde tedere genegenheid voor elkaar. Neemt de leiding in het betonen van eer aan elkaar.” — Romeinen 12:10.
Wij kunnen vriendschap bezien als een vorm van geven. Jezus zei dat als wij het geven beoefenen, men ons zal geven. Hij zette ook uiteen dat het gelukkiger is te geven dan te ontvangen (Lukas 6:38; Handelingen 20:35). Hebt u mensen van verschillende achtergronden ontmoet? De internationale congressen van Jehovah’s Getuigen hebben bewezen dat mensen met verschillende culturen ware en duurzame vriendschappen kunnen opbouwen wanneer zij de aanbidding van God gemeen hebben.
Vriendschappen in stand houden
Jammer genoeg doen ogenschijnlijke vrienden elkaar soms pijn. Schadelijk geklets, vertrouwen dat wordt geschonden, gebrek aan waardering — dit zijn enkele van de dingen die zeer pijnlijk zijn wanneer ze afkomstig zijn van iemand die u als een echte vriend beschouwde. Wat kan in zulke situaties worden gedaan?
Geef een goed voorbeeld. Doe alles wat u kunt om het te vermijden iemand onnodig pijn te doen. Op sommige plaatsen is het een populaire gewoonte dat vrienden de draak steken met elkaars zwakheden. Maar door elkaar ongevoelig te behandelen of voor de gek te houden zullen vrienden niet dichter tot elkaar komen, ook al hebben zij zogenaamd „plezier”. — Spreuken 26:18, 19.
Werk er hard aan vriendschappen in stand te houden. Er rijzen soms misverstanden als vrienden te veel van elkaar verwachten. Een vriend die ziek is of in beslag genomen wordt door een ernstig probleem, zal waarschijnlijk niet zo hartelijk kunnen zijn als gewoonlijk. Probeer op zulke tijden dus begrip te tonen en een steun te zijn.
Los problemen snel en vriendelijk op. Doe dat zo mogelijk onder vier ogen (Mattheüs 5:23, 24; 18:15). Zorg ervoor dat uw vriend weet dat u de goede relatie in stand wilt houden. Oprechte vrienden vergeven elkaar (Kolossenzen 3:13). Zult u zo’n vriend zijn — een die aanhankelijker is dan een broeder?
Over vriendschappen lezen en nadenken is nog maar een begin. Als wij eenzaam zijn, moeten wij gepaste stappen ondernemen; dan zal die eenzaamheid niet lang duren. Als wij ons best doen, kunnen wij ware vrienden maken. Met sommigen van hen zullen wij een speciale band krijgen. Maar niemand kan de plaats innemen van God, de grootste Vriend. Alleen Jehovah kan ons volledig kennen, begrijpen en steunen (Psalm 139:1-4, 23, 24). Bovendien biedt zijn Woord een schitterende hoop voor de toekomst — een nieuwe wereld waar het mogelijk zal zijn voor eeuwig ware vrienden te hebben. — 2 Petrus 3:13.
[Illustraties op blz. 5]
David en Jonathan waren echte vrienden, en zulke vriendschappen kunnen wij ook hebben