Een nietige reus

DE ZON is een reus in ons zonnestelsel. Ze is zo kolossaal dat er 1.300.000 aardes in zouden passen. Maar vergelijk de zon eens met enkele van de superreuzen in ons sterrenstelsel en ze lijkt plotseling bijzonder nietig.

Denkt u zich bijvoorbeeld eens enkele superreuzen precies op de plaats waar onze zon staat. Sommige zijn zo gigantisch dat ze de hele baan zouden beslaan die de aarde beschrijft. Wij zouden ons binnen de ster bevinden! De ster die Betelgeuze wordt genoemd, zou zich bijna tot Jupiter uitstrekken. En als de ster Mu Cephei zich zou bevinden waar de zon staat, zou ze Saturnus verzwelgen — hoewel Saturnus zo ver weg staat dat het het ruimtevaartuig Voyager 2 vier jaar heeft gekost om er vanaf de Aarde te komen, terwijl het een snelheid had van ongeveer 20 maal die waarmee een kogel een geweerloop verlaat.

Ons sterrenstelsel, de Melkweg, is wel een reuzenspiraalstelsel genoemd. En terecht. De pure onmetelijkheid van dit grote gloeiende vuurrad van meer dan 100.000.000.000 sterren dat majestueus in het zwart van de ruimte ronddraait, is duizelingwekkend. Als wij op de ene rand van ons sterrenstelsel konden staan en een lichtstraal naar de rand ertegenover konden laten schijnen, zou het meer dan 100.000 jaar duren voordat het licht aan de andere kant van het sterrenstelsel was, ook al gaat die straal met de ontzagwekkende snelheid van 300.000 kilometer per seconde op zijn doel af. Met andere woorden, de Melkweg heeft een doorsnede van 100.000 lichtjaren.

Niettemin is het spiraalstelsel dat het dichtst bij ons ligt, de Andromedanevel, ruim tweemaal zo groot als het onze en bevat het wellicht zo’n 600.000.000.000 sterren. Sterker nog, astronomen hebben een gigantisch sterrenstelsel ontdekt dat zij Markarian 348 hebben genoemd. Het is in doorsnede ongeveer 13 keer zo groot als ons Melkwegstelsel, namelijk zo’n 1.300.000 lichtjaren!

Zelfs de kolossale Markarian 348 zou klein lijken naast het sterrenstelsel dat onlangs ontdekt is in het centrum van een cluster van sterrenstelsels die Abell 2029 wordt genoemd. Wetenschappers geloven dat dit het grootste sterrenstelsel is dat zij ooit hebben gezien. Het is ruim 60 maal zo groot als ons eigen sterrenstelsel. Het is zo’n 6.000.000 lichtjaren in doorsnede en herbergt een verbijsterende zwerm van zo’n 100.000.000.000.000 sterren. Volgens een verslag in The New York Times is dit ook een van de helderste sterrenstelsels die ooit zijn waargenomen. En het is niet het chaotische produkt van blinde krachten. „Dit is een georganiseerde massa licht en energie”, zei een van de ontdekkers erover. „Het is een zeer groot, georganiseerd sterrenstelsel.”

Onze hersenen kunnen nauwelijks de uitgestrektheid van deze verzamelingen sterren of de enorme afstanden die erbij betrokken zijn, bevatten. Wat dan te denken van de scheppende, organiserende kracht achter dat alles? „Heft uw ogen naar omhoog en ziet. Wie heeft deze dingen geschapen? Het is Degene die het heerleger daarvan zelfs naar het getal uitleidt, ze alle zelfs bij name roept” (Jesaja 40:26). Als de schepping ontzagwekkend is, hoeveel te meer geldt dat dan voor de Schepper!

[Illustratieverantwoording op blz. 24]

U.S. Naval Observatory photo