QUIRINIUS

(Quiri̱nius).

Romeins stadhouder van Syrië toen Caesar Augustus de „inschrijving” verordende die ertoe leidde dat Jezus in Bethlehem werd geboren (Lu 2:1, 2). Zijn volledige naam was Publius Sulpicius Quirinius.

Aangezien er bewijzen zijn dat Lukas in historische aangelegenheden zeer nauwkeurig was, bestaat er gegronde reden om zijn vermelding dat Quirinius omstreeks de tijd van Jezus’ geboorte stadhouder van Syrië was, als strokend met de feiten te aanvaarden. Men mag niet vergeten dat Josephus — vrijwel de enige andere bron van informatie — pas in 37 G.T. werd geboren, dus bijna vier decennia na Jezus’ geboorte. Lukas daarentegen was omstreeks 49 G.T. reeds arts en reisgezel van de apostel Paulus, terwijl Josephus toen nog maar een knaap van twaalf jaar was. Derhalve is Lukas, zelfs op gewone gronden, de betere bron voor betrouwbare informatie over het Syrische stadhouderschap vlak voor de geboorte van Jezus. Justinus Martyr, een in Palestina geboren schrijver uit de 2de eeuw, citeerde Romeinse documenten als bewijs voor Lukas’ nauwkeurigheid wat betreft het stadhouderschap van Quirinius in de tijd van Jezus’ geboorte (A Catholic Commentary on Holy Scripture, onder redactie van B. Orchard, 1953, blz. 943). Er zijn geen aanwijzingen dat Lukas’ verslag ooit door vroege geschiedschrijvers is aangevochten, zelfs niet door vroege critici van het christendom zoals Celsus.

Op grond van inscripties die in Antiochië zijn ontdekt en waarin de naam Quirinius voorkomt, erkennen veel historici dat Quirinius ook in de jaren vóór onze gewone tijdrekening stadhouder van Syrië was.

Volgens Josephus was Quintilius Varus ten tijde van de dood van Herodes de Grote, en ook daarna, stadhouder van Syrië (Joodsche oudheden, XVII, v, 2; XVII, ix, 3). Ook Tacitus schrijft dat Varus ten tijde van Herodes’ dood stadhouder was (Historiën, V, ix). Josephus zegt dat Varus de opvolger van Saturninus (C. Sentius Saturninus) was.

Sommigen opperen derhalve dat Quirinius in de tijd waarop Lukas doelt wanneer hij over de „eerste inschrijving” spreekt, in Syrië als speciale keizerlijke legaat met buitengewone volmachten diende. Wat ook tot een beter begrip in de kwestie kan bijdragen, is Josephus’ duidelijke verwijzing naar een dubbele heerschappij in Syrië, want in zijn verslag spreekt hij over twee personen, Saturninus en Volumnius, die gelijktijdig „Syrië bestuurden” (Joodsche oudheden, XVI, ix, 1; XVI, x, 8). Indien Josephus dus gelijk heeft door Saturninus en Varus als elkaar opvolgende stadhouders van Syrië te noemen, is het mogelijk dat Quirinius gelijktijdig hetzij met Saturninus (zoals in het geval van Volumnius) of met Varus vóór de dood van Herodes (die vermoedelijk in 1 v.G.T. stierf) als stadhouder fungeerde. The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge presenteert deze zienswijze en zegt: „Quirinius stond in precies dezelfde verhouding tot Varus, de stadhouder van Syrië, als later Vespasianus tot Mucianus.