Leer gehoorzaamheid door streng onderricht te aanvaarden
STELT u zich eens voor dat u boven op een indrukwekkend hoge berg staat, waarbij het lijkt alsof u letterlijk ’in de zevende hemel’ bent. Wat een heerlijk gevoel van vrijheid!
Toch is uw vrijheid in werkelijkheid behoorlijk beperkt. Door de wet van de zwaartekracht worden al uw bewegingen strak aan banden gelegd; één enkele misstap zou een ramp kunnen betekenen. Maar wat is het prettig om te weten dat diezelfde wet van de zwaartekracht voorkomt dat u machteloos de ruimte in drijft. De wet is dus duidelijk voor uw eigen welzijn. Het is heilzaam, zelfs levenreddend, om de beperkingen die ze uw bewegingen daar op die bergtop oplegt, te aanvaarden.
Ja, soms wordt onze vrijheid wellicht door wetten en gehoorzaamheid daaraan beperkt, maar maakt dat gehoorzaamheid onwenselijk?
Hoe God gehoorzaamheid beziet
Als de „Grootse Schepper” is Jehovah „de bron van het leven”. Daarom zijn al zijn schepselen hem terecht gehoorzaamheid verschuldigd. De psalmist legde de juiste houding aan de dag toen hij schreef: „Laten wij aanbidden en ons neerbuigen; laten wij knielen voor Jehovah, onze Maker. Want hij is onze God, en wij zijn het volk van zijn weide en de schapen van zijn hand.” — Prediker 12:1; Psalm 36:9; 95:6, 7.
Vanaf het begin heeft Jehovah gehoorzaamheid van zijn schepselen verlangd. Of Adam en Eva in het paradijs zouden blijven, was afhankelijk van gehoorzaamheid (Genesis 2:16, 17). Gehoorzaamheid werd eveneens van de engelen verwacht, ook al zijn zij een hogere levensvorm dan de mensen. Omdat sommige van deze geestelijke schepselen „ongehoorzaam waren . . . toen het geduld van God wachtte in de dagen van Noach”, werden zij gestraft doordat zij aan „afgronden van dikke duisternis [werden] overgeleverd om voor het oordeel bewaard te worden”. — 1 Petrus 3:19, 20; 2 Petrus 2:4.
Ronduit gezegd, God beziet gehoorzaamheid als een vereiste om zijn goedkeuring te verkrijgen. Wij lezen: „Heeft Jehovah evenveel behagen in brandoffers en slachtoffers als in het gehoorzamen van de stem van Jehovah? Zie! Gehoorzamen is beter dan een slachtoffer, aandacht schenken beter dan het vet van rammen.” — 1 Samuël 15:22.
Gehoorzaamheid moet geleerd worden — Waarom en hoe
Gehoorzaamheid leidt tot een rechtvaardige positie bij God, dus wat is het dringend noodzakelijk dat wij gehoorzaamheid leren! Net als het leren van een vreemde taal, kan de gewoonte te gehoorzamen geleerd worden wanneer wij jong zijn. Daarom legt de bijbel er de nadruk op, kinderen van jongs af aan op te leiden. — Jozua 8:35.
Sommigen in deze tijd spreken het bijbelse standpunt tegen door te zeggen dat gehoorzaamheid eisen van kinderen neerkomt op geestelijke verkrachting. Zij betogen dat kinderen de kans moeten krijgen om hun eigen persoonlijke ideeën en maatstaven voor het leven te ontwikkelen, zonder tussenkomst van buitenaf van de zijde van volwassenen.
Maar in de jaren zestig, toen veel ouders dit standpunt innamen, was Wilhelm Hansen, docent, redacteur en professor in de psychologie, het hier niet mee eens. Hij schreef: „Voor een kind in de vroege fase van zijn ontwikkeling, waarin zijn verhouding met zijn ouders nog doorslaggevend is, is ’slecht’ dat wat de ouders verbieden en ’goed’ wat zij aanraden of prijzen. Alleen gehoorzaamheid is derhalve de manier waarop het kind moraliteit en de hoofddeugden leert, waarvan het bestaan bepalend is voor zijn kijk op morele orde.” — Vergelijk Spreuken 22:15.
Gods Woord beklemtoont de noodzaak gehoorzaamheid te leren. Wij lezen: „Ik weet, o HEER, dat de wegen van een mens niet door hemzelf gekozen kunnen worden; noch is het aan een man zijn koers in het leven te bepalen” (Jeremia 10:23, The New English Bible). In de geschiedenis hebben mensen heel vaak naar persoonlijke maatstaven hun eigen koers in het leven uitgezet en zijn daardoor in ernstige problemen geraakt. Waarom gebeurt dit zo vaak? Omdat het de mensen ontbreekt aan de kennis, de wijsheid en het inzicht om zonder hulp hun koers in het leven uit te zetten. Erger nog, zij hebben een overgeërfde neiging om verkeerde beslissingen te nemen. Vlak na de Vloed zei Jehovah over de mens: „De neiging van ’s mensen hart is slecht van zijn jeugd af.” — Genesis 8:21.
Niemand erft dus de neiging Jehovah te gehoorzamen. Wij moeten die onze kinderen inprenten en er ons hele leven aan blijven werken. Wij allen dienen de hartetoestand van koning David aan te kweken, die schreef: „Maak mij úw wegen bekend, o Jehovah; leer mij úw paden. Doe mij in uw waarheid wandelen en leer mij, want gij zijt mijn God van redding. Op u heb ik de gehele dag gehoopt.” — Psalm 25:4, 5.
Leer uw kinderen gehoorzaamheid door zelf gehoorzaam te zijn
Jezus’ moeder en pleegvader kenden de omstandigheden rond Jezus’ geboorte heel goed. Zij realiseerden zich derhalve dat hij een belangrijke rol zou spelen in de vervulling van Jehovah’s voornemens. (Vergelijk Lukas 1:35, 46, 47.) In hun geval hadden de woorden „Ziet! Zonen zijn een erfdeel van Jehovah” een unieke betekenis (Psalm 127:3). Zij beseften ten volle dat zij een enorme verantwoordelijkheid hadden, en waren daarom onmiddellijk bereid goddelijke aanwijzingen te gehoorzamen, zoals toen hun werd gezegd naar Egypte te vluchten of later om naar Galilea te gaan. — Mattheüs 2:1-23.
Jezus’ ouders erkenden ook hun verantwoordelijkheid in verband met streng onderricht. Het is waar dat Jezus tijdens zijn voormenselijke bestaan altijd gehoorzaam was geweest. Maar toen hij op aarde was, leerde hij onder volkomen nieuwe omstandigheden gehoorzaam te zijn. Ten eerste moest hij onvolmaakte ouders gehoorzamen omdat zelfs een volmaakt kind streng onderricht in de vorm van onderwijs en opvoeding nodig heeft. Zijn ouders voorzagen daarin. Streng onderricht in de vorm van straf was echter niet nodig. Jezus gehoorzaamde altijd; nooit hoefde iets hem twee keer gezegd te worden. Wij lezen: „Hij ging met hen [zijn ouders] naar Nazareth terug en was hun gehoorzaam.” — Lukas 2:51, Het Levende Woord.
Jozef en Maria wisten ook hoe zij Jezus door hun eigen voorbeeld dingen konden leren. Wij lezen bijvoorbeeld dat „zijn ouders gewoon [waren] om van jaar tot jaar voor het paschafeest naar Jeruzalem te gaan” (Lukas 2:41). Door er regelingen voor te treffen zijn gezin mee te nemen, liet Jozef zien dat hij in hun geestelijke welzijn geïnteresseerd was en dat hij de aanbidding van Jehovah ernstig opvatte. Op dezelfde manier kunnen ouders in deze tijd door hun eigen gehoorzaamheid in aangelegenheden die met aanbidding te maken hebben, hun kinderen gehoorzaamheid leren.
Door het voortreffelijke strenge onderricht in rechtvaardigheid dat Jozef en Maria hem gaven, „bleef [Jezus] toenemen in wijsheid en in fysieke groei en in gunst bij God en de mensen”. Wat een prachtig voorbeeld ter navolging voor christelijke ouders in deze tijd! — Lukas 2:52.
„Gehoorzaam in alles”
„Gij kinderen, weest uw ouders gehoorzaam in alles, want dit is de Heer welgevallig” (Kolossenzen 3:20). Jezus kon zijn ouders in alles gehoorzaam zijn omdat hun gehoorzaamheid aan Jehovah uitsloot dat zij iets van Jezus — of van zijn halfbroers en -zusters — verlangden wat in strijd was met Jehovah’s wil.
Ook veel ouders in deze tijd leren hun kinderen met succes in alles gehoorzaam te zijn. Laten wij eens naar drie vaders luisteren die momenteel, nu de tijd om hun kinderen groot te brengen achter hen ligt, op een bijkantoor van het Wachttorengenootschap dienen.
Theo vertelt hoe hij en zijn vrouw vijf zonen hebben grootgebracht. Hij zegt: „Het is belangrijk kinderen vanaf het begin te laten weten dat wij volwassenen ook fouten maken. Jammer genoeg vervallen wij zelfs in dezelfde fouten en moeten wij onze hemelse Vader voortdurend om vergeving en hulp vragen. Wij lieten onze kinderen opzettelijk zien dat, net zoals zij met de zorgen van de jeugd worstelden, wij met de zorgen van volwassenen worstelden.”
Wil een kind gehoorzaamheid leren, dan is een liefdevolle verhouding tussen hem en zijn ouders van wezenlijk belang. Hermann zegt over zijn vrouw: „Zij was niet alleen de moeder van de jongens, maar ook hun vriendin. Dat waardeerden zij, dus was het voor hen niet moeilijk gehoorzaam te zijn.” Dan voegt hij er een praktische tip aan toe om de verhouding tussen ouder en kind te verbeteren. Hij zegt: „Wij hebben weloverwogen verscheidene jaren geen afwasmachine genomen, zodat de afwas met de hand gedaan moest worden. Onze zonen kregen de taak om bij toerbeurt af te drogen. Dat waren de allerbeste momenten voor een informeel gesprek.”
Een liefdevolle verhouding tussen ouder en kind is een voorbeeld van de verhouding die een christen met Jehovah moet hebben. Rudolf legt uit hoe hij en zijn vrouw te werk gingen om hun twee jongens te helpen zo’n verhouding op te bouwen: „Onze basis was een geregelde gezinsstudie. Wij wezen de kinderen een aantal toepasselijke onderwerpen voor naslagwerk toe. Wij deden ook ons bijbelleesprogramma samen en bespraken daarna de stof. Onze zonen konden zien dat Jehovah gehoorzaamheid van ouders verwacht, niet alleen van kinderen.”
Christelijke ouders beseffen dat de geïnspireerde tekst „De terechtwijzingen van streng onderricht zijn de weg des levens”, zowel op hen als op hun kinderen van toepassing is. Terwijl kinderen dus de verplichting hebben in alles aan hun ouders gehoorzaam te zijn, moeten ook ouders in alles wat Jehovah van hen verlangt, gehoorzaam zijn. Naast het versterken van de verhouding tussen ouder en kind, zullen ouders en kinderen hun verhouding met God willen versterken. — Spreuken 6:23.
Bezie gehoorzaamheid positief
Wat kunnen wij dankbaar zijn dat Gods Woord zulke praktische raad over het opvoeden van kinderen geeft! (Zie kader.) Kinderen die gehoorzaamheid leren van ouders die hun streng onderricht in rechtvaardigheid geven, zijn een ware bron van vreugde voor de hele christelijke broederschap.
Daar gehoorzaamheid aan God leven betekent, dienen wij het te vermijden — zelfs maar heel kort — te spelen met de gedachte om ons te ontdoen van de beperkingen die Gods geboden onze persoonlijke vrijheid opleggen. Stelt u zich bijvoorbeeld eens voor dat wij de wet van de zwaartekracht even zouden kunnen opheffen. Wat zou het opwindend zijn om vanaf een bergtop de lucht in te zweven, waarbij niets onze vrijheid belemmert! Maar wat zou er gebeuren als alles weer normaal werd? Denk eens aan de val die ons zou wachten!
Gehoorzaamheid leren door streng onderricht te aanvaarden draagt bij tot de ontwikkeling van een evenwichtige persoonlijkheid en helpt ons onze beperkingen te kennen. Het helpt ons te vermijden veeleisend en ongevoelig voor de rechten en noden van anderen te zijn. Het helpt ons vlagen van onzekerheid te vermijden. Om kort te gaan, het leidt tot geluk.
Dus of u nu een volwassene of een kind bent, leer gehoorzaamheid door streng onderricht te aanvaarden, opdat „het u goed moge gaan en gij lange tijd op de aarde moogt blijven” (Efeziërs 6:1-3). Wie wil zijn vooruitzicht om eeuwig te leven op het spel zetten door geen streng onderricht te aanvaarden en daardoor geen gehoorzaamheid te leren? — Johannes 11:26.
[Kader op blz. 29]
OUDERS, LEER UW KINDEREN GEHOORZAAMHEID DOOR STRENG TE ONDERRICHTEN IN RECHTVAARDIGHEID
1. Geef op basis van schriftuurlijke wetten en beginselen streng onderricht.
2. Geef geen streng onderricht door eenvoudig gehoorzaamheid te eisen, maar door uit te leggen waarom gehoorzaamheid de weg der wijsheid is. — Mattheüs 11:19b.
3. Geef geen streng onderricht in woede of met geschreeuw. — Efeziërs 4:31, 32.
4. Geef streng onderricht binnen de warmte van een liefdevolle en zorgzame verhouding. — Kolossenzen 3:21; 1 Thessalonicenzen 2:7, 8; Hebreeën 12:5-8.
5. Geef kinderen van jongs af aan streng onderricht. — 2 Timotheüs 3:14, 15.
6. Geef herhaaldelijk en consequent streng onderricht. — Deuteronomium 6:6-9; 1 Thessalonicenzen 2:11, 12.
7. Geef eerst uzelf streng onderricht en onderwijs zo door uw voorbeeld. — Johannes 13:15; vergelijk Mattheüs 23:2, 3.
8. Geef in volledig vertrouwen op Jehovah streng onderricht, smeek hem in gebed om hulp. — Rechters 13:8-10.
[Illustratie op blz. 28]
„De terechtwijzingen van streng onderricht zijn de weg des levens”