Is het mogelijk aan een gebroken hart te sterven?

DROEVIG genoeg is het iets wat maar al te vaak gebeurt: Een ogenschijnlijk gezonde bejaarde die pas zijn of haar huwelijkspartner in de dood verloren heeft, stort in en sterft binnen enkele dagen of weken. De oorzaak van zijn of haar dood? „Een gebroken hart”, zeggen vrienden dan.

Dit zou wel eens niet alleen bij wijze van spreken kunnen zijn. Wetenschappelijk onderzoekers weten al lang dat blijvende stress het hart een toevloed bezorgt van scheikundige verbindingen die een onregelmatige hartslag of zelfs hartkrampen kunnen veroorzaken. Maar hoe dit proces nu precies in de hersenen begint, was tot dusver een raadsel.

Stephen M. Oppenheimer, neuroloog aan de medische faculteit van de Johns Hopkins University in Baltimore (Maryland, VS), gelooft dat hij een deel van de hersenen heeft geïdentificeerd dat de schakel vormt tussen het hart en de emoties. De cortex insularis is een klein deel van de hersenen waar het autonome zenuwstelsel, dat functies als de ademhaling en de hartslag bestuurt, grenst aan het limbisch systeem, dat emoties beheerst, zoals boosheid, angst en plezier. Dr. Oppenheimer ontdekte dat stimulering van de cortex insularis bij ratten leidde tot schade aan de hartspier vergelijkbaar met die welke gezien wordt bij mensen met plotselinge hartfibrillatie. Ook is aangetoond dat stimulering van de cortex insularis bij mensen veranderingen in de hartslag en de bloeddruk teweegbrengt. Deze bevindingen doen vermoeden dat het inderdaad mogelijk is aan een gebroken hart te sterven.

Sommigen zeggen dat een gebroken hart een rol heeft gespeeld bij de dood van Jezus Christus, over wie werd voorzegd: „Ja, smaad heeft mijn hart gebroken, en de wond is ongeneeslijk” (Psalm 69:20). Moeten deze woorden letterlijk opgevat worden? Misschien wel, want de uren die aan Jezus’ dood voorafgingen, waren een kwelling — niet alleen lichamelijk maar ook emotioneel (Mattheüs 27:46; Lukas 22:44; Hebreeën 5:7). Bovendien kan een gebroken hart verklaren waarom er „bloed en water” vloeide uit een speerwond die Jezus vlak na zijn dood werd toegebracht. Door een ruptuur van het hart of van een groot bloedvat zou er bloed terechtgekomen kunnen zijn in de borstholte of in het pericard — een vloeistof bevattend membraan dat het hart losjes omgeeft. Op beide plaatsen zou er bij een doorboring iets uit kunnen vloeien wat er uit zou zien als „bloed en water”. — Johannes 19:34.

Ongetwijfeld waren er bij Jezus’ betrekkelijk snelle dood nog andere factoren betrokken, waaronder de manier waarop hij aan de paal werd gehangen en de mishandeling die hij ervoor te verduren had gekregen. Wat dankbaar zijn wij dat Jezus onder deze intens zware omstandigheden zijn loyaliteit bewaarde! Het gevolg was dat hij hoog verheven werd door zijn Vader, Jehovah (Filippenzen 2:8-11). Bovendien maakte hij het voor ons mogelijk eeuwig op een paradijsaarde te leven. — Johannes 17:3; Openbaring 21:3, 4.